Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Eclesiastes
An Tataramon ni Jehova Buhay
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Eclesiastes
“AN TAWO, na namundag sa babae, halipot an buhay asin pano nin kasakitan,” an komento kan patriarkang si Job. (Job 14:1) Mahalagang marhay nanggad na dai niato pagsayangon an satong halipot na buhay sa daing kamanungdanan na mga bagay asin paghihingoa! Sa anong mga aktibidad maninigong gamiton an satong panahon, kosog, asin mga rekurso? Arin na mga aktibidad an maninigong likayan? An mga tataramon nin kadonongan na nakasurat sa libro kan Biblia na Eclesiastes nagtatao nin masasarigan na giya sa bagay na ini. An mensahe na ipinapaabot kaiyan “nakakabatid kan mga kaisipan asin intension kan puso” asin makakatabang sa sato na magkaigwa nin makahulogan na buhay.—Hebreo 4:12.
Isinurat nin sarong tawo na bantog huli sa saiyang kadonongan, si Hadeng Salomon kan suanoy na Israel, an libro nin Eclesiastes igwa nin praktikal na sadol sa kun ano talaga an kapakipakinabang sa buhay asin kun ano an daing kamanungdanan. Mantang nasasambitan ni Salomon an nagkapira sa mga proyekto nin pagtogdok na saiyang ginibo, seguradong isinurat nia an Eclesiastes pagkatapos na makompleto an pagtogdok asin bago an pagsuway nia sa tunay na pagsamba. (Nehemias 13:26) Dinadara kaiyan an panahon nin pagsurat bago 1000 B.C.E., sa paghinanapos kan 40 taon na paghade ni Salomon.
ANO AN BAKONG DAING KAMANUNGDANAN?
“An gabos daing kamanungdanan!” an sabi kan paratipon, na naghapot: “Ano an pakinabang nin sarong tawo sa gabos niang kahigosan na pinagmamaigotan nia sa sirong kan saldang?” (Eclesiastes 1:2, 3) An mga pananaram na “daing kamanungdanan” asin “sa sirong kan saldang” paorootrong minalataw sa Eclesiastes. An Hebreong tataramon para sa “daing kamanungdanan” literal na nangangahulogan na “hinangos” o “alisngaw” asin nagsusuherir nin kadaihan nin importansia, pagkapermanente, o nagdadanay na halaga. An pananaram na “sa sirong kan saldang” nangangahulogan na “sa dagang ini” o “sa kinaban na ini.” Huli kaini, an gabos na bagay—an boot sabihon, an gabos na paghihingoa nin tawo na dai nag-iintindi sa kabotan nin Dios—daing kamanungdanan.
“Maanan mo an saimong bitis kun ika minaduman sa harong kan tunay na Dios,” an sabi ni Salomon, “asin rumani ka sa pagdangog.” (Eclesiastes 5:1) Bakong daing kamanungdanan an pakikikabtang sa tunay na pagsamba ki Jehova Dios. Sa katunayan, an pagtao nin atension sa satong relasyon sa saiya iyo an pinakaliabe sa pagkaigwa nin makahulogan na buhay.
Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:
1:4-10—Ano an manongod sa natural na mga siklo na “nakakapagal”? An paratipon nagsasambit nin tolo sana kan pundamental na pagpunsionar na nagpapagin posible kan buhay digdi sa daga—an saldang, an kabilogan na sistema nin doros, asin an siklo nin tubig. Sa katunayan, dakol an natural na siklo, asin komplikadong marhay iyan. Puedeng gamiton nin saro an bilog na buhay nia sa pag-adal sa mga iyan alagad dai pa man giraray biyong masasabotan iyan. “Nakakapagal” man nanggad iyan. Nakakapanluya man sa boot na ikomparar an satong halipot na lawig nin buhay sa daing katapusan na pag-orootro kan mga siklong ini. Dawa an mga pagprobar na gumibo nin bagong mga diskobremiento nakakapagal. Total, an bagong mga imbension pag-aplikar man sana kan mga prinsipyo na inestablisar kan tunay na Dios asin nagamit na sa paglalang.
2:1, 2—Taano an pagngisi ta inaapod na “karungawan”? An pangisi puedeng makatabang sa sato na malingawan an satong mga kapurisawan sa kadikit na panahon, asin an kaorogmahan puedeng magpangyari sa sato na mansayon na magian an satong mga problema. Minsan siring, dai hinahale kan pagngisi an satong mga problema. Huli kaiyan, an pagmamaigot na kamtan an kaogmahan paagi sa pagngisi inaapod na “karungawan.”
3:11—Ano an ginibo nin Dios na “magayon sa kapanahonan kaiyan”? An nagkapira sa mga bagay na ginibo ni Jehova Dios na “magayon,” o angay asin marahay, sa tamang panahon iyo an paglalang ki Adan asin Eva, an tipan nin hablondawani, an pakipagtipan ki Abraham, an Davidikong tipan, an pag-abot kan Mesiyas, asin an pagpatukaw sa trono ki Jesu-Cristo bilang Hade kan Kahadean nin Dios. Minsan siring, igwa pang ibang bagay na gigibohon ni Jehova na “magayon” sa harani nang ngapit. Makakakompiar kita na an matanos na bagong kinaban magigin sarong katunayan sa tamang kapanahonan kaiyan.—2 Pedro 3:13.
3:15b—Paano ‘padagos na hinahanap kan tunay na Dios an linalapag’? “An linalapag” puedeng nanonongod sa kun ano an katuyohan na gibohon nin Dios. Mantang an paorootrong mga siklo nin pagkamundag asin kagadanan patin nin guerra asin katoninongan puedeng magin dahelan na an tawo makamate na sia daing maginibo asin isipon nia na an kasaysayan paorootro na sana, an tunay na Dios kayang hanapon asin otobon an gabos na mawot Nia. (Eclesiastes 3:1-10, 15a) “An linalapag” puede man na umaplikar sa mga matanos, na parateng linalapag kan mga marigsok. Sa kasong ini, padagos na hinahanap ni Jehova an mga matanos tanganing “ipaheling an saiyang kosog” para sa sainda.—2 Cronica 16:9.
5:9—Paanong “an pakinabang sa daga nasa tahaw ninda gabos”? An gabos na nag-eerok sa daga nagsasarig sa “pakinabang sa daga”—sa mga produkto kan daga. Bakong puera an hade. Tanganing akoon an produkto kan saiyang oma, dapat na makinabang an hade sa kahigosan kan saiyang mga lingkod na nagkukultibar kan daga.
Mga Leksion Para sa Sato:
1:15. Basang sanang gamiton an panahon asin kosog sa paghihingoang ikorehir an pan-aapi asin inhustisya na naheheling niato ngonyan. Solamente an Kahadean nin Dios an makakahale kan karigsokan.—Daniel 2:44.
2:4-11. An mga aktibidad sa kultura, siring kan arkitektura, paghardin, asin musika, saka luhosong pamumuhay mga “paglapag sa doros” huling dai kaiyan ginigibo na talagang makahulogan an buhay ni nagtatao nin nagdadanay na kaogmahan.
2:12-16. An kadonongan may bentaha sa kabalisngagan huli ta makakatabang iyan na resolberan an nagkapirang problema. Minsan siring, may labot sa kagadanan, an kadonongan nin tawo mayo nin bentaha. Asin dawa kun an saro nagkamit nin kabantogan huli sa pagkaigwa kan siring na kadonongan, sia madaling malilingawan.
2:24; 3:12, 13, 22. Bakong sala an pag-ogma sa mga bunga kan satong pagpapagal.
2:26. An diosnon na kadonongan, na nagbubunga nin kagayagayahan, itinatao sa ‘tawong nawiwilihan ni Jehova.’ Imposibleng kamtan an kadonongan na ini kun mayo nin marahay na relasyon sa Dios.
3:16, 17. Bakong realistiko na laoman na magkaigwa nin hustisya sa gabos na kamugtakan. Imbes na ikahadit an nangyayari sa kinaban ngonyan, maninigo kitang maghalat ki Jehova na husayon an mga bagay.
4:4. An kahigosan na ginigibo sa ekspertong paagi puedeng magtao nin satispaksion. Minsan siring, an kahigosan tangani sanang labihan an iba nag-aagyat nin kompetisyon asin puedeng magpamate nin karaotan nin boot asin pagkauri. An kahigosan niato sa Kristianong ministeryo dapat na naggigikan sa tamang motibo.
4:7-12. Orog na mahalaga an relasyon sa mga tawo kisa materyal na mga rogaring asin maninigo na dai isakripisyo huli sa paghanap nin kayamanan.
4:13. An paggalang dai pirmeng nakukua huli sa katongdan asin edad. An mga may responsableng katongdan maninigong gumawe na may kadonongan.
4:15, 16. An “aki, na ikaduwa”—an kasalihid kan hade—tibaad sa primero sinusuportaran kan ‘gabos na tawo na naenot sa saiya,’ alagad ‘pagkatapos dai na sinda maggagayagaya sa saiya.’ Tunay nanggad, an popularidad sa parate dai naghahaloy.
5:2. An satong mga pamibi maninigo na pinag-isipan asin reberensial, bakong sobra sa tataramon.
5:3-7. An pagkapreokupado sa materyal na intereses puedeng magpangyari sa saro na mangatorogan na mata manongod sa paslong intereses. Puede man iyan na magin dahelan na an saro magin purisaw asin nangangarap kun banggi, na dai nagpapatorog nin nanok. An kadakolan nin tataramon puedeng gibohon an saro na garo lolong sa pagheling nin iba asin puedeng magin dahelan na sia gumibo nin ragap na promesa sa Dios. ‘An pagkatakot sa tunay na Dios’ nag-oolang sa sato sa paggibo kan arin man sa mga bagay na ini.
6:1-9. Ano an pakinabang nin kayamanan, kamurawayan, halawig na buhay, asin dawa nin dakulang pamilya kun an mga kamugtakan nag-oolang sa sato na ikaogma iyan? Asin “mas marahay an pagheling kan mga mata,” o pag-atubang sa totoong buhay, kisa “paglagawlagaw kan kalag [“mawot kan kalag,” nota sa ibaba],” an boot sabihon, pagmamaigot na panigoan an mga mawot na imposibleng mapanigoan. Kun siring, an pinakamarahay na paagi na mabuhay iyo na magin kontento sa ‘pagkaigwa nin kakanon asin gubing’ mantang ikinakaogma an kapakipakinabang na mga bagay sa buhay asin nagkokonsentrar sa pagpapadanay nin dayupot na relasyon ki Jehova.—1 Timoteo 6:8.
HATOL SA MGA MADONONG
Paano niato maiingatan an satong marahay na ngaran, o reputasyon? Ano an maninigong magin aktitud niato sa mga namamahalang tawo asin sa mga inhustisya na tibaad naheheling niato? Mantang an mga gadan mayo nang pakaaram, paano niato maninigong gamiton an satong buhay ngonyan? Sa anong paagi madonong na magagamit kan mga hoben an saindang panahon asin kosog? An marahay na sadol kan paratipon dapit digdi asin sa iba pang bagay isinurat para sa sato sa kapitulo 7 sagkod 12 kan Eclesiastes.
Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:
7:19—Paanong an kadonongan mas makosog kisa “sampulong lalaki na may kapangyarihan”? Kun ginagamit sa Biblia sa piguratibong paagi, an kabilangan na sampulo nagrerepresentar sa pagigin kompleto. Sinasabi ni Salomon na nakakalabi an nagpoprotehir na halaga nin kadonongan kisa sa kompletong kabilangan nin mga parapakilaban na nagbabantay sa sarong siudad.
10:2—Ano an boot sabihon na an puso nin saro “yaon sa saiyang toong kamot” o “yaon sa saiyang walang kamot”? Mantang an toong kamot parateng nangangahulogan nin inooyonan na kamugtakan, an pagigin nasa toong kamot kan puso nin saro nangangahulogan na minomotibar sia kan saiyang puso na gumibo nin marahay. Pero, kun iyan nagpapahiro sa sarong indibiduwal na gumibo nin sala, sinasabi na an saiyang puso nasa saiyang walang kamot.
10:15—Paano “an pagpapagal kan mga mangmang nakakapakapoy sa sainda”? Kun mayo nin marahay na paghusgar an saro, an saiyang pagpapagal dai magbubunga nin ano man na talagang may halaga. Mayo sia nin pagkakontento dian. An siring na daing kapagalan na pagmamaigot nakakapakapoy sana sa saiya.
11:7, 8—Ano an kahulogan kan mga tataramon na: “An liwanag mahamis man, asin marahay para sa mga mata na maheling an saldang.” An liwanag asin an saldang para sa kaogmahan kan mga nabubuhay. Sinasabi digdi ni Salomon na marahay na mabuhay asin na kita maninigong “maggayagaya” bago mawara an satong bagsik huli sa mga aldaw nin kadikloman, o pagkagurang.
11:10—Taano “an pagkahoben asin pagkabarobata” ta daing kamanungdanan? Kun dai ginamit nin tama, ini daing kamanungdanan huling, siring sa alisngaw, an mga aldaw kan kakosogan nin pagkahoben madaling nawawara.
Mga Leksion Para sa Sato:
7:6. An pagngisi sa bakong tamang panahon nakakairitar asin daing pakinabang siring kan kirikiti nin mga tunok na naglalaad sa irarom nin koron. Marahay na magmaan kita dian.
7:21, 22. Maninigo na dai niato pag-atoman nin labi-labi an sinasabi nin iba manongod sa sato.
8:2, 3; 10:4. Kun kita kinikritikar o ikinokorehir nin superbisor o among, madonong na magdanay na kalmado. Mas marahay ini kisa ‘maghidale asin humale sa atubangan nia,’ an boot sabihon, magdemitir tolos-tolos.
8:8; 9:5-10, 12. An satong buhay puedeng matapos siring sa biglang pagkadakop sa sira sa hikot o sa mga gamgam sa silo. Dugang pa, mayo nin puedeng makapogol sa paghale kan puersa nin buhay sa panahon nin kagadanan, ni makakalibre an siisay man sa kaiwal nin katawohan na kagadanan. Huli kaini, dai niato maninigong sayangon sana an panahon. Gusto ni Jehova na pahalagahan niato an buhay asin ikaogma iyan sa kapakipakinabang na paagi. Tanganing magibo ini, maninigong enoton niato sa satong buhay an paglilingkod ki Jehova.
8:16, 17. Dai marororop an kabilogan kan gabos na bagay na ginibo nin Dios asin itinogot na mangyari sa katawohan, dawa pa dai kita mapatorog sa pagparaisip kaiyan. An pagproblema sa gabos na sala na nakomiter maghahale sana kan satong kaogmahan sa buhay.
9:16-18. Dapat na pahalagahan an kadonongan dawa kun dai iyan inaapresyar sa pangkagabsan. Mas nagugustohan an kalmadong mga tataramon nin tawong madonong kisa maribok na kurahaw nin tawong mangmang.
10:1. Dapat kitang mag-ingat sa satong mga pagtaram asin paggawe. An saro sanang pagkaragap, siring kan pagputok nin kaanggotan, sarong akto nin salang paggamit nin inomon na de alkohol, o sarong pangyayari na may kalabot na bakong malinig na paggawe sa sekso, igo na tanganing raoton an marahay na reputasyon nin sarong iginagalang na tawo.
10:5-11. Dai dapat kaaraan an daing kakayahan na tawo na may halangkaw na katongdan. An pagkadaing kakayahan sa paggibo nin dawa simpleng trabaho puedeng magkaigwa nin maraot na mga resulta. Imbes, may bentaha an pagkultibar kan abilidad na ‘gamiton an kadonongan tanganing magin mapanggana.’ Importante nanggad na magin may kakayahan kita sa paghuhulit kan Kahadean asin paggibo nin disipulo!
11:1, 2. Maninigong ugaleon niato an bilog na pusong pagkamatinao. Nagmomotibar iyan sa iba na magin matinao man.—Lucas 6:38.
11:3-6. An pagkadaing kasegurohan sa buhay maninigong dai magpangyari sa sato na dai makadesisyon.
11:9; 12:1-7. An mga hoben maninimbag ki Jehova. Kun siring, maninigo nindang gamiton an saindang panahon asin kosog sa paglilingkod sa Dios bago mawara an saindang kosog huli sa paggurang.
“AN MGA TATARAMON KAN MGA MADONONG” NA MAGIYA SA SATO
Paano niato maninigong mansayon “an kawiliwiling mga tataramon” na hinanap asin isinurat kan paratipon? Laen na marhay sa “dakol na libro” nin kadonongan nin tawo, “an mga tataramon kan mga madonong garo mga sogkod na panudok sa baka, asin garo man sana pinatadom na mga pako an mga nagtitipon nin mga tataramon; an mga iyan itinao gikan sa sarong pastor.” (Eclesiastes 12:10-12) An mga tataramon nin kadonongan na itinao gikan sa “sarong pastor,” si Jehova, igwa nin nakakaparigon na epekto sa satong buhay.
An pag-aplikar sa madonong na hatol na manonompongan sa libro nin Eclesiastes makakatabang nanggad sa sato na magkaigwa nin makahulogan asin maogmang buhay. Apuera dian, inaasegurar kita: “Marahay an mangyayari sa mga natatakot sa tunay na Dios.” Kun siring, magin marigon kita sa satong determinasyon na ‘matakot sa tunay na Dios asin otobon an saiyang mga togon.’—Eclesiastes 8:12; 12:13.
[Ritrato sa pahina 15]
An saro kan pinakamagayon na mga ginibo nin Dios magigin sarong katunayan sa tamang kapanahonan kaiyan
[Ritrato sa pahina 16]
Kaiba sa mga balaog nin Dios an kakanon, inomon, asin pakaheling nin karahayan sa gabos niatong kahigosan