Siisay an Kinukuyog Nindo​—An Dios o mga Tawo?

“Dapat na kuyogon niamo an Dios bilang namamahala imbes na mga tawo.”​—GIBO 5:29.

1. (a) Ano an pinakatemang teksto sa pag-adal na ini? (b) Taano ta inarestar an mga apostol?

SIERTONG nagpuputok an kaanggotan kan mga hokom kan Judiong korte suprema. Nawawara an mga preso. Sinda mga apostol ni Jesu-Cristo, an lalaki na sinentensiahan nin kagadanan kan korte suprema pirang semana na an nakaagi. Andam na ngonyan an korte na aksionan an pinakadayupot niang mga parasunod. Alagad kan kukuanon na sinda kan mga bantay, naheling ninda na mayong laog an saindang mga selda, minsan ngani nakabarat an mga pinto. Dai nahaloy, naaraman kan mga bantay na an mga apostol nasa templo sa Jerusalem, na daing takot na nagtotokdo sa mga tawo manongod ki Jesu-Cristo​—an mismong aktibidad na huli kaiyan sinda inarestar! Tolos na nagderetso sa templo an mga bantay, inarestar giraray an mga apostol, asin dinara sinda sa korte.​—Gibo 5:​17-​27.

2. Ano an ipinagboot nin sarong anghel na gibohon kan mga apostol?

² Pinaluwas nin sarong anghel an mga apostol sa bilanggoan. Ini daw tanganing iligtas sinda sa dugang pang paglamag? Bako. Ini tanganing madangog kan mga nag-iistar sa Jerusalem an maogmang bareta manongod ki Jesu-Cristo. An instruksion kan anghel sa mga apostol iyo na ‘padagos nindang itaram sa banwaan an gabos na tataramon dapit sa buhay na ini.’ (Gibo 5:​19, 20) Kaya kan sinda matagboan kan mga bantay sa templo, nanompongan ninda an mga apostol na makinuyog na inootob an pagboot na iyan.

3, 4. (a) Kan pagbotan na umontok sa paghuhulit, paano nagsimbag si Pedro asin Juan? (b) Paano nagsimbag an ibang apostol?

 ³ Duwa sa desididong mga parahulit na idto, si apostol Pedro asin apostol Juan, an dinara na kaidto sa korte, siring kan may kaisogan na ipinagirumdom sa sainda kan namomoon na hokom na si Jose Caifas. Sia nagsabi: “Kami depinidong nagboot sa saindo na dai magparatokdo basado sa ngaran [ni Jesus], alagad ta, uya! pinano na nindo an Jerusalem kan saindong katokdoan.” (Gibo 5:28) Dai kutana maninigong ipinagngalas ni Caifas na maheling giraray sa korte si Pedro asin Juan. Kan enot na pagbotan na umontok sa paghuhulit, an duwang apostol nagsimbag: “Kun baga matanos sa pagheling nin Dios na maghinanyog saindo kisa Dios, kamo na mismo an maghokom. Alagad kun para sa samo, dai kami puedeng mag-ontok sa pagtaram dapit sa mga bagay na samong naheling asin nadangog.” Arog kan suanoy na propetang si Jeremias, dai mapogolan ni Pedro asin Juan na otobon an sugo sa sainda na maghulit.​—Gibo 4:​18-​20; Jeremias 20:9.

⁴ Ngonyan, bako sanang si Pedro asin Juan kundi an gabos na apostol​—kaiba an bagong mapili na si Matias​—​an nagkaigwa nin oportunidad na ipahayag an saindang paninindogan sa korte. (Gibo 1:​21-​26) Kan pagbotan na umontok sa paghuhulit, pusoan man sindang nagsimbag: “Dapat na kuyogon niamo an Dios bilang namamahala imbes na mga tawo.”​—Gibo 5:29.

Pagkuyog sa Dios o sa Tawo?

5, 6. Taano ta dai kinuyog kan mga apostol an pagboot kan korte?

⁵ An mga apostol mga lalaking makinuyog sa ley na sa normal na kamugtakan dai susuwayon an pagboot kan korte. Minsan siring, mayong tawo, gurano man kamakapangyarihan, an autorisado na magboot sa iba na suwayon an saro sa mga pagboot nin Dios. Si Jehova “an Kaharohalangkawe sa bilog na daga.” (Salmo 83:18) Bako sanang sia “an Hokom sa bilog na daga” kundi sia man an Supremong Paratao nin Ley, saka an Hade sa panahon na daing sagkod. Sa punto de vista nin Dios, imbalido an ano man na pagboot kan korte na nagpoprobar na pangibabawan an saro sa mga pagboot nin Dios.​—Genesis 18:25; Isaias 33:22.

⁶ Rinekonoser an katunayan na ini kan nagkapira sa pinakamatitibay sa ley. Halimbawa, an bantog na abogadong Ingles kan ika-18 siglo na si William Blackstone nagsurat na mayong ley nin tawo na maninigong togotan na kontrahon “an ihinayag na ley” na yaon sa Biblia. Sa siring, luminapas an Sanhedrin kan pagbotan kaiyan an mga apostol na umontok sa paghuhulit. Dai talaga puedeng sunodon kan mga apostol an pagboot na iyan.

7. Taano ta nakapaanggot sa poon na mga saserdote an paghuhulit?

⁷ An determinasyon kan mga apostol na magpadagos sa paghuhulit nagpaanggot sa poon na mga saserdote. An nagkapirang kabilang sa grupo nin mga saserdote mga Saduceo, pati si Caifas mismo, na dai nagtutubod sa pagkabuhay liwat. (Gibo 4:​1, 2; 5:17) Pero, padagos na iiniinsistir kan mga apostol na si Jesus binuhay liwat hale sa mga gadan. Dugang pa, an nagkapira sa poon na mga saserdote ginibo an gabos na medyos tanganing kamtan an pag-oyon kan mga autoridad na Romano. Sa pagbista ki Jesus, kan ialok sa sainda an oportunidad na akoon si Jesus bilang saindang hade, nagkurahaw pa ngani an poon na mga saserdote: “Mayo kaming hade kundi si Cesar.” (Juan 19:15) * Bako sanang pinapatotoohan kan mga apostol na si Jesus binuhay liwat kundi itinotokdo man ninda na apuera sa ngaran ni Jesus, “mayo na nin ibang ngaran sa sirong nin langit na itinao sa mga tawo na sukat makaligtas sa sato.” (Gibo 2:36; 4:12) Ikinakatakot kan mga saserdote na kun an binuhay liwat na si Jesus iyo na an aasahan kan mga tawo bilang saindang Poon, tibaad magdatong an mga Romano asin posibleng mawara sa Judiong mga namomoon an ‘saindang lugar sagkod an saindang nasyon.’​—Juan 11:48.

8. Anong madonong na hatol an itinao ni Gamaliel sa Sanhedrin?

⁸ Mamondo an ngapit para sa mga apostol ni Jesu-Cristo. Determinado an mga hokom kan Sanhedrin na ipagadan sinda. (Gibo 5:33) Minsan siring, dai linalaoman na nagbago an mga pangyayari. Si Gamaliel, sarong eksperto sa Ley, nagtindog asin pinatanidan an saiyang kairiba  na dai magpabiglabigla. Madonong siang nagkomento: “Kun an pakanang ini o an gibohon na ini gikan sa mga tawo, iyan madadaog; alagad kun iyan gikan sa Dios, dai nindo sinda madadaog.” Makahulogan kun siring, idinagdag ni Gamaliel: “Ta kun dai, tibaad kamo makua na sa katunayan mga parapakilaban tumang sa Dios.”​—Gibo 5:​34, 38, 39.

9. Ano an nagpapatunay na an gibohon kan mga apostol gikan sa Dios?

⁹ Makangangalas, inako kan korte an sadol ni Gamaliel. “Inapod [kan Sanhedrin] an mga apostol, hinampak sinda, asin pinagbotan sinda na mag-ontok sa pagtaram basado sa ngaran ni Jesus, asin binutasan sinda.” Minsan siring, imbes na matakot, determinado an mga apostol na kuyogon an pagboot kan anghel na maghulit. Sa siring, pakatapos na butasan sinda, “aroaldaw sa templo asin sa harong-harong nagpadagos [an mga apostol] na dai nin ontok sa pagtokdo asin pagpahayag kan maogmang bareta dapit ki Cristo, si Jesus.” (Gibo 5:​40, 42) Binendisyonan ni Jehova an saindang mga paghihingoa. Sagkod saen? “An tataramon nin Dios padagos na nagtalubo, asin an kabilangan kan mga disipulo padagos na nagdakol na marhay sa Jerusalem.” Sa katunayan, “sarong dakulang kadaklan nin mga saserdote an nagpoon na magin makinuyog sa pagtubod.” (Gibo 6:7) Makologon nanggad iyan para sa poon na mga saserdote! An ebidensia nadadagdagan: Tunay nanggad na gikan sa Dios an gibohon kan mga apostol!

An mga Parapakilaban Tumang sa Dios Dai Manggagana

10. Sa punto de vista nin tawo, taano ta tibaad naghona si Caifas na nakakaseguro sia sa saiyang posisyon, alagad taano ta napasala an saiyang pagsarig?

¹⁰ Kan enot na siglo, an Judiong halangkaw na mga saserdote ninonombrahan kan Romanong mga autoridad. An mayaman na si Jose Caifas ibinugtak sa saiyang posisyon ni Valerio Grato, asin mas halawig an pagdanay nia sa posisyon na iyan kisa dakol na sinundan nia. Posibleng marhay na iinatribwir ni Caifas an naabot niang ini sa saiyang abilidad bilang diplomatiko asin sa personal niang pakikiamigo ki Pilato imbes na sa paggiya nin Dios. Sa paano man, napasala an pagsarig nia sa mga tawo. Tolong taon sana pakatapos na umatubang an mga apostol sa Sanhedrin, hinaboan na si Caifas kan Romanong mga autoridad asin hinale sia bilang halangkaw na saserdote.

11. Ano an kinaabtan ni Poncio Pilato asin kan Judiong sistema nin mga bagay, asin ano an ikakakonklusyon nindo digdi?

 ¹¹ An pagboot na haleon si Caifas sa saiyang katongdan naghale sa pinakaharaning superyor ni Pilato, si Lucio Vitelio, an gobernador kan Siria, asin iyan dai kayang olangon kan dayupot na katood ni Caifas na si Pilato. Sa katunayan, sarong taon sana pakahalea ki Caifas, si Pilato mismo hinale sa katongdan asin pinabalik sa Roma tanganing atubangon an magabat na mga akusasyon. Kun dapit sa Judiong mga namomoon na nagtitiwala ki Cesar, talagang kinua kan mga Romano ‘an saindang lugar sagkod an saindang nasyon.’ Nangyari ini kan taon 70 C.E kan biyong laglagon kan mga hukbong Romano an siudad nin Jerusalem, kaiba an templo asin an tiriponan kan Sanhedrin. Nagin totoo nanggad an mga tataramon kan salmista sa pangyayaring ini: “Dai ka magtiwala sa mga noble, ni sa aki nin daganon na tawo, na sa sainda mayo nin kaligtasan”!​—Juan 11:48; Salmo 146:3.

12. Paano pinapatunayan kan nagin kamugtakan ni Jesus na an pagkuyog sa Dios iyo an madonong na gibohon?

¹² Sa kabaliktaran, ninombrahan nin Dios an binuhay liwat na si Jesu-Cristo bilang Halangkaw na Saserdote nin sarong dakulang espirituwal na templo. Mayong tawo an puedeng magkanselar kan pagnombrang iyan. Sa katunayan, si Jesus “igwa kan saiyang pagkasaserdote na mayo nin siisay man na mga kasalihid.” (Hebreo 2:9; 7:​17, 24; 9:11) Ninombrahan man nin Dios si Jesus bilang Hokom kan mga buhay asin mga gadan. (1 Pedro 4:5) Sa katongdan na iyan, dedeterminaran ni Jesus kun baga si Jose Caifas asin Poncio Pilato igwa nin ano man na posibilidad na mabuhay sa ngapit.​—Mateo 23:33; Gibo 24:15.

Daing Takot na mga Parahulit kan Kahadean sa Presenteng Aldaw

13. Sa presenteng mga panahon, anong gibohon an napatunayan na gikan sa mga tawo, asin anong gibohon an napatunayan na gikan sa Dios? Paano nindo iyan naaaraman?

¹³ Sa satong kaaldawan, arog kaidtong enot na siglo, kadakol kan nagin “parapakilaban tumang sa Dios.” (Gibo 5:39) Halimbawa, kan an mga Saksi ni Jehova sa Alemania magsayuma na sumaludo sa pagsabi nin “heil” ki Adolf Hitler bilang saindang Poon, suminumpa si Hitler na popohoon sinda. (Mateo 23:10) Garo baga kayang-kaya iyan na gibohon kan saiyang episienteng makinaryang pangadan. Talagang nagin mapanggana an mga Nazi sa pag-arestar sa rinibong Saksi asin pagdara sa sainda sa mga kampo de konsentrasyon. Nahimo pa ngani nindang gadanon an nagkapirang Saksi. Alagad nasudya an mga Nazi na raoton an determinasyon kan mga Saksi na an Dios sana an sambahon, asin nasudya sindang pohoon an mga lingkod nin Dios bilang sarong grupo. An gibohon kan mga Kristianong ini gikan sa Dios, bakong sa tawo, asin an gibohon nin Dios dai madadaog. Pakalihis nin 60 taon, an maimbod na mga nakaligtas sa mga kampo de konsentrasyon ni Hitler naglilingkod pa man giraray ki Jehova ‘sa bilog nindang puso asin kalag asin isip,’ mantang labi-labi karaot na dangog na sana an nagigirumdoman ki Hitler asin sa saiyang partidong Nazi.​—Mateo 22:37.

14. (a) Anong mga paghihingoa an ginibo kan mga paratumang tanganing pakaraoton an mga lingkod nin Dios, asin may anong mga resulta? (b) An siring daw na mga paghihingoa maresulta sa ano man na nagdadanay na danyos sa banwaan nin Dios? (Hebreo 13:​5, 6)

¹⁴ Sa mga taon na pinonan an mga paghihingoa kan Nazi, an iba uminayon sa daing ganahan na pakikilaban tumang ki Jehova asin sa saiyang banwaan. Sa dakol na nasyon sa Europa, hiningoa kan tusong mga elemento sa relihion asin politika na apodon an Mga Saksi ni Jehova na sarong ‘peligrosong sekta,’ kapareho kan isinahot sa enot na siglong mga Kristiano. (Gibo 28:22) An totoo, an  Korte Para sa mga Deretso nin Tawo sa Europa rinerekonoser an Mga Saksi ni Jehova bilang sarong relihion, bakong sarong sekta. Seguradong aram iyan kan mga paratumang. Sa ibong kaiyan, nagpapadagos sinda sa pagpakaraot sa mga Saksi. Bilang sarong direktang resulta kan salang paglaladawan na ini, an nagkapira sa mga Kristianong ini hinale sa saindang trabaho. An mga aking Saksi rinibok sa mga eskuelahan. Kinanselar kan natatakot na mga kasero an mga kontrata para sa mga edipisyo na haloy nang ginagamit kan mga Saksi bilang tiriponan. Sa nagkapirang kaso, nagsayuma pa ngani an mga ahensia nin gobyerno na gibohon na mga siudadano an mga indibiduwal huli sana ta sinda mga Saksi ni Jehova! Pero, dai nadedesganar an mga Saksi.

15, 16. Ano an nagin reaksion kan mga Saksi ni Jehova sa Pransia sa pagtumang sa saindang Kristianong gibohon, asin taano ta padagos sindang naghuhulit?

¹⁵ Halimbawa, sa Pransia, sa pankagabsan an mga tawo rasonable asin makatanosan. Minsan siring, an nagkapirang paratumang nagpalakop nin mga ley na may katuyohan na olangon an gibong pan-Kahadean. Ano an nagin reaksion kan mga Saksi ni Jehova duman? Pinakosog ninda nin orog kisa kasuarin man kaidto an saindang aktibidad sa paghuhulit asin nagkaigwa nin nakakapukaw sa boot na mga resulta. (Santiago 4:7) Tara, sa saro sanang peryodo nin anom na bulan, an kabilangan nin mga pag-adal sa Biblia naglangkaw nin makangangalas na 33 porsiento sa nasyon na iyan! Seguradong nakakapaanggot na marhay sa Diablo na maheling an mga sadiosan an puso sa Pransia na naghihimate sa maogmang bareta. (Kapahayagan 12:17) Kompiado an satong mga kapwa Kristiano sa Pransia na magigin totoo sa sainda an mga tataramon ni propeta Isaias: “An ano man na armas na gibohon tumang sa saimo dai magkakaepekto, asin an arin man na dila na tumindog tumang sa saimo sa paghokom saimong kokondenaron.”​—Isaias 54:17.

¹⁶ Dai naoogma an mga Saksi ni Jehova na paglamagon. Minsan siring, bilang pagkuyog sa pagboot nin Dios sa gabos na Kristiano, sinda dai puedeng umontok asin dai maontok sa pagtaram manongod sa mga bagay na saindang nadangog. Hinihingoa ninda na magin marahay na mga siudadano. Minsan siring, kun nagkakakontrahan an ley nin Dios asin an ley nin tawo, dapat na kuyogon ninda an Dios bilang namamahala.

Dai Kamo Matakot sa Sainda

17. (a) Taano ta dai dapat katakotan an satong mga kaiwal? (b) Ano an maninigong magin aktitud niato sa mga naglalamag?

¹⁷ An satong mga kaiwal nasa delikadong marhay na kamugtakan. Nakikilaban sinda tumang sa Dios. Sa siring, kaoyon kan pagboot ni Jesus, imbes na matakot sa sainda, ipinapamibi niato idtong mga naglalamag sa sato. (Mateo 5:44) Ipinapamibi niato na kun may siisay man na nagtutumang sa Dios huli sa kadaihan nin aram, arog ki Saulo na taga Tarso, logod na may kabootan na bukasan ni Jehova an saindang mga mata sa katotoohan. (2 Corinto 4:4) Si Saulo nagin an Kristianong si apostol Pablo asin nagdusa nin grabe sa kamot kan mga autoridad kan saiyang kaaldawan. Sa ibong kaiyan, padagos niang ipinapagirumdom sa mga kapagtubod “na magpasakop asin magkuyog sa mga gobyerno asin autoridad bilang mga namamahala, na magin andam para sa gabos na marahay na gibo, na dai magtaram nin nakakaraot manongod sa kiisay man [dai, dawa sa pinakamaigot nindang mga paralamag], dai magin maluminaban, magin rasonable, nagpapaheling nin bilog na kahoyoan sa gabos na tawo.” (Tito 3:​1, 2) Hinihingoa kan mga Saksi ni Jehova sa Pransia asin sa iba pang lugar na isapuso an konsehong ini.

18. (a) Sa anong mga paagi puedeng iligtas ni Jehova an saiyang banwaan? (b) Ano an magigin ultimong resulta?

¹⁸ Sinabihan nin Dios si propeta Jeremias: “Ako nasa saimo tanganing iligtas ka.” (Jeremias 1:8)  Paano kita puedeng iligtas ni Jehova sa paglamag ngonyan? Puede niang gamiton an sarong makatanosan na hokom arog ni Gamaliel. O tibaad gumibo sia nin paagi na an sarong maraot o nagtutumang na opisyal biglang masalidahan nin saro na mas rasonable. Pero, kun beses, tibaad itogot ni Jehova na umagi an paglamag sa saiyang banwaan. (2 Timoteo 3:12) Kun itinotogot nin Dios na kita paglamagon, pirme nia kitang tatawan kan kosog na matagalan an paglamag. (1 Corinto 10:13) Asin ano man an itinotogot nin Dios, dai kita nagdududa sa ultimong resulta: Idtong mga nakikilaban tumang sa banwaan nin Dios nakikilaban tumang sa Dios, asin an mga parapakilaban tumang sa Dios dai manggagana.

19. Ano an teksto kan taon para sa 2006, asin taano ta angay iyan?

¹⁹ Sinabihan ni Jesus an saiyang mga disipulo na asahan an kahorasaan. (Juan 16:33) Huli kaini, an mga tataramon na nakarekord sa Gibo 5:29 orog na napapanahon kisa kasuarin man: “Dapat na kuyogon niamo an Dios bilang namamahala imbes na mga tawo.” Sa dahelan na iyan, pinili an nakakapukaw sa boot na mga tataramon na ini bilang an teksto kan taon kan Mga Saksi ni Jehova para sa 2006. Magin determinado logod kita durante kan taon na maabot asin sa bilog na panahon na daing sagkod na kuyogon an Dios bilang Namamahala ano man an mangyari!

[Nota sa Ibaba]

Masisimbag daw Nindo?

• Anong nakakaparigon sa boot na halimbawa an itinao sa sato kan mga apostol dapit sa paagi nin pag-atubang ninda sa pagtumang?

• Taano ta maninigo na pirme niatong kuyogon an Dios bilang namamahala imbes na mga tawo?

• Kiisay talaga nakikilaban an mga nagtutumang sa sato?

• Anong kaaabtan an malalaoman niato para sa mga nagtatagal sa paglamag?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Blurb sa pahina 23]

An teksto kan taon para sa 2006 iyo an: “Dapat na kuyogon niamo an Dios bilang namamahala imbes na mga tawo.”​—Gibo 5:29

[Ritrato sa pahina 19]

“Dapat na kuyogon niamo an Dios bilang namamahala imbes na mga tawo”

[Ritrato sa pahina 21]

Nagtiwala si Caifas sa mga tawo imbes na sa Dios