Sentido Komun—Taano ta Bakong Gayong Komun?

“ANONG problema nia? Maninigo kutanang tatao na sia,” an komento nin sarong nagmamasid. Nagpipilingpiling na dai makapaniwala, an saro pa naglakaw parayo na nagngungurobngurob, “Kun igwa sia nin kadikit na sentido komun, nungka kutanang gigibohon nia iyan.” Nadangog na daw nindo an tibaad kapareho kaiyan na mga komento? Pero, ano an “sentido komun”?

An terminong “sentido” tinatawan nin kahulogan na “tamang pakamansay,” “pakasabot,” asin “praktikal na kadonongan o paghusgar.” Ipinaparisa kaiyan na an saro may kakayahan na maghusgar asin magdesisyon na may kadonongan. Malinaw na an pagkaigwa nin sentido komun nangangaipo na gamiton niato an satong kakayahan sa pag-iisip. Mas gusto kan dakol na tawo na an iba an mag-isip para sa sainda. Tinotogotan ninda an media, an saindang mga kaedad, o popular na opinyon na iyo an gumibo nin mga desisyon para sa sainda.

Garo baga mayo nang gayo nin sentido komun sa kinaban ngonyan kaya an sarong mapagmasid na tawo kaidto nagkomento, ‘An totoo, an sentido komun bakong gayong komun.’ Paano kita magkakaigwa nin sentido komun? Ano an mga pakinabang kaiyan?

Paano Magkakaigwa?

Minsan ngani nangangaipo iyan nin panahon, padagos na paghorophorop, asin daing liwat-liwat na paghihingoa tanganing mapatalubo an marahay na sentido asin marahayon na paghusgar, puede nanggad na magkaigwa nin sentido komun. Estudyare an tolong bagay na puedeng makatabang sa sato na magkaigwa nin sentido komun.

Pag-adalan an Biblia, asin sunodon an sadol kaiyan. An Biblia, na isinurat sa pinakamarahay na lenguahe asin igwa nin malinaw na lohika, sarong ekselenteng pantabang sa pagkua nin kadonongan asin marahay na sentido. (Efeso 1:8) Halimbawa, sinasadol ni apostol Pablo an mga kapwa Kristiano: “Ano man na totoo, ano man na seryosong bagay, ano man na matanos, ano man na malinig, ano man na madaling kamotan, ano man na marahay an dangog, ano man na moral na karahayan asin ano man na inoomaw, padagos na horophoropon an mga bagay na ini.” (Filipos 4:8) Kun pirme niatong susunodon an sadol na ini, marahay na paghusgar asin madonong na gawe-gawe an ibubunga.

Makanood sa eksperyensia. Ikinokonektar an sentido komun sa eksperyensia sa buhay, an sarong Suizong poeta nagsabi: “An sentido komun . . . kompuesto nin eksperyensia asin pananaw sa ngapit [pag-isip para sa ngapit].” Tunay nanggad, “an siisay man na daing kabatidan nagtutubod sa lambang tataramon, alagad an alisto an isip ineestudyaran an saiyang mga lakad.” (Talinhaga 14:15) An sentido komun puedeng pataluboon paagi sa pag-obserbar, pagpatuod, asin eksperyensia. Makakanood kitang mas pakarhayon an satong mga ginigibo sa pag-agi nin panahon. Minsan siring, an  pakanood sa sala niato nangangaipo nin kapakumbabaan asin kahoyoan. An pagigin mapagpasikat sa sadiri, maabhaw, asin matagas an payo kan mga tawo sa huring mga aldaw na ini dai nagpapaheling nin sentido komun.​—2 Timoteo 3:1-5.

May kadonongan na pumili nin mga kaibaiba. Sa paggamit nin kadonongan asin sentido komun, kita natatabangan o naoolang man kan satong mga kaibaiba. An Talinhaga 13:20 nagsasabi: “Sia na naglalakaw na kaiba nin mga madonong magigin madonong, alagad sia na nakikiiba sa mga lolong maraot an aabotan.” Dai niato kaipuhan na akoon an mentalidad o mga ideya kan mga nakikisuway sa Dios asin dai nag-iintindi sa saiyang Tataramon. Arog kaini an pagkasabi sa Talinhaga 17:12: “Masabatan na nin tawo an oso na nawaran nin mga ogbon kisa an siisay man na lolong sa saiyang kamangmangan.”

Ano an Pakinabang?

May bentaha an pagpatalubo nin sentido komun. Ginigibo kaiyan na mas interesante an buhay asin puede kitang makaekonomiya nin oras. An sentido komun puede nganing makaina sa pagkadesganar na parateng resulta kan paghiro na dai pinag-iisipan. An mga mayo nin marahay na paghusgar mas pinapadepisil an buhay ninda. “An pagpapagal kan lolong nakakapakapoy sa sainda,” an sabi kan Biblia. (Eclesiastes 10:15) An siring na mga indibiduwal tibaad magparatrabaho nin daing katapusan asin napapagal na; alagad ta haros mayo man sindang nagigibo na may totoong pakinabang.

An Biblia nagtatao nin kadakol na praktikal na sadol manongod sa kalinigan, komunikasyon, kahigosan, pakaatubang sa kadukhaan, asin dakol na iba pang aspekto nin buhay. Minilyon an makakapagpatotoo na an kalaenan kan kapangganahan asin pagkasudya sa saindang buhay nakadepende sa kun gurano ninda inaplikar an mga prinsipyo sa Biblia, na nagtatabang sa sainda na magpaheling nin kadonongan.

Kun igwa kita nin sentido komun, an gigibohon niato labi pa sa pagsunod sana sa sarong itinalaan na detalyadong mga instruksion o susundon. Tinatabangan kita kaiyan na otobon an satong mga paninimbagan. Minsan siring, an sentido komun bakong panribay sa pagkua nin kaaraman. “An tawong madonong maghihinanyog asin maglalaog sa isip nin dagdag na tokdo,” an sabi kan Talinhaga 1:5. Kaipuhan man na makanood kitang analisaron an impormasyon na nakua niato, na naggigibo nin tamang konklusyon basado dian. Makakatabang ini sa sato na ‘maglakaw sa kadonongan.’​—Talinhaga 28:26.

An kababaan nin boot konektadong marhay sa sentido komun. Minsan ngani tibaad gusto niatong magkapot nin dakol na paninimbagan, kaipuhan na gumamit kita nin marahay na paghusgar asin gibohon an kaya sana kan satong kosog. Totoo, sinasabihan kita ni apostol Pablo na magkaigwa nin ‘dakol na gigibohon sa gibohon kan Kagurangnan.’ (1 Corinto 15:58) Pero, an konsehong ini kaipuhan na timbangan kan prinsipyo na nakasurat sa Eclesiastes 9:4: “An buhay na ayam mas marahay kisa sa gadan na leon.” An tamang pag-asikaso sa satong salud mantang naglilingkod kita ki Jehova tibaad magpangyari na kita mabuhay nin mas halawig asin padagos na magin aktibo. An sentido komun puedeng makatabang sa sato na magin balanse sa rasonableng paagi na nagpapangyari sa sato na mahaman an kinakaipuhan na mga bagay na dai nawawara an satong kagayagayahan. Iyo, an sentido komun nagtatao nin dakol na pakinabang.

[Ritrato sa pahina 14]

Kadakol nin marahay na sadol na manonompongan sa Biblia

[Ritrato sa pahina 15]

An sentido komun puedeng makua paagi sa pag-obserbar, pagpatuod, asin eksperyensia