“Padagos na Daogon nin Karahayan an Karatan”

“Dai kamo magpadaog sa karatan, kundi padagos na daogon nin karahayan an karatan.”—ROMA 12:21.

1. Taano ta makakasierto kita na madadaog niato an karatan?

POSIBLE daw na makapanindogan nin marigon tumang sa mga maringis na nagkokontra sa tunay na pagsamba? Posible daw na madaog an mga puersa na nagmamaigot na pabalikon kita sa bakong diosnon na kinaban? An simbag sa duwang hapot na iyan, iyo! Taano ta nasasabi niato iyan? Huli kan sinabi ni apostol Pablo sa saiyang surat sa mga taga Roma. Sia nagsurat: “Dai kamo magpadaog sa karatan, kundi padagos na daogon nin karahayan an karatan.” (Roma 12:21) Kun kita nagtitiwala ki Jehova asin determinado na dai magpadaog sa kinaban, dai kita madadaog kan karatan kaiyan. Dugang pa, an pananaram na ‘padagos na daogon an karatan’ nagpapaheling na puede niatong daogon an karatan kun magpapadagos kita sa satong espirituwal na pakikipaglaban tumang dian. Solamente an mga nagpapabaya sa saindang pagigin mapagbantay asin nagpopondo sa pakikipaglaban an madadaog kan maraot na kinaban na ini asin kan marompot na namamahala kaiyan, si Satanas na Diablo.—1 Juan 5:19.

2. Taano ta eestudyaran niato an nagkapirang pangyayari sa buhay ni Nehemias?

² Mga 500 na taon bago kan panahon ni Pablo, sarong lingkod nin Dios na nag-iistar sa Jerusalem an nagpatunay sa pagigin totoo kan mga tataramon ni Pablo manongod sa paglaban sa maraot. An lingkod na iyan nin Dios, si Nehemias, bako sanang linabanan an pagtumang kan bakong diosnon na mga tawo kundi dinaog man nin karahayan an karatan. Anong mga kadepisilan an inatubang nia? Ano an nagpangyari sa saiya na makapanggana? Paano niato maaarog an saiyang halimbawa? Tanganing masimbag an mga hapot na iyan, estudyaran niato an nagkapirang pangyayari sa buhay ni Nehemias. *

3. Sa anong mga kamugtakan nabuhay si Nehemias, asin anong gibohon an saiyang nahaman?

³ Naglingkod si Nehemias sa palasyo ni Hadeng Artajerjes nin Persia. Minsan ngani namuhay si Nehemias sa tahaw kan mga daing pagtubod, dai sia “nagpamolde” sa ‘sistema nin mga bagay’ kan mga panahon na iyan. (Roma 12:2) Kan lumataw an pangangaipo sa Juda, isinakripisyo nia an saiyang maginhawang estilo nin pamumuhay, ginibo nia an masakit na pagbaklay pasiring sa Jerusalem, asin inako nia an dakulaon na trabaho na pagtogdok liwat kan lanob kan siudad. (Roma 12:1) Dawa ngani  sia an gobernador kan Jerusalem kaidto, aroaldaw na nagtrabaho si Nehemias kaiba kan mga kapwa nia Israelita “poon sa kaagahon sagkod sa paglataw kan mga bitoon.” Bilang resulta, natapos an proyekto sa laog sana nin duwang bulan! (Nehemias 4:21; 6:15) Makangangalas an pagkahaman na iyan, huling durante kan pagtogdok, inatubang kan mga Israelita an manlaenlaen na klase nin pagtumang. Sairisay an nagtumang ki Nehemias, asin ano an saindang pasohan?

4. Ano an kamawotan kan mga nagtutumang ki Nehemias?

⁴ An pangenot na mga nagtutumang iyo si Sanbalat, Tobias, asin Gesem, maimpluwensiang mga lalaki na nakaistar harani sa Juda. Mantang kaiwal sinda kan banwaan nin Dios, “para sa sainda garo baga bako nanggad na marahay na [si Nehemias] nagduman tanganing magmawot nin ikakarahay kan mga aki ni Israel.” (Nehemias 2:10, 19) An mga kaiwal ni Nehemias desididong papondohon an mga plano nin pagtogdok ni Nehemias, na naggamit pa ngani nin maraot na mga pakana. Totogotan daw ni Nehemias na ‘madaog sia nin karatan’?

‘Naanggot Asin Naongis na Marhay’

5, 6. (a) Ano an nagin reaksion kan mga kaiwal ni Nehemias manongod sa pagtogdok? (b) Taano ta dai natakot si Nehemias sa mga nagtutumang?

⁵ Makosog an boot na sinadol ni Nehemias an saiyang banwaan: “Itogdok liwat niato an lanob kan Jerusalem.” Nagsimbag sinda: “Magtorogdok kita.” Sinabi ni Nehemias: “Pinakosog ninda an saindang mga kamot para sa marahay na gibo,” alagad an mga nagtutumang “nagpoon na magtuya sa samo asin paghelingon kaming may pagduhagi patin magsabi: ‘Ano ining piggigibo nindo? Ano tumang sa hade na kamo nagrerebelde?’” Dai natakot si Nehemias sa saindang mga pagduhagi asin putik na sahot. Sinabi nia sa mga nagtutumang: “An Dios kan kalangitan iyo an Saro na matao sa samo nin kapangganahan, asin kami mismo, na saiyang mga lingkod, mabuhat, asin dapat na kami magtogdok.” (Nehemias 2:17-20) Determinado si Nehemias na ipagpadagos an “marahay na gibo.”

⁶ An saro sa mga nagtutumang na idto, si Sanbalat, ‘naanggot asin naongis na marhay’ asin pinaorog an saiyang pag-olog-olog. “Ano an ginigibo kan maluyang mga Judio?” an pag-olog-olog nia. “Ano bubuhayon ninda an mga gapo hale sa mga tambak nin maalpog na basura?” Nakiayon si Tobias sa pag-olog-olog, na nagsasabi: “Kun sumakat dian an sarong sora, seguradong magagaba kaini an saindang lanob na gapo.” (Nehemias 4:1-3) Ano an nagin reaksion ni Nehemias?

7. Ano an mga nagin reaksion ni Nehemias sa mga sahot kan mga nagtutumang sa saiya?

⁷ Dai na sana inintindi ni Nehemias an pag-olog-olog. Sinunod nia an pagboot nin Dios asin dai nagprobar na bumalos. (Levitico 19:18) Imbes, ipinabaya nia an bagay na iyan sa kamot ni Jehova asin namibi: “Pagdangog, O samong Dios, huli ta kami linapastangan; asin pabalika sa saindang sadiring payo an saindang pag-olog-olog.” (Nehemias 4:4) Nagtiwala si Nehemias sa pag-asegurar ni Jehova: “Sako an pagbalos, asin an pagpadusa.” (Deuteronomio 32:35) Dugang pa, si Nehemias asin an saiyang banwaan ‘padagos na nagtogdok kan lanob.’ Dai ninda tinogotan na madisturbo sinda kan ibang bagay. Sa katunayan, “an bilog na lanob nagkasurumpay sagkod sa kabanga kan langkaw kaiyan, asin an banwaan padagos na nagkaigwa nin puso para sa paggibo.” (Nehemias 4:6) An mga kaiwal kan tunay na pagsamba dai nahimong papondohon an pagtogdok! Paano niato maaarog si Nehemias?

8. (a) Paano niato puedeng arogon si Nehemias kun may kaputikan na sinasahotan kita kan mga nagtutumang? (b) Magsaysay nin eksperyensia na nangyari sa saindo o sa iba na ipinapaheling an kadonongan nin dai pagbalos.

⁸ Ngonyan, an mga nagtutumang sa eskuelahan, sa trabaho, o dawa sa laog kan satong pamilya tibaad magduhagi asin magsahot sa sato. Minsan siring, sa parate an pinakamarahay na paagi na maaatubang an siring na putik na mga sahot iyo an pag-aplikar kan prinsipyo sa Kasuratan: “Igwa nin . . . panahon na dai maggirong.” (Eclesiastes 3:1, 7) Huli kaini, arog ni Nehemias, linilikayan niato na bumalos paagi sa makolog na mga tataramon. (Roma 12:17) Minadolok kita sa Dios paagi sa pamibi, na nagtitiwala sa saro na nag-aasegurar sa sato: “Ako an mabalos.” (Roma 12:19; 1 Pedro 2:19, 20) Sa paaging iyan, dai niato tinotogotan an mga nagtutumang sa sato na disturbohon kita sa espirituwal na gibohon na dapat na gibohon ngonyan—an paghuhulit kan maogmang bareta kan Kahadean nin Dios asin an paggibo nin mga disipulo. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Sa kada panahon na kita  nagpapartisipar sa paghuhulit asin nagsasayuma na madesganar huli sa pagtumang, ipinapaheling niato an kaparehong kaimbodan na ipinaheling ni Nehemias.

‘Gagadanon Nanggad Niamo Kamo’

9. Anong klaseng pagtumang an ginibo kan mga kaiwal ni Nehemias, asin paano naghiro si Nehemias?

⁹ Kan mabaretaan kan mga nagtutumang sa tunay na pagsamba kan panahon ni Nehemias na “nagpapadagos na an paghirahay kan mga lanob kan Jerusalem,” kinua ninda an saindang mga espada tanganing “makipaglaban sa Jerusalem.” Para sa mga Judio garo baga dai nang paglaom an situwasyon. Yaon an mga Samaritano sa amihanan, mga Amonita sa sirangan, mga Arabe sa timog, asin mga taga Asdod sa solnopan. Napapalibotan an Jerusalem; garo baga nalalaom an mga nagtotogdok! Ano an gigibohon ninda? “Kami namibi sa samong Dios,” an sabi ni Nehemias. Naghuma an mga kaiwal: “Gagadanon nanggad niato sinda asin papapondohon niato an gibohon.” Naghiro si Nehemias paagi sa pag-asignar sa mga nagtotogdok na idepensa an siudad “na igwa kan saindang mga espada, kan saindang mga garod asin kan saindang mga busog.” Totoo, sa punto de vista nin tawo, an sadit na grupo nin mga Judio mayong paglaom na manggana sa makosogon na mga puersa kan kaiwal, alagad sinadol sinda ni Nehemias: “Dai kamo matakot . . . Papagdanaya nindo sa isip si Jehova na dakula asin makangingirhat na Saro.”—Nehemias 4:7-9, 11, 13, 14.

10. (a) Ano an nagin dahelan kan biglang pagkabaliktad nin mga pangyayari sa tahaw kan mga kaiwal ni Nehemias? (b) Anong mga aksion an ginibo ni Nehemias?

¹⁰ Ngonyan nagkaigwa nin biglang pagkabaliktad nin mga pangyayari. Ipinondo kan mga kaiwal an pag-atake. Taano? “Sinudya kan tunay na Dios an saindang planong gibohon,” an sabi ni Nehemias. Minsan siring, narealisar ni Nehemias na nagdadanay na sarong huma an mga kaiwal. Kun siring, madonong na liniwat nia an paagi nin pagtrabaho kan mga nagtotogdok. Poon kaidto, “an lambang saro ginagamit an saro niang kamot sa trabaho mantang an sa ibong na kamot may kapot na busog.” Nag-asignar man si Nehemias nin sarong lalaki na ‘mahuyop kan amodyong’ tanganing patanidan an mga nagtotogdok enkaso umatake an mga kaiwal. Orog sa gabos, inasegurar giraray ni Nehemias an banwaan: “An satong Dios mismo an makikipaglaban para sa sato.” (Nehemias 4:15-20) Huling naparigon an boot asin andam na atubangon an pananalakay, padagos na nagtrabaho an mga nagtotogdok. Anong mga leksion an manonodan niato sa pagkasaysay na ini?

11. Ano an nagpapangyaring malabanan kan tunay na mga Kristiano an karatan sa kadagaan na ipinagbabawal an pang-Kahadean na gibohon, asin paano ninda dinadaog nin karahayan an karatan?

¹¹ Kun beses, an tunay na mga Kristiano napapaatubang sa madahas na pagtumang. Sa katunayan, sa nagkapirang kadagaan, an maisog na mga nagtutumang sa tunay na pagsamba nag-oorganisar nin makosogon na puersa kan kaiwal. Sa punto de vista nin tawo, an mga kapagtubod niato sa kadagaan na iyan mayo nin paglaom na manggana. Minsan siring, an mga Saksing iyan kompiado na ‘an Dios an makikipaglaban para sa sainda.’ Sa katunayan, an mga pinepersegir huli sa saindang mga tinutubod parateng nakakaeksperyensia na sinisimbag ni Jehova an saindang mga pamibi asin ‘sinusudya an planong gibohon’ kan makapangyarihan na mga  kaiwal. Dawa sa mga nasyon na ipinagbabawal an pang-Kahadean na gibohon, nakakagibo nin mga paagi an mga Kristiano na ipadagos an paghuhulit kan maogmang bareta. Kun paanong an mga nagtotogdok sa Jerusalem liniwat an saindang paagi nin pagtogdok, madonong man na liniliwat kan mga Saksi ni Jehova ngonyan an saindang mga paagi nin paghuhulit kun sinda inaatake. Siempre, linilikayan ninda an paggamit nin literal na mga armas. (2 Corinto 10:4) Dawa an huma nin pisikal na kadahasan dai nakakapapondo sa saindang mga aktibidad sa paghuhulit. (1 Pedro 4:16) Sa kabaliktaran, an mga tugang na iyan na makosog an boot “padagos na dinadaog nin karahayan an karatan.”

“Pumadigdi Ka, Asin Magtagboan Kita”

12, 13. (a) Anong estratehiya an ginamit kan mga nagtutumang ki Nehemias? (b) Taano ta sinayumahan ni Nehemias an imbitasyon na makitagboan sa saiyang mga kaiwal?

¹² Pakatapos na marealisar kan mga kaiwal ni Nehemias na dai nagin mapanggana an direktang pananalakay ninda, naggibo sinda nin mas tusong mga paagi nin pagtumang. Sa katunayan, prinobaran ninda an tolong pakana. Ano an mga iyan?

¹³ Enot, prinobaran kan mga kaiwal ni Nehemias na dayaon sia. Sinabi ninda sa saiya: “Pumadigdi ka, asin magtagboan kita segun sa pinagkaoyonan sa mga baryo kan kaplanodohan sa kababan nin Ono.” An Ono yaon sa pag-oltanan kan Jerusalem asin Samaria. Kaya iprinoponer kan mga kaiwal na makitagboan sa sainda si Nehemias sa pag-oltanan kan duwang siudad tanganing resolberan an mga dai pagkaintindihan. Puede kutanang inisip ni Nehemias: ‘Garo rasonable iyan. Mas marahay na mag-olay kisa maglaban.’ Alagad nagsayuma si Nehemias. Ipinaliwanag nia kun taano: “Nagpapakana sinda na gumibo nin maraot sa sako.” Namansayan nia an saindang pakana asin dai sia nadaya. Apat na beses na sinabi nia sa mga nagtutumang sa saiya: “Dai ako makakababa. Taano ta maninigong mapondo an trabaho mantang binabayaan ko iyan tanganing bumaba sa saindo?” Dai nagin mapanggana an mga pagprobar kan mga kaiwal na makikompromiso si Nehemias. Nagdanay siang nakakonsentrar sa pagtogdok.—Nehemias 6:1-4.

14. Ano an nagin reaksion ni Nehemias sa mga nagsasahot sa saiya nin kaputikan?

¹⁴ Ikaduwa, an mga kaiwal ni Nehemias nagpalakop nin putik na mga huringhuding, na sinasahotan si Nehemias na “nagpapakana na magrebelde” tumang ki Hadeng Artajerjes. Sa giraray, sinabi ninda ki Nehemias: “Magpaharapothapot kita.” Nagsayuma giraray si Nehemias, huling namansayan nia an intension kan mga kaiwal. Si Nehemias nagpaliwanag: “Sinda gabos nagmamaigot na patakoton kami, na sinasabi: ‘Malaylay an saindang mga kamot huli sa gibohon kaya dai iyan matatapos.’” Minsan siring, sa panahon na ini, pinahimutikan nanggad ni Nehemias an sahot kan saiyang mga kaiwal, na nagsasabi: “Dai nangyari an mga bagay na siring kan saimong sinasabi, kundi iniimbento mo an mga iyan hale sa saimong puso.” Apuera dian, nagdolok si Nehemias ki Jehova para sa tabang, na namimibi: “Pakosoga an sakong mga kamot.” Nagtiwala sia na paagi sa tabang ni Jehova, maoolang nia an maraot na pakanang ini asin ikakapadagos nia an proyekto nin pagtogdok.—Nehemias 6:5-9.

15. Ano an isinadol nin sarong falsong propeta, asin taano ta dai ginibo ni Nehemias an sadol na iyan?

¹⁵ Ikatolo, ginamit kan mga kaiwal ni Nehemias an sarong traydor, an Israelitang si Semaias, tanganing pagmaigotan na sutsutan si Nehemias na balgahon an Ley nin Dios. Sinabi ni Semaias ki Nehemias: “Magtagboan kita segun sa pinagkaoyonan sa harong kan tunay na Dios, sa laog kan templo, asin serahan niato an mga pinto kan templo; huling malaog sinda tanganing gadanon ka.” Sinabi ni Semaias na namemeligro si Nehemias na asasinaron alagad ta ikakaligtas nia an saiyang buhay paagi sa pagtago sa templo. Minsan siring, si Nehemias bakong saserdote. Magkakasala sia paagi sa pagtago sa harong nin Dios. Babalgahon daw nia an Ley nin Dios huli sana sa pagprobar na iligtas an saiyang buhay? Si Nehemias nagsimbag: “Siisay na arog ko an makakalaog sa templo asin mabubuhay? Dai ako malaog!” Taano si Nehemias ta dai nahulog sa siod na ibinugtak para sa saiya? Huling aram nia na maski ngani si Semaias kapwa nia Israelita, “bakong an Dios an nagsugo sa saiya.” An totoo, an sarong tunay na propeta nungkang masadol sa saiya na balgahon an Ley nin Dios. Sa giraray, dai tinogotan ni Nehemias na madaog sia kan maraot na mga nagtutumang. Dai nahaloy pakatapos kaiyan ibinareta nia: “Sa katapustapusi natapos an lanob kan ikabeinte singkong aldaw nin Elul, sa laog nin singkuenta y dos na aldaw.”—Nehemias 6:10-15; Bilang 1:51; 18:7.

16. (a) Paano niato maninigong trataron an falsong mga katood, mga nagsasahot nin kaputikan, asin mga tugang na impostor? (b) Paano nindo ipinapaheling na sinasayumahan nindo na ikompromiso an saindong mga tinutubod, sa harong, sa eskuelahan, o sa trabaho?

 ¹⁶ Kapareho ni Nehemias, kita man tibaad mapaatubang sa mga nagtutumang paagi sa falsong mga katood, mga nagsasahot nin kaputikan, asin mga tugang na impostor. Tibaad enganyaron kita nin nagkapirang indibiduwal na umoyon kita na makikompromiso. Tibaad probaran ninda na kombensiron kita na kun kita bakong gayong maigot sa paglilingkod ki Jehova, maaabot man niato an kinabanon na mga pasohan. Minsan siring, huling ineenot niato sa satong buhay an Kahadean nin Dios, nagsasayuma kita na makikompromiso. (Mateo 6:33; Lucas 9:57-62) An mga nagtutumang nagpapalakop man nin putik na mga sahot tumang sa sato. Sa nagkapirang kadagaan sinasahotan kita na sarong huma sa Estado, siring kan isinahot ki Nehemias na pagrebelde tumang sa hade. An nagkapirang sahot mapangganang napahimutikan sa hudisyal na mga korte. Alagad ano man an magin resulta sa indibiduwal na mga kamugtakan, may pagsarig kitang namimibi na gigiyahan ni Jehova an mga bagay oyon sa saiyang kabotan. (Filipos 1:7) An pagtumang puede man na maghale sa mga nagsasagin naglilingkod ki Jehova. Kun paanong an sarong kapwa Judio nagprobar na kombensiron si Nehemias na iligtas an buhay kaini paagi sa pagbalga sa Ley nin Dios, an dati man na mga Saksi na nag-apostata tibaad probaran na impluwensiahan kita na makikompromiso sa ano man na paagi. Minsan siring, sinasayumahan niato an mga apostata huling aram niato na naliligtas an satong buhay, bakong paagi sa pagbalga kan mga ley nin Dios, kundi paagi sa pagsunod dian! (1 Juan 4:1) Iyo, paagi sa tabang ni Jehova madadaog niato an ano man na klase nin karatan.

Pagpahayag kan Maogmang Bareta sa Ibong nin Pag-atubang sa Maraot

17, 18. (a) Ano an pinagmamaigotan na magibo ni Satanas asin kan saiyang mga representante? (b) Ano an determinado nindong gibohon, asin taano?

¹⁷ An Tataramon nin Dios nagsasabi mapadapit sa linahidan na mga tugang ni Cristo: ‘Dinaog ninda si Satanas huli sa tataramon kan saindang pagpapatotoo.’ (Kapahayagan 12:11) Huli kaini, igwa nin direktang koneksion an pagdaog ki Satanas—an gikanan nin karatan—asin an paghuhulit kan mensahe kan Kahadean. Bakong makangangalas na daing ontok na sinasalakay ni Satanas an linahidan na natatada sagkod an “dakulang kadaklan” paagi sa pagpukaw nin pagtumang!—Kapahayagan 7:9; 12:17.

¹⁸ Siring kan naheling niato, an pagtumang puedeng mag-abot paagi sa berbal na mga pag-atake o mga huma nin pisikal na kadahasan o sa mas tusong mga paagi. Sa paano man, an pasohan ni Satanas sasaro sana—papondohon an paghuhulit. Minsan siring, masusudya nanggad sia huling bilang pag-arog ki Nehemias kan suanoy, determinado an banwaan nin Dios na ‘padagos na daogon nin karahayan an karatan.’ Gigibohon ninda iyan paagi sa padagos na paghuhulit kan maogmang bareta sagkod na sabihon ni Jehova na tapos na an gibohon!—Marcos 13:10; Roma 8:31; Filipos 1:27, 28.

[Nota sa Ibaba]

Nagigirumdoman daw Nindo?

• Anong pagtumang an inatubang kan mga lingkod nin Dios kan nakaagi asin inaatubang kan mga Kristiano ngonyan?

• Ano an pangenot na obheto kan mga kaiwal ni Nehemias, asin ano an obheto kan mga kaiwal nin Dios ngonyan?

• Paano niato ngonyan padagos na dinadaog nin karahayan an karatan?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Kahon/Ritrato sa pahina 29]

Mga Leksion na Makukua sa Libro nin Nehemias

An mga lingkod nin Dios napapaatubang sa

• pag-olog-olog

• mga huma

• pandadaya

An pandadaya ginigibo kan

• falsong mga katood

• mga nagsasahot nin kaputikan

• mga tugang na impostor

Dinadaog kan mga lingkod nin Dios an karatan paagi sa

• padagos na paggibo kan tao nin Dios na gibohon

[Ritrato sa pahina 27]

Itinogdok liwat ni Nehemias asin kan mga kapwa nia trabahador an lanob kan Jerusalem sa ibong nin maringis na pagtumang

[Ritrato sa pahina 31]

An tunay na mga Kristiano daing takot na naghuhulit kan maogmang bareta