Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Pirang malinig na hayop an ilinaog ni Noe sa arka—pito sa lambang malinig na hayop o pitong padis sa lambang klase kaiyan?
Pakahaman ni Noe kan arka, sinabihan sia ni Jehova: “Laog, ika asin an bilog mong kasararo sa harong, sa arka, huli ta ika an saro na naheling kong matanos sa atubangan ko sa tahaw kan kapag-arakian na ini. Sa lambang malinig na hayop kumua ka para sa saimo nin tigpirito, an barako asin an kapadis kaini; asin sa lambang hayop na bakong malinig duwa sana, an barako asin an kapadis kaini.” (Genesis 7:1, 2) An nagkapirang traduksion, siring kan The New English Bible, The New Jerusalem Bible, asin Tanakh—The Holy Scriptures, tinatradusir an orihinal na Hebreo na “pitong padis.”
Sa orihinal na lenguahe, an pananaram na “tigpirito” literal na nangangahulogan “pito-pito.” (Genesis 7:2, nota sa ibaba) Minsan siring, an pag-otro sa sarong numero sa lenguaheng Hebreo dai man pirmeng nangangahulogan na an mga numero maninigong sumahon. Halimbawa, ilinaladawan kan 2 Samuel 21:20 an “sarong lalaking kanigoan kadakula” na igwa nin “anom na moro sa lambang kamot nia asin anom na moro sa lambang bitis nia.” Sa Hebreo, an kabilangan na “anom” inootro. Pero, dai ini nangangahulogan na an higante igwa nin anom na padis nin mga moro (o, 12) sa lambang kamot asin anom na padis nin mga moro sa lambang bitis. An pag-otro nanonongod sana sa pagkadistribwir kan mga moro sa sarong kamot asin kan mga moro sa sarong bitis.
Anong paggiya an itinatao kan mga reglamento sa gramatika kan lenguaheng Hebreo sa pag-otro kan mga numero? Kan tinotokar an Genesis 7:2, 9, an Introductory Hebrew Method and Manual ni William R. Harper nagsasabi: “An mga tataramon sa parate inootro tanganing ipahayag an relasyon kan pagkadistribwir.” An Hebrew Grammar (Second English Edition) ni Gesenio nagsasabi: “An mga pagkadistribwir ipinapahayag . . . paagi sa pag-otro kan bilog na numero.” Iyan nagtatao nin mga halimbawa sa Genesis 7:9, 15 asin 2 Samuel 21:20, kun saen an inotrong mga numero iyo an “duwa” asin “anom.”
Kaya an “pito-pito” sa Genesis 7:2 dai nangangahulogan na pitong padis, o 14, kun paanong an pag-otro kan “duwa” sa Genesis 7:9, 15 dai nangangahulogan nin duwang padis, o apat. An pag-otro sa sarong numero sa lambang bersikulo nangangahulogan sana nin pagkadistribwir—bakong pagsuma kan mga numero. Huli kaini, mantang “tigpirito” sa malinig na mga hayop an ilinaog sa arka, sa mga maati, “duwa sana” an ilinaog.
Pero, kumusta man an pananaram na “an barako asin an kapadis kaini” na kasunod mismo kan tataramon na “tigpirito” sa Genesis 7:2? Iyan an nagin dahelan na isipon kan nagkapira na si Noe pinagbotan na ilaog an pitong padis kan lambang klase nin malinig na hayop. Minsan siring, an malinig na mga hayop prineserbar bako sana nanggad sa katuyohan nin pangongogbon. An Genesis 8:20 nagsasabi sa sato na pakaluwas sa arka, “si Noe nagpoon na magtogdok nin altar ki Jehova asin magdara nin nagkapira kan gabos na malinig na hayop asin kan gabos na malinig na naglalayog na linalang asin magdolot nin tinotong na mga dolot sa ibabaw kan altar.” An pagkaigwa nin ikapitong hayop gikan sa lambang malinig na klase kaiyan nagtao ki Noe nin hayop na ikakaatang, na nagwawalat nin tolong magkakapadis para sa pagpadakol kan klase kaiyan sa daga.