Pagdolot nin mga Atang na Nakakapaogma sa Dios

“AN BUHAY naggigikan sa kagadanan—an paniniwala kan mga Aztec, na nag-atang nin mga tawo sa daing kaagid na sokol sa Mesoamerica,” an sabi kan librong The Mighty Aztecs. “Mantang nagdadakula an imperyo,” an sabi pa kan libro, “solamenteng dugo asin mas dakol pang dugo an kinaipuhan tanganing parigonon an kompiansa dian.” Segun sa saro pang reperensia, an kabilangan kan mga tawong iinatang kan mga Aztec uminabot nin 20,000 kada taon.

Huli sa takot asin kadaihan nin kasegurohan o namotibar huli sa pakamate nin kasalan asin pagbasol, an mga tawo sa bilog na kasaysayan nagdolot nin ano man na klase nin mga atang sa saindang mga dios. Sa ibong na lado, ipinapaheling kan Biblia na may mga atang na iinintrodusir nin Dios—kan makakamhan sa gabos na Dios, si Jehova. Kun siring, tama sanang maghapot: Anong klaseng mga atang an nakakapaogma sa Dios? Asin maninigo daw na magin kabtang kan pagsamba ngonyan an mga dolot asin atang?

Mga Dolot Asin Atang sa Tunay na Pagsamba

Kan mabilog an nasyon nin Israel, si Jehova nagtao nin malinaw na mga instruksion sa kun paano nia gustong sambahon sia kan mga Israelita, asin kaiba digdi an mga dolot asin atang. (Bilang, kapitulo 28 asin 29) An nagkapira sa mga dolot gikan sa mga bunga kan daga; an iba kalabot an pag-atang nin mga hayop na arog baga nin mga toro, karnero, kanding, salampati, asin agbaan. (Levitico 1:3, 5, 10, 14; 23:10-18; Bilang 15:1-7; 28:7) Igwa nin bilog na mga dolot na tinotong na kaipuhan na biyong tumtomon sa kalayo. (Exodo 29:38-42) Igwa man nin mga atang para sa pakikikabtang, na an mga kagdolot kaiyan nakikikabtang paagi sa pagkakan nin sarong parte kan iinatang sa Dios.—Levitico 19:5-8.

An gabos na dolot asin atang na iprinesentar sa Dios sa irarom kan Ley ni Moises sarong paagi na sambahon an Dios asin rekonoseron sia bilang an Soberano kan uniberso. Paagi sa siring na mga atang, an mga Israelita nagpahayag kan saindang pagpasalamat ki Jehova para sa saiyang bendisyon asin proteksion siring man sinda nagkakamit nin kapatawadan para sa saindang mga kasalan. Mientras na maimbod nindang inootob an mga kahagadan ni Jehova para sa pagsamba, sinda binebendisyonan nin dakula.—Talinhaga 3:9, 10.

Para ki Jehova, an pinakaimportanteng bagay iyo an aktitud kan mga nagdodolot nin mga  atang. Paagi sa saiyang propetang si Oseas, si Jehova nagsabi: “Sa mamomoton na kabootan ako naogma nin labi-labi, asin bakong sa atang; asin sa kaaraman dapit sa Dios imbes na sa bilog na mga dolot na tinotong.” (Oseas 6:6) Sa siring, kan an banwaan tuminalikod sa tunay na pagsamba asin nagkaigwa nin malaswang gawe patin nagpabolos nin dugong daing sala, an mga atang na ipinepresentar ninda sa altar ni Jehova mayo nin halaga. Iyan an dahelan kun taano ta, paagi ki Isaias, sinabihan ni Jehova an nasyon nin Israel: “Anong kamanungdanan sa sakuya kan kadakolan kan saindong mga atang? . . . Omoy na ako sa bilog na mga dolot na tinotong na mga lalaking karnero asin sa taba nin matatabang hayop; asin sa dugo nin mga torilyo asin mga lalaking kordero patin mga lalaking kanding dai ako naoogmang marhay.”—Isaias 1:11.

“Sarong Bagay na Dai Ko Ipinagboot”

Napapalaen na marhay sa mga Israelita, an mga nag-eerok sa Canaan nagdolot kan saindang mga aki bilang atang sa saindang mga dios, kaiba an Amonitang dios na an apod Moloc, na midbid man na Milcom. (1 Hade 11:5, 7, 33; Gibo 7:43) An Halley’s Bible Handbook nagsasabi: “An mga Cananeo nagsamba, paagi sa inmoral na pagpangana, bilang sarong relihiosong ritual, sa presensia kan saindang mga dios; dangan, paagi sa paggadan sa saindang panganay na mga aki, bilang atang sa iyo man sanang mga dios na ini.”

Nakapaogma daw ki Jehova Dios an siring na mga kaugalean? Siertong dai. Kan an mga Israelita palaog na sa daga nin Canaan, itinao sa sainda ni Jehova an pagboot na nakasurat sa Levitico 20:2, 3: “Sasabihon mo sa mga aki ni Israel, ‘An siisay man na tawo sa mga aki ni Israel, asin siisay man na nakikihimanwa na nag-eerok bilang dayo sa Israel, na magtao ki Moloc kan siisay man sa saiyang mga aki, gagadanon nanggad. Gagapoon sia kan mga tawo kan daga sagkod na magadan. Asin kun para sa sako, gigibohon kong tumang sa tawong iyan an sakong lalauogon, asin popohoon ko sia sa saiyang banwaan, huli ta itinao nia ki Moloc an nagkapira sa saiyang mga aki sa katuyohan na ramogan an sakong banal na lugar asin tanganing langhadan an sakong banal na ngaran.’”

Minsan ngani garo baga masakit paniwalaan, inarog kan nagkapirang Israelita na suminuway sa tunay na pagsamba an sa demonyong kaugalean na ini nin pag-atang kan saindang mga aki sa falsong mga dios. Mapadapit digdi, an Salmo 106:35-38 nagsasabi: “Nakisalak sinda sa mga nasyon asin inadalan an saindang mga gibo. Asin padagos nindang pinaglingkodan an saindang mga idolo, asin an mga ini nagin siod sa sainda. Asin iinaatang ninda an saindang mga aking lalaki saka an saindang mga aking babae sa mga demonyo. Kaya sinda padagos na nagbubo nin dugong daing sala, an dugo kan saindang mga aking lalaki asin kan saindang mga aking babae, na iinatang ninda sa mga idolo kan Canaan; asin an daga naramogan nin pagpabolos nin dugo.”

Ipinapahayag an saiyang makuring pagkasurang sa kaugalean na ini, sinabi ni Jehova paagi sa saiyang propeta na si Jeremias mapadapit sa mga aki ni Juda: “Ibinugtak ninda an saindang makababaldeng mga bagay sa harong na pinag-apodan kan sakong ngaran, tanganing  digtaan iyan. Itinogdok ninda an mga kalangkawan nin Tofet, na yaon sa kababan kan mga aki ni Hinnom, tanganing totongon sa kalayo an saindang mga aking lalaki asin an saindang mga aking babae, sarong bagay na dai ko ipinagboot asin dai man lamang suminabong sa sakuyang puso.”—Jeremias 7:30, 31.

Huli sa pakikikabtang sa siring na makababaldeng mga gibo, nawara kan nasyon nin Israel sa katapustapusi an pag-oyon nin Dios. An kabiserang siudad kaiyan, an Jerusalem, nalaglag sa kahurihurihi, asin an banwaan dinarang bihag sa Babilonya. (Jeremias 7:32-34) Malinaw nanggad, an kaugalean na pagdolot nin mga tawo bilang atang dai naggikan sa tunay na Dios asin bakong kabtang kan dalisay na pagsamba. Sa demonyo an ano man na klase nin pag-atang nin tawo, asin rinarayoan kan tunay na mga parasamba sa Dios an ano man na bagay na konektado sa siring na kaugalean.

An Atang na Pantubos ni Cristo Jesus

Minsan siring, tibaad may maghapot, ‘Kun siring, taano ta hinagad kan Ley ni Jehova sa mga Israelita an mga pag-atang nin hayop?’ Kinonsiderar ni apostol Pablo an mismong hapot na ini asin itinao an simbag na ini: “Kun siring, taano ta itinao pa an Ley? Iyan idinagdag tanganing mahayag an mga paglapas, sagkod na dumatong an banhi na pinanugaan . . . Bilang resulta an Ley nagin satong paratokdo na minagiya pasiring ki Cristo.” (Galacia 3:19-24) An mga pag-atang nin hayop sa irarom kan Ley ni Moises nagrepresentar sa mas dakulang atang na itatao ni Jehova Dios para sa katawohan—an saiyang Aki, si Jesu-Cristo. Nasambitan ni Jesus an mamomoton na aktong ini kan sabihon nia: “An Dios namoot na gayo sa kinaban na itinao nia an saiyang Aking bugtong, tanganing an lambang nagtutubod sa saiya dai mapahamak kundi magkaigwa nin buhay na daing katapusan.”—Juan 3:16.

Huli sa pagkamoot sa Dios asin sa katawohan, gikan sa boot na itinao ni Jesus an saiyang sangkap na buhay bilang tawo na pantubos sa mga gikan ni Adan. (Roma 5:12, 15) Si Jesus nagsabi: “An Aki nin tawo nagdigdi, bakong tanganing paglingkodan, kundi tanganing maglingkod asin itao an saiyang kalag bilang pantubos na karibay nin dakol.” (Mateo 20:28) Mayo nin siisay man sa daga na makakabalukat sa katawohan sa kaoripnan sa kasalan asin kagadanan na dian sinda ipinabakal ni Adan. (Salmo 49:7, 8) Sa siring, ipinaliwanag ni Pablo na si Jesus “luminaog na dara, bako, bakong an dugo nin mga kanding asin nin mga torilyo, kundi an sadiri niang dugo, nin sararoan sana sa banal na lugar asin nakakua nin daing katapusan na kaligtasan para sa sato.” (Hebreo 9:12) Paagi sa pag-ako sa sakripisyal na dugo ni Jesus, “pinara [nin Dios] an nasusurat na dokumento tumang sa sato.” An boot sabihon, hinale ni Jehova an tipan nin Ley, kaiba an kahagadan kaiyan na mga dolot asin atang, sa siring itinatao an ‘regalo na buhay na daing katapusan.’—Colosas 2:14; Roma 6:23.

Espirituwal na mga Atang Asin Dolot

Huling an mga atang asin dolot na hayop bako nang kabtang kan tunay na pagsamba, igwa pa daw nin mga atang na hinahagad sa sato ngonyan? Igwa nanggad. Si Jesu-Cristo namuhay na may pagsakripisyo sa saiyang paglilingkod sa Dios asin sa katapustapusi idinolot an saiyang sadiri para sa katawohan. Huli kaini, ipinahayag nia: “Kun an siisay man boot na magsunod sa sako, paindahan nia an saiyang sadiri asin pasanon an saiyang hariging pasakitan patin padagos akong sundan.” (Mateo 16:24) Nangangahulogan ini na an siisay man na gustong magin parasunod ni Jesus dapat na gumibo nin mga pagsasakripisyo. Ano an mga ini?

An saro iyo na an tunay na parasunod ni Cristo dai na nabubuhay para sa saiya man sana kundi nabubuhay tanganing gibohon an kabotan nin Dios. Ipinapagilid nia an saiyang personal na  gusto asin mawot apabor sa gusto asin mawot nin Dios. Mangnoha kun paano iyan ipinahayag ni apostol Pablo: “Ako nakikimaherak sa saindo huli sa mga pagmalasakit nin Dios, mga tugang, na idolot nindo an saindong hawak na siring sa buhay na atang, banal, inaako nin Dios, sarong sagradong paglilingkod na igwa kan saindong kakayahan na mangatanosan. Asin dai na kamo magpamolde sa sistemang ini nin mga bagay, kundi maliwat kamo paagi sa pagbago kan saindong pag-isip, tanganing mapatunayan nindo sa saindong sadiri kun ano an marahay asin inaako patin sangkap na kabotan nin Dios.”—Roma 12:1, 2.

Apuera kaini, ipinapaheling kan Biblia na an satong mga kapahayagan nin pag-omaw puedeng ibilang na mga atang na idinodolot ki Jehova. Ginamit ni propeta Oseas an fraseng “an mga torilyo kan samong mga ngabil,” na ipinapaheling na ibinibilang nin Dios na saro sa pinakamarahay na mga atang an pag-omaw kan satong mga ngabil. (Oseas 14:2) Sinadol ni apostol Pablo an Hebreong mga Kristiano: “Magdolot sa Dios nin atang nin pag-omaw, na iyo, an bunga nin mga ngabil na nagpapahayag sa publiko kan saiyang ngaran.” (Hebreo 13:15) Ngonyan, an mga Saksi ni Jehova nagdadanay na sibot na marhay sa paghuhulit kan maogmang bareta asin paggibo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Sinda nagdodolot nin mga atang nin pag-omaw sa Dios aldaw asin banggi sa bilog na daga.—Kapahayagan 7:15.

Kadungan kan paghuhulit, an paggibo nin marahay sa iba kabilang sa mga atang na nakakapaogma sa Dios. “Dai nindo paglingawan an paggibo nin marahay asin an paghiras nin mga bagay sa iba,” an sadol ni Pablo, “huli ta sa siring na mga atang naoogmang gayo an Dios.” (Hebreo 13:16) Sa katunayan, tanganing makapaogma sa Dios an mga atang nin pag-omaw, an marahay na gawe-gawe hinahagad sa mga magdodolot kaiyan. Si Pablo nagsadol: “Gumawe sa paagi na angay sa maogmang bareta dapit kan Cristo.”—Filipos 1:27; Isaias 52:11.

Siring kaidto, an gabos na atang na ipinepresentar bilang pagsuportar sa tunay na pagsamba maresulta sa dakulang kagayagayahan asin bendisyon hale ki Jehova. Kun siring, gibohon logod niato an pinakamakakaya niato tanganing magdolot nin mga atang na talagang nakakapaogma sa Dios!

[Ritrato sa pahina 18]

‘An saindang mga aking lalaki asin an saindang mga aking babae iinatang ninda sa mga idolo kan Canaan’

[Mga Ritrato sa pahina 20]

Paagi sa paghuhulit kan maogmang bareta asin pagigin matinabang sa iba pang mga paagi, an tunay na mga Kristiano nagdodolot nin mga atang na nakakapaogma sa Dios