May mga Pakinabang an Pagigin Maimbod
May mga Pakinabang an Pagigin Maimbod
SA NAGKAPIRANG nasyon, gustohon na marhay kan mga aki na subahan an sarong kakawat paagi sa pagdukot nin mga amor seko sa saiyang sueter. An mga amor seko minadukot sa sueter, asin ano man an gibohon kan kakawat—baga man sia maglakaw, magdalagan, magpagpag, o maglukso—nakadukot an amor seko. Mahahale sana iyan kun bubulnoton iyan nin saro-saro. Para sa mga aki, nakakaogmang marhay iyan.
Siempre, bakong gabos gustong may amor seko sa saiyang gubing, alagad nagngangalas an gabos sa kakayahan kaiyan na dumukot. An sarong tawong maimbod igwa nin arog kaiyan na kualidad. An saro na maimbod igwa nin nagdadanay na relasyon sa iba. Maimbod niang inootob an mga paninimbagan asin obligasyon sa relasyon na iyan dawa kun iyan nagigin depisil huli sa mga kamugtakan. An terminong “kaimbodan” nagpapagirumdom kan moral na mga karahayan na arog baga kan kaimbodan sa katotoohan, pagsuportar, asin debosyon. Minsan siring, dawa ngani tibaad inaapresyar nindo kun may mga tawong maimbod sa saindo, igwa daw kamo kan determinasyon na magin maimbod sa iba? Kun iyo, kiisay kamo maninigong magin maimbod?
Kaimbodan sa Pag-agoman—Sarong Pundamental na Pangangaipo
An pag-agoman sarong langtad kun saen mahalagang marhay an kaimbodan alagad makamomondo ta sa parate iyan mayo kaiyan. An mag-agom na nagdadanay na maimbod sa saindang sumpa sa pag-agom—an boot sabihon, nagdadanay sindang magkaibanan asin an kada saro may ginigibo para sa ikakarahay kan saiyang agom—naggigibo nin mahalagang lakdang tanganing makanompong nin kaogmahan asin katiwasayan. Taano man? Huling an mga tawo linalang na may pangangaipo na magpaheling sagkod pahelingan nin kaimbodan. Kan ikinasal si Adan asin Eva sa hardin nin Eden, an Dios nagsabi: “Babayaan nin lalaki an saiyang ama asin an saiyang ina asin sia dapat na magdanay sa saiyang agom na babae.” Minaaplikar man iyan sa agom na babae; sia dapat na magdanay sa saiyang agom na lalaki. An mag-agom kaipuhan na magin maimbod sa lambang saro asin magtinabangan.—Genesis 2:24; Mateo 19:3-9.
Siempre, iyan kaidto pang rinibong taon na an nakaagi. Nangangahulogan daw iyan na an kaimbodan sa pag-agoman ngonyan lihis na sa uso? An kadaklan masimbag nin dai. Naaraman kan mga parasiyasat sa Alemania na 80 porsiento an ibinibilang na mahalagang marhay an kaimbodan sa pag-agom. An ikaduwang surbey ginibo tanganing maaraman kun ano an pinakakawiliwiling mga karakteristiko nin mga lalaki asin babae. Hinagad sa sarong grupo nin mga lalaki na ilista an limang kualidad na pinakahinahangaan ninda sa mga babae, asin ilinista nin sarong grupo nin mga babae an limang kualidad na pinakahinahangaan ninda sa mga lalaki. An moral na karahayan na pangenot na pinapahalagahan na marhay kan mga lalaki sagkod babae iyo an kaimbodan.
Iyo, an kaimbodan kabtang nin sarong makosog na pundasyon para sa mapangganang pag-agoman. Pero, arog kan naheling niato sa naenot na artikulo, an kaimbodan mas parateng inoomaw kisa ginigibo. Halimbawa, an halangkaw na kabilangan nin diborsio sa dakol na nasyon prueba kan lakop na kadaihan nin kaimbodan. Paano malalabanan nin mga mag-agom an tendensiang ini asin magdanay sindang maimbod sa lambang saro?
Pinapapagdanay nin Kaimbodan an Pag-agoman
Ikinakapaheling an kaimbodan kun an mag-agom naghahanap nin mga oportunidad na patunayan an saindang debosyon sa lambang saro. Halimbawa, sa parate mas marahay na magsabing “sato” imbes na “sako”—“satong mga katood,” “satong mga aki,” “satong harong,” “satong mga eksperyensia,” asin iba pa. Kun naggigibo nin mga plano asin desisyon—baga man mapadapit sa istaran, trabaho, pagpadakula sa mga aki, pag-aling-aling, mga pagbakasyon, o relihiosong mga aktibidad—maninigong konsideraron kan agom na lalaki asin agom na babae an mga saboot asin opinyon kan agom nia.—Talinhaga 11:14; 15:22.
Ikinakapaheling an kaimbodan kun an lambang saro sa mag-agom ipinapamate sa agom nia na sia kaipuhan asin gustong makaibaiba. An may agom dai mapamugtak kun an agom nia sobra kamakikatood sa saro na bako kaining kasekso. Hinahatolan kan Biblia an mga lalaki na magdanay “sa agom na babae kan [saindang] pagkahoben.” An agom na lalaki kaipuhan na dai pagtogotan an saiyang puso na mawoton an paghanga nin ibang babae na bako niang agom. Daing duwa-duwa na maninigong likayan nia na magkaigwa nin seksuwal na relasyon sa ibang babae. An Biblia nagpapatanid: “An siisay man na nakikisambay sa sarong babae tikapo an puso; sia na naggigibo kaiyan nagpapahamak kan saiyang sadiring kalag.” An iyo man sanang halangkaw na pamantayan nin kaimbodan linalaoman man sa agom na babae.—Talinhaga 5:18; 6:32.
Bawi man daw an paghihingoa na magin maimbod sa pag-agoman? Siempre iyo. Ginigibo kaiyan na mas masarig asin nagdadanay an pag-agoman, asin an balang saro sa mag-agom nakikinabang bilang indibiduwal. Halimbawa, kun an agom na lalaki maimbod na isinasaboot an ikakarahay kan saiyang agom, an babae nakakamate nin katiwasayan na nakakatabang na ikapaheling nia an pinakamarahay niang mga kualidad. Totoo man iyan sa agom na lalaki. An saiyang desisyon na magin maimbod sa saiyang agom nakakatabang sa saiya na mapatalubo an dedikasyon sa matanos na mga prinsipyo sa gabos na kabtang kan saiyang buhay.
Kun an mag-agom umagi nin depisil na panahon, an kaimbodan an mapangyaring makamate sindang duwa nin katiwasayan. Sa ibong na lado, sa pag-agoman na mayo nin kaimbodan, an parateng reaksion sa problema iyo an pagsuwayan o pagdiborsio. An siring na lakdang sa parate nagbubunga nin ibang problema imbes na resolberan iyan. Kaidtong dekada nin 1980, sarong midbid na kinokonsulta sa moda an suminuway sa saiyang agom na babae asin pamilya. Nanompongan daw nia an kaogmahan sa pagigin solo? Pakalihis nin 20 taon, inadmitir nia na sa pagkasuwayan na iyan sia “mamondo asin purisaw patin dai makatorog sa banggi ta gusto niang maheling an [saiyang] mga aki bago magtorog an mga ini.”
Kaimbodan sa Pag-oltanan nin mga Magurang Asin Aki
Kun an mga magurang maimbod sa lambang saro, dakula an posibilidad na an kualidad na ini makaolakit sa saindang mga aki. Sa maabot na panahon, mas pasil para sa mga aki na pinadakula sa maimbod, mamomoton na pamilya na magin responsable sa saindang agom siring man sa saindang mga magurang kun naeeksperyensiahan na kan mga ini an mga nakakaolang na kamatean huli sa pagkagurang.—1 Timoteo 5:4, 8.
Siempre, bako man na pirmeng an mga magurang an enot na nagigin herelangon. Kun beses an aki nangangaipo nin maimbod na pag-asikaso. Ini an situwasyon ni Herbert asin Gertrud—parehong mga Saksi ni Jehova—sa laog nin labing 40 taon. An saindang aking lalaki, si Dietmar, bilog na buhay na igwa nin minanang helang nin luway-luway na pagluya kan kalamnan. Sa huring pitong taon bago sia nagadan kan Nobyembre 2002, si Dietmar nangaipo nin aldaw-bangging pag-asikaso asin atension. Mamomoton na inasikaso kan saiyang mga magurang an mga pangangaipo nia. Nagpainstalar pa ngani sinda nin medikal na kasangkapan sa saindang harong asin nag-ako nin medikal na pagsasanay. Marahayon nanggad ining halimbawa nin kaimbodan sa pamilya!
An Kaimbodan Mahalagang Marhay sa Pakikikatood
“An saro puedeng magin maogma dawa mayong agom, alagad depisil na magin maogma kun mayo nin katood,” an komento ni Birgit. Tibaad minaoyon kamo. Baga man kamo may agom o daing agom, an kaimbodan nin sarong dayupot na katood makakapaogma sa saindong puso asin magpapaoswag sa kualidad kan saindong buhay. Siempre, kun kamo may agom, an pinakadayupot nindong katood maninigo na an saindong agom.
An katood bako sanang sarong kamidbid. Tibaad dakol kitang kamidbid—mga kataed, katrabaho, asin mga tawong nakakanuparan niato kun minsan. An tunay na pakikikatood nangangaipo nin panahon, kosog, asin dedikasyon. Sarong onra an magin katood nin sarong tawo. An pakikikatood nagtatao nin mga pakinabang, alagad kalabot man dian an mga paninimbagan.
Kaipuhan nanggad an pagkaigwa nin marahay na pakikikomunikar sa satong mga katood. An siring na pakikikomunikar tibaad sa sarong kabtang huli sa dikta nin pangangaipo. “Kun an saro sa samo may problema, nag-aapodan kami sa telepono kan sakong amiga saro o duwang beses kada semana. Nakakaranga nanggad na maaraman na yaon sia asin andam na maghinanyog,” an paliwanag ni Birgit. An distansia dai kaipuhan na magin olang sa pakikikatood. Rinibong kilometro an distansia kan istaran ni Gerda asin Helga, alagad sinda nagin dayupot na magkatood sa laog nin labi nang 35 taon. “Regular kaming nagsisinuratan,” an paliwanag ni Gerda, “na nag-eestorya kan samong mga eksperyensia asin sinasabi an kairairaroming mga saboot mi, iyan man magayagaya o makamomondo. An surat hale ki Helga nagpapaogmang marhay sa sako. Nagkakasinabotan nanggad kami.”
An kaimbodan mahalagang marhay sa pagigin magkatood. An kadaihan nin kaimbodan puedeng makaraot dawa sa haloy nang mga relasyon. Ordinaryo na para sa magkatood na magsinadolan dawa sa kompidensial na mga bagay. An mga katood nagtataram hale sa puso na dai natatakot na sinda memenoson o ibubuyagyag an saindang mga hilom. An Biblia nagsasabi: “An tunay na kaibaiba mamomoton sa gabos na panahon, asin tugang na namundag manongod sa panahon nin kasakitan.”—Talinhaga 17:17.
Mantang an satong mga katood nakakaimpluwensia sa satong iniisip, saboot, asin iginagawe, mahalaga nanggad na makikatood kita sa mga tawo na kapareho niato an pamumuhay. Halimbawa, seguradohon na makikatood sa mga indibiduwal na kapareho nindo an pagtubod, an punto de vista sa moral, asin an mga pamantayan manongod sa tama asin sala. An siring na mga katood makakatabang saindo na maabot an saindong mga pasohan. Apuera kaiyan, taano ta gugustohon nindong magin kadayupot an saro na bako nindong kapareho an mga pamantayan asin moral na gawe-gawe? Ipinapaheling kan Biblia an importansia nin pagpili kan tamang mga katood sa pagsabi kaiyan: “Sia na naglalakaw na kaiba nin mga madonong magigin madonong, alagad sia na nakikiiba sa mga mangmang maraot an aabotan.”—Talinhaga 13:20.
Puedeng Manodan an Kaimbodan
Kun an sarong aki makanood na magdukot nin amor seko sa gubing nin iba, posibleng marhay na gugustohon niang magkawat kaiyan nin paorootro. Arog man kaiyan an sarong tawong maimbod. Taano man? Huli ta mantang orog kitang nagpapaheling
nin kaimbodan, mas nagigin pasil na sana iyan. Kun an saro nakanood na magin maimbod sa laog nin pamilya kan sia aki pa, sa huri mas pasil na sana na makapatalubo sia nin pakikikatood na nakabasar sa kaimbodan. Sa tamang panahon, an siring na makosog asin nagdadanay na pakikikatood tibaad gibohon na mas pasil an kaimbodan sa pag-agom. Matabang man ini sa saiya na magin maimbod sa pakikikatood na pinakamahalaga sa gabos.Si Jesus nagsabi na an nakakalabi sa gabos na togon iyo an kamotan si Jehova Dios sa bilog niatong puso, kalag, isip, asin kosog. (Marcos 12:30) Nangangahulogan ini na dapat kitang magpaheling nin lubos na kaimbodan sa Dios. An pagigin maimbod ki Jehova Dios nagbubunga nin nagsosopay na mga balos. Nungka nia kitang dedesganaron o susudyaon sa satong linalaoman, huli ta sia nagsasabi manongod sa sadiri nia: “Ako maimbod.” (Jeremias 3:12) Tunay nanggad, an kaimbodan sa Dios nagbubunga nin daing katapusan na mga balos.—1 Juan 2:17.
[Blurb sa pahina 6]
An kaimbodan nin sarong dayupot na katood makakapaogma sa saindong puso
[Ritrato sa pahina 5]
An maimbod na mga miembro nin pamilya inaasikaso an mga pangangaipo kan lambang saro