An Pagkabuhay Liwat—Sarong Katokdoan na Nakakaapektar sa Saindo

“May paglaom ako sa Dios . . . na magkakaigwa nin pagkabuhay liwat an mga matanos sagkod an mga bakong matanos.”​—GIBO 24:15.

1. Paano nagin isyu an pagkabuhay liwat sa atubangan kan Sanhedrin?

SA KATAPUSAN kan saiyang ikatolong pagbiahe sa pagmimisyonero kan 56 C.E., si apostol Pablo nasa Jerusalem. Pagkatapos na arestaron kan mga Romano, tinogotan siang umatubang sa Judiong korte suprema, an Sanhedrin. (Gibo 22:​29, 30) Kan pinagmamasdan ni Pablo an mga miembro kan korteng iyan, nariparo nia na an nagkapira mga Saduceo asin an iba mga Fariseo. An duwang grupong ini nagkakalaen sa sarong lataw na marhay na paagi. An mga Saduceo dai nagtutubod sa pagkabuhay liwat; an mga Fariseo nagtutubod dian. Tanganing ipaheling kun saen siang lado kan isyung iyan, ipinahayag ni Pablo: “Mga lalaki, mga tugang, ako sarong Fariseo, sarong aki nin mga Fariseo. Manongod sa paglaom na pagkabuhay liwat nin mga gadan na hinohokoman ako.” Sa pagsabi kaiyan, rinibaraw nia an katiriponan!​—Gibo 23:6-9.

2. Taano ta andam si Pablo na idepensa an saiyang pagtubod sa pagkabuhay liwat?

² Dakol na taon bago kaidto, kan sia nasa tinampo pasiring sa Damasco, naheling ni Pablo an sarong bisyon na dian nadangog nia an tingog ni Jesus. Hinapot pa ngani ni Pablo si Jesus: “Ano an gigibohon ko, Kagurangnan?” Si Jesus nagsimbag: “Buhat, paduman ka sa Damasco, asin duman sasabihon sa saimo an manongod sa gabos na bagay na itinalaan na gigibohon mo.” Pag-abot sa Damasco, nanompongan si Pablo nin sarong matinabang na Kristianong disipulo, si Ananias, na nagpaliwanag: “Pinili ka kan Dios kan satong mga apoon na maaraman an saiyang kabotan asin maheling an matanos na Saro [an binuhay liwat na si Jesus] patin madangog an tingog kan saiyang ngoso.” (Gibo 22:6-16) Kun siring, bakong makangangalas na si Pablo andam na idepensa an saiyang pagtubod sa pagkabuhay liwat.​—1 Pedro 3:15.

Nagpapahayag sa Publiko kan Paglaom na Pagkabuhay Liwat

3, 4. Paano si Pablo nagin sarong makosog na parasuportar kan pagkabuhay liwat, asin ano an manonodan niato sa saiyang halimbawa?

³ Si Pablo kan huri uminatubang ki Gobernador Felix. Sa okasyon na iyan, si Tertulo, “sarong nagpapahayag sa publiko” na nag-atubang kan kaso kan mga Judio laban ki Pablo, inakusaran sia na sia an poon nin sarong sekta asin nagkasala nin sedisyon. Bilang simbag si Pablo prangkang nagpahayag: “Inaadmitir ko ini sa saimo, na, sono sa dalan na inaapod nindang ‘sekta,’ sa paaging ini ako nagtatao nin sagradong paglilingkod sa Dios kan sakong mga apoon.” Dangan, tinatratar an mayor na isyu, sia nagpadagos: “May paglaom ako sa Dios, paglaom na yaon man sa mga tawong ini, na magkakaigwa nin pagkabuhay liwat an mga matanos sagkod an mga bakong matanos.”​—Gibo 23:​23, 24; 24:1-8, 14, 15.

⁴ Pakalihis nin mga duwang taon, si Hadeng Herodes Agripa inimbitaran kan kasalihid ni Felix, si Porcio Festo, na ibanan sia sa pagsiyasat sa bilanggo na si Pablo. Ipinaliwanag ni Festo na diniskutir kan mga nag-aakusar an deklarasyon ni  Pablo na ‘buhay an sarong Jesus na gadan na.’ Sa saiyang pagdepensa si Pablo naghapot: “Taano ta hinohokoman na dai kapanipaniwala sa tahaw nindo na an Dios nagbabangon nin mga gadan?” Dangan ipinahayag nia: “Huli ta nakamtan ko an tabang na hale sa Dios ako nagpapadagos sagkod sa aldaw na ini sa pagpatotoo sa saradit sagkod sa darakula, alagad dai nagtataram nin ano man apuera sa mga bagay na isinabi kan mga Propeta patin ni Moises na mangyayari, na an Cristo magdudusa asin, bilang an enot na bubuhayon hale sa mga gadan, sia magbabalangibog nin liwanag sa banwaan na ini sagkod sa mga nasyon.” (Gibo 24:27; 25:13-22; 26:​8, 22, 23) Si Pablo sarong makosog nanggad na parasuportar kan pagkabuhay liwat! Siring ki Pablo, puede man niatong ibalangibog na may kombiksion na magkakaigwa nin pagkabuhay liwat. Alagad anong reaksion an maaasahan niato? Posibleng marhay na kapareho kan ki Pablo.

5, 6. (a) Ano an nagin reaksion sa mga apostol na nagsusuportar sa pagkabuhay liwat? (b) Mantang ipinapahayag niato an satong paglaom sa pagkabuhay liwat, ano an mahalagang marhay?

⁵ Estudyare an mas naenot na nangyari durante kan ikaduwang pagbiahe sa pagmimisyonero ni Pablo (mga 49-52 C.E.) kan sinongko nia an Atenas. Sia nakipangatanosan sa mga tawo na naniniwala sa dakol na dios, asin sinadol nia sinda na mangnohon an katuyohan nin Dios na hokoman an ineerokan na daga sa katanosan paagi sa sarong tawo na ninombrahan Nia. Ini daing iba kundi si Jesus. Ipinaliwanag ni Pablo na an Dios nagtao nin garantiya digdi paagi sa pagbuhay liwat ki Jesus. Ano an nagin reaksion? Mababasa niato: “Bueno, kan madangog ninda an mapadapit sa pagkabuhay liwat kan mga gadan, an nagkapira nagpoon na magtuya, mantang an iba nagsabi: ‘Madangog liwat kami saimo dapit kaini sa ibang panahon.’”​—Gibo 17:29-32.

⁶ An reaksion na iyan kaagid kan naeksperyensiahan ni Pedro asin Juan dai nahaloy pakatapos kan Pentecostes 33 C.E. Sa giraray nagkaigwa nin lataw na marhay na kabtang an mga Saduceo sa kontrobersia. Isinasaysay kan Gibo 4:1-4 an nangyari: “Ngonyan mantang an duwa nagtataram sa mga tawo, dinuman sinda kan mga poon na saserdote asin kan kapitan kan templo patin kan mga Saduceo, na nauuyam huli ta tinotokdoan ninda an mga tawo asin malinaw na ipinapahayag an pagkabuhay liwat hale sa mga gadan may koneksion ki Jesus.” Minsan siring, paborable an nagin reaksion kan iba. “An kadaklan sa mga naghinanyog sa pahayag nagturubod, asin an kabilangan kan mga lalaki nagin mga limang ribo.” Malinaw nanggad, makakaasa kita nin laen-laen na reaksion kun kita nagtataram manongod sa paglaom na pagkabuhay liwat. Huli kaiyan, mahalagang marhay na pakosogon niato an satong pagtubod sa katokdoan na ini.

Pagtubod Asin an Pagkabuhay Liwat

7, 8. (a) Siring kan ipinapaheling sa surat para sa kongregasyon nin Corinto kan enot na siglo, paano puedeng magin sayang sana an pagtubod? (b) Paano nakakatabang an tamang pakasabot sa paglaom na pagkabuhay liwat tanganing mamidbid an kalaenan kan tunay na mga Kristiano?

⁷ Dai nagin madali para sa gabos na nagin Kristiano kan enot na siglo C.E. na tubodon an paglaom na pagkabuhay liwat. An nagkapira na nadepisilan nakaasosyar sa kongregasyon sa Corinto. Si Pablo nagsurat sa sainda: “Itinao ko sa saindo, kaiba kan enot na mga bagay, an inako ko man, na si Cristo nagadan para sa satong mga kasalan oyon sa Kasuratan; asin na sia ilinobong, iyo, na sia binuhay liwat sa ikatolong aldaw oyon sa Kasuratan.” Dangan pinatunayan ni Pablo an katotoohan na ini paagi sa pagsabi na an binuhay liwat na si Cristo “nagpaheling sa labing limang gatos na tugang,” na an kadaklan sa sainda, an sabi pa ni Pablo, buhay pa kaidto. (1 Corinto 15:3-8) Nangatanosan pa sia: “Kun si Cristo ihinuhulit na sia binuhay liwat hale sa mga gadan, taano ta an nagkapira sa saindo nagsasabi na mayo nin pagkabuhay liwat kan mga gadan? Sa katotoohan, kun mayo nin pagkabuhay liwat an mga gadan, dai man binuhay liwat si Cristo. Alagad kun si Cristo dai binuhay liwat, tunay na sayang sana an satuyang paghulit, asin sayang sana an satuyang pagtubod.”​—1 Corinto 15:12-14.

⁸ Iyo, pundamental na marhay an katokdoan na pagkabuhay liwat kaya sayang sana an Kristianong pagtubod kun an pagkabuhay liwat dai tutubodon na totoo. Sa katunayan, an tamang pakasabot sa pagkabuhay liwat an nagpapamidbid kan kalaenan kan tunay na mga Kristiano sa falsong  Kristiano. (Genesis 3:4; Ezequiel 18:4) Sa siring, iiniiba ni Pablo an katokdoan na pagkabuhay liwat sa “enot na katokdoan” kan Kristianismo. Logod na magin determinasyon niato na ‘magpadagos sa pagkamaygurang.’ ‘Asin ini an gigibohon niato,’ an sadol ni Pablo, “kun itogot nanggad nin Dios.”​—Hebreo 6:1-3.

An Paglaom na Pagkabuhay Liwat

9, 10. Ano an boot sabihon kan Biblia kun iyan nagtataram manongod sa pagkabuhay liwat?

⁹ Tanganing orog pang pakosogon an satong pagtubod sa pagkabuhay liwat, repasohon niato an mga hapot na arog baga kan: Ano an boot sabihon kan Biblia kun iyan nagtataram manongod sa pagkabuhay liwat? Paano ibinabantog kan katokdoan na pagkabuhay liwat an pagkamoot ni Jehova? An mga simbag sa mga hapot na ini orog pang maparani sato sa Dios asin kadungan kaiyan matabang sato na tokdoan an iba.​—2 Timoteo 2:2; Santiago 4:8.

¹⁰ An “pagkabuhay liwat” traduksion nin sarong termino sa Griego na sa literal nangangahulogan “pagtindog giraray.” Ano an kalabot sa pananaram na iyan? Segun sa Biblia, an paglaom na pagkabuhay liwat iyo an kombiksion na an sarong tawong nagadan puedeng mabuhay giraray. Ipinapaheling pa kan Biblia na an sarong tawo binubuhay liwat magsalang sa hawak na laman o espiritu, depende sa kun baga sia may daganon o langitnon na paglaom. Kita napapangalas sa pagkamoot, kadonongan, asin kapangyarihan ni Jehova na naheheling sa makangangalas na paglaom na ini na pagkabuhay liwat.

11. Anong mga oportunidad sa pagkabuhay liwat an iinaalok sa linahidan na mga lingkod nin Dios?

¹¹ An pagbuhay liwat ki Jesus asin sa saiyang linahidan na mga tugang nagtatao sainda nin sarong hawak na espiritu na angay para sa paglilingkod sa langit. (1 Corinto 15:35-38, 42-53) Iriba sindang maglilingkod bilang mga namamahala sa Mesiyanikong Kahadean, na mapangyari nin Paraisong mga kamugtakan sa daga. Sa pangengenot ni Jesus bilang an Halangkaw na Saserdote, an mga linahidan an minakompuesto nin sarong makahadeng kabilogan na grupo nin mga saserdote. Iaaplikar ninda an mga pakinabang kan atang na pantubos ni Cristo sa katawohan sa bagong kinaban nin katanosan. (Hebreo 7:​25, 26; 9:24; 1 Pedro 2:9; Kapahayagan 22:​1, 2) Mientras tanto, an mga kabilang sa mga linahidan na buhay pa sa daga nagmamawot na magdanay na maaako nin Dios. Pagkagadan ninda, aakoon ninda an saindang “balos” paagi sa pagkabuhay liwat sa inmortal na espiritung buhay sa langit. (2 Corinto 5:1-3, 6-8, 10; 1 Corinto 15:​51, 52; Kapahayagan 14:13) “Kun kita nakasaro sa saiya sa kabaing kan saiyang kagadanan,” an isinurat ni Pablo, “kita sierto man na makakasaro sa saiya sa kabaing kan saiyang pagkabuhay liwat.” (Roma 6:5) Alagad paano man an mga bubuhayon liwat sa daga bilang mga tawo? Paano an paglaom na pagkabuhay liwat orog na makakaparani sa sainda sa Dios? Dakol kitang manonodan sa halimbawa ni Abraham.

An Pagkabuhay Liwat Asin Pakikikatood ki Jehova

12, 13. Ano an makosog na basehan ni Abraham para sa pagtubod sa pagkabuhay liwat?

¹² Si Abraham, na inapod na “katood ni Jehova,” sarong tawo na may pambihirang pagtubod. (Santiago 2:23) Nasambitan ni Pablo an pagtubod ni Abraham nin tolong beses sa saiyang lista nin maimbod na mga lalaki asin babae na nakasurat sa ika-11 kapitulo kan Hebreo. (Hebreo 11:​8, 9, 17) An ikatolong pagkasambit nia nakasentro sa pagtubod na ipinaheling ni Abraham kan sia makinuyog na nag-andam na idolot an saiyang aking si Isaac bilang atang. Kombensido si Abraham na ginarantiyahan  ni Jehova an panuga dapit sa sarong banhi paagi ki Isaac. Dawa pa kun magadan si Isaac bilang atang, si Abraham “naglaom na mahihimo nin Dios na buhayon sia minsan hale sa mga gadan.”

¹³ Siring sa kinaluwasan kan mga pangyayari, kan maheling ni Jehova an kosog kan pagtubod ni Abraham, iinareglo nia na hayop na sana an iatang. Minsan siring, an eksperyensia ni Isaac nagserbing ilustrasyon kan pagkabuhay liwat, siring kan ipinaliwanag ni Pablo: “Hale dian talagang inako man nia [ni Abraham] sia [si Isaac] sa makaladawan na paagi.” (Hebreo 11:​19) Apuera kaiyan, si Abraham dati nang may makosog na basehan para sa saiyang pagtubod sa pagkabuhay liwat. Bako daw na ibinalik ni Jehova an kakayahan na magkaaki ni Abraham kan sia asin an saiyang agom, si Sara, magdorog minsan gurang nang marhay asin nagkaaki nin aking lalaki, si Isaac?​—Genesis 18:10-14; 21:1-3; Roma 4:19-21.

14. (a) Segun sa Hebreo 11:​9, 10, ano an hinahalat ni Abraham? (b) Tanganing maako an mga bendisyon kan Kahadean sa bagong kinaban, ano an kaipuhan ngunang mangyari ki Abraham? (c) Paano ta maaako an mga bendisyon kan Kahadean?

¹⁴ Ilinadawan ni Pablo si Abraham bilang sarong nakikihimanwa asin bilang nag-eerok sa mga tolda na “hinahalat . . . an siudad na may tunay na mga pundasyon, na an paratogdok asin kaggibo kan siudad na iyan iyo an Dios.” (Hebreo 11:​9, 10) Bako ining literal na siudad na arog kan Jerusalem, na kinamumugtakan kan templo nin Dios. Imbes, ini sarong simbolikong siudad. Iyan an langitnon na Kahadean nin Dios na kompuesto ni Cristo Jesus asin kan saiyang 144,000 na kairibang namamahala. An 144,000 na nasa langitnon na kamurawayan ninda inaapod man na “banal na siudad, an Bagong Jerusalem,” an “nobya” ni Cristo. (Kapahayagan 21:2) Kan 1914, pinatukaw ni Jehova si Jesus bilang Mesiyanikong Hade kan langitnon na Kahadean asin pinagbotan sia na mamahala sa tahaw kan saiyang mga kaiwal. (Salmo 110:​1, 2; Kapahayagan 11:15) Tanganing maako an mga bendisyon kan pamamahala kan Kahadean, si Abraham, an “katood ni Jehova,” kaipuhan na mabuhay giraray. Siring man, tanganing maako niato an mga bendisyon kan Kahadean, dapat na kita buhay sa bagong kinaban nin Dios, magsalang bilang miembro kan dakulang kadaklan kan mga nakaligtas sa Armagedon o bilang mga binuhay liwat hale sa mga gadan. (Kapahayagan 7:​9, 14) Pero, ano an basehan kan paglaom na pagkabuhay liwat?

An Pagkamoot nin Dios​—An Basehan kan Paglaom na Pagkabuhay Liwat

15, 16. (a) Paano an enot na hula sa Biblia nagtatao nin basehan para sa satong paglaom sa pagkabuhay liwat? (b) Paano kita orog na ikakarani ki Jehova kan pagtubod sa pagkabuhay liwat?

¹⁵ An satong dayupot na relasyon sa satong mamomoton na langitnon na Ama, an satong makosog na pagtubod na kapareho kan ki Abraham, asin an satong pagkuyog sa mga pagboot nin Dios nagpapangyaring ikapahayag kitang matanos asin ibilang ni Jehova na saiyang mga katood. Nagtatao ini sato nin oportunidad na makinabang sa pamamahala kan Kahadean. Sa katunayan, an kaenot-enoteng hula na isinurat sa Tataramon nin Dios, sa Genesis 3:​15, nagtatao nin basehan para sa paglaom na pagkabuhay liwat asin pakikikatood sa Dios. Ihinula kaiyan bako sana an pagronot sa payo ni Satanas kundi siring man, bilang pagpaheling kan kalaenan, an paglugad sa bool kan Banhi kan babae nin Dios. An kagadanan ni Jesus sa harigi sarong piguratibong paglugad sa bool. An saiyang pagkabuhay liwat kan ikatolong aldaw an nagpaomay sa lugad na iyan asin nagbukas kan dalan para sa pangultimong aksion tumang sa “saro na igwa kan kapangyarihan na magtao nin kagadanan, an boot sabihon, an Diablo.”​—Hebreo 2:14.

¹⁶ Ipinapagirumdom sato ni Pablo na  “ipinapamidbid nin Dios an saiyang pagkamoot sa sato sa paagi na, mantang kita mga parakasala pa, si Cristo nagadan para sa sato.” (Roma 5:8) An pagpapahalaga sa dai na kutana maninigong kabootan na ini talagang orog na irarani kita ki Jesus asin sa satong mamomoton na langitnon na Ama.​—2 Corinto 5:​14, 15.

17. (a) Anong paglaom an ipinahayag ni Job? (b) Ano an ihinahayag kan Job 14:15 manongod ki Jehova, asin ano an ipinapamate kaini sa saindo?

¹⁷ Si Job, sarong maimbod na tawo kaidtong mga panahon bago kan mga Kristiano, naglaom man sa pagkabuhay liwat. Sia nagdusa nin grabe sa kamot ni Satanas. Bakong arog kan saiyang falsong mga kaibaiba, na nungkang nasambitan an pagkabuhay liwat, si Job naranga kan paglaom na ini asin naghapot: “Kun an pusog na lalaki magadan puede pa daw siang mabuhay giraray?” Bilang simbag si Job mismo nagpahayag: “Sa gabos na aldaw kan sakong obligadong paglilingkod ako maghahalat, sagkod na umabot an sakuyang pagkakalda.” Kaolay an saiyang Dios, si Jehova, rinekonoser nia: “Ika maapod, asin ako mismo masimbag sa saimo.” Mapadapit sa pagmate kan satong mamomoton na Kaglalang, si Job nagsabi: “Para sa ginibo kan saimong mga kamot ika magkakaigwa nin paghimuyawot.” (Job 14:​14, 15) Iyo, galagang inaantisipar ni Jehova an panahon na an mga maimbod mabubuhay durante kan pagbuhay liwat. Orog nanggad kitang irinarani kaini sa saiya mantang hinohorophorop niato an pagkamoot asin dai na kutana maninigong kabootan na ipinapaheling nia sato dawa ngani kita bakong sangkap!​—Roma 5:21; Santiago 4:8.

18, 19. (a) Ano an paglaom ni Daniel na mabuhay giraray? (b) Ano an satong rerepasohon sa sunod na artikulo?

¹⁸ Si propeta Daniel, na ilinadawan kan anghel nin Dios bilang “tawo na kawiliwiling gayo,” nabuhay nin halawig sa maimbod na paglilingkod. (Daniel 10:​11, 19) An saiyang integridad ki Jehova nagdanay na marigon poon kan sia idistiero kan 617 B.C.E. sagkod na sia magadan mga pirang panahon pakatapos niang akoon an sarong bisyon kan 536 B.C.E., kan ikatolong taon ni Ciro, na hade nin Persia. (Daniel 1:1; 10:1) Sarong beses durante kan ikatolong taon na iyan ni Ciro, si Daniel nag-ako nin sarong bisyon dapit sa pag-abante kan mga kapangyarihan pankinaban na matatapos sa maabot na dakulang kahorasaan. (Daniel 11:1–​12:13) Huling dai nia lubos na masabotan an bisyon, si Daniel naghapot sa mensaherong anghel na nagdara kaiyan: “O kagurangnan ko, ano an magigin kasagkodan kan mga bagay na ini?” Bilang simbag, dinara kan anghel an atension “sa panahon kan katapusan,” na durante kaiyan “an mga igwa nin pakarorop makakasabot.” Kun dapit ki Daniel mismo, ano an saiyang paglaom? Ipinaaram kan anghel: “Mapahingalo ka, alagad ika matindog para sa saimong kabtang sa katapusan kan mga aldaw.” (Daniel 12:8-10, 13) Si  Daniel mabalik “sa pagkabuhay liwat kan mga matanos,” durante kan Milenyal na Paghade ni Cristo.​—Lucas 14:14.

¹⁹ Kita nasa poro nang marhay kan panahon kan katapusan asin mas harani na sa kapinonan kan Milenyal na Pamamahala ni Cristo kisa kaidtong kita enot na nagtubod. Kun siring, dapat niatong hapoton an satong sadiri, ‘Yaon daw ako duman sa bagong kinaban tanganing makaibaiba si Abraham, Job, Daniel, asin an iba pang maimbod na lalaki asin babae?’ Iyo, basta magdanay kitang dayupot ki Jehova asin kuyogon an saiyang mga pagboot. Sa sunod niatong artikulo, rerepasohon niato nin mas detalyado an paglaom na pagkabuhay liwat tanganing mamidbid kun sairisay an bubuhayon liwat.

Nagigirumdoman daw Nindo?

• Anong reaksion an napaatubang ki Pablo kan ipahayag nia an saiyang paglaom sa pagkabuhay liwat?

• Taano an paglaom na pagkabuhay liwat ta nakakatabang na mamidbid an kalaenan kan tunay na mga Kristiano sa falsong mga Kristiano?

• Paano niato naaaraman na si Abraham, Job, asin Daniel may pagtubod sa pagkabuhay liwat?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 8]

May kombiksion na ipinahayag ni Pablo, kan umatubang ki Gobernador Felix, an paglaom na pagkabuhay liwat

[Ritrato sa pahina 10]

Taano ta may pagtubod si Abraham sa pagkabuhay liwat?

[Ritrato sa pahina 12]

Si Job naranga kan paglaom na pagkabuhay liwat

[Ritrato sa pahina 12]

Si Daniel bubuhayon sa pagkabuhay liwat kan mga matanos