An Tataramon ni Jehova Buhay

Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Isaias—I

“SIISAY an sakong susugoon, asin siisay an maduman para sa samo?” Sa imbitasyon na ini ni Jehova Dios, si Isaias na aki ni Amoz nagsimbag: “Uya ako! Sugoa ako.” (Isaias 1:1; 6:8) Kan panahon na iyan, naresibi nia an asignasyon bilang propeta. An mga aktibidad ni Isaias bilang propeta irinekord sa libro sa Biblia na inginaran sa saiya.

Isinurat kan propeta mismo, an libro nin Isaias kinokobrehan an peryodo nin 46 na taon, poon kan mga 778 B.C.E. sagkod kaidtong pakatapos kan 732 B.C.E. Mantang an libro igwa kan mga kapahayagan tumang sa Juda, Israel, asin nakapalibot na mga nasyon, bakong paghokom an pangenot na tema kaiyan. Imbes, iyan an ‘pagliligtas ni Jehova Dios.’ (Isaias 25:9) Sa katunayan, an mismong ngaran na Isaias nangangahulogan na “Pagliligtas ni Jehova.” Totokaron kan artikulong ini an tampok na mga kabtang sa Isaias 1:1–35:10.

“NAGKATARADA NA SANA AN MABALIK”

(Isaias 1:1–12:6)

Dai sinasabi kan Biblia kun baga an propetikong mensahe na irinekord sa enot na limang kapitulo kan libro nin Isaias ipinahayag bago o pakatapos kan pagnombra ki Isaias bilang propeta. (Isaias 6:6-9) Pero, malinaw na an Juda asin Jerusalem may helang sa espirituwal “poon sa dapan kan bitis sagkod pa ngani sa payo.” (Isaias 1:6) Lakop an idolatriya. Nasosobornohan an mga lider. An mga babae nagin maabhaw. An banwaan dai naglilingkod sa tunay na Dios sa inaakong paagi. Isinugo si Isaias na magduman asin makipag-olay nin “paorootro” sa mga dai nakakasabot ni gusto nin ano man na kaaraman.

An Juda hinuma na sasalakayon kan pinagsarong mga hukbo nin Israel asin Siria. Ginagamit si Isaias asin an saiyang mga aki “siring sa mga tanda asin siring sa mga milagro,” inasegurar ni Jehova an Juda na an Siro-Israelitang alyansa dai magigin mapanggana. (Isaias 8:18) Pero, an nagdadanay na katoninongan maabot paagi sana sa pamamahala kan “Prinsipe nin Katoninongan.” (Isaias 9:6, 7) Papaninimbagon man ni Jehova an Asiria, an nasyon na saiyang ginagamit bilang ‘sogkod para sa saiyang kaanggotan.’ Sa kahurihurihi, an Juda dadarahon na bihag, alagad “nagkatarada na sana an mabalik.” (Isaias 10:5, 21, 22) An tunay na hustisya magigin totoo sa irarom kan pamamahala nin sarong piguratibong “sanga hale sa pungo ni Jese.”—Isaias 11:1.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

1:8, 9—Paanong an aking babae nin Sion magigin “natada na siring sa payag-payag sa sarong ubasan, siring sa kubong bantayan sa oma nin mga pipino”? Ini nangangahulogan na durante kan pagsalakay kan Asiria, an Jerusalem magigin garo labi-labi kadaling salakayon, na siring sa payag-payag sa ubasan o sarong madaling magaba na kubo sa oma nin mga pipino. Alagad tatabangan sia ni Jehova asin sa siring dai ini totogotan na magin arog kan Sodoma asin Gomorra.

 1:18—Ano an kahulogan kan mga tataramon na: “Madia kamo ngonyan asin maghusay kita”? Bako ining imbitasyon na mag-orolay asin magkaoyon paagi sa pagpahinunodan. Imbes, an bersikulo nanonongod sa pag-establisar nin sarong korte nin hustisya na dian an matanos na Hokom, si Jehova, tinatawan nin oportunidad an Israel na magbago asin linigon an sadiri.

6:8a—Taano ta ginamit digdi an mga pronombreng “sako” asin “samo”? An pronombreng “sako” nanonongod ki Jehova Dios. An plural na pronombreng “samo” nagpaparisa na igwa nin saro pang persona na kaiba ni Jehova. Siempre, ini iyo an saiyang “Aking bugtong.”—Juan 1:14; 3:16.

6:11—Ano an boot sabihon ni Isaias kan maghapot sia: “Sagkod noarin, O Jehova?” Dai hinahapot ni Isaias kun sagkod noarin nia kaipuhan na ipaabot an mensahe ni Jehova sa mga tawong dai naghihimate. Imbes, gusto niang maaraman kun sagkod noarin magpapadagos na magtao nin kalapastanganan sa ngaran nin Dios an may helang sa espirituwal na kamugtakan kan banwaan.

7:3, 4—Taano ta nagtao nin kaligtasan si Jehova sa marigsok na si Hadeng Acaz? An mga hade nin Siria asin Israel nagplano na haleon sa pagigin hade si Hadeng Acaz nin Juda asin patukawon bilang kasalihid nia an sarong tawo-tawohan na namamahala, an aki ni Tabeel—saro na bakong gikan ni David. An makadiablong pakana na ini makakapapondo sa pagpunsionar kan tipan para sa Kahadean ki David. Nagtao nin kaligtasan si Jehova ki Acaz tanganing ingatan an linya na luluwasan kan ipinanugang “Prinsipe nin Katoninongan.”—Isaias 9:6.

7:8—Paanong “pipiropidasohon” an Efraim sa laog nin 65 taon? An pagdeportar kan mga tawo gikan sa sampulong tribong kahadean asin an pag-istar giraray kan mga tawo sa dagang iyan kaiba an mga dayohan nagpoon “kan mga aldaw ni Peka na hade nin Israel,” dai nahaloy pakatapos na sabihon ni Isaias an propesiyang ini. (2 Hade 15:29) Iyan nagpadagos nin haloy pakatapos kaiyan sagkod kan mga aldaw ni Hadeng Esar-hadon nin Asiria, na aki asin kasalihid ni Senaquerib. (2 Hade 17:6; Esdras 4:1, 2; Isaias 37:37, 38) An nagpapadagos na pagbalyo kan mga Asirio sa mga tawo pasiring asin gikan sa Samaria naglawig nin 65 taon na nasambitan sa Isaias 7:8.

11:1, 10—Paano si Jesu-Cristo magigin “sadit na sanga hale sa pungo ni Jese” saka “gamot ni Jese”? (Roma 15:12) Si Jesus “hale sa pungo ni Jese” sa laman. Sia gikan ni Jese paagi sa aki ni Jese na si David. (Mateo 1:1-6; Lucas 3:23-32) Minsan siring, an pag-ako kan kapangyarihan bilang hade may epekto sa relasyon ni Jesus sa saiyang mga apoon. Basado sa pagtao sa saiya nin kapangyarihan asin autoridad na magtao sa makinuyog na katawohan nin buhay na daing katapusan digdi sa daga, si Jesus nagin saindang “Amang Daing Sagkod.” (Isaias 9:6) Huli kaini, sia man “an gamot” kan saiyang mga apoon, kaiba na si Jese.

Mga Leksion Para sa Sato:

1:3. An pagsayumang mamuhay kaoyon kan hinahagad sa sato kan satong Kaglalang nangangahulogan na an sarong toro o asno mas nakakamidbid kisa sa sato. Sa ibong na lado, an pag-apresyar sa gabos na ginibo para sa sato ni Jehova mapugol sa sato na gumawe na mayo nin pakasabot asin bayaan sia.

 1:11-13. An mapagsaginsagin na relihiosong mga seremonya asin pormalistikong mga pamibi nakakauyam ki Jehova. An satong mga gibo asin pamibi maninigong maggikan sa tamang motibo nin puso.

1:25-27; 2:2; 4:2, 3. An kaoripnan asin kagabaan nin Juda matatapos sa pagbuelta kan nagsosolsol na natatada sa Jerusalem asin sa pagbabalik kan tunay na pagsamba. Si Jehova maheherakon sa nagsosolsol na mga nagkasala.

2:2-4. An satong maigot na pakikikabtang sa paghuhulit kan Kahadean asin paggibo nin disipulo nagtatabang sa mga indibiduwal gikan sa dakol na nasyon na manodan an mga dalan nin katoninongan asin pagmaigotan na makipagkatoninongan sa lambang saro.

4:4. Hahaleon, o huhugasan, ni Jehova an moral na karamogan asin kasalan sa dugo.

5:11-13. An dai pagpugol asin bakong pagigin tama sana sa pagpili nin aling-alingan nangangahulogan nin pagsayuma na gumawe oyon sa kaaraman.—Roma 13:13.

5:21-23. Dapat na likayan kan Kristianong kamagurangan, o mga paraataman, na magin “madonong sa sadiri nindang mga mata.” Kaipuhan man nindang magin tama sana sa “pag-inom nin arak” asin dapat na likayan na magpaheling nin paboritismo.

11:3a. An halimbawa asin mga pagtotokdo ni Jesus nagpapaheling na igwa nin kagayagayahan sa pagkatakot ki Jehova.

“SI JEHOVA MAPAHELING NIN PAGKAHERAK KI JACOB”

(Isaias 13:1–35:10)

An kapitulo 13 sagkod 23 mga kapahayagan tumang sa mga nasyon. Minsan siring, “si Jehova mapaheling nin pagkaherak ki Jacob” paagi sa pagtogot sa gabos na tribo nin Israel na pumuli. (Isaias 14:1) An mensahe nin kagabaan para sa Juda sa kapitulo 24 sagkod 27 may kaibang panuga nin pagbabalik. Ipinahayag ni Jehova an saiyang kaanggotan sa “mga paraburat kan Efraim [Israel]” huli sa pakikialyansa sa Siria asin sa ‘saserdote asin propeta’ nin Juda huli sa paghihingoang makialyansa sa Asiria. (Isaias 28:1, 7) Idineklarar an herak man sa “Ariel [Jerusalem]” huli sa ‘paghale tanganing paduman sa Egipto’ para sa proteksion. (Isaias 29:1, nota sa ibaba; 30:1, 2) Ihinula pa man giraray an kaligtasan para sa mga indibiduwal na nagtutubod ki Jehova.

Arog nin ‘leon na nagngangarob sa biktima kaiyan,’ babantayan ni Jehova an “Bukid nin Sion.” (Isaias 31:4) Yaon man an panuga: “Uya! An sarong hade magrereynar para sa katanosan mismo.” (Isaias 32:1) Minsan ngani an huma kan Asiria sa Juda nagin dahelan na mapait na magtangis maski an “mismong mga mensahero nin katoninongan,” nanunuga si Jehova na papaomayan an saiyang banwaan, ‘papatawadon sa saindang sala.’ (Isaias 33:7, 22-24) “Si Jehova may gurobgutob tumang sa gabos na nasyon, asin dakulang kaanggotan tumang sa bilog nindang hukbo.” (Isaias 34:2) An Juda dai magdadanay na gaba. “An kaawagan asin an alang na lugar magpapakagayagaya, saka an desierto maggagayagaya asin mamumurak arog kan azafran.”—Isaias 35:1.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

13:17—Sa anong paagi na an mga Medo ibinilang na daing halaga an plata asin dai naogmang marhay sa bulawan? An mga Medo asin Persiano pinahalagahan nin orog an kamurawayan na resulta nin pagkongkistar kisa sa mga samsam sa guerra. Ini napatunayan na totoo sa kamugtakan ni Ciro, na nagtao sa mga nagbaralik na desterrado nin mga kasangkapan na bulawan asin plata na hinabon ni Nabucodonosor sa templo ni Jehova.

14:1, 2—Paano an banwaan ni Jehova nagin “nambihag sa mga nagbibihag sa sainda” asin  ‘nagsakop sa mga nagpapatrabaho sa sainda’? Ini naotob sa kamugtakan kan mga indibiduwal arog ni Daniel, na nagkapot nin halangkaw na katongdan sa Babilonya sa irarom kan mga Medo asin Persiano; ni Ester, na nagin reyna kan Persia; asin ni Mardoqueo, na ninombrahan na primer ministro kan Imperyo nin Persia.

20:2-5—Talaga daw na naglakaw si Isaias na biyong huba sa laog nin tolong taon? Posible na hinuba ni Isaias an saiyang panluwas na gubing sana asin naglakaw na “daing gayong gubing.”—1 Samuel 19:24, nota sa ibaba.

21:1—Anong rehion an inaapod na “kaawagan kan dagat”? Iyan an apod sa Babilonya dawa ngani bako ining harani sa ano man na aktuwal na dagat. Ini huling an rehion binabaha taon-taon kan naglilipwas na tubig kan mga salog nin Eufrates asin Tigris, na nagigin dahelan nin pagkaigwa nin malapok na “dagat.”

24:13-16—Paano an mga Judio magigin “sa tahaw kan mga banwaan, siring kan pagrapas sa poon nin olibo, siring kan pag-arahit kun tapos na an pagguno kan ubas”? Kun paanong may bunga pa man na nawawalat sa poon o balagon pakatapos kan pagguno, may nagkapira sana na matatadang buhay sa paglaglag sa Jerusalem asin Juda. Saen man ideportar an mga natadang buhay, baga man “sa rehion nin liwanag [sa Babilonya sa Sirangan]” o sa “mga isla kan dagat [Mediterraneo],” papamurawayon ninda si Jehova.

24:21—Sairisay an “hukbo kan kaitaasan” asin “mga hade kan daga”? An “hukbo kan kaitaasan” puedeng napapanongod nanggad sa marigsok na espiritung mga puersa. Dangan, an “mga hade kan daga” iyo an daganon na mga namamahala, na may makosog na impluwensia an mga demonyo.—1 Juan 5:19.

25:7—Ano an “tahob na nakakatahob sa gabos na banwaan, asin an hinabol na nabibiklad sa gabos na nasyon”? An komparasyon na ini nagdadara kan atension sa duwang dakulang kaiwal nin katawohan—an kasalan asin kagadanan.

Mga Leksion Para sa Sato:

13:20-22; 14:22, 23; 21:1-9. An propetikong tataramon ni Jehova pirmeng naootob, siring kan nangyari sa Babilonya.

17:7, 8. Minsan ngani an kadaklan sa Israel dai naghinanyog, an nagkapirang indibiduwal naglaom ki Jehova. Kaagid kaiyan, an nagkapira sa Kakristianohan naghihimate sa mensahe kan Kahadean.

28:1-6. An Israel mabagsak sa Asiria, alagad seseguradohon nin Dios na matatadang buhay an maimbod na mga indibiduwal. An mga paghokom ni Jehova nagtatao nin paglaom sa mga matanos.

28:23-29. Pinapakarhay giraray ni Jehova an sinserong mga indibiduwal oyon sa saindang espesipikong mga pangangaipo asin kamugtakan.

30:15. An pagliligtas ni Jehova nagkakaipo na kita magpaheling nin pagtubod paagi sa “pagpahingalo,” o paglikay, sa paghanap nin kaligtasan paagi sa mga pakana nin tawo. Paagi sa “pagtoninong,” o pagigin dai natatakot, ipinapaheling man niato an pagtitiwala sa kakayahan ni Jehova na protehiran kita.

30:20, 21. ‘Naheheling’ niato si Jehova asin ‘nadadangog’ an saiyang tingog nin pagliligtas paagi sa paghimate sa kun ano an saiyang sinasabi paagi sa saiyang ipinasabong na Tataramon, an Biblia, asin paagi sa “maimbod asin mapagmansay na oripon.”—Mateo 24:45.

An Propesiya ni Isaias Nagpapasarig kan Satong Kompiansa sa Tataramon nin Dios

Makakapagpasalamat nanggad kita sa mensahe nin Dios na nasa libro nin Isaias! An mga propesiya na naotob na nagpapasarig kan satong kompiansa na an ‘tataramon na magluwas sa ngoso ni Jehova dai mabalik sa saiya na mayong nahaman.’—Isaias 55:11.

Kumusta man an Mesiyanikong mga propesiya, siring kan manonompongan sa Isaias 9:7 asin 11:1-5, 10? Bako daw na napapakosog iyan kan satong pagtubod sa probisyon ni Jehova para sa satong kaligtasan? An libro may mga propesiya man na an mayor na mga kaotoban nangyayari na sa satong panahon o mangyayari pa sa ngapit. (Isaias 2:2-4; 11:6-9; 25:6-8; 32:1, 2) Tunay nanggad, an libro nin Isaias nakakadugang sa ebidensia na “an tataramon nin Dios buhay”!—Hebreo 4:12.

[Ritrato sa pahina 8]

Si Isaias asin an saiyang mga aki “siring sa mga tanda asin siring sa mga milagro sa Israel”

[Ritrato sa pahina 8, 9]

An Jerusalem magigin “payag-payag sa ubasan”

[Ritrato sa pahina 10]

Paano an mga tawo kan mga nasyon tinatabangan na ‘pulpogon an saindang mga espada na magin tarom nin arado’?