Pagpalakop kan Maogmang Bareta sa Makolor na Haiti
Pagpalakop kan Maogmang Bareta sa Makolor na Haiti
AN Haiti asin Republika Dominikana parehong nasa tropikong isla nin Hispaniola, na igwa kan pinakahalangkaw na kabukidan sa Caribe. An nagkapirang alitoktok minaabot sa labing 2,400 metros. Durante kan “malipot” na mga bulan, an ambon na nagyelo asin mahimpis na mga pidaso nin yelo puedeng maporma sa saradit na danaw-danaw sa mga kalangkawan.
An kabukidan asin mga kababan sa timog nin Haiti natatakopan nin matubang na tropikong kadlagan. Sa iba pang parte, an kadaklan na kabukidan mayong ano man na nagtutubo, dai nakakaakit, parateng garo hinawanan—biktima nin pagpalod sa mga kadlagan. Kun kamo mabiahe paamihanan o patimog man, magagayonan kamo sa Haiti. Sa nagkapira sa hayakpit asin pasikosikong mga tinampo sa kabukidan, matatanaw nindo an garo nakakapugol sa paghangos asin pabarobagong kahiwasan kan daga asin dagat. Maheheling nindo sa gabos na lugar an mga burak na kadakoldakol an klase asin makikinang an kolor.
An 8.3 milyones katawo sa makolor na nasyon na ini kadaklan nakaistar sa probinsia asin Aprikano an ginikanan. Minsan ngani an kadaklan pobre, sinda maboboot asin mapagpasakat. Sa laog nin mga 60 taon, an mga Saksi ni Jehova naogma sa pagpaabot sa sainda kan maogmang bareta kan Kahadean nin Dios asin maogma sindang inako.—Mateo 24:14.
Paghuhulit sa Sarong Puerang Banwaan
Tipiko an eksperyensia nin sarong misyonera sa saiyang enot na pagsongko sa sarong puerang banwaan. Sia nagsurat:
“Sarong aldaw kan Marso 2003, naghulit kami sa Casale, sarong sadit na banwaan na mga kabangang oras gikan sa Cabaret, an lugar kan presenteng erokan niamong mga misyonero, na 30 kilometros sa amihanan kan Port-au-Prince, an kabisera. Huring naghulit an mga Saksi sa Casale kan 1999, kaya nakamate kami nin galagang pag-antisipar kan ponan niamo an samong pagbiahe kan ala 7:00 nin aga. Beinte dos kami—haros bilog niamong kongregasyon—na pano-pano sa duwang van na duwa an kambio. An gabos nag-oorolay asin nagngingirisihan sa kaogmahan mantang kami nagbibiahe sa tukaron na mga tinampong daga asin nakaabot sa sarong kababan na dakol an darakulang kahoy. Sarong salog an nagbobolos sa kababan, asin an banwaan nin Casale nasa man-ibong-ibong kaiyan.
“An kasaysayan kan toninong na banwaan na ini nagpoon pa sa kapinonan kan dekada nin 1800 kan mag-istar na sa mabungang kababan na ini kaiba an saindang mga agom na taga Haiti an nagkapirang Polacong soldados na nag-abot sa Haiti tanganing tabangan an dating mga oripon na makamtan an independensia. Magagayon na mestiso an ibinunga kaini. Kawiliwili na maheling an mga tawo sa probinsia na mapuputi, maiitom, moreno asin morena, berde an mata, subidong de kape an mata, asin laen-laen na iba pang karakteristiko.
“An tawong nagsimbag sa enot na pinto na tinuktokan niamo bakong interesado. Mantang pahale na kami, sarong lalaki an nagrani sa samo sa tinampo tanganing kaolayon kami. Gusto niang maaraman kun naniniwala kami na magkalaen si Jesus asin an Dios. Sa samong pakiolay, kinua nia an saiyang Biblia, asin an suminunod na pag-orolay sono sa Kasuratan nakakombensir sa saiya na si Jesus an Aki nin Dios asin na si Jehova an ‘iyo sanang tunay na Dios.’ (Juan 17:3) Dakol na tawo an nag-imbitar sa samo na magtukaw asin makipag-olay sa sainda. An nagkapira naghapot, ‘Noarin kamo mabalik tanganing adalan kami sa Biblia?’
“Sa udto, nakanompong kami nin magayon saka malimpoy na lugar asin nag-andam kami para sa pangudtohan. Duwang tugang na babae an nagluto nin sira sa dakulang koron. Masiram an pagkaluto! Mantang yaon kami duman nin kadikit na oras, na nagkakakan asin nag-oorolay, naghulit man kami sa nag-aaragi. Dangan, nagbalyo kami sa salog pasiring sa ibong na parte kan banwaan. Ikinaogma niamo an pakikipag-olay sa maboot na mga tawong ini na nakatukaw sa sirong nin mga poon nin kahoy harani sa saindang simpleng harong. Nakakaogmang masdan an mga aki na nagkakarawat, mga babae na naglalaba sa salog, asin mga lola na naggigiling nin kape!
“Madali nang mag-alas kuatro, asin an maogma niamong grupo pabalik na sa mga van tanganing magpuli sa Cabaret. Kaming mag-agom tunay na naogma sa enot niamong pagdalaw sa Casale, na may mapagpasakat asin makikatood na mga tawo.”
Poon kan an enot na Saksing mga misyonero nag-abot sa Haiti kan 1945, an kabilangan kan mga parabalangibog kan Kahadean sa nasyon na ini dagos-dagos na nagdakol, kaya igwa na ngonyan nin mga 14,000 na nakikikabtang sa paghuhulit asin sa pamamayo nin labing 22,000 na pag-adal sa Biblia. May nagin epekto sinda sa buhay kan 59,372 katawo na nag-atender sa Memorial kan Marso 2005 asin ibinalangibog ninda sa publiko an maogmang bareta kan Kahadean nin Dios. Estudyare an dakol na paagi na nagkaigwa nin epekto sa mga tawo an gibohon kan mga Saksi ni Jehova.
An Maogmang Bareta sa Makolor na mga Gibo nin Arte
An kadaklan na Haitiano mahilig sa kolor. Ini maheheling sa saindang gubing, sa saindang pinturadong mga harong, sa laen-laen na burak sa saindang mga hardin, asin sa saindang artistikong mga bagay. An mga kambas na may ipininta na subidong lokal na estilo na inaapod na L’Art Haitien nakaeksibir sa mga tinampo sa bilog na Port-au-Prince. An mga parabakal hale sa dakol na parte kan kinaban.
An subidong mga kolor dai sana maheheling sa mga kambas. An mga tinampo sa Port-au-Prince pano nin mga pampasaherong lunadan na inaapod camionette, o tap-tap, na magarbo an pagkapinta nin mapag-imbentong mga disenyo. Parateng maheheling sa siring na mga disenyo an mga eksena na basado sa Biblia.
Mantang kamo naglalakawlakaw sa mga tinampo, sarong pamilyar na eksena—siring kan ki Adan asin Eva sa Eden—an tibaad biglang maheling nindo. Iyo, yaon iyan, na ipininta sa bintana sa likod kan camionette na uminagi pa sana. An mga teksto o sarabihon na may ngaran ni Jehova parateng naheheling na ipininta sa mga lunadan na ini o kaiba sa mga ngaran nin komersial na mga negosyo.
Pagpaabot kan Maogmang Bareta sa Eskuelahan
An hoben na mga Saksi sa Haiti igwa nin marahayon na mga oportunidad na tabangan an mga kapwa estudyante na makanood manongod sa Biblia. Sarong halimbawa an minasunod na report gikan sa 17 anyos na daragitang Saksi.
“Sarong aldaw rinani ako nin sarong kaklase ko asin hinapot ako kun ano an kahulogan kan ‘pakikisaro.’ Huling iniisip ko na gusto niang magin pamilyar sa sako, inignoro ko sia. Alagad kan ihapot nia sa sarong estudyanteng lalaki an parehong hapot, nagin interesado an bilog na klase. Kaya kan suminunod na semana, pakatapos na gumibo nin pagsiyasat manongod sa temang iyan, nagtao ako nin presentasyon sa klase, na ipinapaliwanag kun taano ta hinihingoa kan Mga Saksi ni Jehova na magin malinig sa moral, espirituwal, asin pisikal.
“Dakol an ihinapot kan mga estudyante asin inako ninda an mga simbag ko gikan sa Biblia. Dawa an prinsipal, na nagduduwaduwa kan primero, dakol an ihinapot asin iinareglo na magtaram ako sa iba pang mga klase. Ipinaheling ko sa sainda an librong Questions Young People Ask—Answers That Work, * asin dakol an nagin interesado dian. Kan suminunod na aldaw, nakapasakamot ako nin 45 libro sa mga kaeskuela ko. Dakol an tolos na nakatapos sa pagbasa kan kopya ninda, asin an nagkapira nakikipag-adal na ngonyan sa Biblia sa mga Saksi na nakaistar harani sa sainda. An sarong estudyante na nakaistar harani sa samo nag-aatender na ngonyan sa gabos na pagtiripon.”
Paggamit kan Lenguaheng Criollo
An mga tawo asin nasyon makolor saka interesante, asin iyo man an Criollo Haitiano, na ikinombinar an mga tataramon na Pranses sa gramatika sa Solnopan na Aprika. Ini an nagimatan na lenguahe kan mga Haitiano, an lenguahe na nakakapahiro sa saindang puso. An lenguaheng ini an prinsipalmenteng ginagamit kan mga Saksi ni Jehova sa saindang ministeryo, asin isinasagibo an mga areglo tanganing magprodusir nin dakol pang literatura sa Biblia sa Criollo Haitiano.
Kan 1987 an brosyur na Enjoy Life on Earth Forever! itrinadusir sa Criollo Haitiano, na sinundan kan librong Kaaraman na Minagiya Pasiring sa Buhay na Daing Katapusan dangan kan brosyur na Ano an Kahagadan sa Sato nin Dios? An mga publikasyon na ini nagin dakulang tabang sa bagong mga inaadalan sa Biblia na gustong magkaigwa nin pundamental na pakasabot sa Tataramon nin Dios. Poon kan Setyembre 1, 2002, An Torrengbantayan ipinupublikar na man sa Criollo Haitiano. An mga literatura sa lenguaheng Pranses ginagamit pa man giraray, alagad ta dakol an mas suno na basahon an mga publikasyon sa saindang sadiring lenguahe.
Pagpaabot kan Maogmang Bareta sa mga Nasa Bilanggoan
Kasuarin pa sana, pinonan kan mga Saksi ni Jehova na ipaabot an maogmang bareta sa mga lalaki asin babae sa mga bilibid kan Estado. An mga Saksi na nagsasagibo kaini naoogma na magpaabot nin mensahe nin karangahan sa mga nasa mamondong marhay na kamugtakan na ini. An sarong Kristianong ministro nagbareta:
“Sa enot na pagdalaw niamo sa sarong bilanggoan, dinara an mga preso sa sarong dakulang kuarto tanganing makipaghelingan sa samo. Inisip-isip niamo kun ano an magigin reaksion ninda. Kan ipaliwanag niamo na yaon kami duman tanganing tabangan sinda na masabotan an Biblia, an 50 gabos maogma kaming inako. Iprinesentar niamo an mga edisyon sa Criollo kan mga brosyur na Apply Yourself to Reading and Writing saka Enjoy Life on Earth Forever! asin pinonan niamo an pag-adal sa Biblia sa 26 sa sainda. Sampulo na presente an dai tataong bumasa asin sumurat, alagad nagpaheling sinda nin interes kan idemonstrar niamo kun paano gagamiton an mga ilustrasyon sa mga brosyur bilang pantabang na masabotan an mga tataramon.”
Kan magbalik an mga Saksi, sarong lalaki an nagsabi: “Nabasa ko na asin binasa ko giraray an brosyur. Dayaday kong iniisip an sinasabi kaiyan, asin inaantisipar ko an pagdalaw nindo.” An sarong lalaki na inaresto huli sa armadong paghabon nagsabi na gusto niang magbago, asin nakiolay sia na may isugo tanganing adalan sa Biblia an saiyang agom. An may duwang aki na ama na nabilanggo iyo man an ipinakiolay tanganing maheling kan saiyang agom an pagkakalaen kan tunay asin falsong mga paniniwala.
An sarong Protestanteng klerigo na nagkasala nin pandadaya nin dakulang kantidad nin kuarta sa saiyang mga kamiembro sa iglesia nagsabi na nanompongan na nia ngonyan an katotoohan asin na pakatapos kan saiyang sentensia, tatabangan nia an mga miembro kan saiyang iglesia na magin mga Saksi ni Jehova.An saro pang bilanggo, na mayo nin sadiri niang kopya kan brosyur na Kahagadan sa Criollo, kinopya an bilog na laog kan brosyur kan kaiba nia sa selda asin tinuom iyan. Pinonan nin sarong babaeng bilanggo na isabi sa siyam na kaiba nia sa selda an saiyang nanonodan, na inaadalan pa ngani nia sinda sa Biblia. An sarong lalaking bilanggo nakatapos na sa pag-adal sa brosyur na iyan, asin kan yaon na sa librong Kaaraman, pinonan niang maghulit sa iba pang preso. Dai nahaloy, inaadalan na nia sa Biblia an apat sa sainda.
Si Mercony * dati nang nag-adal sa Biblia asin may mga paryente na Saksi ni Jehova. Inenkaminar nia an ibang bilanggo na basahon an mga literatura sa Biblia na dinara sa saiya kan mga paryente nia. Sia nagkomento: “Kan ialok ko sa mga bilanggo an mga literatura, inapod ninda akong Saksi ni Jehova. Sinabi ko sa sainda na bako man akong Saksi, huling aram ko kun ano an kahulogan kan pagigin Saksi. Gusto kong seryosohon na ngonyan an bagay na ini, mag-adal asin magpabautismo. Kan ako aki pa, kun sinunod ko an ginibo kan mga tugang ko, mayo kutana ako digdi sa bilanggoan.”
An saro sa mga bilanggo na nakaresibi nin mga literatura gikan ki Mercony nagsabi sa Saksi na nagdalaw sa saiya: “Kan nakaaging Lunes bago kamo mag-abot, nagmomondo ako nin makuri asin mahugot na kutana ako. Alagad pakabasa ko kan mga magasin, namibi ako sa Dios na patawadon ako sa maraot na mga bagay na ginibo ko asin na magpadara sia nin saro na magiya sa sako sa tamang dalan. Magayagaya nanggad ako kan uminabot kamo kan sunod na aldaw tanganing mag-alok nin pag-adal sa Biblia sa mga bilanggo! Gusto kong tokdoan nindo ako kun paano paglingkodan si Jehova.”
Dakol an Napaabotan nin Maogmang Bareta kan Awake!
Itinampok kan Nobyembre 8, 2000 na isyu kan Awake! an propesyon na pagigin nars. An sarong babae kuminua nin 2,000 na kopya, asin idinistribwir nia iyan sa mga nars na nag-aatender sa sarong seminar sa Port-au-Prince. An Hulyo 8, 2002 na isyu kan Awake! na may mga artikulo manongod sa pulis asin sa saindang trabaho mahiwas na idinistribwir sa mga pulis sa Port-au-Prince. Inapresyar ninda ini, asin dawa ngonyan, an nagkapira pinapapondo an mga Saksi sa tinampo asin naghahagad pa nin mga kopya kan magasin na iyan.
Kasuarin pa sana, an sarong opisyal kan World Health Organization nag-areglo nin sarong programa tanganing edukaron an mga tawo manongod sa problema nin AIDS. Inimbitaran sia sa sangang opisina kan Mga Saksi ni Jehova, kun saen ipinaheling sa saiya an impormasyon na ipinublikar sa Awake! manongod sa temang iyan. Napahanga sia kan maheling an mga artikulo na tinotokar gikan sa Biblia an pinakamarahay na paagi tanganing malikayan an AIDS asin kun paano tatabangan an mga naolakitan na makayang atubangon an saindang situwasyon. Nagkomento sia na an Awake! an nangengenot sa pagtao nin siring na impormasyon manongod sa temang iyan.
Iyo, ipinapalakop sa dakol na paagi kan mga Saksi ni Jehova an maogmang bareta kan Kahadean sa makolor na Haiti, siring kan ginigibo ninda sa 234 iba pang nasyon sa bilog na globo. Dakol an naghihimate sa mensaheng ini nin paglaom asin natatabangan na bako sanang an presenteng kadepisilan sa buhay an pagparaisipon kundi antisiparon an bagong kinaban, na kun saen an gabos na nagsasamba sa tunay na Dios, si Jehova, magkakamit nin sangkap na buhay na may abundansia.—Kapahayagan 21:4.
[Mga Nota sa Ibaba]
^ par. 20 An literatura na itinao an mga titulo sa artikulong ini ipinublikar kan Mga Saksi ni Jehova.
^ par. 29 Sinalidahan an ngaran.
[Picture Credit Line sa pahina 9]
Retratong nasa likod: ©Adalberto Rios Szalay/photodisc/age fotostock