Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Oseas
An Tataramon ni Jehova Buhay
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Oseas
HAROS nawara an tunay na pagsamba sa sampulong tribong kahadean nin Israel sa amihanan. Sa irarom kan pamamahala ni Jeroboam II, igwa nin abundansia sa materyal sa Israel, alagad dikit-dikit na nawara iyan dai nahaloy pagkagadan nia. An suminunod iyo an peryodo nin kariribokan asin kadaihan nin kasegurohan sa politika. Ginadan nin patraydor an apat sa anom na suminunod na hade. (2 Hade 14:29; 15:8-30; 17:1-6) An 59 taon na lawig kan karera ni Oseas bilang propeta, na nagpoon kan 804 B.C.E., suminagkod sa panahon na ini nin grabeng kariribokan.
An mga saboot ni Jehova sa sumbikalan na nasyon nin Israel buhay na marhay na ilinadawan sa nangyari sa pag-agom ni Oseas. An paghayag sa sala kan Israel asin an makahulang mga paghokom tumang sa saiya asin sa kahadean nin Juda iyo an mga tema kan mensahe ni Oseas. Ginagamit an pananaram na mamomoton asin sensitibo patin tataramon na mapuersa saka klaro an paglaladawan, isinurat ini gabos ni Oseas sa libro na inginaran sa saiya. Bilang kabtang kan ipinasabong na Tataramon nin Dios, an mensahe kaiyan buhay asin mapuersa.—Hebreo 4:12.
“KUMUA KA NIN AGOM NA BABAENG PARAPAKISARO”
Sinabihan ni Jehova si Oseas: “Lakaw, kumua ka nin agom na babaeng parapakisaro.” (Oseas 1:2) Nagkuyog si Oseas asin nagkaigwa sia nin aking lalaki ki Gomer. An suminunod na duwang aki na namundag sa saiya minalataw na mga aki sa luwas. An kahulogan kan saindang ngaran, Lo-ruhama asin Lo-ammi, nagdodoon sa pagsayuma ni Jehova na magpaheling nin pagkaherak sa Israel asin sa saiyang pagsikwal sa bakong maimbod na banwaan nia.
Ano man nanggad an namatean ni Jehova manongod sa saiyang rebeldeng banwaan? Sinabihan nia si Oseas: “Paduman ka giraray, kamotan mo an sarong babae na namomotan nin kaibaiba asin nagpapasambay, arog kan pagkamoot ni Jehova sa mga aki ni Israel mantang sinda minadolok sa ibang mga dios.”—Oseas 3:1.
Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:
1:1—Taano ta nasasambitan ni Oseas an gabos na apat na hade na namahala sa Juda durante kan saiyang ministeryo mantang saro sanang namamahala sa Israel an nasambitan? Ini huli ta solamenteng an mga hade sa linahe ni David an minidbid bilang an lehitimong mga namamahala kan piniling banwaan nin Dios. An mga hade kan kahadean sa amihanan bakong gikan sa linahe ni David, mantang an mga hade sa Juda gikan sa linahe ni David.
1:2-9—Talaga daw na nagkua si Oseas nin agom na babaeng parapakisaro? Iyo, talagang nag-agom si Oseas nin babae na kan huri nagin parasambay. Dai sinabi kan propeta kun sarong pangatorogan o sarong bisyon an isinaysay nia manongod sa saiyang buhay pampamilya.
1:7—Noarin pinahelingan nin pagkaherak asin ilinigtas an kamag-anakan nin Juda? Naotob ini kan 732 B.C.E., kan panahon ni Hadeng Ezequias. Kan panahon na iyan, tinapos ni Jehova an huma kan Asiria sa Jerusalem paagi sa pagsugo nin sarong anghel tanganing gadanon sa sarong banggi an 185,000 kan kaiwal na hukbo. (2 Hade 19:34, 35) Sa siring, ilinigtas ni Jehova an Juda, bakong “paagi sa busog o paagi sa espada o paagi sa guerra, paagi sa mga kabayo o paagi sa mga parakabayo,” kundi paagi sa sarong anghel.
1:10, 11—Mantang an amihanan na kahadean nin Israel buminagsak kan 740 B.C.E., paano an mga aki ni Israel ‘tiniripon sa pagkasararo’ kaiba kan mga aki ni Juda? Dakol hale sa amihanan na kahadean an nagduman sa Juda bago an mga nag-eerok sa daga nin Juda darahon na bihag sa Babilonya kan 607 B.C.E. (2 Cronica 11:13-17; 30:6-12, 18-20, 25) Kan an Judiong mga distiero magbalik sa saindang dagang tinuboan kan 537 B.C.E., kaiba sa mga nagbaralik an mga gikan kan amihanan na kahadean nin Israel.—Esdras 2:70.
2:21-23—Ano an ihinula kan mga tataramon ni Jehova: “Tunay na isasabwag ko [an Jezreel] nin siring sa banhi para sa sako sa daga, asin magpapaheling ako nin pagkaherak sa saiya”? Jezreel an ngaran kan panganay na aki ni Oseas ki Gomer. (Oseas 1:2-4) An kahulogan kan ngaran na iyan, “An Dios Masabwag nin Banhi,” sarong hula manongod sa pagtipon ni Jehova nin sarong maimbod na natatada kan 537 B.C.E. asin pagsabwag sa mga iyan sa Juda siring sa banhi. An daga na nagin gaba sa laog nin 70 taon kaipuhan na ngonyan na magpaluwas nin trigo, mahamis na arak, asin lana. Sa poetikong paagi, sinasabi kan hula na an marahay na mga bagay na ini makikiolay sa daga na magpaluwas kan mga sustansia kaiyan, asin an daga makikiolay sa kalangitan para sa oran. Dangan, an kalangitan makikimaherak sa Dios na magtao nin panganoron tanganing mag-oran. An gabos na ini sa katuyohan na abundang itao an mga pangangaipo kan nagbaralik na natatada. Inaplikar ni apostol Pablo asin apostol Pedro an Oseas 2:23 sa pagtipon nin sarong natatada kan espirituwal na Israel.—Roma 9:25, 26; 1 Pedro 2:10.
Mga Leksion Para sa Sato:
1:2-9; 3:1, 2. Isip-isipon an personal na pagsasakripisyo ni Oseas paagi sa pagdadanay na may agom bilang pagkuyog sa kabotan nin Dios! Kun manongod sa paggibo kan kabotan nin Dios, sagkod saen kita andam na lingawan nguna an satong personal na mga gusto?
1:6-9. Ikinakaongis ni Jehova an espirituwal na pagsambay, kun paanong ikinakaongis nia an literal na pagsambay.
1:7, 10, 11; 2:14-23. Naotob an ihinula ni Jehova manongod sa Israel asin Juda. An tataramon ni Jehova pirmeng nagigin totoo.
2:16, 19, 21-23; 3:1-4. Si Jehova andam na magpatawad sa mga nagpapaheling nin odok sa pusong pagsolsol. (Nehemias 9:17) Kapareho ni Jehova, maninigo kitang magin mapagmalasakit asin maheherakon sa mga pagtratar niato sa iba.
“SI JEHOVA MAY ASUNTO”
“Si Jehova may asunto sa mga nag-eerok sa daga.” Taano? Huli ta “mayo nin katotoohan ni mamomoton na kabootan ni kaaraman dapit sa Dios sa daga.” (Oseas 4:1) An matinumang na banwaan nin Israel nakikabtang sa pandadaya asin pagpabolos nin dugo saka nakagibo nin literal patin espirituwal na pakikisaro. Imbes na mag-asa sa Dios para sa tabang, “sa Egipto sinda nag-apod; sa Asiria sinda nagduman.”—Oseas 7:11.
Ipinahayag ni Jehova an saiyang paghokom, na sinasabi: “An Israel hahalonon.” (Oseas 8:8) An kahadean nin Juda may kasalan. “Si Jehova igwa nin asunto sa Juda,” an sabi sa Oseas 12:2, “tanganing singilon an Jacob oyon sa saiyang mga dalan; oyon sa saiyang mga pagtratar babalosan nia sia.” Alagad segurado an pagbabalik, huli ta an Dios nanunuga: “Hale sa kamot nin Sheol tutuboson ko sinda; hale sa kagadanan ililigtas ko sinda.”—Oseas 13:14.
Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:
6:1-3—Siisay an nagsasabi: “Madia kamo, asin bumalik kita ki Jehova”? An bakong maimbod na mga Israelita tibaad dinadagka an lambang saro na magbalik ki Jehova. Kun totoo ini, nagsasaginsagin sana sindang nagsosolsol. An saindang mamomoton na kabootan dai naghahaloy asin temporaryo sana siring sa “panganoron sa kaagahan asin . . . sa ambon na amay na nawawara.” (Oseas 6:4) Sa ibong na lado, posibleng an nagtataram digdi iyo si Oseas na nakikimaherak sa banwaan na magbalik ki Jehova. Ano man an kamugtakan, an sumbikalan na mga nag-eerok sa sampulong tribong kahadean nin Israel kaipuhan na magpaheling nin tunay na pagsolsol asin talagang magbalik ki Jehova.
7:4—Sa anong paagi na an parasambay na mga Israelita siring sa “horno na pinalaad”? An pagbabaing na ini nag-iilustrar sa kosog kan marigsok na mga pagmawot sa saindang puso.
Mga Leksion Para sa Sato:
4:1, 6. Kun boot niatong magdanay sa pabor ni Jehova, kaipuhan kitang padagos na magkua nin kaaraman manongod sa saiya asin mamuhay oyon sa satong nanonodan.
4:9-13. Sisingilon ni Jehova an mga naggigibo nin seksuwal na imoralidad asin nakikikabtang sa maating pagsamba.—Oseas 1:4.
5:1. An mga nangengenot sa banwaan nin Dios maninigong lubos na isikwal an apostasiya. Ta kun dai, tibaad madagka ninda an nagkapira na makikabtang sa falsong pagsamba, na sa siring na paagi nagigin sindang ‘silo asin hikot’ para sa sainda.
6:1-4; 7:14, 16. An pagsolsol sa tataramon sana mapagsaginsagin asin daing kamanungdanan. Tanganing akoon an pagkaherak nin Dios, an sarong nagkasala kaipuhan na magpaheling nin odok sa pusong pagsolsol, na maririsa paagi sa saiyang pagbalik sa bagay na “mas halangkaw,” an boot sabihon, sa halangkaw na klase nin pagsamba. An saiyang gawe-gawe maninigong kaoyon kan halangkaw na mga pamantayan nin Dios.—Oseas 7:16, nota sa ibaba.
6:6. An paggibo nin kasalan nagpaparisa nin kawaran nin maimbod na pagkamoot sa Dios. Dai mahihipnoan nin ano man na espirituwal na pagsasakripisyo an kakulangan na ini.
8:7, 13; 10:13. An prinsipyo na “ano man an itinatanom nin tawo, ini man an saiyang aanihon” nagin totoo sa kamugtakan kan idolatrosong mga Israelita.—Galacia 6:7.
8:8; 9:17; 13:16. Nagin totoo an mga hula mapadapit sa amihanan na kahadean kan an kabisera kaiyan, an Samaria, sakopon kan Asiria. (2 Hade 17:3-6) Makakasarig kita na gigibohon nin Dios an saiyang sinabi asin ootobon nia an saiyang itinaram.—Bilang 23:19.
8:14. Nagpadara si Jehova nin ‘kalayo sa mga siudad nin Juda’ kan 607 B.C.E. paagi sa mga Babilonyo, na pinapangyari an ihinulang pagkagaba sa Jerusalem asin sa daga kan Juda. (2 Cronica 36:19) An tataramon nin Dios nungkang masusudya.—Josue 23:14.
9:10. Minsan ngani nagdusay sa tunay na Dios, an mga Israelita “naglaog ki Baal nin Peor, asin idinusay an saindang sadiri sa bagay na makasusupog.” Madonong kita kun maghihimate kita sa patanid kan saindang maraot na halimbawa asin magmamaan kita na dai lapason an satong pagdusay ki Jehova.—1 Corinto 10:11.
10:1, 2, 12. Maninigo niatong sambahon an Dios na may puso na bakong mapagsaginsagin. Kun kita ‘nagsasabwag para sa sato man sana nin banhi sa katanosan, nag-aani kita sono sa mamomoton na kabootan nin Dios.’
10:5. An Bet-aven (na nangangahulogan “Harong nin Karatan”) sarong mapanraot na ngaran na itinao sa Betel (na nangangahulogan “Harong nin Dios”). Kan an idolong ogbon na baka kan Bet-aven darahon na bihag, ipinagmondo kan mga nag-eerok sa Samaria an pagkawara kan pinapanongdan ninda nin debosyon. Abaa kadaing kamanungdanan an pagtiwala sa daing buhay na idolo na dai ngani kayang protehiran an sadiri kaiyan!—Salmo 135:15-18; Jeremias 10:3-5.
11:1-4. Pirmeng mamomoton na tinatratar ni Jehova an saiyang banwaan. An pagpasakop sa Dios nungkang sobra kanakakapagabat.
11:8-11; 13:14. An tataramon ni Jehova mapadapit sa pagbabalik kan saiyang banwaan sa tunay na pagsamba “dai nagbalik sa saiya na mayong nahaman.” (Isaias 55:11) Kan 537 B.C.E., natapos an pagkadistiero sa Babilonya asin sarong natatada an nagbalik sa Jerusalem. (Esdras 2:1; 3:1-3) An ano man na itinaram ni Jehova paagi sa saiyang mga propeta siertong mangyayari.
12:6. Maninigo kitang magin marigon na determinadong magpaheling nin mamomoton na kabootan, maggibo nin hustisya, asin danay na maglaom ki Jehova.
13:6. An mga Israelita “nabasog asin an saindang puso nagpoon na magpalangkaw. Kaya nalingawan ninda [si Jehova].” Kaipuhan niatong likayan an ano man na tendensia na magpaabaw-abaw.
“TANOS AN MGA DALAN NI JEHOVA”
Si Oseas nakimaherak: “Bumalik ka, O Israel, ki Jehova na saimong Dios, huli ta napukan ka sa saimong sala.” Sinadol nia an banwaan na magsabi ki Jehova: “Patawadon mo logod an sala; asin akoa an marahay, asin idodolot niamo bilang balos an mga torilyo kan samong mga ngabil.”—Oseas 14:1, 2.
An nagsosolsol na nagkasala maninigong bumalik ki Jehova, akoon an saiyang mga dalan, asin magdolot sa saiya nin mga atang nin pag-omaw. Taano? Huli ta “tanos an mga dalan ni Jehova, asin an mga matanos iyo an magraralakaw dian.” (Oseas 14:9) Naggagayagaya nanggad kita na dakol pa an “madorolok nanggad na may pagtakig ki Jehova asin sa saiyang karahayan sa huring kabtang kan mga aldaw”!—Oseas 3:5.
[Ritrato sa pahina 15]
An buhay pampamilya ni Oseas nag-iilustrar kan mga pagtratar ni Jehova sa Israel
[Ritrato sa pahina 17]
Huli kan pagbagsak kan Samaria kan 740 B.C.E., nawara na an sampulong tribong kahadean nin Israel