Estorya nin Buhay

Determinadong Otobon an Samong Ministeryo

Isinaysay ni Lena Davison

“Nagdidiklom na an sakong pagheling. Dai na ako makaheling,” an bakong sayod na pagkasabi kan samuyang piloto. Aroatyan, nabutasan nia an manibela (control) kan sadit na eroplano na samong sinasakyan, asin sia nadismayo saka tuminunglay sa saiyang tukawan. An agom ko, na mayo nin eksperyensia sa pagpalupad nin eroplano, nagmaigot na marhay na pukawon sia. Bago ko isaysay an manongod sa dikit pang pagkagadan niamo, togotan nindo akong ipaliwanag kun taano ta yaon kami sa eroplanong iyan sa kaitaasan kan Papua New Guinea, na saro sa pinakaharayong parte kan daga.

NAMUNDAG ako sa Australia kan 1929 asin pinadakula sa Sydney, an kabisera kan New South Wales. An sakong ama, si Bill Muscat, na sarong Komunista, makangangalas nanggad na nagtutubod sa Dios. Kan 1938 nagpirma pa ngani sia sa nasyonal na kahagadan na togotan si Joseph F. Rutherford, hale sa pambilog na kinaban na opisina prinsipal kan Mga Saksi ni Jehova, na maghulit sa Sydney Town Hall.

“Seguradong igwa siang sasabihon na importante,” an sabi sa samo ni Tatay kaidto. Pakalihis nin walong taon, naaraman niamo an pangenot na mga punto kan mensaheng iyan. Inimbitaran ni Tatay sa samuyang harong si Norman Bellotti, sarong bilog na panahon na ministrong payunir kan Mga Saksi ni Jehova, tanganing ipakipag-olay an manongod sa Biblia. Tolos-tolos na inako kan samong pamilya an katotoohan sa Biblia asin dai nahaloy  kami nagin aktibong marhay sa Kristianong ministeryo.

Sa kabangaan kan dekada nin 1940, nagpondo akong mag-eskuela tanganing tabangan an sakong ina, na may pabalikbalik na helang. Nagin paratahi man ako nin pambabaeng mga gubing bilang hanap-buhay. Kun mga banggi nin Sabado, kami kan sakong tugang na si Rose nag-iiba sa grupo nin mga payunir asin naghuhulit sa tinampo sa luwas kan Sydney Town Hall. Kan 1952 an matua kong tugang, si John, naggradwar sa paadalan nin Gilead para sa mga misyonero sa Estados Unidos asin idinestino sa Pakistan. Namomotan ko man an ministeryo asin gusto kong arogon an saiyang halimbawa. Kaya kan sunod na taon, nagin regular payunir ako.

Pag-agom Asin Pagmimisyonero

Dai nahaloy pagkatapos kaiyan, namidbid ko si John Davison, na naglilingkod sa sangang opisina kan Mga Saksi ni Jehova sa Australia. Huminanga ako sa saiyang kapakumbabaan, daing pagsagin-sagin na determinasyon, asin karigonan sa moral na karahayan. Durante kan Guerra Mundial II, tolong beses siang napreso huli sa pagpapadanay kan saiyang Kristianong neutralidad. Magkaibanan kaming nagdesisyon na magin pangenot na gibohon sa samuyang buhay an Kristianong ministeryo.

Ikinasal kami ni John kan Hunyo 1955. Nagbakal kami nin sarong bus tanganing gibohon iyan na harong na de rueda. An samong kamawotan iyo na magamit iyan bilang istaran para sa paghuhulit sa hararayong lugar kan Australia. Kan suminunod na taon, nagkaigwa nin pangapodan para sa mga Saksi na bumalyo sa New Guinea, an amihanan-sirangan na parte nin sarong dakulang isla sa amihanan kan Australia. * Dai pa ikinahulit an mensahe kan Kahadean sa parteng ini kan kinaban. Tolos-tolos kaming nagboluntaryo.

Kan panahon na idto, an solamenteng paagi na makalaog sa New Guinea iyo an magkaigwa nin bilog na panahon na kontrata sa trabaho, kaya pinonan ni John na maghanap nin trabaho. Dai nahaloy nakakua sia nin kontrata sa sarong tableriya sa New Britain, sarong mas sadit na isla na kabtang kan New Guinea. Pakalihis nin nagkapirang semana, nagbiahe na kami pasiring sa samong bagong destino, asin nakaabot kami sa Rabaul, New Britain, kan Hulyo 1956. Duman hinalat niamo nin anom na aldaw an lantsang madara sa samo sa Waterfall Bay.

An Samong Ministeryo sa Waterfall Bay

Pakalihis nin nagkapirang aldaw nin maalon na paglayag, nag-abot kami sa Waterfall Bay, sarong dakulang salog na mga 240 kilometros sa timog kan Rabaul. Duman, may dakulang tableriya sa sarong lugar sa kadlagan na mayo nang mga kahoy. Kan bangging iyan na nakatukaw an gabos na trabahador sa palibot kan lamesa sa pamanggihan, an manedyer nagsabi, “Kulibat palan, Mr. asin Mrs. Davison, palakaw kan kompanyang ini na sabihon kan gabos na empleyado an saindang relihion.”

Biyo kaming segurado na mayo nin siring na palakaw, alagad huli ta nagsayuma kaming magsigarilyo, minalataw na nagsuspetsa sinda. Sa paano man, nagsimbag si John, “Mga Saksi ni Jehova kami.” Dangan suminilensio asin nagkaaralanganan. An kalalakihan na idto mga beteranong soldados kan Guerra Mundial II asin may salang paghona sa mga Saksi huli sa saindang neutral na paninindogan durante kan guerra. Poon kaidto, an mga tawong idto naghanap nin lambang oportunidad na magin depisil para sa samo an mga bagay-bagay.

 Enot, nagsayuma an manedyer na tawan kami nin repridyeretor asin kalan, maski ngani may deretso kaming magkaigwa kaiyan. Nalapa an samuyang kakanon, asin napiritan kaming magluto sa inapon nang kalan na nakua niamo sa kadlagan. Sunod pinagbawalan an lokal na mga taga baryo na pabakalan kami nin preskong mga produkto, kaya nagdanay kaming buhay paagi sa ano man na gulay na samong nakukua. Inapod man kami na mga espiya asin maingat na minasdan kami kun tinotokdoan niamo sa Biblia an siisay man. Dangan nagkamalaria ako.

Minsan siring, determinado kaming otobon an samong ministeryo. Kaya nakiolay kami sa duwang hoben na trabahador sa tableriya, na propiong taga duman asin nagtataram nin Ingles, na tokdoan kami nin Melanesian Pidgin, an nasyonal na lenguahe. Tinokdoan man niamo sinda sa Biblia. Sa mga katapusan kan semana nakakaabot kami sa dakol na lugar tanganing mamasyar. Sa dalan, maingat kaming nagpatotoo sa siisay man na taga baryo na samong manompongan; an samuyang mga inaadalan sa Biblia an nagserbing paratradusir. Nagbalyo kami sa mga salog na may makosog na sulog asin darakulaon na buaya na nagpapasaldang sa mga pangpang. Apuera sa sarong dikit pang pagkapahamak niamo, bihira kaming maistorbo kan nakakasindak asin naninibang mga hayop na idto.

Paggibo nin mga Pantabang sa Pagtotokdo

Mantang naghihiwas an samuyang ministeryo, nagdesisyon kaming imakinilya an simpleng mga mensahe sa Biblia tanganing idistribwir sa mga interesado. An samong mga inaadalan sa Biblia sa tableriya nagtabang sa samo na itradusir an enot sa mga ini. Ginamit niamo an dakol na banggi na nagmamakinilya nin ginatos na pulyeto asin idinidistribwir iyan sa mga taga baryo asin nag-aaging mga tripulante nin lantsa.

Kan 1957, dinalaw kami tanganing parigonon an samong boot ni John Cutforth, na sarong eksperyensiadong nagbibiaheng ministro. * Isinuherir nia na an paggamit nin mga retrato tibaad epektibong paagi tanganing itokdo an mga katotoohan sa Biblia sa mga tawo na dai tataong magbasa. Sia asin an sakong agom naggibo nin simpleng mga drowing, o stick figure, tanganing ipaliwanag an pundamental na mga katokdoan sa Biblia. Pagkatapos, dakol na oras an ginamit mi sa pagkopya sa mga kuaderno kan mga drowing na ini na ginamit sa pagtotokdo. Nakaresibi an lambang inaadalan sa Biblia nin sarong kopya, na ginamit nia tanganing maghulit sa iba. Pag-abot nin panahon, an paaging ini nin pagtotokdo ginamit sa bilog na nasyon.

Pakalihis nin duwa may kabangang taon sa Waterfall Bay, natapos niamo an samong kontrata sa trabaho asin naaprobaran kami na magdanay sa nasyon. Kaya inako niamo an imbitasyon na lumaog sa ministeryo bilang espesyal payunir.

Nagbalik sa Rabaul

Naglalayag paamihanan sa Rabaul, an samong lantsa magdamlag na nagpondo sa plantasyon nin kopra asin kakaw sa Wide Bay. An mga kagsadiri, sarong  may edad nang mag-agom na gustong magretiro asin magbuelta sa Australia, nag-alok nin trabaho ki John na pamahalaan an plantasyon. Nakakaakit na marhay an alok, alagad kan napag-olayan niamo an bagay na iyan kan bangging idto, nagkaoyon kami na dai kami nagpa-New Guinea tanganing pag-aaboton an materyal na kayamanan. Determinado kaming otobon an samong ministeryo bilang payunir. Kaya kan sunod na aldaw, sinabi niamo sa mag-agom an samong desisyon asin nagsakay giraray kami sa lantsa.

Pagkaabot sa Rabaul, nakiiba kami sa sadit na grupo nin mga Saksi hale sa ibang mga nasyon na nagbaralyo na sa lugar na iyan. An mga propiong taga duman nagpaheling nanggad nin interes sa mensahe kan Kahadean, asin nakapoon kami nin dakol na pag-adal sa Biblia. Mientras tanto, ginibo mi an Kristianong mga pagtiripon sa sarong lokal na inarkilang tiriponan, asin sagkod sa 150 katawo an nag-atender. Inako kan dakol sa mga ini an katotoohan asin nagtabang na palakopon an maogmang bareta kan Kahadean nin Dios sa ibang parte kan nasyon.—Mateo 24:14.

Dinalaw mi man an Vunabal, sarong baryo na mga 50 kilometros hale sa Rabaul, na duman may grupo nin mga tawong nagpaheling nin makosog na interes sa katotoohan sa Biblia. Dai nahaloy nakua ninda an atension nin sarong maimpluwensiang Katoliko na taga duman. Kaiba an grupo kan saiyang dayupot na mga katood sa simbahan, pinapondo nia an samuyang semanal na pag-adal sa Biblia asin puersahan kaming pinahale sa baryo. Kan maaraman mi na magkakaigwa nin dugang pang kariribokan sa masunod na semana, pinakiolayan mi an pulis na ibanan kami.

Kan aldaw na iyan may halabang linya nin nagkakantsaw na mga Katoliko na nasa tinampo. Dakol an andam na gapoon kami. Mientras tanto, tiniripon nin sarong padi an ginatos na miembro nin sarong tribo sa baryo. Inasegurar kami kan mga pulis na may deretso kami na magtiripon, kaya pinaagi ninda kami sa tahaw kan kadaklan. Minsan siring, kan pinonan niamo an samong pagtiripon, sinutsutan kan padi an sururog na magkariribok. Dai kaya kan pulis na pugolan an kadaklan; huli kaini, sinadol kami kan hepe nin pulis na maghale asin tolos-tolos na giniyahan kami pasiring sa samong lunadan.

Pinalibotan kami nin kadakol na sururog, na nagmumuda, naglulutab, asin anggot na nagmumustra kan saindang kamaoo, mantang an padi naghuhuyom asin nakatindog na an mga takyag nakatiklop sa ibaba kan saiyang daghan. Pakadulag niamo, inadmitir kan hepe nin pulis na idto an pinakamaraot na situwasyon na naheling nia kasuarin man. Minsan ngani natakot an kadaklan sa mga tawo sa Vunabal huli sa kadahasan kan sururog, an sarong inaadalan sa Biblia mapusong nanindogan para sa katotoohan kan Kahadean. Poon kaidto, ginatos na iba pa sa bilog na New Britain an nanindogan.

Pasiring sa New Guinea

Kan Nobyembre 1960, nadestino liwat kami sa Madang, sarong dakulang banwaan sa amihanan na baybayon kan New Guinea, an pangenot na isla. Digdi kami ni John inalokan nin kadakol na bilog na panahon na trabaho. Kinombensir ako nin sarong kompanya na pamahalaan an saindang tindahan nin mga gubing. Gusto nin saro pa na mag-repair ako nin mga gubing. Inalok pa ngani ako nin nagkapirang babaeng dayo na tatabangan ninda akong magkaigwa nin sadiri kong patahian. Pirmeng isinasaisip an samong mga obheto, magalang ming sinayumahan an mga alok na ini asin an iba pa.—2 Timoteo 2:4.

Mabunga an teritoryo sa Madang, asin dai nahaloy nabilog an sarong nag-ooswag na kongregasyon. Nagbaklay asin nagbiahe kami paagi sa sadit na motorsiklo pasiring sa harayong mga baryo para sa paghuhulit na naglawig nin nagkapirang aldaw. Nagtorog kami sa dai na iniistaran na mga kubo sa dalan, sa suon-suon na doot na hinawan mi sa kaawagan. Mga de-lata, biskuit, asin muskitero sana an dara mi.

Sa sarong paghuhulit, dinalaw mi an sarong grupo nin mga interesado sa Talidig, sarong baryo na mga 50 kilometros sa amihanan nin Madang.  Mantang nag-ooswag sa katotoohan an grupo, pinagbawalan sinda kan prinsipal kan eskuelahan duman na mag-adal kan Biblia sa pampublikong lote. Paghaloyhaloy, sinutsutan nia an pulis na raoton an saindang mga harong asin palayason sinda pasiring sa kaawagan. Minsan siring, an sarong namomoon sa kataed na tribo nagtogot na an grupo mag-istar sa saiyang daga. Pag-abot nin panahon, inako kan maboot na namomoon na ini sa tribo an katotoohan sa Biblia, asin may modernong Kingdom Hall na itinogdok sa lugar na iyan.

Pagtradusir Asin Gibohon na Nagbibiahe

Duwang taon sana pakaabot niamo sa New Britain kan 1956, kami ni John inimbitaran na magtradusir nin manlaenlaen na publikasyon sa Biblia sa lenguaheng Melanesian Pidgin. Nagpadagos an gibohon na ini sa nag-aging mga taon. Dangan kan 1970, inimbitaran kami sa sangang opisina sa Port Moresby, an kabisera kan Papua New Guinea, tanganing maglingkod bilang bilog na panahon na mga paratradusir. Nagtokdo man kami duman nin mga klase sa lenguahe.

Kan 1975 nagbuelta kami sa New Britain tanganing maglingkod sa ministeryong nagbibiahe. Sa suminunod na 13 taon, kami nag-eroplano, nagsagwan, nagmaneho, o naglakaw pasiring sa haros gabos na parte kan nasyon. Nag-agi kami nin dakol na nakakasindak na eksperyensia sa mga pagbiahe niamo, kaiba na an pangyayaring ilinadawan sa kapinonan kan artikulong ini. Sa pangyayaring iyan, nadismayo an samuyang piloto huli sa grabeng paggatok kan estomago (gastritis) mantang nagdadangadang kami sa landingan nin eroplano sa Kandrian sa New Britain. Mantang automatikong naglalayog an eroplano paagi sa aparato (autopilot), nagparapaitok-itok kami na daing maginibo sa itaas kan kadlagan mantang nagmaigot na marhay si John na pukawon an nadismayong piloto. Sa katapustapusi, naulian ini, asin naglinaw nin igo an saiyang pagheling tanganing makatugpa kami na grabe nanggad an antal. Dangan nadismayo giraray sia.

Nabukasan an Saro Pang Pinto nin Gibohon

Kan 1988 nadestino liwat kami sa Port Moresby tanganing asikasohon an nagdadakulang pangangaipo para sa pagtradusir sa sangang opisina. Mga 50 kami na nag-istar asin nagtrabaho bilang sarong pamilya sa sangang opisina, na duman sinanay man niamo an bagong mga paratradusir. Nakaistar kami gabos sa saradit na apartment na may sarong kuarto. Nagdesisyon kami ni John na iwalat na nakabukas nin kadikit an samuyang pinto tanganing parigonon an boot nin mga miembro kan pamilya asin bisita na maghapit asin makimidbidan. Huli kaini, nagin dayupot kaming marhay sa samuyang pamilya asin nahimo niamong magkaminorootmootan asin magsinuportaran nanggad.

Dangan, kan 1993, nagadan si John huli sa atake sa puso. Sa pagmate ko may kulang na sa buhay ko. Nag-ibahan kami bilang mag-agom sa laog nin 38 taon asin ginamit niamo an gabos na panahon na iyan na magkaibahan sa ministeryo. Sa ibong kaiyan, determinado akong magpadagos, sa kosog ni Jehova. (2 Corinto 4:7) Nagdadanay na bukas an sakong pinto sa apartment, asin padagos na nagdadalaw an mga hoben. An siring na kapakipakinabang na pakikiasosyar nakatabang sa sako na mapagdanay an positibong pananaw.

Kan 2003 huli sa nagrururo kong salud nadestino liwat ako sa sangang opisina sa Sydney, Australia. Ngonyan, sa edad na 77, naglilingkod pa man giraray ako nin bilog na panahon sa Departamento nin Pagtradusir, asin nagdadanay man akong sibot sa paghuhulit. Nagtatao sa sako nin danay na kagayagayahan an sakong mga katood asin espirituwal na mga aki saka makoapo.

An pinto sa sakong kuarto sa Bethel danay pa man giraray na nakabukas, asin may mga bisita ako sa kadaklan na aldaw. Sa katunayan, kun serado an sakong pinto, parateng may mga nagtutuktok tanganing maheling kun ano an problema. Sagkod na naghahangos pa ako, magdadanay akong determinado na otobon an sakong ministeryo asin paglingkodan an sakong Dios, si Jehova.—2 Timoteo 4:5.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Mga Mapa sa pahina 18]

(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)

NEW GUINEA

AUSTRALIA

Sydney

INDONESIA

PAPUA NEW GUINEA

Talidig

Madang

PORT MORESBY

NEW BRITAIN

Rabaul

Vunabal

Wide Bay

Waterfall Bay

[Credit Line]

Mapa asin globo: Basado sa NASA/Visible Earth imagery

[Ritrato sa pahina 17]

Kaiba ko si John sa kombension sa Lae, New Guinea, 1973

[Ritrato sa pahina 20]

Sa sangang opisina sa Papua New Guinea, 2002