Pasaen Na an Kinaban?

PANKINABAN NA PAGKASARARO. Magayonon pagdangogon iyan. Bako daw na iyan an gusto kan gabos? Iyo, kadakol kan pag-orolay manongod sa pagkasararo. Paorootro na nakapokus sa temang iyan an mga pagtiripon kan mga namomoon sa kinaban. Kan Agosto 2000, labing 1,000 namomoon sa relihion an nagtiripon sa Naciones Unidas sa Nueva York para sa Millennium World Peace Summit. Pinag-olayan ninda an manongod sa mga solusyon sa mga ralaban sa kinaban. Minsan siring, an komperensia mismo nagpapabanaag kan nagpapadagos na mga kontrobersia sa kinaban. An sarong abogado na nag-iinterpretar kan ley kan Muslim na hale sa Jerusalem nagsayumang mag-atender huli ta yaon an sarong Judiong rabi. An iba nakolgan an boot huli ta dai inimbitaran an Dalai Lama sa enot na duwang aldaw huli sa takot na mapaanggot an Tsina.

Kan Oktubre 2003, an mga isyu sa pankinaban na seguridad an pinag-olayan kan mga nasyon sa Gilid kan Pasipiko sa komperensia kan pinakaharalangkaw na opisyales sa Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) na ginibo sa Tailandia. An 21 nasyon na presente nanumpa na hahaleon an mga grupo nin terorista asin uminoyon sa mga paagi nin pagdugang sa pambilog na globong seguridad. Pero, durante kan komperensia nagngurobngurob an nagkapirang representante manongod sa komento nin sarong primer ministro,  na sinasabing pano nin pagkaongis na pag-atake sa mga Judio.

Taano ta Mayo nin Pagkasararo?

Minsan ngani kadakol kan pag-orolay manongod sa pagkasararo kan kinaban, pira sanang aktuwal na resulta an naheheling niato. Sa ibong kan sinserong mga paghihingoa nin dakol, taano ta padagos na dai makamtan kan katawohan an pankinaban na pagkasararo sagkod sa ika-21 siglo?

Mababanaag an kabtang kan simbag sa mga komento kan saro sa mga primer ministro na nag-atender sa komperensia nin APEC. Sia nagsabi, “Yaon an sarong bagay na inaapod na nasyonal na kapalangkawan.” Iyo, an sosyedad nin tawo sagom sa nasyonalismo. An lambang nasyon asin grupong etniko pinapahiro kan pagmawot para sa pagsadiring desisyon. An nasyonal na soberaniya na may kaibang espiritu nin pagdinaogan asin kahanaban nagbunga nin pagkairinitan. Sa dakol na kamugtakan, kun an nasyonal na intereses sarongat sa lakop sa globong intereses, an nasyonal na intereses an tinatawan nin prioridad.

Tamang-tama an pagkaladawan kan pananaram kan salmista manongod sa nasyonalismo, an “peste na nagtatao nin mga kasakitan.” (Salmo 91:3) Iyan garo sarong damat sa katawohan, na nagbubunga nin dai mabilang na pagdusa. An nasyonalismo kaiba an resulta kaiyan na pagkaongis sa ibang tawo dati nang nag-eeksister sa laog nin dakol na siglo. Ngonyan, an nasyonalismo an padagos na nagpapalaad sa pagkabaranga, asin an mga namamahalang tawo dai kayang papondohon iyan.

Aram kan dakol na autoridad na an nasyonalismo asin sadiring interes iyo an ginigikanan kan mga problema sa kinaban. Halimbawa, an dating Sekretaryo Heneral kan Naciones Unidas na si U Thant nagkomento: “An kadakol na problemang inaatubang niato ngonyan huli sa, o resulta kan, salang mga aktitud . . . Kaiba sa mga ini an konsepto nin hayakpit an isip na nasyonalismo​—‘nasyon ko, tama man o sala.’” Pero, an mga nasyon ngonyan, na nababangkag sa sadiring interes, orog pang iniinsistir an sadiri nindang soberaniya. An mga may bentaha habong butasan an dawa kadikit kaiyan. Halimbawa, an International Herald Tribune nagkomento nin arog kaini manongod sa Unyon Europeo: “An pagriribal asin kawaran nin pagtitiwala nagdadanay na iyo an pundamental na sistema sa politika sa Europa. Para sa kadaklan na estadong miembro kan UE, dai pa man giraray maako na an saro sa mga kairiba ninda an magkaigwa nin orog na impluwensia asin iyo an mangenot.”

 An Tataramon nin Dios, an Biblia, tamang ilinadawan an resulta kan gabos na pamamahala nin tawo, na nagsasabi: “An tawo nagsakop sa tawo sa saiyang ikakaraot.” (Eclesiastes 8:9) Paagi sa pagbarangabanga kan kinaban sa lambang sadiri nindang suway na nasyon, naeksperyensiahan kan mga grupo nin mga tawo saka kan mga indibiduwal an kaotoban kan prinsipyong ini sa Biblia: “An isinusuway an sadiri mahanap kan maimot niang kamawotan; sasarongaton nia an gabos na praktikal na kadonongan.”​—Talinhaga 18:1.

Dai noarin man nagin katuyohan kan satong Kaglalang, na nakakaaram kun ano an pinakamarahay para sa sato, na an mga tawo mag-establisar kan sadiri nindang mga gobyerno asin pamahalaan an sadiri ninda. Sa paggibo kaiyan, dai iniintindi kan mga tawo an katuyohan nin Dios asin an katunayan na an gabos na bagay sadiri nia. An Salmo 95:​3-5 nagsasabi: “Si Jehova dakulang Dios asin dakulang Hade sa gabos na ibang dios, sia na sa saiyang kamot yaon an kairairaromi kan daga asin sia na kagsadiri kan mga alitoktok kan kabukidan; na kagsadiri kan dagat, na sia mismo an naggibo, asin an saiya mismong mga kamot an nagporma kan marang daga.” An Dios an lehitimong Soberano na sa saiya maninigong umasa an gabos para sa pamamahala. Paagi sa paghanap kan sadiri nindang soberaniya, sinasarongat kan mga nasyon an saiyang kabotan.​—Salmo 2:2.

Ano an Kaipuhan?

An solamenteng paagi na magkakasararo an kinaban iyo an pagkaigwa nin sarong pankinaban na autoridad na may pagmakolog sa intereses kan gabos na tawo. Rinerekonoser kan dakol na mapag-isip na tawo an pangangaipong ini. Minsan siring, an mga nagrerekonoser kaini sa parate naglalaom sa salang organisasyon. Halimbawa, dakol na komentarista, kaiba an mga namomoon sa relihion, an sinadol an mga tawo na maglaom sa Naciones Unidas para sa pankinaban na pagkasararo. Minsan siring, an mga organisasyon nin tawo, gurano man kanoble kan mga pamantayan kaiyan, dai noarin man nakaresolber sa internasyonal na mga problema nin katawohan. Imbes, an kadaklan sa mga organisasyon na ini nagpapabanaag sana kan kawaran nin pagkasararo sa tahaw kan manlaenlaen na nasyon.

An Biblia nagpapatanid tumang sa pagsarig sa mga institusyon nin tawo para sa solusyon kan iyan magsabi: “Dai ka magtiwala sa mga mahal na tawo, ni sa aki nin daganon na tawo, na sa sainda mayo nin kaligtasan.” (Salmo 146:3) Nangangahulogan daw ini na mayo na kita nin paglaom kun manongod sa pankinaban na pagkasararo? Dai man. Igwa pa nin ibang paagi.

Dakol an dai nakakaaram na an Dios nagpatindog na nin sarong gobyerno na may kakayahan na pagsararoon an kinaban. An Biblia nagsasabi manongod ki Jehova Dios: “Ako mismo nagpatukaw kan sakuyang hade sa Sion, an sakong banal na bukid. Hagada sako, tanganing itao ko sa saimo an mga nasyon bilang saimong mana asin an kaporoporohi kan daga bilang saimong sadiri.” (Salmo 2:​6, 8) Mangnoha na an tekstong ini nagsasabi na si Jehova Dios ‘nagpatukaw sa saiyang hade,’ na inaapod niang “sakong aki” sa bersikulo 7. Ini daing iba kundi an pangenot na espiritung Aki nin Dios, si Jesu-Cristo na tinawan nin autoridad sa gabos na nasyon.

Kun Paano Mangyayari an Pankinaban na Pagkasararo

Dai rinerekonoser kan kadaklan na tawo an langitnon na pamamahalang ini na pinatindog nin Dios. An mga nasyon higot na nangangapot sa sadiri nindang ideya nin deretso sa soberaniya. Minsan siring, dai aakoon nin Dios an mga nagsasayumang rekonoseron an saiyang soberaniya asin an gobyerno na pinatindog nia. May labot sa mga nagsasayumang akoon an areglong ini, an Salmo 2:9 nagsasabi: “Sinda saimong [an Aki, si Jesu-Cristo] papasaon nin setrong batbat, siring sa lalagan kan paragibo nin koron roronoton mo sinda.” Aram man ninda iyan o dai, an mga nasyon nag-aabante ngonyan pasiring sa pakikilaban sa Dios. An huring libro kan Biblia nagtataram manongod sa “mga hade kan bilog na ineerokan na daga” na tinitiripon “sa guerra kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa Gabos.” (Kapahayagan 16:14) Paparaon an mga nasyon asin an saindang nakakabangang mga paagi. Ini an mabukas kan dalan tanganing makapagpunsionar nin daing olang an gobyerno nin Dios.

Bilang an Unibersal na Soberano, may kadonongan na gagamiton ni Jehova Dios paagi sa saiyang Aki an saiyang kapangyarihan tanganing gibohon an mga pagbabago na kaipuhan para sa nagkakasararong kinaban. Papangyayarihon kan gobyerno nin Dios an tunay na pagkasararo asin bebendisyonan  an gabos na namomoot sa katanosan. Taano ta dai magtao nin pirang minuto tanganing basahon an Salmo 72 sa Biblia nindo? Dian, itinatao an sarong makahulang paglaladawan kun ano an gigibohon para sa katawohan kan pamamahala kan Aki nin Dios. An mga tawo makakaeksperyensia nin tunay na pankinaban na pagkasararo, asin an gabos na problema ninda​—pan-aapi, kadahasan, kadukhaan, asin iba pa​—mawawara na.

Sa kinaban ngonyan na nagkakabaranga, dakol an nag-iisip na an siring na paglaom harayo sa katunayan. Alagad sala nanggad kun arog kaiyan an saboot niato. An mga panuga nin Dios nungkang nasudya, asin nungkang masusudya iyan. (Isaias 55:​10, 11) Gusto daw nindong maheling an pagbabagong ini? Puede nindong maheling ini. Sa katunayan, igwa na nin sarong banwaan na nag-aandam para sa panahon na iyan. Hale sinda sa gabos na nasyon, alagad imbes na magralaban, sinda ngonyan nagkakasararo sa pagpapasakop sa soberaniya nin Dios. (Isaias 2:2-4) Sairisay sinda? Sinda midbid sa apod na Mga Saksi ni Jehova. Taano ta dai nindo akoon an imbitasyon na magbisita sa lugar na pinagtitiriponan ninda? Posibleng marhay na ikakaogma nindo an nakakaginhawang pakikiasosyar sa mga tawo na makakatabang sa saindo na magpasakop sa soberaniya nin Dios asin magkamit nin pagkasararo na dai noarin man matatapos.

[Mga Ritrato sa pahina 7]

An mga tawo hale sa gabos na nasyon nag-aandam para sa buhay sa nagkakasararong kinaban

[Picture Credit Line sa pahina 4]

Saeed Khan/AFP/Getty Images

[Picture Credit Lines sa pahina 5]

Babaeng nagmomondo: Igor Dutina/AFP/Getty Images; mga nagpoprotesta: Said Khatib/AFP/Getty Images; mga tangke: Joseph Barrak/AFP/Getty Images