Mga Magurang​—Anong Ngapit an Gusto Nindo Para sa Saindong mga Aki?

“Kamong hoben na mga lalaki asin kamo man na mga daraga . . . Pag-omawon logod ninda an ngaran ni Jehova.”​—SALMO 148:​12, 13.

1. Ano an mga pinaghahaditan kan mga magurang manongod sa saindang mga aki?

SIISAY bagang magurang an dai nahahadit manongod sa ngapit kan saindang mga aki? Sa oras na mamundag an sarong omboy​—o dawa bago kaiyan—​an mga magurang nagpopoon nang maghadit manongod sa ikakarahay kaini. Magigin marahay daw an salud kaini? Matalubo daw ini nin normal? Mantang nagdadakula an aki, nadadagdagan an mga kahaditan. Sa pankagabsan, an solamenteng gusto kan mga magurang iyo an pinakamarahay para sa saindang mga aki.​—1 Samuel 1:​11, 27, 28; Salmo 127:3-5.

2. Taano ta makosogon an pagmawot kan dakol na magurang na magkamit nin marahay na buhay an saindang mga aki pagdakula ninda?

² Minsan siring, sa kinaban ngonyan, masakit para sa mga magurang na itao an pinakamarahay para sa saindang mga aki. An dakol na magurang nag-agi nin mga kasakitan​—guerra, grabeng kariribokan sa politika, kasakitan sa pagbuhay, pisikal o emosyonal na trauma, asin dakol pang iba. Natural sana, an odok sa pusong pagmawot ninda dai na maeksperyensiahan kan saindang mga aki an mga bagay na iyan. Sa mayaman na mga nasyon, tibaad naheheling nin mga magurang na nag-aasenso an mga aking lalaki asin babae kan saindang mga katood asin paryente sa propesyonal na mga karera asin nagkakamit nin garo baga mapangganang buhay. Sa siring, napipiritan sindang gibohon an gabos na mahihimo ninda tanganing seguradohon na an saindang mga aki magkamit man nin buhay na medyo komportable asin may seguridad​—sarong marahay na buhay​—pagdakula ninda.​—Eclesiastes 3:13.

Pagpili nin Sarong Marahay na Buhay

3. Ano an pinili nin mga Kristiano?

³ Bilang mga parasunod ni Jesu-Cristo, pinili kan mga Kristiano na idusay an saindang buhay ki Jehova. Isinapuso ninda an mga tataramon ni Jesus: “Kun an siisay man boot na sumunod sa sako, paindahan nia an saiyang sadiri asin magpasan kan saiyang hariging pasakitan aroaldaw asin padagos na sumunod sa sako.” (Lucas 9:23; 14:27) Iyo, kalabot nanggad sa buhay nin sarong Kristiano an pagsakripisyo kan sadiri. Pero, iyan bakong buhay nin kadaihon asin kasakitan. Al kontraryo, iyan sarong maogma asin nakakakontentong buhay​—sarong marahay na buhay​ —huli ta kalabot dian an pagtao, asin siring kan sabi ni Jesus, “igwang orog na kaogmahan sa pagtao kisa pag-ako.”​—Gibo 20:35.

4. Ano an isinadol ni Jesus sa saiyang mga parasunod na pagmaigotan na magibo?

⁴ An mga tawo kan kaaldawan ni Jesus nabubuhay kaidto sa masakit na marhay na mga kamugtakan. Apuera sa paghihingoang maghanap-buhay, kinaipuhan nindang tioson an maringis na pamamahala kan mga Romano asin an sobrang pagabat kan pormalistikong mga relihionista kan kaaldawan na idto. (Mateo 23:2-4) Pero, an dakol na nakadangog manongod ki Jesus maogmang binayaan an personal na mga okupasyon​—mga karera pa ngani​—asin nagin mga parasunod nia. (Mateo 4:18-22; 9:9; Colosas 4:14) Nagpapatibasang daw an mga disipulong idto asin isinasapeligro an saindang ngapit? Mangnohon an mga tataramon ni Jesus: “An gabos na nagbaya nin mga harong o mga tugang na lalaki o mga tugang na babae o ama o ina o mga aki o mga daga para sa sakuyang ngaran maako nin mas dakol pa asin magmamana nin buhay na daing katapusan.” (Mateo 19:29) Inasegurar ni Jesus an saiyang mga parasunod na aram kan langitnon na Ama an saindang mga pangangaipo. Kun siring sinadol nia sinda: “Kun siring, padagos na hanapon nguna an kahadean asin an saiyang katanosan, asin ini gabos na ibang bagay idadagdag na sana sa saindo.”​—Mateo 6:31-33.

5. Ano an saboot nin nagkapirang magurang manongod sa pag-asegurar ni Jesus na aatamanon nin Dios an saiyang mga lingkod?

⁵ Daing gayo nin kalaenan an situwasyon ngonyan. Aram ni Jehova an satong mga pangangaipo, asin an mga ineenot sa saindang buhay an intereses kan Kahadean, nangorogna an mga nagpapadagos sa pambilog na panahon na ministeryo, inaasegurar man na aatamanon nia sinda. (Malaquias 3:​6, 16; 1 Pedro 5:7) Minsan siring, may mga magurang na nagduduwaduwa sa bagay na ini. Sa sarong lado, gusto nindang maheling na nag-ooswag an saindang mga aki sa paglilingkod ki Jehova, na tibaad pag-abot nin panahon lumaog sa bilog na panahon na ministeryo. Sa ibong na lado, kun iisipon an kamugtakan nin pagbuhay asin empleyo sa kinaban ngonyan, nagsasaboot sinda na mahalaga na magkaigwa nguna nin marahay na edukasyon an mga hoben tanganing maabot ninda an kaipuhan na mga kualipikasyon para sa sarong marahay na trabaho o minsan paano may maaasahan sinda kun kaipuhanon. Para sa siring na mga magurang, an marahay na edukasyon sa parate nangangahulogan nin mas halangkaw na edukasyon.

Pag-andam Para sa Ngapit

6. Sa anong paagi ginagamit sa artikulong ini an terminong “mas halangkaw na edukasyon”?

⁶ Nagkakalaenlaen an sistema nin edukasyon sa kada nasyon. Halimbawa, sa Estados Unidos, an pampublikong mga eskuelahan nagtatao nin 12 taon nin pundamental na edukasyon. Pakatapos kaiyan, tibaad pilion kan mga estudyante na lumaog sa unibersidad o kolehio nin apat na taon o labi pa, na minaresulta sa pagkaigwa nin bachelor’s degree o sa pag-adal pakagradwar para sa mga karera sa medisina, ley, inhenyeriya, asin iba pa. An siring na edukasyon sa unibersidad an boot sabihon kun ginagamit an terminong “mas halangkaw na edukasyon” sa artikulong ini. Sa ibong na lado, yaon an teknikal asin bokasyonal na mga eskuelahan, na nagtatao nin haralipot na kurso na minaresulta sa sarong sertipiko o diploma sa sarong manwal na trabaho o serbisyo.

7. Napapaatubang sa anong mga pan-iimpluwensia an mga estudyante sa haiskul?

⁷ An uso ngonyan iyo na andamon kan mga eskuelahan sa sekondaryo o haiskul an saindang mga estudyante para sa mas halangkaw na edukasyon. Sa katuyohan na ini, an kadaklan na haiskul nakapokus sa akademikong mga asignatura na nagpapangyari sa mga estudyante na makakua nin halangkaw na grado sa mga eksaminasyon sa pag-entra sa unibersidad imbes na sa mga kurso na maandam kan mga estudyante sa paghanap nin trabaho. An mga estudyante ngonyan sa haiskul iniimpluwensiahan na marhay kan mga maestro, parakonseho, asin kapwa estudyante na magin pasohan an pakalaog sa pinakamarahay na mga unibersidad, na duman linalaoman na sinda umako nin mga titulo na mapangyaring makakua sinda nin trabahong may asenso asin halangkaw an sueldo.

8. Sa anong mga pagpili napapaatubang an Kristianong mga magurang?

⁸ Kun siring, ano an dapat na gibohon nin Kristianong mga magurang? Siempre, gusto nindang magin mapanggana an saindang mga aki sa eskuelahan asin makanood kan kinakaipuhan na mga abilidad tanganing masustentohan ninda an saindang sadiri sa ngapit. (Talinhaga 22:29) Alagad maninigo daw na pabayaan sana ninda an saindang mga aki na maimpluwensiahan kan espiritu nin pakikompetensia para sa pag-oswag asin kapangganahan sa materyal? Anong klaseng mga pasohan an ineenkaminar  nindang pag-aaboton kan saindang mga aki, magsalang paagi sa tataramon o paagi sa personal na halimbawa? May mga magurang na biyong naglalapigot sa trabaho asin nagdadamot tanganing mapaeskuela ninda an saindang mga aki sa mga unibersidad o kolehio pag-abot nin panahon. An iba andam pa nganing magkautang sa katuyohan na ini. Minsan siring, an karibay nin siring na desisyon dai puedeng kuentahon sana sa ginastong kuarta. Ano an karibay kan pag-aabot sa mas halangkaw na edukasyon ngonyan?​—Lucas 14:28-33.

An Karibay kan Pag-aabot sa Mas Halangkaw na Edukasyon

9. Ano an masasabi manongod sa pinansial na gastos sa mas halangkaw na edukasyon ngonyan?

⁹ Kun iniisip niato an manongod sa karibay, sa parate iniisip niato an pinansial na mga gastos. Sa nagkapirang nasyon, an mas halangkaw na edukasyon suportado kan gobyerno asin an kualipikadong mga estudyante dai kaipuhan na magbayad nin matrikula. Minsan siring, sa kadaklan na lugar, an mas halangkaw na edukasyon magastos asin orog pa nganing nagigin magastos. An sarong artikulo sa New York Times na yaon sa pahina para sa personal na mga komento nagsasabi: “An mas halangkaw na edukasyon dati ibinibilang na nagbubukas nin mga oportunidad. Ngonyan iyan nagkokompirmar sa siwang sa pag-oltanan nin mga mayaman asin nin mga bakong gayong mayaman.” Sa ibang pagtaram, an de-kalidad na mas halangkaw na edukasyon marikas na nagigin teritoryo kan mga mayaman asin maimpluwensia, na pinapaeskuela dian an saindang mga aki tanganing seguradohon na an mga ini magin man an mga mayaman asin maimpluwensia sa sosyedad. Maninigo daw na pilion nin Kristianong mga magurang an siring na pasohan para sa saindang mga aki?​—Filipos 3:​7, 8; Santiago 4:4.

10. Paano konektadong marhay an mas halangkaw na edukasyon sa pagpaoswag kan presenteng sistema?

¹⁰ Dawa kun daing bayad an mas halangkaw na edukasyon, tibaad may katakod iyan na mga paninimbagan. Halimbawa, irinereport kan The Wall Street Journal na sa sarong nasyon sa Timog-Sirangan na Asia, minamanehar kan gobyerno an sarong “eskuelahan na estilong piramid an sistema na daing supog na itinutulod sa pinakaitaas an pinakamatataling estudyante.” An “pinakaitaas” sa katapustapusi nangangahulogan nin pakalaog sa pinakaprimera klaseng mga institusyon kan kinaban​—an Oxford asin Cambridge sa Inglaterra, an mga eskuelahan na Ivy League sa Estados Unidos, asin iba pa. Taano ta ginigibo kan gobyerno an siring na panhaloyan na programa? “Tanganing buhayon an ekonomiya kan nasyon,” an sabi kan report. An edukasyon tibaad haros libre, alagad an karibay na hinahagad sa mga estudyante iyo an bilog na buhay na pagkasibot sa pagpaoswag kan presenteng sistema. Minsan ngani pinapangarap na marhay an siring na buhay sa kinaban na ini, iyan daw an gusto nin Kristianong mga magurang para sa saindang mga aki?​—Juan 15:19; 1 Juan 2:15-17.

11. Ano an ipinapaheling kan mga report mapadapit sa pag-abuso sa inomon na de alkohol asin seksuwal na inmoralidad kan mga estudyante sa unibersidad?

¹¹ An saro pang bagay iyo an mga kamugtakan. An kampus kan mga unibersidad asin kolehio midbid sa nakakadanyar na mga gawe-gawe​—pagdodroga asin pag-abuso sa inomon na de alkohol, inmoralidad, pandadaya, pagpadusa sa bagong mga miembro nin fraternidad, asin dakol na iba pa. Estudyare an pag-abuso sa inomon na de alkohol. Nagrereport manongod sa pagpanganangana sa pag-inom, an boot sabihon, pag-inom sa katuyohan sanang maburat, an magasin na New Scientist nagsasabi: “Mga 44 porsiento kan [mga estudyante sa unibersidad sa Estados Unidos] an nagpapanganangana sa pag-inom kisuerra sarong beses sa laog nin duwang semana.” An problemang iyan lakop man sa mga hoben sa Australia, Britania, Rusya, asin sa iba pang lugar. Kun mapadapit sa seksuwal na inmoralidad, an pinag-oorolayan kan mga estudyante ngonyan manongod sa “pakikirelasyon” (sa Ingles, “hooking up”), na segun  sa sarong report kan Newsweek “iyong apod sa pagkaigwa nin sararoan sanang seksuwal na relasyon​—magpoon sa paghadokan sagkod sa pagdodorog—​nin magkamidbid na mayo ngani nin intension na mag-olay sa ngapit.” Ipinapaheling kan mga pag-analisar na 60 sagkod 80 porsiento kan mga estudyante an naggigibo kaini. “Kun ika sarong normal na estudyante sa kolehio,” an sabi nin sarong parasiyasat, “ginigibo mo iyan.”​—1 Corinto 5:11; 6:​9, 10.

12. Napapaatubang sa anong mga sakit an mga estudyante sa kolehio?

¹² Apuera sa nakakadanyar na mga kamugtakan, yaon man an sakit huli sa mga leksion sa klase asin eksaminasyon. Naturalmente, an mga estudyante kaipuhan na mag-adal asin gibohon an saindang leksion na pag-aadalan tanganing makapasar sa mga eksaminasyon. An iba tibaad kaipuhan man na magtrabaho nin kisuerra por ora mantang nag-eeskuela. Gabos ini nagkukua nin dakulang kabtang kan saindang panahon asin kosog. Ano na kun siring an matatada para sa espirituwal na mga aktibidad? Kun mag-orog an sakit, ano daw an papabayaan? Eenoton pa daw an intereses kan Kahadean, o iyan daw ipapagilid? (Mateo 6:33) An Biblia nagsasadol sa mga Kristiano: “Magmaan kamong marhay na an saindong paglakaw bakong siring sa mga mangmang kundi siring sa mga madonong, na tinutubos an angay na panahon para sa saindo man sana, huli ta an mga aldaw maraot.” (Efeso 5:​15, 16) Makamomondo nanggad na an nagkapira suminuhay sa pagtubod bilang resulta nin pagtogot na maubos an saindang panahon asin kosog o nin pagkahulog sa bakong sono sa Kasuratan na paggawe sa kolehio!

13. Anong mga hapot an dapat na horophoropon nin Kristianong mga magurang?

 ¹³ Siempre, bako sanang sa kampus kan mga kolehio o unibersidad igwa nin inmoralidad, maraot na gawe-gawe, asin mga sakit. Minsan siring, an dakol na kinabanon na hoben ibinibilang an gabos na bagay na iyan na kabtang sana kan edukasyon, asin dai ninda iyan iniintindi. Maninigo daw na tuyong ipairarom nin Kristianong mga magurang an saindang mga aki sa impluwensia kan siring na klase nin mga kamugtakan sa laog nin apat na taon o tibaad labi pa? (Talinhaga 22:3; 2 Timoteo 2:22) Bawi daw sa pakinabang na puedeng akoon kan mga hoben an kalabot na peligro? Asin an pinakamahalaga, ano an itinotokdo sa mga hoben manongod sa mga bagay na maninigong enoton sa saindang buhay? * (Filipos 1:10; 1 Tesalonica 5:21) An mga magurang dapat na seryoso asin mapagngayongayong horophoropon an mga hapot na ini, saka an peligro nin pagpaeskuela sa saindang mga aki sa harayong siudad o ibang nasyon.

Ano an mga Alternatiba?

14, 15. (a) Sa ibong kan popular na opinyon, anong konseho sa Biblia an aplikado ngonyan? (b) Ano an puedeng ihapot nin mga hoben sa saindang sadiri?

¹⁴ Ngonyan, an popular na opinyon iyo na tanganing magin mapanggana an mga hoben, an solamenteng opsion iyo an pagkaigwa nin edukasyon sa unibersidad. Minsan siring, imbes na sunodon kun ano an popular, hinihimate nin mga Kristiano an konseho kan Biblia: “Dai na kamo magpamolde sa sistemang ini nin mga bagay, kundi maliwat kamo paagi sa pagbago kan saindong pag-isip, tanganing mapatunayan nindo sa saindong sadiri kun ano an marahay asin inaako patin sangkap na kabotan nin Dios.” (Roma 12:2) Ano an kabotan nin Dios para sa saiyang banwaan, hoben asin gurang, sa ultimong kabtang na ini kan panahon kan katapusan? Sinadol ni Pablo si Timoteo: “Papagdanayon mo an toltol na pag-iisip sa gabos na bagay, tioson mo an karatan, gibohon mo an gibohon nin sarong paraebanghelyo, lubos mong otobon an saimong ministeryo.” An mga tataramon na iyan aplikado nanggad sa sato gabos ngonyan.​—2 Timoteo 4:5.

¹⁵ Imbes na mabangkag sa materyalistikong espiritu kan kinaban, kaipuhan niato gabos na ‘papagdanayon an toltol na pag-iisip’​—an satong espirituwal na direksion. Kun ika sarong hoben, hapoton an saimong sadiri: ‘Ginigibo ko daw an sakong pinakamakakaya tanganing “otobon an sakong ministeryo,” tanganing ako magin kualipikadong ministro kan Tataramon nin Dios? Ano an sakong mga plano tanganing magibo ko nin “lubos” an sakong ministeryo? Hinorophorop ko na daw an paglaog sa bilog na panahon na paglilingkod bilang sarong karera?’ Masakit na mga hapot ini, nangorogna kun naheheling nindo an ibang mga hoben na nagpapadara sa maimot na mga pinag-aaabot, na ‘naghahanap nin darakulang bagay’ na sa paghona ninda magbubunga nin asensadong ngapit. (Jeremias 45:5) Kun siring, an Kristianong mga magurang madonong na nagtatao sa saindang mga aki poon sa pagkaomboy kan tamang klase nin espirituwal na mga kamugtakan asin pagsasanay.​—Talinhaga 22:6; Eclesiastes 12:1; 2 Timoteo 3:​14, 15.

16. Paano madonong na ikakatao nin Kristianong mga magurang an tamang klase nin espirituwal na mga kamugtakan para sa saindang mga aki?

¹⁶ “Maingat na binantayan ni Nanay an samong pakikiasosyar,” an nagigirumdoman kan pinakamatua sa tolong aking lalaki sa sarong pamilya na an ina nasa bilog na panahon na ministeryo sa laog nin dakol na taon. “Dai kami nakiasosyar sa samong mga kaeskuela kundi sa mga kakongregasyon mi sana na may marahay na ugale sa espirituwal. Regular man niang iniimbitaran sa samong harong an mga nasa bilog na panahon na paglilingkod​—mga misyonero, nagbibiaheng paraataman, Bethelite, asin payunir​—para sa asosasyon. An paghinanyog sa saindang mga eksperyensia asin an pakaheling sa saindang kagayagayahan nakatabang na ikatanom sa samong puso an pagmawot na lumaog sa bilog na panahon na paglilingkod.” Kanigoan na kagayagayahan na maheling ngonyan an tolong aking lalaking ini na nasa bilog na panahon na ministeryo​—an saro naglilingkod sa Bethel, an saro nag-adal sa Paadalan sa Ministeryal na Pagsasanay, asin an saro pa nagpapayunir!

17. Anong paggiya an ikakatao nin mga magurang sa saindang mga aki sa pagpili kan mga ini nin kukuanon na mga asignatura sa eskuelahan asin mga pagsasanay na panhanap-buhay? (Helingon an kahon sa pahina 29.)

¹⁷ Apuera sa pagpangyari nin marigon na espirituwal na mga kamugtakan, dapat na, sa pinakaamay na panahon na posible, an mga magurang magtao nin tamang paggiya sa saindang mga aki sa pagpili kan mga ini nin kukuanon na mga asignatura sa eskuelahan  asin mga pagsasanay na panhanap-buhay. An saro pang hoben na lalaki, na naglilingkod ngonyan sa Bethel, nagsasabi: “Pareho nagpayunir an sakong mga magurang bago asin pakatapos kasalon asin ginibo ninda an saindang pinakamakakaya na itadom an espiritu nin pagpapayunir sa bilog na pamilya. Basta nagpipili kami nin mga asignatura sa eskuelahan o naggigibo nin mga desisyon na makakaapektar sa samong ngapit, pirme ninda kaming ineenkaminar na pilion an matao sa samo kan pinakamarahay na oportunidad na makakua nin por ora sanang trabaho asin magpayunir.” Imbes na pilion an akademikong mga asignatura na dinisenyo para sa edukasyon sa unibersidad, kaipuhan na konsideraron nin mga magurang asin mga aki an mga kurso na kapakipakinabang sa pag-aabot sa teokratikong karera. *

18. Anong mga oportunidad sa trabaho an puedeng konsideraron nin mga hoben?

¹⁸ An mga pag-analisar nagpapaheling na sa dakol na nasyon, may apuradong pangangaipo, bakong para sa mga naggradwar sa unibersidad, kundi para sa mga magtatrabaho nin manwal asin sa mga serbisyo. An USA Today nagrereport na “70% kan mga trabahador sa maabot na mga dekada dai na mangangaipo nin titulo sa apat na taon na pag-adal sa kolehio, kundi, imbes, titulo sa duwang taon na pag-adal sa sarong kolehiong pan-komunidad o sarong klase nin teknikal na sertipiko.” An dakol na siring na mga institusyon nagtatao nin haralipot na kurso sa mga abilidad para sa opisina, paghirahay nin auto, paghirahay nin komputer, pag-instalar nin mga tubo, trabaho sa parlor, asin dakol na iba pang manwal na trabaho. Kawiliwiling mga trabaho daw ini? Iyo nanggad! Tibaad bako iyan na kaakit-akit sa pagheling nin iba, alagad iyan nagtatao kan pansustento asin kan pagigin hunodhunod na kaipuhan kan mga an tunay na propesyon iyo an paglilingkod ki Jehova.​—2 Tesalonica 3:8.

19. Ano an pinakaseguradong paagi tanganing magkaigwa nin buhay na nagtatao nin kagayagayahan asin pagkakontento?

¹⁹ “Kamong hoben na mga lalaki asin kamo man na mga daraga,” an pakiolay kan Biblia, “pag-omawon logod ninda an ngaran ni Jehova, huli ta an saiyang ngaran sana an halangkaw na dai maaabot. An saiyang dignidad halangkaw kisa daga asin langit.” (Salmo 148:​12, 13) Kun ikokomparar sa mga posisyon asin balos na iinaalok kan kinaban, an sarong karera sa bilog na panahon na paglilingkod ki Jehova daing duwa-duwa na iyo an pinakaseguradong paagi tanganing magkaigwa nin buhay na nagtatao nin kagayagayahan asin pagkakontento. Isapuso nindo an pag-asegurar kan Biblia: “An bendisyon ni Jehova​—iyan an nakakapayaman, asin dai nia iyan dinadagdagan nin kakologan.”​—Talinhaga 10:22.

[Mga Nota sa Ibaba]

Ikakapaliwanag daw Nindo?

• Sa ano ibinubugtak kan mga Kristiano an saindang tiwala para sa seguradong ngapit?

• Anong mga kadepisilan an napapaatubang sa Kristianong mga magurang mapadapit sa ngapit kan saindang mga aki?

• Ano an dapat na konsideraron kun pinagtuturotimbang an bentaha asin disbentaha kan pag-aabot sa mas halangkaw na edukasyon?

• Paano matatabangan kan mga magurang an saindang mga aki na pag-aaboton an karera sa paglilingkod ki Jehova?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Kahon sa pahina 29]

Ano an Halaga kan Mas Halangkaw na Edukasyon?

An kadaklan na tawo na nag-entra sa sarong unibersidad naglalaom na magkaigwa nin titulo na mapangyaring magkaigwa sinda nin trabaho na halangkaw an sueldo asin segurado. Minsan siring, ipinapaheling kan mga report kan gobyerno na mga un-kuarto sana kan mga minalaog sa kolehio an nakakakua nin titulo sa laog nin anom na taon​—makamomondong marhay na proporsion nin mga nagigin mapanggana. Dawa siring, an titulo daw na iyan naggagarantiya nin marahay na trabaho? Mangnohon kun ano an sinasabi kan mga pagsiyasat asin pag-analisar sa presente.

“An pag-adal sa [mga unibersidad nin] Harvard o Duke dai automatikong magbubunga nin mas marahay na trabaho o mas halangkaw na sueldo. . . . An mga kompaniya daing gayo nin aram manongod sa hoben na mga aplikante sa trabaho. An may sinasabing kredensial (titulo sa Ivy League) tibaad makagulat. Alagad sa huri, an mas mahalaga iyo an kayang gibohon o dai kayang gibohon nin saro.”​—Newsweek, Nobyembre 1, 1999.

“Minsan ngani an sarong tipikong trabaho ngonyan naghahagad nin orog na abilidad kisa kan nakaagi . . . , an mga abilidad na hinahagad para sa mga trabahong ini epektibong mga abilidad na itinotokdo sa haiskul​—matematika, pagbasa, asin pagsurat na nanonodan sa ikasiyam na grado . . . , bakong mga abilidad na itinotokdo sa kolehio. . . . An mga estudyante dai kaipuhan na magkolehio tanganing makakua nin marahay na trabaho, alagad kaipuhan na sinda magin eksperto sa mga abilidad na itinotokdo sa haiskul.”​—American Educator, Tigsoli 2004.

“An kadaklan na kolehio bako nanggad na realistiko sa kun paano ninda inaandam an mga estudyante na makatrabaho pakagradwar sa kolehio. An bokasyonal na mga eskuelahan . . . biglang nagigin popular. An mga nag-enrol dian nag-aumento nin 48% poon kan 1996 sagkod 2000. . . . Mientras tanto, an magastos, nakakaubos nin panahon na mga diploma sa kolehio paorog nang paorog na nawawaran nin halaga.”​—Time, Enero 24, 2005.

“An mga pagtantsar kan Departamento nin Trabaho sa E.U. base sa dalagan nin mga bagay para sa bilog na taon nin 2005 nagpapaheling nin makatatakot na posibilidad na kisuerra un-tersio kan gabos na naggradwar sa apat na taon na kurso sa kolehio an dai makakakua nin trabaho na bagay sa nakua nindang titulo.”​—The Futurist, Hulyo/Agosto 2000.

Huli kan gabos na ini, padakol nang padakol na edukador an nagdududa nanggad sa halaga kan mas halangkaw na edukasyon ngonyan. “Ineedukar niato an mga tawo para sa mga pasohan na bakong tama,” an agrangay kan report sa Futurist. Kabaliktaran kaiyan, mangnohon an sinasabi kan Biblia manongod sa Dios: “Ako, si Jehova, an saimong Dios, an Saro na nagtotokdo sa saimo na pakinabangon an saimong sadiri, an Saro na nagpapangyari sa saimo na maglakaw sa dalan na maninigo mong lakawan. O kun ika sana kutana totoong matao nin atension sa sakong mga togon! Dangan an saimong katoninongan magigin siring sa salog, asin an saimong katanosan siring sa mga alon kan dagat.”​—Isaias 48:​17, 18.

[Ritrato sa pahina 26]

Binayaan ninda an personal na mga okupasyon asin nagsunod sinda ki Jesus

[Ritrato sa pahina 31]

An Kristianong mga magurang madonong na nagtatao sa saindang mga aki poon sa pagkaomboy nin marigon na espirituwal na kamugtakan