Matatapos Pa daw an Karingisan?

DAKOL an daing pag-alangan na maoyon na an kaimotan mayor na causa kan karingisan sa kinaban ngonyan. An mga banhing isinabwag mga dekada na an nakaagi kan inaapod na ‘kapag-arakian na ako nguna’ nagbunga nin sarong sosyedad na an mayoriya sa pangenot interesado sa saindang sadiri. Gigibohon kan dakol an ano man na kaipuhan tanganing makua an gusto ninda, na parateng nagreresulta sa maringis na mga gibo. Totoo ini bako sana sa mga indibiduwal kundi patin sa enterong mga nasyon.

An buhay nin kapwa tawo garo baga bako nang mahalaga. Ikinakaogma pa ngani nin nagkapirang tawo an pagigin maringis. Nakakalibang iyan para sa sainda, siring kan mga kriminal na nagtutuga na kinokologan ninda an iba huli sana ta ogmahon sinda sa paggibo kaiyan. Asin paano man an kadakoldakol na tawo na an pagkagusto sa mga pelikulang nagtatampok nin kadahasan asin karingisan nakakaenkaminar sa industriya nin pelikula na magganansia sa siring na paagi? An dayaday na pagkalantad sa mabangis na mga gibo paagi sa aling-alingan asin bareta sa media nagpapatagas nin boot nin dakol.

An karingisan parateng nagdadara nin sikolohikong danyos asin pinoponan nin nagpapadagos na karingisan. Manongod sa kadahasan na resulta nin karingisan, si Noemi Diaz Marroquin, na nagtotokdo sa National Autonomous University nin Mejico, nagsasabi: “An kadahasan nanonodan, iyan kabtang nin satong kultura . . . Nakakanood kita na gumawe sa madahas na mga paagi kun itinotogot asin ineenkaminar iyan nin satong palibot.” Huli kaini, an mga nagin biktima nin pagmaltrato posibleng marhay na maltratohon man an iba, tibaad ngani sa kaparehong paagi na sinda minaltrato.

Sa ibang mga kamugtakan, an mga salang naggagamit nin inomon na de alkohol asin droga tibaad gumawe nin maringis. Dai man paglingawan an mga indibiduwal na deskontento sa saindang gobyerno huli ta dai kaiyan napapanigoan an mga pangangaipo kan mga tawo. An nagkapira sa sainda, na determinadong ipaaram an saindang mga opinyon, minagawe nin maringis asin nagpapalakop nin terorismo, na sa parate sa ikakapahamak kan mga inosente.

Pero tibaad isip-isipon nindo: ‘Nakanood daw an mga tawo sa sadiri sana ninda na gumawe nin maringis? Ano an nasa likod kan situwasyon sa presente?’

Siisay Man Nanggad an Nasa Likod nin Karingisan?

Sinasabi sa sato kan Biblia na si Satanas na Diablo igwa nin mapuersang impluwensia sa kinaban na ini, na inaapod sia na “dios kan sistemang ini nin mga bagay.” (2 Corinto 4:4) Sia an pinakamaimot asin pinakamaringis na persona sa uniberso. Angay na ilinadawan sia ni Jesus bilang “sarong paragadan” asin “an ama kan kaputikan.”—Juan 8:44.

Poon pa kan magmasumbikal si Adan asin Eva, napasairarom na an katawohan sa mapuersang impluwensia  ni Satanas. (Genesis 3:1-7, 16-19) Mga 15 siglo pagkatapos talikdan si Jehova kan enot na tawong mag-agom, an rebeldeng mga anghel nagsulot nin pisikal na hawak, nakidorog sa mga babae, asin nagkaaki nin mestisong rasa na an apod Nefilim. Sa anong karakteristiko sinda midbid? An ngaran ninda nagtatao kan simbag. Iyan nangangahulogan na “mga Paratumba,” o “an mga nagpapatumba sa iba.” Malinaw nanggad, sinda madahas na mga indibiduwal na nagdara nin karingisan asin inmoralidad na sarong baha sana hale sa Dios an puedeng tumapos. (Genesis 6:4, 5, 17, nota sa ibaba) Minsan ngani an mga Nefilim pinoho sa Baha, an saindang mga ama nagbuelta sa rona nin mga espiritu bilang dai naheheling na mga demonyo.—1 Pedro 3:19, 20.

An maringis na ugale kan rebeldeng mga anghel risang-risa sa kamugtakan nin sarong solteritong sinaniban nin demonyo kan panahon ni Jesus. Paorootrong pinapangisay kan demonyo an aki, na iinaapon sia sa kalayo asin sa tubig sa paghihingoang gadanon sia. (Marcos 9:17-22) Malinaw nanggad, an siring na “marigsok na mga puersang espiritu” nagpapabanaag kan daing herak na personalidad kan saindang maringis na supremong komandante, si Satanas na Diablo.—Efeso 6:12.

Ngonyan, an impluwensia nin mga demonyo padagos na nagpapalakop nin karingisan nin tawo, siring kan nakahula sa Biblia: “Sa huring mga aldaw maabot an delikadong mga panahon na masakit pakibagayan. Huli ta an mga tawo magigin mga mamomoton sa sainda man sana, . . . mga nagpapasikat sa sadiri, mga maabhaw, . . . mga daing utang na boot, mga bakong maimbod, mga dai nin natural na kapadangatan, mga dai maoyonan, mga parapakaraot, mga mayong pagpupugol sa sadiri, mga maringis, mga mayong pagkamoot sa karahayan, mga parapasaloib, mga matagas an payo, mga maabhaw huli sa pag-orgolyo, mga mamomoton sa kasingawan imbes na mga mamomoton sa Dios, na may porma nin diosnon na debosyon alagad nagpapainda sa kapangyarihan kaiyan.”—2 Timoteo 3:1-5.

Ihinahayag nin mga propesiya sa Biblia na an satong panahon partikularmenteng delikado huli ta pagkatapos establisaron an Kahadean nin Dios paagi ki Cristo Jesus kan 1914, pinahale sa kalangitan si Satanas asin an saiyang hukbo nin mga demonyo. Ipinapahayag kan Biblia: “Herak man kan daga asin kan dagat, huli ta huminilig na dian sa saindo an Diablo, na may dakulang kaanggotan, sa pakaaram na halipot na sana an saiyang panahon.”—Kapahayagan 12:5-9, 12.

Nangangahulogan daw ini na an situwasyon dai na puedeng magrahay? Si Diaz Marroquin, na kinotar kasubago, nagsasabi na “may kakayahan an mga tawo na luway-luway na makanood na haleon” an bakong marahay na gawe-gawe. Minsan siring, huling an daga pano nin impluwensia ni Satanas ngonyan, tibaad dai makanood an sarong tawo na haleon iyan apuera sana kun totogotan nia an laen asin nakakalabing puersa na makaimpluwensia sa saiyang pag-iisip asin paggawe. Ano an puersang ini?

Posible an Pagbakle—Paano?

Nakakaogma ta an banal na espiritu nin Dios iyo an pinakamakapangyarihan na puersang nag-eeksister, asin kayang daogon kaiyan an ano man na impluwensia nin demonyo. Pinapaoswag kaiyan an pagkamoot asin an ikakarahay nin mga tawo. Tanganing mapano nin espiritu nin Dios, an lambang tawo na nagmamawot na paogmahon si Jehova dapat na likayan an gawe-gawe na dawa nakakaagid sa karingisan. Kaipuhan digdi an pagliwat sa personalidad nin saro tanganing makaoyon sa kabotan nin Dios. Asin ano an kabotan na iyan? An arogon niato an dalan nin Dios sagkod sa mapupuede. Kalabot digdi an pagmansay sa iba siring kan pagmansay nin Dios sainda.—Efeso 5:1, 2; Colosas 3:7-10.

An pag-estudyar sa paagi nin Dios sa pag-asikaso sa mga bagay makakakombensir sa saindo na nungkang nagpaheling si Jehova nin kadaihan nin interes sa iba. Nungka niang trinatar nin bakong makatanosan an siisay man na tawo o, an totoo, arin man na hayop. * (Deuteronomio 22:10; Salmo 36:7; Talinhaga 12:10) Isinisikwal nia an karingisan asin an gabos na nagsasagibo kaiyan. (Talinhaga 3:31, 32) An bagong personalidad na hinahagad ni Jehova na kultibaron nin mga Kristiano nagtatabang sa sainda na isipon na nakakalabi an iba asin igalang sinda. (Filipos 2:2-4) Kaiba sa bagong Kristianong personalidad na iyan an “mamomoton na mga pagmate nin pagmalasakit,  kabootan, kababaan nin isip, kahoyoan, asin pakatios.” Dai man maninigong ignorohon an pagkamoot, “huli ta iyan sangkap na bogkos nin pagkasararo.” (Colosas 3:12-14) Dai daw kamo oyon na magigin laen an kinaban kun lakop an siring na mga kualidad?

Minsan siring, tibaad isip-isipon nindo kun baga posible talaga an nagdadanay na mga pagbago nin personalidad. Bueno, estudyare an sarong aktuwal na halimbawa. Sinisilyakan dati ni Martin * an saiyang agom sa atubangan mismo kan saindang mga aki asin ginugulpi sia. Sarong beses, nagin peligrosong marhay an situwasyon kaya kinaipuhan kan mga aki na maghagad nin tabang sa mga kataed. Pakalihis nin dakol na taon, an pamilya nagpoon na makipag-adal nin Biblia sa mga Saksi ni Jehova. Narealisar ni Martin kun ano an maninigo na magin pagkatawo nia asin kun paano nia maninigong trataron an iba. Nahimo daw nia na magbakle? An saiyang agom nagsisimbag: “Kan nakaagi, an sakong agom laen na persona kun maraot an templada kan saiyang payo. Huli kaini, maribok na marhay an samuyang buhay sa halawig na panahon. Dai igo an sakong mga tataramon tanganing pasalamatan si Jehova sa pagtabang ki Martin na magbakle. Ngonyan sia sarong marahay na ama asin ekselenteng agom.”

Iyan saro sanang pangyayari. Sa bilog na globo, minilyon na nakipag-adal nin Biblia sa mga Saksi ni Jehova an nagpondo na sa pagigin maringis. Iyo, posible na magbakle.

An Katapusan nin Gabos na Karingisan Harani Na

Sa harani nang ngapit, an Kahadean nin Dios—sarong gobyerno na establisado na ngonyan sa kalangitan na may mapagmalasakit na Namamahala, si Cristo Jesus—magigin an lubos na autoridad sa bilog na daga. Hinale na kaiyan sa kalangitan si Satanas, an ginigikanan nin gabos na karingisan, asin an saiyang mga demonyo. Dai na mahahaloy, papanigoan kan Kahadean nin Dios an mga pangangaipo kan mamomoton sa katoninongan na mga sakop kaiyan sa daga. (Salmo 37:10, 11; Isaias 11:2-5) Iyan an solamenteng tunay na solusyon sa mga problema kan kinaban. Alagad paano kun mantang naghahalat sa Kahadean na ini, magin biktima kamo nin karingisan?

An pagbalos sa karingisan dai makakatabang.  Maresulta sana iyan sa orog pang karingisan. Inaagda kita kan Biblia na magtiwala ki Jehova, na sa itinalaan niang panahon ‘matao sa balang saro kan oyon sa saiyang mga dalan, oyon sa bunga kan saiyang mga gibo.’ (Jeremias 17:10) (Helingon an kahon na kaiba, “Kun Ano an Dapat na Magin Reaksion sa Karingisan.”) Totoo, tibaad magsakit kamo huli sa pagigin biktima nin maringis na krimen. (Eclesiastes 9:11) Pero, kayang haleon nin Dios an mga resulta nin ano man na karingisan, dawa kagadanan. Oyon sa saiyang panuga, an mga nasa memorya nia na nagadan huli sa maringis na mga gibo mabubuhay giraray.—Juan 5:28, 29.

Minsan ngani yaon pa man giraray an posibilidad na magin biktima nin karingisan, mararanga kita sa pagkaigwa nin dayupot na relasyon sa Dios asin marigon na pagtubod sa saiyang mga panuga. Isipon nindo si Sara na nagpadakula nin saiyang duwang aking lalaki na mayo nin tabang hale sa agom asin sinegurado nia na magkaigwa sinda nin marahay na edukasyon. Kan gurang na sia, binayaan sia kan saiyang mga aki, na dai man lamang sia sinusuportaran sa materyal o inaasikaso kun sia may helang. Minsan siring, si Sara, na saro nang Kristiana ngonyan, nagsasabi: “Minsan ngani dai ko malikayan na mamondo, dai ako binayaan ni Jehova. Namamatean ko an saiyang suporta paagi sa sakong espirituwal na mga tugang, na pirmeng nagmamakolog sa sako. Marigon akong nagtutubod na dai na mahahaloy reresolberan nia bako sana an mga problema ko kundi siring man kan gabos na nagtitiwala sa saiyang kapangyarihan asin naggigibo kan ipinagboboot nia.”

Sairisay an espirituwal na mga tugang na nasambit ni Sara? Sinda an Kristianong mga kaasosyar nia, na mga Saksi ni Jehova. Sinda pambilog na kinaban na kasararoan nin magturugang na mapagmalasakit asin kombensido na haranihon na an katapusan nin karingisan. (1 Pedro 2:17) Mawawara na an pangenot na dahelan nin karingisan, si Satanas na Diablo, asin an siisay man na minagawe nin siring sa saiya. An “kapanahonan nin kabangisan” na ini, siring kan apod dian nin sarong parasurat, magigin nakaagi na sana. Taano ta dai pag-adalan an manongod sa paglaom na ini paagi sa pakikikomunikar sa saro sa mga Saksi ni Jehova?

[Mga Nota sa Ibaba]

[Kahon sa pahina 6]

Kun Ano an Dapat na Magin Reaksion sa Karingisan

An Tataramon nin Dios nagtatao nin praktikal na konseho manongod sa kun paano aatubangon an karingisan. Pensaron kun paano nindo puedeng iaplikar an minasunod na mga tataramon nin kadonongan:

“Dai ka magsabi: ‘Mabalos ako nin marompot!’ Maglaom ka ki Jehova, asin ililigtas ka nia.”—Talinhaga 20:22.

“Kun ika makaheling nin ano man na pan-aapi sa dukha asin nin madahas na paghale kan hustisya asin katanosan . . . , dai ka magngalas sa gaweng ini, huli ta an sarong mas halangkaw kisa halangkaw nagheheling.”—Eclesiastes 5:8.

“Maogma an mga mahoyo, mantang mamanahon ninda an daga.”—Mateo 5:5.

“Kun siring, an gabos na boot nindong gibohon sa saindo nin mga tawo, gibohon man nindo sa sainda.”—Mateo 7:12.

“Dai kamo magbalos nin marompot sa marompot sa kiisay man. Magtagama nin marahay na mga bagay sa pagheling nin gabos na tawo. Kun mahihimo, sagkod na iyan nasa saindo, makipagkatoninongan sa gabos na tawo. Dai kamo magbalos, mga namomotan, kundi magtao nin lugar sa grabeng kaanggotan; huli ta nasusurat: ‘Sako an pagbalos; ako an mabalos, sabi ni Jehova.’”—Roma 12:17-19.

“Minsan si Cristo nagsakit para sa saindo, na winalatan kamo nin modelo tanganing sunodon nindo nin estrikto an saiyang mga lakad. . . . Kan sia pinagmumuda, dai sia nagbalos na magmuda. Kan sia nagsasakit, dai sia nanhuma, kundi padagos na ipinagkatiwala an saiyang sadiri sa saro na naghohokom nin matanos.”—1 Pedro 2:21-23.

[Mga Ritrato sa pahina 7]

Tinokdoan ni Jehova an dakol na magpondo sa pagigin maringis