Ralaban Paagi sa mga Tataramon​—Taano ta Nakakadanyar Iyan?

“Saen minagikan an mga ralaban asin saen minagikan an mga iriwal dian sa saindo?”​—SANTIAGO 4:1.

DAI ini ihinapot kan parasurat sa Biblia na si Santiago sa mga soldados kan mga hukbo nin Roma, na kaidto nakikipaglaban sa pagkongkistar; ni sinisiyasat nia an motibo sa likod kan pakikipaglaban kan mga gerilyang Judiong Sicarii, o mga Lalaking May Punyal, kan enot na siglo C.E. An nasa isip ni Santiago iyo an iriwal na dawa duwa sanang tawo an imbuelto. Taano man? Huli ta arog nin mga ralaban, an personal na mga labanan mapanlaglag. Mangnoha an mga pagkasaysay na ini sa Biblia.

An mga aking lalaki kan patriarkang si Jacob naongis na marhay sa tugang nindang si Jose kaya ipinabakal ninda sia sa kaoripnan. (Genesis 37:4-28) Kan huri, pinagmaigotan ni Hadeng Saul kan Israel na gadanon si David. Taano? Huli ta nauuri sia ki David. (1 Samuel 18:7-11; 23:​14, 15) Kan enot na siglo, rinaot nin duwang Kristiana, si Euodias asin Sintique, an katoninongan kan bilog na kongregasyon huli sa diskutiran ninda.​—Filipos 4:2.

Sa mas dai pa sana nahahaloy, rineresolberan nin mga tawo an saindang mga dai pagkaintindihan paagi sa mga duelo, na naghahampangan na may mga espada o pistola. Sa parate an saro sa mga nagduduelo nagagadan o nababaldado sa bilog na buhay. Ngonyan, an mga mapait na nag-iiriwal sa parate naggagamit sana nin makolog, malanit na mga tataramon. Minsan ngani tibaad mayo man nin pinapabolos na dugo, an berbal na pag-atake nakakalugad sa emosyon asin reputasyon. Sa parate, an mga daing sala an nagsasakit sa arog kaining “mga ralaban.”

Isipon nindo an nangyari nagkapirang taon na an nakaagi kan sinahotan nin sarong pading Anglicano an saro pang padi nin salang paggamit sa kuarta kan simbahan. An pag-iiwal ninda naaraman kan publiko, asin an kongregasyon na pinaglilingkodan ninda nabanga sa mga paksion. May mga miembro na habong mag-atender sa mga seremonya kun an ministrong kakontra ninda an nangengenot. Grabe an saindang pagkasuya sa lambang saro kaya dai sinda nagtitirinohan kun sinda yaon sa simbahan tanganing sumamba. Kan an nagsasahot na padi mismo sahotan nin salang gawe-gawe sa sekso, an iriwal mas gruminabe.

Nakiolay an Arsobispo nin Canterbury sa duwang klerigo, na inaapod an labanan ninda na “sarong  kanser” asin “sarong iskandalo na naglalapastangan sa ngaran kan Satong Kagurangnan.” Kan 1997 an saro sa mga padi nag-oyon na magretiro. An saro pa nagdanay sa saiyang puesto sagkod na kaipuhan na niang humale huli ta nakaabot na sia sa edad nin obligatoryong pagretiro. Minsan siring, nagdanay sia sagkod sa huring panahon na posible, na nagretiro sa saiyang ika-70 kumpleanyo, kan Agosto 7, 2001. Sinambit kan The Church of England Newspaper na an aldaw na sia nagretiro iyo an kapiestahan ni “Santo” Victricius. Siisay si “Santo” Victricius? Sarong obispo kan ikaapat na siglo na hinampak daa huli ta nagsayuma siang makipaglaban sa sarong hukbo. Sa pagkomento sa pagkakalaen nin mga aktitud, an peryodiko nagsasabi: “An pagsayumang makipaglaban sa sarong eklesiastikong ralaban bakong ugale kan [nagretirong padi].”

Puede kutanang nalikayan kan mga pading iyan na danyaran an saindang sadiri asin an iba kun inaplikar ninda an hatol sa Roma 12:​17, 18: “Dai kamo magbalos nin maraot sa maraot sa kiisay man. Magtagama nin marahay na mga bagay sa pagheling nin gabos na tawo. Kun mahihimo, sagkod na iyan nasa saindo, makipagkatoninongan sa gabos na tawo.”

Kumusta man kamo? Kun igwa nin saro na makakolog sa boot nindo, itinutulod daw kamo kan paghinanakit na makipaglaban sa berbal na paagi? O linilikayan daw nindo an nakakakolog na mga tataramon asin pinapagdadanay na bukas an pinto para sa pakipagkatoninongan? Kun makakolog kamo nin boot nin sarong tawo, linilikayan daw nindo an tawong iyan asin naglalaom na sa paglihis nin panahon malilingawan kan tawong iyan an problema? O kamo daw listo sa paghagad nin dispensasyon? Baga man kamo maghagad nin tawad o magpatawad sa iba, an pagmamaigot na makipagkatoninongan makontribwir sa saindong ikakarahay. An hatol kan Biblia makakatabang sato sa pagresolber dawa kan haloy nang iriwal, arog kan ipinapaheling kan masunod na artikulo.