“Sarong Simbolikong Drama” na May Halaga sa Sato

MASAKIT nanggad masabotan an lubos na kahulogan nin nagkapirang teksto sa Kasuratan kun an ibang kabtang kan Biblia dai nagtatao nin liwanag sa mga iyan! An historikong mga rekord sa Tataramon nin Dios puedeng basahon na sana bilang kasaysayan nin mga tawo. Alagad an nagkapira sa mga estoryang ini igwa nin mas harararom na katotoohan na dai tolos maririsa. An sarong halimbawa iyo an pagkasaysay dapit sa duwang babae sa pamilya kan patriarkang si Abraham. Inapod iyan ni apostol Pablo na “sarong simbolikong drama.”—Galacia 4:24.

An dramang ini maninigo na tawan niato nin atension huli ta an mga katunayan na irinerepresentar kaiyan may pundamental na importansia sa gabos na nagmamawot na magkamit kan bendisyon ni Jehova Dios. Bago siyasaton kun taano ta siring kaiyan, estudyaran niato an mga pangyayari na nagpahiro ki Pablo na ihayag an kahulogan kan drama.

Nagkaigwa nin problema sa tahaw kan mga Kristiano kan enot na siglo sa Galacia. An nagkapira sa sainda ‘maingat na inootob an mga aldaw asin mga bulan asin mga kapanahonan asin mga taon’—mga bagay na ipinagboot kan Ley ni Moises. An mga indibiduwal na ini naghihingako na an pagkuyog sa Ley kaipuhan kan mga nagturubod tanganing makua an pabor nin Dios. (Galacia 4:10; 5:2, 3) Minsan siring, aram ni Pablo na an siring na mga pag-otob bakong kahagadan sa mga Kristiano. Tanganing patunayan ini, sinambit nia an sarong pagkasaysay na pamilyar sa siisay man na Judio an pinaghalean.

Ipinagirumdom ni Pablo sa mga taga Galacia na si Abraham, na ama kan Judiong nasyon, an nagin ama ni Ismael asin Isaac. An enot ipinangaki kan oripon na babaeng si Agar, asin an ikaduwa kan hiwas na babaeng si Sara. An mga yaon sa Galacia na nagsusuportar sa pagkuyog sa Ley ni Moises daing duda na pamilyar sa pagkasaysay dapit sa pagigin baog ni Sara kan enot asin kan pagtao nia ki Abraham kan saiyang surugoon na si  Agar tanganing mangaki na kasalida nia. Puedeng aram ninda na pagkatapos na ipangidam si Ismael, nagpoon si Agar na hamakon an saiyang kinakagurangnan na babae, si Sara. Pero, oyon sa panuga nin Dios, sa katapustapusi ipinangaki ni Sara si Isaac kan sia gurang na. Paghaloyhaloy, pinahale ni Abraham si Agar asin Ismael huli ta minamaltrato ni Ismael si Isaac.—Genesis 16:1-4; 17:15-17; 21:1-14; Galacia 4:22, 23.

Duwang Babae, Duwang Tipan

Ipinaliwanag ni Pablo an mga kabtang kan ‘simbolikong dramang’ ini. “An mga babaeng ini nangangahulogan nin duwang tipan,” an isinurat nia, “an saro hale sa Bukid nin Sinai, na nagpapaluwas nin mga aki para sa kaoripnan, asin iyo si Agar. . . . Sia katimbang kan Jerusalem ngonyan, huli ta sia nasa kaoripnan kaiba kan saiyang mga aki.” (Galacia 4:24, 25) Si Agar an nagrerepresentar sa literal na Israel, na Jerusalem an kabisera. An Judiong nasyon sakop ni Jehova paagi sa tipan nin Ley na pinag-inagurar sa Bukid nin Sinai. Sa irarom kan tipan nin Ley, dayaday na ipinapagirumdom sa mga Israelita na sinda mga oripon sa kasalan asin nangangaipong balukaton.—Jeremias 31:31, 32; Roma 7:14-24.

Kun siring, kiisay nagrerepresentar an ‘hiwas na babaeng’ si Sara asin an saiyang aking si Isaac? Ipinaparisa ni Pablo na si Sara, an “baog na babae,” nagsisimbolisar sa agom na babae nin Dios, an langitnon na kabtang kan saiyang organisasyon. An langitnon na babaeng ini baog sa dahelan na bago dumatong si Jesus mayo sia nin linahidan nin espiritung “mga aki” sa daga. (Galacia 4:27; Isaias 54:1-6) Minsan siring, kan Pentecostes 33 C.E., ibinubo an banal na espiritu sa sarong grupo nin mga lalaki asin babae na sa siring na paagi namundag giraray bilang mga aki kan langitnon na babaeng ini. An mga aki na ipinangaki kan organisasyon na ini inampon bilang mga aki nin Dios asin nagin kaibang mga paramana ni Jesu-Cristo sa irarom nin sarong bagong pakipagtipan. (Roma 8:15-17) An saro sa mga aking ini, si apostol Pablo, nakapagsurat: “An Jerusalem na nasa itaas talingkas, asin sia an satong ina.”—Galacia 4:26.

An mga Aki kan mga Babae

Oyon sa pagkasaysay sa Biblia, pinaglamag ni Ismael si Isaac. Sa kaparehong paagi, durante kan enot na siglo C.E., an mga aki kan nasa kaoripnan na Jerusalem pinagtuyatuya asin pinaglamag an mga aki kan Jerusalem na nasa itaas. “Siring kaidto na an namundag sono sa laman [si Ismael] naglamag sa namundag sono sa espiritu [si Isaac], siring man ngonyan,” an paliwanag ni Pablo. (Galacia 4:29) Kan tumunga si Jesu-Cristo sa daga asin magpoon na ianunsiar an Kahadean, an Judiong mga namomoon sa relihion guminawe na arog  kan iginawe kan aki ni Agar na si Ismael sa tunay na paramana ni Abraham, si Isaac. Tinuyatuya asin linamag ninda si Jesu-Cristo, na minalataw na minamansay an sadiri ninda bilang lehitimong paramana ni Abraham asin si Jesus an nan-aagaw.

Dai nahaloy bago sia ipagadan kan mga namamahala kan Israel sa laman, si Jesus nagsabi: “Jerusalem, Jerusalem, an paragadan sa mga propeta asin paragapo sa mga isinugo sa saiya,—makapirang binoot kong tiriponon an saimong mga aki, siring kan pagtipon kan guna sa saiyang mga siyo sa irarom kan saiyang mga pakpak! Alagad ta kamo huminabo kaiyan. Uya! An saindong harong pinabayaan na sa saindo.”—Mateo 23:37, 38.

An ipinasabong na rekord nin mga pangyayari kan enot na siglo nagpapaheling na an nasyon sa laman na irinerepresentar ni Agar dai mismo nangaki nin mga aki na magigin kaibang paramana ni Jesus. Pinalayas asin isinikwal ni Jehova an mga Judio na may pag-orgolyong naniniwala na may deretso sinda sa siring na mana huli ta namundag sindang Israelita. Siempre, may mga indibiduwal na Israelita sa laman na talagang nagin kaibang paramana ni Cristo. Minsan siring, itinao an pribilehiong iyan basado sa pagtubod ninda ki Jesus imbes na huli sa saindang ginikanan sa laman.

Nagin malinaw kan Pentecostes 33 C.E. kun sairisay an nagkapira sa kairibang paramanang ini ni Cristo. Sa pag-agi nin panahon, linahidan ni Jehova an iba pa bilang mga aki kan Jerusalem na nasa itaas.

An katuyohan ni Pablo sa pagpaliwanag kan ‘simbolikong dramang’ ini iyo an iilustrar an pagigin nakakalabi kan bagong tipan kisa sa tipan nin Ley na an parapangoltanan iyo si Moises. Mayo nin siisay man an makakakua kan pabor nin Dios paagi sa mga gibo kan Ley ni Moises, huli ta an gabos na tawo bakong sangkap asin idinodoon sana kan Ley an saindang kaoripnan sa kasalan. Pero, arog kan ipinaliwanag ni Pablo, si Jesus duminatong tanganing “mabutasan nia paagi sa pagtubos an mga nasa irarom kan ley.” (Galacia 4:4, 5) Huli kaini, an pagtubod sa halaga kan atang ni Cristo nagbunga nin pakatalingkas sa pagkondenar kan Ley.—Galacia 5:1-6.

An Halaga sa Sato

Taano ta maninigo kitang magin interesado sa ipinasabong na paliwanag ni Pablo sa dramang ini? An sarong dahelan iyo na nagtatao iyan sa sato nin pakarorop sa mga kahulogan na sono sa Kasuratan ta kun dai magdadanay iyan na bakong klaro. An paliwanag nagpapakosog sa satong kompiansa sa pagkaoroyon asin armoniya kan Biblia.—1 Tesalonica 2:13.

Dugang pa, an mga katunayan na isinisimbolisar kan dramang ini mahalagang marhay sa satong kaogmahan sa ngapit. Kun dai luminataw an “mga aki” segun sa panuga nin Dios, an solamenteng tinatanaw niato iyo an kaoripnan sa kasalan asin kagadanan. Minsan siring, sa irarom kan mamomoton na pagdirehir ni Cristo asin kan saiyang mga kapwa paramana kan panuga nin Dios ki Abraham, “an gabos na nasyon sa daga magbebendisyon nanggad kan saindang sadiri.” (Genesis 22:18) Mangyayari ini kun sinda makatalingkas na sagkod lamang sa mga epekto nin kasalan, pagkabakong sangkap, kamondoan, asin kagadanan. (Isaias 25:8, 9) Abaa kamamuraway na panahon iyan!

[Ritrato sa pahina 11]

An tipan nin Ley pinag-inagurar sa Bukid nin Sinai

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Ritrato sa pahina 12]

Ano an kahulogan kan “simbolikong drama” na nasambitan ni apostol Pablo?