Kadukhaan—An Situwasyon Ngonyan

PARATENG maheheling si Vicente⁠ * na ginuguyod an sarong kareta na pano-pano nin karga sa mga tinampo nin Sao Paulo, Brazil. Namumurot sia nin mga karton, kapidasong metal, asin plastik. Kun magpoon nang dumiklom, naglalaag sia nin suon-suon na karton sa irarom kan saiyang kareta asin dian minatorog. Garo baga dai nia naririsa an ribok kan mga kotse asin auto sa matawong tinampo na tinotorogan nia. Dati siang may trabaho, harong, asin pamilya​—⁠alagad nawara iyan gabos sa saiya. Ngonyan naglalapigot sia tanganing makakua nin dikit na pagbuhay sa kalye.

An makamomondo, minilyon na tawo sa bilog na kinaban, arog ni Vicente, an nabubuhay sa kaherakherak na kadukhaan. Sa nagpoprogreso pa sanang mga nasyon, dakol an napipiritan na mag-istar sa kalye o sa lugar nin mga barong-barong. An mga parapakilimos​—⁠mga pilay, mga buta, mga babaeng nagpapasuso nin omboy⁠​—⁠​ordinaryo na sanang maheheling. Sa mga lugar na may ilaw sa trapiko, an mga aki minadaralagan sa pag-oltanan nin nakapondong mga lunadan, na nagmamaigot na makapabakal nin mga dulse tanganing makakua nin kadikit na kuarta.

Depisil ipangatanosan an siring na kadukhaan. An magasin sa Britania na The Economist nagkokomento: “An rasa nin tawo dai kasuarin man nagin mas mayaman, o nagkaigwa nin mas marahay na kaaraman sa medisina, abilidad sa teknolohiya asin intelihensia na kaipuhan tanganing daogon an kadukhaan.” Dakol an nakinabang nanggad sa kaaraman na ini. An mga tinampo sa darakulang siudad sa dakol na nagpoprogreso pa sanang nasyon pano nin nangingintab na bagong mga lunadan. An mga galeriya pano-pano kan pinakabagong mga aparato, asin pirmeng kadakol kan gustong bumakal kaiyan. Duwang galeriya sa Brazil an nagkaigwa nin espesyal na kampanya sa pagpabakal nin nagkapirang produkto. Bukas sinda nin magdamlag poon Disyembre 23 sagkod 24, 2004. An saro sa mga galeriya nagbayad nin mga parabayle nin samba na malibang sa mga namamakal. An okasyon na iyan nakaakit nin haros 500,000 na namamakal!

Minsan siring, kadakol na tawo an dai nakikinabang sa kayamanan nin nagkapira. An dakulang  kalaenan kan mga may kaya asin kan mga pobre nagpangyaring magkonklusyon an dakol na igwa nin apretadong pangangaipo na labanan an kadukhaan. An magasin sa Brazil na Veja nagsabi: “Sa taon na ini [2005] an pakikipaglaban sa kadukhaan maninigo na iyo an pangenot na pinag-oorolayan kan mga lider sa bilog na kinaban.” Ibinareta man kan Veja an dapit sa pagproponer nin sarong bagong Marshall Plan na minukna sa katuyohan na matabangan an pinakadukhang mga nasyon, espesyalmente sa Aprika.⁠ * Minsan siring, baga man an siring na mga proposisyon nagtatao nin ideya nin pag-oswag, an iyo man sanang magasin nagsasabi pa: “Igwa man nin dakol na dahelan tanganing kuestionon an mga resulta. Kun an mayoriya kan mga nasyon magabat an boot na mag-ambag, an dahelan iyo na an mga pondo bibihirang makaabot sa mga tawong dapat na mag-ako kaiyan.” An makamomondo, huli sa malbersasyon asin burokrasiya na kadakol na rekisitos, an dakulang kabtang kan pondo na itinatao kan mga gobyerno, internasyonal na mga ahensia, asin mga indibiduwal nungkang nakakaabot sa mga tawo na talagang nangangaipo kaiyan.

Aram ni Jesus na an kadukhaan magigin nagpapadagos na problema. Sia nagsabi: “An mga dukha pirme nindong kaiba.” (Mateo 26:11) Nangangahulogan daw ini na an kadukhaan pirmeng magigin kabtang kan eksena sa kinaban? Mayo na daw nin magigibo tanganing magrahay an kamugtakan? Ano an magigibo kan mga Kristiano tanganing tabangan an mga dukha?

[Mga Nota sa Ibaba]