An Satong mga Aki—Mahalagang Marhay na Mana
An Satong mga Aki—Mahalagang Marhay na Mana
“Uya! An mga aki mana hale ki Jehova; an bunga kan tulak sarong balos.”—SALMO 127:3.
1. Paano namundag an enot na omboy na tawo?
HOROPHOROPA an milagrosong mga pangyayari na pinagin posible ni Jehova Dios sa paagi nin paglalang nia sa enot na lalaki asin babae. An ama, si Adan, asin an ina, si Eva, pareho may itinaong kabtang kan saindang sadiri na tuminalubo sa laog kan matris ni Eva sagkod na magin sarong kompletong bagong persona—an enot na omboy na tawo. (Genesis 4:1) Sagkod ngonyan, an pangingidam asin pagkamundag nin sarong aki nakakapano sa sato nin pagngalas asin ilinaladawan nin dakol bilang totoong sarong milagro.
2. Taano ta sasabihon nindo na sarong milagro an nangyayari sa laog kan matris nin sarong bados na babae?
2 Sa laog nin mga 270 aldaw, an orihinal na selula na nahaman sa laog kan ina bilang resulta kan pagdorog nia sa saiyang agom nagtatalubo na magin sarong omboy na kompuesto nin trilyones na selula. Yaon sa orihinal na selulang iyan an mga instruksion na kinakaipuhan tanganing makaprodusir nin labing 200 na klase nin selula. Sa pagsunod sa makangangalas na mga instruksion na iyan, na dai kayang saboton nin tawo, an mga selulang ini na kahangahanga an pagkakomplikado nagtatalubo segun sa tama nanggad na pagkasunodsunod asin paagi tanganing magin sarong bagong buhay na persona!
3. Taano an dakol na mapaghorophorop na tawo ta minaoyon na an Dios an seguradong responsable sa pagkamundag nin sarong bagong buhay na tawo?
3 Siisay an sasabihon nindo na talagang kaggibo kan omboy? Daing duwa-duwa na an Saro na naglalang kan buhay mismo. An salmista sa Biblia nag-awit: “Arama nindo na si Jehova Dios. Sia an naggibo sa sato, asin bakong kita mismo.” (Salmo 100:3) Mga magurang, aram nindong marhay na bakong huli sa pagigin matibayon nindo kaya nakapaluwas kamo kan siring na mahalagang marhay na bagong mamundag na omboy. Solamente an Dios nin dai marorop na kadonongan an responsable sa milagrosong pagkaporma nin bagong buhay na tawo. Sa laog nin rinibong taon, an mapaghorophorop na mga tawo itinao sa Kaharohalangkaweng Kaglalang an kaomawan sa pagkaporma nin sarong aki sa laog kan matris kan saiyang ina. Iyo man daw kamo?—Salmo 139:13-16.
4. Anong kaluyahan nin tawo an nungkang ikakaatribwir ki Jehova?
4 Pero, si Jehova daw daing pagmakolog na Kaglalang na basta sana inestablisar an biolohikong proseso tanganing an mga lalaki asin babae magkaaki? An nagkapirang tawo daing pagmakolog, alagad si Jehova nungkang arog kaiyan. (Salmo 78:38-40) An Biblia nagsasabi sa Salmo 127:3: “Uya! An mga aki mana hale ki Jehova; an bunga kan tulak sarong balos.” Estudyaran niato ngonyan kun ano an mana asin kun ano an pinapatunayan kaiyan sa sato.
Sarong Mana Asin Balos
5. Taano ta mana an mga aki?
5 An mana arog sa sarong regalo. Nagmamaigot na marhay an mga magurang sa pagtrabaho tanganing may ikapamana sa saindang mga aki. Tibaad iyan kuarta, propiedad, o tibaad nagkapirang pinapahalagahan na marhay na rogaring. Ano man iyan, ebidensia iyan kan pagkamoot nin sarong magurang. An Biblia nagsasabi na itinao nin Dios sa mga magurang an mga aki ninda bilang mana. Mamomoton na regalo sinda hale sa saiya. Kun kamo sarong magurang, masasabi daw nindo na an saindong mga ginigibo nagpapaheling na minamansay nindo an saindong mga aki bilang regalo na ipinaniwala sa saindo kan Kaglalang kan uniberso?
6. Ano an katuyohan nin Dios sa pagpangyari sa mga tawo na magkaaki?
6 An katuyohan ni Jehova sa pagtao kan regalong ini iyo na istaran an daga kan mga gikan ni Adan asin Eva. (Genesis 1:27, 28; Isaias 45:18) Dai linalang ni Jehova nin indibiduwal an lambang tawo, siring kan ginibo nia sa minilyon na anghel. (Salmo 104:4; Kapahayagan 4:11) Imbes, pinagmarahay ni Jehova na lalangon an mga tawo na may kakayahan na magkaigwa nin mga aki na kasugad asin kapareho kan saindang mga magurang sa dakol na paagi. Makangangalas nanggad na pribilehio iyan para sa ina asin ama na magpaluwas asin mag-asikaso sa siring na bagong tawo! Bilang mga magurang, pinapasalamatan daw nindo si Jehova sa pagpagin posible na mapasaindo an mahalagang marhay na manang ini?
Makanood sa Halimbawa ni Jesus
7. Kabaliktaran sa ginigibo nin nagkapirang magurang, paano ipinaheling ni Jesus an pagmakolog asin pagmalasakit “sa mga aki nin mga tawo”?
7 Makamomondo, bakong gabos na magurang ibinibilang na balos an mga aki. Dakol an daing gayong pagmalasakit sa saindang mga aki. Dai inaarog kan siring na mga magurang an aktitud ni Jehova o kan saiyang Aki. (Salmo 27:10; Isaias 49:15) Sa kabaliktaran, estudyare an pagmakolog ni Jesus sa mga aki. Dawa kaidtong bago magdigdi sa daga si Jesus bilang sarong tawo—kan sia sarong makakamhan na espiritung persona sa langit—sinasabi kan Biblia na “lubos an pagkaogma nia sa mga aki nin mga tawo.” (Talinhaga 8:31, Rotherham) Dakulaon an pagkamoot nia sa mga tawo kaya boluntad niang itinao an saiyang buhay bilang pantubos tanganing mag-ako kita kan buhay na daing katapusan.—Mateo 20:28; Juan 10:18.
8. Paano si Jesus nagtao nin marahay na halimbawa sa mga magurang?
8 Mantang nasa daga, nagtao si Jesus nin espesyalmenteng marahay na halimbawa para sa mga magurang. Estudyare an saiyang ginibo. Nagtao sia nin panahon para sa mga aki, dawa kan sibot siang marhay asin nasa pagsakit. Minasdan nia sinda na nagkakarawat sa sadan asin ginamit an mga aspekto kan saindang hiro-hiro sa saiyang pagtotokdo. (Mateo 11:16, 17) Durante kan saiyang ultimong biahe sa Jerusalem, aram ni Jesus na magdudusa asin gagadanon sia. Kaya kan darahon kan mga tawo an mga aki tanganing maheling sia, an mga disipulo ni Jesus, tibaad huli sa paghihingoang ilikay si Jesus sa dugang pang tension, nagprobar na pahaleon an mga aki. Alagad sinagwe ni Jesus an saiyang mga disipulo. Sa pagpaheling na “lubos an pagkaogma” nia sa mga aki, sia nagsabi: “Pabayae nindo na dumolok sa sako an saraday na aki; dai nindo sinda pagpogolan.”—Marcos 10:13, 14.
9. Taano ta tibaad mas mahalaga pa ngani an satong ginigibo kisa sinasabi niato?
9 Makakanood kita sa halimbawa ni Jesus. Kun minarani sa sato an mga aki, ano an nagigin reaksion niato—dawa kun sibot kita? Arog daw kan ginibo ni Jesus? An kaipuhan kan mga aki, nangorogna sa saindang mga magurang, iyo an andam na itao ni Jesus sa sainda—an saiyang panahon asin atension. Totoo, mahalaga an mga tataramon na arog kan “Namomotan taka.” Pero, an mga hiro mas makosog magtaram kisa mga tataramon. An saindong pagkamoot maririsa bako sanang paagi kan saindong sinasabi kundi lalo na ngani kan saindong ginigibo. Maheheling iyan paagi sa panahon, atension, asin pag-asikaso na itinatao nindo sa saindong mga aki. Minsan siring, an paggibo kan gabos na iyan tibaad dai magbunga nin naheheling na mga resulta, na minsan paano bakong siring karikas kan linalaoman nindo. Kaipuhan an pasensia. Makakanood kita na magin mapasensia kun satong aarogon an paagi nin pagtratar ni Jesus sa saiyang mga disipulo.
An Pasensia Asin Kapadangatan ni Jesus
10. Paano tinokdoan ni Jesus an saiyang mga disipulo nin leksion sa kapakumbabaan, asin nagin mapanggana daw iyan kan enot?
10 Aram ni Jesus an nangyayaring pagdinaogan para sa pagkaprominente sa tahaw kan saiyang mga disipulo. Sarong aldaw, pagkaabot sa Capernaum kaiba an saiyang mga disipulo, hinapot nia sinda: “‘Ano an saindong pinagdidiskutiran sa dalan?’ Dai sinda naggirong, huli ta sa dalan pinagdiskutiran ninda kun siisay an mas dakula.” Imbes na sagweon sinda na may kaisogan, pasensiosong nagtao si Jesus nin praktikal na leksion sa paghihingoang matokdoan sinda nin kapakumbabaan. (Marcos 9:33-37) Nagbunga daw iyan kan minamawot na mga resulta? Dai tolos. Pakalihis nin mga anom na bulan, sinadol ni Santiago asin Juan an saindang ina na hagadon ki Jesus an prominenteng mga posisyon sa Kahadean. Sa giraray, mapasensiang ikinorehir ni Jesus an saindang kaisipan.—Mateo 20:20-28.
11. (a) Anong pinagkatodan na trabaho an dai ginibo kan mga apostol ni Jesus pakaabot ninda sa itaas na kuarto kaiba si Jesus? (b) Ano an ginibo ni Jesus, asin nagin mapanggana daw an saiyang mga paghihingoa sa panahon na idto?
11 Dai naghaloy nag-abot an Paskua kan 33 C.E., asin si Jesus nakipaghelingan sa pribado sa saiyang mga apostol tanganing iselebrar iyan. Kan mag-abot sa itaas na kuarto, mayo ni saro sa 12 apostol an naggibo nin inisyatiba na gibohon an pinagkatodan nang paglilingkod na paghanaw sa maalpog na mga bitis kan iba—an menos na trabaho nin sarong surugoon o nin sarong babae sa harong. (1 Samuel 25:41; 1 Timoteo 5:10) Siertong ikinamondong marhay ni Jesus an maheling na an saiyang mga disipulo padagos na nagpapaheling nin ebidensia nin pag-ambisyon nin ranggo asin posisyon! Kaya hinanawan ni Jesus an mga bitis kan lambang saro dangan odok na pinakiolayan sinda na arogon an saiyang halimbawa nin paglilingkod sa iba. (Juan 13:4-17) Nagsunod daw sinda? Sinasabi kan Biblia na paghaloyhaloy kan bangging iyan “nagkaigwa man sinda nin mainit na diriskutiran kun baga siisay sa sainda an garo baga pinakadakula.”—Lucas 22:24.
12. Paano puedeng arogon nin mga magurang si Jesus sa saindang paghihingoa na sanayon an saindang mga aki?
12 Kun an saindong mga aki dai naghihimate sa saindong hatol, narerealisar daw nindo mga magurang kun ano an seguradong namatean ni Jesus? Girumdomon na dai uminontok si Jesus sa paghihingoang matabangan an saiyang mga apostol, minsan ngani maluway sinda sa pagtatanos kan saindang mga pagkukulang. Sa kahurihurihi nagbunga an saiyang pasensia. (1 Juan 3:14, 18) Mga magurang, maninigo nindong arogon an pagkamoot asin pasensia ni Jesus, na nungkang minaontok sa saindong mga paghihingoa na sanayon an saindong mga aki.
13. Taano ta maninigong dai anggot na palimanlimanan nin magurang an paghapot nin aki?
13 Kaipuhan na mamatean kan mga aki na namomotan sinda kan saindang mga magurang asin na interesado an mga ini sa sainda. Gustong maaraman ni Jesus kun ano an iniisip kan saiyang mga disipulo, kaya naghihinanyog sia kun igwa sinda nin mga hapot. Hinapot nia sinda kun ano an saindang opinyon manongod sa nagkapirang bagay. (Mateo 17:25-27) Iyo, kaiba sa marahay na pagtotokdo an atentong paghinanyog asin tunay na interes. Maninigong labanan nin sarong magurang an ano man na tendensia na palimanlimanan an naghahapot na aki paagi sa anggot na pagsabing: “Maghale ka daw dian! Dai mo naheheling na sibot ako?” Kun talagang sibot an magurang, maninigong sabihon sa aki na pag-oolayan ninda an hapot nia pagtaodtaod. Dangan seguradohon kan mga magurang na pag-olayan iyan. Sa paaging ini mamamatean kan aki na talagang interesado sa saiya an magurang, asin magigin mas madali para sa saiya na magsabi nin mga problema sa magurang.
14. Ano an manonodan nin mga magurang ki Jesus manongod sa pagpaheling nin kapadangatan sa saindang mga aki?
14 Tama daw para sa mga magurang na ipaheling an saindang pagpadangat paagi sa pagkugos sa saindang aki? Sa giraray, makakanood an mga magurang ki Jesus. Sinasabi kan Biblia na “kinugos nia an mga aki asin pinonan na bendisyonan sinda, na idinodoon an saiyang kamot sa sainda.” (Marcos 10:16) Ano sa paghona nindo an nagin reaksion kan mga aki? Daing duwa-duwa na napaogma an saindang puso, asin naparani an boot ninda ki Jesus! Kun igwa nin tunay na kapadangatan asin pagkamoot sa pag-oltanan nindo mga magurang asin kan saindong mga aki, mas madali sindang maghihimate sa saindong paghihingoa na disiplinahon asin tokdoan sinda.
An Kuestion Manongod sa Kun Guranong Panahon
15, 16. Ano an nagin popular na konsepto sa pagpadakula sa aki, asin ano an minalataw na dahelan kan pagkamukna kan konseptong iyan?
15 Kinuestion nin nagkapira kun baga kaipuhan talaga kan mga aki an dakol na oras asin mamomoton na atension kan saindang mga magurang. Inaapod na de kalidad na panahon an ekspertong pinalakop na konsepto nin pagpadakula sa aki. Hinihingako kan mga nagpapalakop kan ideyang ini na dai kaipuhan kan mga aki an dakol na panahon kan saindang mga magurang basta makahulogan, pinag-andaman, asin plinano an limitadong panahon na itinatao sa sainda. Marahay daw na ideya an konsepto nin de kalidad na panahon, na minukna na nasa isip an ikakarahay kan mga aki?
16 An sarong parasurat na kinaolay an dakol na aki nagsabi na an “hinahanap na marhay [ninda] sa saindang mga magurang iyo an orog na panahon,” pati na an “bilog na atension.” Makahulogan nanggad, sarong propesor sa kolehio an nagkomento: “An pananaram [na de kalidad na panahon] naglataw huli sa pakarealisar nin mga magurang sa saindang pagkukulang. Tinatawan nin katanosan kan mga tawo an pagtao ninda nin dikit na panahon sa saindang mga aki.” Gurano kadakol na panahon an maninigong itao nin mga magurang sa saindang mga aki?
17. Ano an kaipuhan nin mga aki sa saindang mga magurang?
17 Dai iyan sinasabi kan Biblia. Minsan siring, sinadol an mga magurang na Israelita na kaolayon an saindang mga aki kun sinda nasa saindang harong, kun sinda naglalakaw sa dalan, kun sinda naghihigda, asin kun sinda minabangon. (Deuteronomio 6:7) Malinaw na nangangahulogan ini na an mga magurang kaipuhan na magkaigwa nin interaksion sa mga aki asin dayaday na tokdoan sinda kada aldaw.
18. Paano inaprobetsaran ni Jesus an mga oportunidad na sanayon an saiyang mga disipulo, asin ano an manonodan kan mga magurang digdi?
18 Mapangganang sinanay ni Jesus an saiyang mga disipulo mantang nagkakakan sia kaiba ninda, nagbibiahe kaiba ninda, asin nagpapahorohayahay pa ngani kaiba ninda. Sa siring inaprobetsaran nia an lambang oportunidad na tokdoan sinda. (Marcos 6:31, 32; Lucas 8:1; 22:14) Kaagid kaiyan, an Kristianong mga magurang maninigong magin listo na gamiton an lambang oportunidad na establisaron asin papagdanayon an marahay na komunikasyon sa saindang mga aki asin sanayon sinda sa mga dalan ni Jehova.
Kun Ano an Itotokdo Asin Kun Paano Gigibohon Iyan
19. (a) Ano pa an kaipuhan apuera sa pagtao nin panahon sa mga aki? (b) Ano sa pangenot an kaipuhan na itokdo kan mga magurang sa mga aki?
19 An basta pagtao nin panahon sa mga aki asin dawa pagtotokdo sa sainda bakong igo tanganing mapadakula sinda nin mapanggana. Mahalagang marhay man kun ano an itinotokdo. Mangnoha kun paano idinodoon kan Biblia kun ano an maninigong itokdo. “An mga tataramon na ini na ipinagboboot ko sa saimo ngonyan,” an sabi kaiyan, “dapat na itadom mo . . . sa saimong aki.” Ano “an mga tataramon na ini” na kaipuhan na itokdo sa mga aki? Malinaw nanggad, iyan an mga tataramon na nasasambitan pa sana, arin na baga: “Kamotan mo si Jehova na saimong Dios sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag patin sa bilog mong kosog.” (Deuteronomio 6:5-7) Sinabi ni Jesus na ini an pinakamahalaga sa gabos na togon nin Dios. (Marcos 12:28-30) Sa pangenot dapat na tokdoan kan mga magurang an mga aki manongod ki Jehova, na ipinapaliwanag kun taano ta sia sana an maninigo sa satong bilog na kalag na pagkamoot asin debosyon.
20. Ano an ipinagboot nin Dios sa mga magurang kan suanoy na itokdo sa saindang mga aki?
20 Minsan siring, an kabale sa “mga tataramon na ini” na isinasadol sa mga magurang na itokdo sa saindang mga aki bako sanang an kamotan an Dios sa bilog na persona nin sarong indibiduwal. Maririsa nindo na sa sinusundan na kapitulo kan Deuteronomio, sinabi giraray ni Moises an mga ley na isinurat nin Dios sa mga tabla nin gapo—an Sampulong Togon. Kabilang sa mga ley na ini an pagboot na dai magputik, dai maghabon, dai maggadan, asin dai magsambay. (Deuteronomio 5:11-22) Kaya idinoon sa mga magurang kan suanoy an pangangaipo na tokdoan nin moral na mga prinsipyo sa buhay an saindang mga aki. Kaipuhan na tawan kan Kristianong mga magurang ngonyan nin kaparehong instruksion an saindang mga aki tanganing matabangan ninda sinda na magkaigwa nin tiwasay asin maogmang ngapit.
21. Ano an kahulogan kan instruksion na “itadom” an tataramon nin Dios sa mga aki?
21 Mangnohon na sinabihan an mga magurang kun paano ninda itotokdo “an mga tataramon na ini,” o mga togon, sa saindang mga aki: “Dapat na itadom mo an mga iyan sa saimong aki.” An terminong “itadom” nangangahulogan na “itokdo asin itudok sa isip paagi sa dayaday na pag-otro o pagkonseho: isadol o itanom sa isip.” Kaya talagang sinasabihan nin Dios an mga magurang na gumibo nin planadong programa nin pagtotokdo sa Biblia na igwa kan espesipikong katuyohan na itadom an espirituwal na mga bagay sa isip kan saindang mga aki.
22. Ano an ipinapagibo sa mga magurang na Israelita tanganing tokdoan an saindang mga aki, asin ano an kahulogan kaiyan?
22 An siring na planadong programa nagkakaipo nin inisyatiba kan mga magurang. An Biblia nagsasabi: “Ibugkos mo iyan [“an mga tataramon na ini,” o mga togon nin Dios] bilang tanda sa saimong kamot, asin iyan kaipuhan na magin garo banda sa saimong angog; asin isurat mo iyan sa mga harigi nin pinto kan saimong harong asin sa saimong mga trangkahan.” (Deuteronomio 6:8, 9) Dai ini nangangahulogan na maninigong literal na isurat kan mga magurang an mga ley nin Dios sa mga harigi nin pinto asin mga trangkahan, na ibugkos an kopya kaiyan sa kamot kan saindang mga aki, asin ibugtak iyan sa saindang angog. Imbes, an punto iyo na an mga magurang maninigong ipagirumdom nin dayaday an katokdoan nin Dios sa saindang mga aki. Maninigong tokdoan an saindang mga aki sa regular, dayaday na paagi na garo baga an katokdoan nin Dios nasa atubangan mismo kan mga aki sa gabos na panahon.
23. Ano an pag-oolayan sa leksion sa masunod na semana?
23 Ano an nagkapirang nangorognang mahalagang bagay na kaipuhan na itokdo nin mga magurang sa saindang mga aki? Taano ta mahalagang marhay ngonyan na an mga aki matokdoan sagkod mapatuod na protehiran an saindang sadiri? Anong tabang an makukua ngonyan kan mga magurang tanganing tabangan sinda na matokdoan nin epektibo an saindang mga aki? Ini asin an iba pang hapot na interesado an dakol na magurang pag-oolayan sa sunod na artikulo.
Ano an Isisimbag Nindo?
• Taano ta maninigong ibilang nin mga magurang an saindang mga aki na mahalagang marhay?
• Ano an manonodan nin mga magurang asin nin iba pa ki Jesus?
• Guranong panahon an maninigong itao nin mga magurang sa saindang mga aki?
• Ano an maninigong itokdo sa mga aki, asin paano maninigong gibohon an pagtotokdo?
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
[Ritrato sa pahina 10]
Ano an manonodan nin mga magurang sa paagi nin pagtotokdo ni Jesus?
[Mga Ritrato sa pahina 11]
Noarin asin paano totokdoan kan mga magurang na Israelita an saindang mga aki?
[Mga Ritrato sa pahina 12]
An mga magurang maninigong ipagirumdom nin dayaday an katokdoan nin Dios sa saindang mga aki