Kinakatakotan daw Nindo an Ngapit?

DAKOL an dahelan kun taano ta natatakot an mga tawo. Halimbawa, may mga nahahadit kun ano an mangyayari sa daga sa ngapit. “Huli sa mga panahon na grabe an init, mga bagyo, baha, pagkasolo, asin pagkatunaw nin darakulaon na yelo (glacier), an klima sa bilog na globo naraot na nanggad,” an sabi kan magasin na Time na Abril 3, 2006.

Kan Mayo 2002, an United Nations Environment Programme nagpaluwas nin report na may titulong “Global Environment Outlook-3.” Inandam iyan na may kooperasyon nin labing 1,000 katawo. Oyon sa bareta, iyan nagsabi: “An planeta napapaatubang sa kritikal na mga pagdedesisyon mantang an mga pagpiling ginigibo ngonyan nakakaapektar na marhay sa mga kadlagan, kadagatan, salog, kabukidan, hayop na layas asin iba pang mga sistemang nagsusuportar sa buhay. Sa mga nasambitan nakadepende an henerasyon sa presente asin sa ngapit.”

An presenteng kamugtakan sa bilog na globo saro sanang dahelan nin kahaditan. An mga tawo sa bilog na kinaban nabubuhay ngonyan na may takot sa mga pagsalakay nin mga terorista. An panduwang direktor nin operasyon para sa pangenot na ahensia nin pag-espiya sa Canada nagsabi: “Nagdadanay kaming mata kun banggi na nahahadit manongod sa mga huma na dai mi aram kun noarin o paano mangyayari.” Sa katunayan, an pagdalan sana nin bareta sa banggi sa telebisyon puedeng magbunga nin kahaditan!

Dakol na mahigos na nasa edad na an nahahadit na mawaran nin trabaho. An mga pagsisante, pagsera nin pabrika, kompetensia sa pinagtatrabawohan, asin sobrang mga hinahagad kan mga among puedeng magbunga nin kamugtakan na may lakop na daing kasegurohan sa trabaho. An mga tinedyer napapaatubang sa takot na haboan kan saindang mga kairiba. An mga aki tibaad takot na an saindang mga magurang dai talaga namomoot sa sainda. Alagad kumusta man an mga kamugtakan sa kinaban sa palibot ninda? “Para sa mga hoben asin inosente, an kinaban sa  luwas kan saindang harong kun beses garo dakulang makatatakot na lugar,” an sabi nin sarong nahahadit na ina. Asin dakol na magurang an nahahadit manongod sa epekto sa mga namomotan ninda kan pagkaraot nin moral kan kinaban, nangorogna sa saindang mga aki.

An mga may edad na parateng natatakot na mahulog sa hagyan o salakayon sa tinampo. Iyo, “natakot sinda sa bagay na halangkaw sana, asin may mga kinakatakotan nin grabe sa dalan.” (Eclesiastes 12:5) Yaon an takot sa grabeng helang. Huli sa mga bareta manongod sa nakakagadan na mga virus nin trangkaso, mga kanser, asin nakakaolakit na mga helang, puedeng matakot kita na tibaad magkaigwa kita nin sarong bago asin pambihirang helang na makakapaluya o makakagadan sa sato asin sa satong pamilya. An totoo, kun nakakaheling kita nin makosog asin mabagsik na mga tawo na nagkakahelang asin nagluluya an hawak, masakit na dai maghadit na an kaagid kaiyan mangyayari man sa sato o sa mga namomotan niato. Asin makamomondo nanggad na pagmasdan an mga mata nin tawong may helang asin maheling dian an kawaran nin paglaom!

Mantang apektado nin dakol na dahelan kun taano ta natatakot an mga tawo, igwa daw kita nin ano man na balidong dahelan na maglaom na marahay pa an mga kamugtakan sa ngapit? Igwa daw nin ano man na makakatabang sa sato na mapagdanay an positibong paglaom sa ngapit? Sisimbagon kan sunod na artikulo an mga hapot na ini.

[Picture Credit Line sa pahina 3]

© Jeroen Oerlemans/Panos Pictures