Estorya nin Buhay

An “Buhay Ngonyan”​—Ikinakaogma Iyan nin Lubos!

ISINAYSAY NI TED BUCKINGHAM

Ako nagin bilog na panahon na ministro sa laog nin anom na taon asin anom na bulan na ako kaidtong may agom kan bigla na sana akong magkapolyo. Nangyari iyan kan 1950, asin ako 24 anyos pa sana. An siyam na bulan sa ospital nagtao sako nin dakol na oras tanganing horophoropon an sakong buhay. Huli sa bago kong diperensia, ano an naghahalat na ngapit para sa sako asin sa sakong agom na si Joyce?

KAN 1938 an sakong ama, na nungkang nagin relihioso, nagkua nin sarong kopya kan librong Government. * An grabeng kariribokan sa politika asin posibilidad na magkaguerra an tibaad nagin dahelan kaya kinua nia an libro. An aram ko, nungka niang binasa iyan, alagad binasa iyan kan sakong relihiosang marhay na ina. Ensegida an saiyang reaksion sa mensahe kaiyan. Binayaan nia an Iglesia nin Inglaterra, asin sa ibong kan pagtumang kan sakong ama, sia nagin maimbod na Saksi ni Jehova asin nagdanay na maimbod sagkod na sia magadan kan 1990.

Iiniba ako kan sakong ina sa sakong enot na Kristianong pagtiripon sa Kingdom Hall sa Epsom, sa timog kan Londres. An kongregasyon nagtitiripon sa sarong dating tindahan, asin naghinanyog kami sa sarong rekording kan pahayag ni J. F. Rutherford, na iyo an nagdidirehir sa gibohon kan Mga Saksi ni Jehova kan panahon na iyan. Nagkaigwa iyan nin hararom na epekto sa sako.

An grabeng pambobomba durante kan pagsakyada nin mga eroplano sa Londres nagtao nin dugang na peligro. Kaya kan 1940 nagdesisyon an sakong ama na ibalyo an pamilya sa mas ligtas na lugar​—sa Maidenhead, sarong sadit na banwaan 45 kilometros sa solnopan nin Londres. Nagin kapakipakinabang ini, huling an 30 miembro  kan kongregasyon duman nagin marahay na gikanan nin pagparigon sa boot. Si Fred Smith, sarong marigon na Kristiano na nabautismohan kan 1917, nagpaheling nin personal na interes sa sako asin sinanay ako na magin mas epektibong parahulit. Sagkod ngonyan dakula an utang na boot ko sa saiya huli sa saiyang halimbawa asin mamomoton na tabang.

Paglaog sa Bilog na Panahon na Paglilingkod

Kan 1941, sa edad na 15, nabautismohan ako sa salog nin Tamesis sa sarong malipot na aldaw nin Marso. Kan panahon na idto, an sakong matuang tugang, si Jim, naglaog sa pagigin bilog na panahon na ebanghelisador. Ngonyan, sia asin an saiyang agom, si Madge, nag-iistar sa Birmingham, pagkatapos na gamiton ninda an haros bilog na buhay ninda sa paglilingkod ki Jehova sa mga asignasyon sa sirkito asin distrito sa bilog na Britania. An sakong nguhod na tugang na babae, si Robina, asin an saiyang agom, si Frank, nagdanay man na maimbod na mga lingkod ni Jehova.

Nagtatrabaho ako bilang akauntant sa sarong pabrika nin mga gubing. Sarong aldaw inapod ako kan namamahalang direktor sa saiyang opisina tanganing ialok sako an oportunidad para sa may potensial na karera bilang parabakal para sa kompanya. Minsan siring, haloy-haloy ko nang iniisip-isip na sumunod sa halimbawa kan sakong tugang na lalaki, kaya magalang kong sinayumahan an alok kan sakong among, na ipinapaliwanag an dahelan. Nasorpresa ako ta mainit nia akong kinomendaran sa sakong gusto na gibohon an siring na kapakipakinabang na Kristianong aktibidad. Kaya pagkatapos kan pandistritong kombension sa Northampton kan 1944, ako nagin bilog na panahon na ebanghelisador.

An primero kong destino iyo an Exeter, sa distrito nin Devon. An siudad na ini sa panahon na iyan luway-luway na nakakabawi sa pambobomba kan panahon nin guerra. Nakaiba ko sa apartment an dati nang nakaistar dian na duwang payunir, si Frank asin Ruth Middleton, na nagin mabooton sa sako. Desiotso anyos pa sana ako asin kakadikit an eksperyensia sa paglaba asin pagluto, alagad nakanood man ako mantang pinapaoswag ko an sakong mga abilidad.

An sakong kaibaiba sa paghuhulit iyo an 50 anyos na si Victor Gurd, sarong Irlandes na haloy nang naghuhulit poon pa kan mga taon nin 1920. Tinokdoan nia akong iiskedyul an sakong oras sa paagi na may pakinabang, pataluboon an mas hararom na interes sa pagbasa nin Biblia, asin apresyaron an halaga kan manlaenlaen na traduksion kan Biblia. Durante kan mga taon na iyan nin pagtalubo, an marigon na halimbawa ni Victor an kaipuhan ko nanggad.

An Angat sa Neutralidad

Patapos na an guerra, alagad inaapod pa man giraray kan mga autoridad an hoben na mga lalaki sa serbisyo militar. Uminatubang ako sa husgado kan 1943 sa Maidenhead, kun saen malinaw na sinabi ko na naghahagad ako nin iksemsion bilang sarong ministro kan Ebanghelyo. Minsan ngani sinayumahan an sakong apelasyon, nagdesisyon akong magbalyo sa Exeter tanganing gibohon an sakong asignasyon. Kaya yaon ako sa Exeter kan sa kahurihurihi ipaapod ako tanganing umatubang sa lokal na korte. Kan sinentensiahan ako nin anom na bulan sa magabat na pagtrabaho sa bilanggoan, an mahistrado nagsabi sako na nanganganugon sia ta dai sia puedeng magtao nin mas halawig na sentensia sa sako. Pagkatapos mabilanggo nin anom na bulan, ibinalik ako sa bilanggoan para sa dugang pang apat na bulan.

Mantang ako sana an Saksi sa bilanggoan, an mga bantay sa bilanggoan inaapod akong Jehova. Nakakalawi nanggad na sumimbag kun inaapod na an ngaran na iyan, na kaipuhan kong gibohon, alagad kanigoan na pribilehio na madangog an ngaran nin Dios na naaanunsiar aroaldaw! Ipinapaaram kaiyan sa ibang bilanggo na an sakong makinuyog sa konsensia na paninindogan bilang saro sa Mga Saksi ni Jehova an dahelan kaya kaibanan ninda ako. Kan huri, dinara si Norman Castro sa iyo man sanang bilanggoan, asin binago an apod sa sako. Inapod na kaming Moises asin Aaron.

Ibinalyo ako hale sa Exeter pasiring sa Bristol asin sa katapustapusi sa bilanggoan sa Winchester. An mga situwasyon bako pirmeng magayon,  alagad nakakatabang an pagkaigwa nin abilidad na maheling an makangingisi. Naogma kami ni Norman na selebraron an Memorial na magkaibanan mantang yaon sa Winchester. Si Francis Cooke, na nagbisita sa samo sa bilanggoan, nagtao nin marahayon na pahayag para sa samo.

Mga Pagbabago Durante kan mga Taon Pagkatapos kan Guerra

Sa kombension sa Bristol kan 1946, kun saen ilinuwas an pantabang sa pag-adal sa Biblia na “Let God Be True,” namidbid ko an sarong magayon na daraga, si Joyce Moore, na nagpapayunir man sa Devon. Nagin marahay an samong pagkakatood, asin ikinasal kami pakalihis nin apat na taon sa Tiverton, kun saen ako namirmehan poon pa kan 1947. Nag-istar kami sa sarong inaarkilahan na kuarto na binayadan mi nin 15 shilling ($1.10, E.U.) kada semana. Iyan maogmang buhay nanggad!

Durante kan enot na taon kan samong pag-agoman, nagbalyo kami sa iba naman na lugar patimog sa Brixham, sarong nakakaogmang marhay na banwaan sa may duongan kun saen enot na minukna an pamamaagi nin paninira na naggagamit nin trawl. Minsan siring, dai pa kami naghahaloy duman kan magkapolyo ako mantang nagbibiahe pasiring sa sarong kombension sa Londres. Nakoma ako. Sa kahurihurihi ilinuwas ako sa ospital​—pakalihis nin siyam na bulan, siring kan nasambitan sa enotan. An sakong toong kamot asin an duwang tabay naapektaran nin grabe, na iyo pa man giraray ngonyan, asin kinaipuhan kong gumamit nin sogkod. An sakong mahal na agom an dayaday na nagin masinggayang kadamaydamay ko asin gikanan nin pagparigon sa boot, nangorogna ta nahimo niang magpadagos sa bilog na panahon na ministeryo. Alagad ta ano na an gigibohon mi ngonyan? Dai nahaloy nanodan ko na an kamot ni Jehova nungkang nagin halipot.

Kan sumunod na taon nag-atender kami sa sarong asamblea sa Wimbledon, Londres. Sa panahon na ini dai na ako nagsosogkod sa paglakaw. Duman nakanuparan mi si Pryce Hughes, na iyo an nagdidirehir kan gibohon sa Britania. Tolos-tolos na tinaratara nia ako: “Hoy! Gusto mi kamong maglingkod sa sirkito!” Ini an pinakadakulang pagparigon sa boot na naako ko! Puede na daw ako? Nagduduwaduwa kami ni Joyce manongod kaiyan, alagad paagi sa sarong semanang pagsasanay asin lubos na pagsarig ki Jehova, kami buminalik sa timog-solnopan nin Inglaterra, kun saen ako nadestino na maglingkod bilang paraataman sa sirkito. Beinte-singko anyos pa sana ako kaidto, alagad nagigirumdoman ko pa man giraray na may odok na pag-apresyar an kabootan asin pasensia kan mga Saksing idto na nagin matinabang na marhay sa sako.

 Sa gabos na laen-laen na langtad nin teokratikong aktibidad, nanompongan mi ni Joyce na an pagdalaw sa mga kongregasyon an nagpadayupot na marhay sa samo sa samong Kristianong mga tugang na lalaki asin babae. Mayo kami nin kotse, kaya nagbibiahe kami magsalang sa tren o auto. Minsan ngani nakikibagay pa ako sa mga limitasyon na ibinunga kan sakong helang, ikinaogma mi an samong mga pribilehio sagkod kan 1957. Iyan nakakakontentong buhay, alagad kan taon na iyan may nag-abot na dugang pang angat.

Pasiring sa Paglilingkod Bilang Misyonero

Nakakapukaw sa boot niamo na makaresibi nin sarong imbitasyon na mag-atender sa ika-30 klase sa Gilead. Nakakaya ko nang marhay an sakong paralisis, kaya maogma ming inako ni Joyce an pangapodan. Base sa eksperyensia, aram mi na si Jehova pirmeng nagtatao nin kosog kun naghihingoa kitang gibohon an saiyang kabotan. Marikas na uminagi an limang bulan na konsentradong marhay na pagsasanay sa Paadalan sa Biblia kan Watchtower sa Gilead, na yaon sa magayon na South Lansing, Nueva York, E.U.A. An mga estudyante prinsipalmente mga may agom na nasa gibohon na nagbibiahe. Kan hinapot an klase kun igwa nin siisay man na gustong magboluntaryo sa langtad nin pagmimisyonero sa ibang nasyon, kabilang kami sa mga tolos na nagboluntaryo. Saen kami maduman? Sa Uganda, sa Sirangan na Aprika!

Mantang an gibohon kan Mga Saksi ni Jehova prohibido sa Uganda kan panahon na iyan, irinekomendar sako na mamirmehan sa nasyon asin maghanap nin sekular na trabaho. Pagkatapos nin halawig na pagbiahe sa tren asin baroto, nag-abot kami sa Kampala, Uganda. Dai naogma an mga opisyal sa imigrasyon na maheling kami asin tinogotan kaming magdanay sa laog nin pira sanang bulan. Dangan pinagbotan kaming humale. Sa instruksion hale sa opisina prinsipal, nagbiahe kami pasiring sa Amihanan na Rodesia (na ngonyan Zambia). Dakulang kaogmahan na maheling giraray duman an apat kan samong mga kaklase sa Gilead​—si Frank asin Carrie Lewis saka Hayes asin Harriet Hoskins. Hale dian, nadestino giraray kami dai nahaloy pagkatapos kaiyan sa Timog na Rodesia (na ngonyan Zimbabwe).

Nagbiahe kami sa tren asin naheling mi sa kaenot-enote an kahangahangang Busay nin Victoria bago kami mag-abot sa Bulawayo. Nakidagos kami sa halipot na panahon sa pamilyang McLuckie, na kabilang sa enot na mga Saksi na namirmehan dian. Nagin pribilehio mi na mamidbid sindang marhay durante kan sumunod na 16 na taon.

Pakikibagay sa mga Pagbabago

Pakalihis nin duwang semanang pagsasanay na magin pamilyar sa langtad nin Aprika, ninombrahan akong maglingkod bilang paraataman sa distrito. An paghuhulit sa kapalongpongan kan Aprika nangangahulogan nin pagdara nin tubig, kakanon, gamit sa higdaan, personal na mga gubing, sarong film projector asin dienereytor, sarong dakulang tilon, asin iba pang pangangaipo. Gabos ini nakaimpake sa sarong masarig nanggad na  trak na sinasakyan mi sa lubak-lubak na mga tinampo.

Naglingkod ako kaiba kan Aprikanong mga paraataman sa sirkito mantang si Joyce maogmang nagtatabang sa saindang mga agom asin mga aki na nag-iiba man sa samo. Mapagal an paglakaw sa madoot na kapatagan sa Aprika, nangorogna sa kainitan kan aldaw, alagad dai nahaloy nanompongan ko na sa klimang ini, mas madali kong nakayanan an sakong pisikal na mga limitasyon, kaya pinasalamatan ko iyan.

An kadaklan na tawo dukha. Dakol an impluwensiadong marhay nin tradisyon asin superstisyon saka naggigibo nin poligamiya; pero nagpapaheling sinda nin hararom na paggalang sa Biblia. Sa nagkapirang lugar, an mga pagtiripon kan kongregasyon ginigibo sa sirong nin darakula, malimpoy na mga kahoy, asin an nakabitin na mga lamparang de lana an ginagamit na ilawan sa banggi. Pirme kaming nakakaeksperyensia nin pakamate nin may pagkangirhat na paggalang kun nag-aadal kami kan Tataramon nin Dios sa sirong kan mabitoon na kalangitan, na sarong kahangahangang kabtang kan saiyang linalang.

Saro pang dai malilingawan na eksperyensia an pagpadalan kan mga pelikula kan Watch Tower Society sa mga nag-iistar sa mga reserbang daga sa Aprika. An sarong kongregasyon tibaad may 30 Saksi, alagad sa mga okasyon na iyan, aram mi na parate kaming makakalaom na magkakaigwa nin 1,000 o labi pang maatender!

Siempre, an maluyang salud puedeng magin problema sa tropiko, alagad sa gabos na panahon kaipuhan na papagdanayon an pagigin positibo. Nakayanan mi nanggad iyan ni Joyce​—kinaya ko an paminsanminsan na atake nin malaria, asin kinaya ni Joyce an helang na dara nin amoeba.

Sa huri idinestino kami sa sangang opisina sa Salisbury (na ngonyan Harare), kun saen nagin pribilehio mi na maglingkod kaiba kan ibang maimbod na mga lingkod ni Jehova, kabilang sainda si Lester Davey asin George asin Ruby Bradley. Ninombrahan ako kan gobyerno na maglingkod bilang parakasal, kaya nakapagkasal ako nin mga tugang na Aprikano, sa siring na paagi pinapakosog an bogkos kan Kristianong pag-agoman sa laog kan mga kongregasyon. Pakalihis nin pira sanang taon, nag-abot sa sako an saro pang pribilehio. Dadalawon ko an gabos na kongregasyon sa nasyon na bakong Bantu an tataramon. Sa laog nin labing sarong dekada, ikinaogma mi ni Joyce na makamidbid an samong mga tugang sa paaging ini, asin naogma kami sa espirituwal na pag-oswag ninda. Durante kan panahon na iyan dinalaw mi man an mga tugang niamo sa Botswana asin Mozambique.

Pagbalyo Giraray

Pakalihis nin dakol na maogmang taon sa timog na Aprika, idinestino naman kami kan 1975 sa Sierra Leone, Solnopan na Aprika. Dai nahaloy nag-erok kami sa sangang opisina para sa samuyang bagong langtad nin aktibidad, alagad dai ini naghaloy. Nagkahelang ako asin nanluya huli sa grabeng atake nin malaria, asin sa kahurihurihi kinaipuhan na bolongon ako sa Londres, kun saen irinekomendar sako na dai magbalik sa Aprika. Ikinamondo mi ini, alagad kaming duwa ni Joyce mainit na inako kan pamilyang Bethel sa Londres. Napamugtak man an samong boot huling kadakol kan tugang na Aprikano sa dakol na kongregasyon sa Londres. Mantang nagrarahay an sakong salud, nakibagay naman kami sa saro pang rutina, asin ako an pinapag-asikaso kan Departamento nin Pamamakal. Huli sa gabos na pagpahiwas na naheling mi sa nag-aging mga taon, ini nagin kawiliwiling gibohon.

Sa kapinonan kan dekada nin 1990, an sakong mahal na si Joyce nagkahelang sa motor neuron, asin sia nagadan kan 1994. Sia nagin mamomoton asin maimbod na agom, na pirmeng andam na mag-adaptar sa laen-laen na kamugtakan na inatubang ming magkaibanan. Sa pag-atubang sa siring kaining pagkawara nin namomotan, naaraman ko na mahalagang papagdanayon an sarong malinaw na espirituwal na punto de vista asin padagos na magheling sa ngapit. An mapagngayongayong pag-otob sa sarong marahay na teokratikong iskedyul, kaiba an paghuhulit, nakatabang man sa sako na mapagdanay na biyong sibot an sakong isip.​—Talinhaga 3:​5, 6.

Sarong pribilehio asin marahay na paagi nin pamumuhay an paglilingkod sa Bethel. Kadakol nin hoben na nakakaibahan sa trabaho asin dakol na kagayagayahan an ikakaestorya. An sarong bendisyon iyo an dakol na bisita na inaako mi digdi sa Londres. Kun beses naheheling ko an mahal na mga katood hale sa mga dinestinohan sa sako sa Aprika, asin minabalik an maogmang mga rekuerdo. An gabos na ini nakakatabang sa sako na padagos na ikaogma nin lubos an “buhay ngonyan” asin horophoropon na may kompiansa asin paglaom an buhay na “madatong.”​—1 Timoteo 4:8.

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 25]

Kaiba an sakong ina kan 1946

[Ritrato sa pahina 26]

Kaiba si Joyce sa aldaw kan samong kasal, kan 1950

[Ritrato sa pahina 26]

Sa sarong kombension sa Bristol kan 1953

[Mga Ritrato sa pahina 27]

Paglilingkod sa sarong napapasuway na grupo (sa itaas) asin sa sarong kongregasyon (sa wala) sa Timog na Rodesia, na ngonyan Zimbabwe