An Soberaniya ni Jehova Asin an Kahadean nin Dios

“Saimo, O Jehova, an kadakulaan asin an pagkamakakamhan asin an kagayonan asin an kamahalan patin an dignidad . . . Saimo an kahadean, O Jehova.”—1 CRONICA 29:11.

1. Taano ta si Jehova an may katanosan na magin Soberano kan uniberso?

“SI Jehova mismo nagparigon kan saiyang trono sa mismong kalangitan; asin an saiyang sadiring pagkahade nagsakop sa gabos na bagay.” (Salmo 103:19) Paagi sa mga tataramon na iyan, sinambit kan salmista an pundamental na katotoohan mapadapit sa pamamahala. Si Jehova Dios, bilang an Kaglalang, iyo an may katanosan na magin Soberanong Namamahala kan uniberso.

2. Paano ilinadawan ni Daniel an espiritung mga linalang na sakop ni Jehova?

² Siempre, tanganing magin soberano, kaipuhan na igwa nin mga sakop. Sa kapoonpooni, ginamit ni Jehova an saiyang soberaniya sa espiritung mga linalang na sia mismo an naglalang—enot an bugtong niang Aki dangan an mga hukbo nin mga anghel. (Colosas 1:15-17) Sa mas huring marhay na panahon, paagi sa bisyon ipinatanaw ki propeta Daniel an pamamahala ni Jehova. Sia nagbareta: “Padagos akong nagheling sagkod na may mga tronong ibinugtak asin an Suanoy kan mga Aldaw nagtukaw. . . . Sangribong rinibo an padagos na naglilingkod sa saiya, asin sampulong ribo na tigsarampulong ribo an padagos na nagtitirindog sa atubangan nia.” (Daniel 7:9, 10) Sa laog nin haloyon nang panahon, si Jehova, “an Suanoy kan mga Aldaw,” nangenot bilang Soberano sa saiyang dakulaon asin aregladong pamilya nin espiritung mga aki, na naglingkod bilang mga “ministro” na naggigibo kan saiyang kabotan.—Salmo 103:20, 21.

3. Paano an soberaniya ni Jehova pinahiwas an sakop sagkod sa pisikal na uniberso?

³ Sa kahurihurihi, pinahiwas ni Jehova an saiyang pamamahala paagi sa paglalang kan mahiwason asin komplikadong pisikal na uniberso, kaiba an daga. (Job 38:4, 7) Para sa sarong nagmamasid sa daga, an mga bagay sa kalangitan nagpupunsionar na igwa kan siring na pagkaareglado asin pagkaeksakto na huli kaiyan garo baga dai na nangangaipo nin siisay man tanganing maggiya o magkontrol sa mga iyan. Pero, an salmista nagsabi: “[Si Jehova] mismo nagboot, asin sinda nalalang. Asin pinapagdanay nia sinda sagkod lamang, sa panahon na daing talaan. Sarong regulasyon an itinao nia, asin dai iyan malihis.” (Salmo 148:5, 6) Kaidto pa, ginagamit na ni Jehova an saiyang soberaniya sa pagdirehir, pagkontrol, asin pamamahala sa mga pagpunsionar kan rona nin mga espiritu asin kan pisikal na uniberso.—Nehemias 9:6.

4. Paano ginagamit ni Jehova an saiyang soberaniya sa mga tawo?

⁴ Paagi sa paglalang sa enot na tawong mag-agom, ginamit nin Dios an saiyang soberaniya  sa saro pang paagi. Apuera sa pagtao sa mga tawo kan gabos na kinakaipuhan ninda tanganing magkaigwa nin may katuyohan asin nakakakontentong buhay, itinao sa sainda ni Jehova an pamamahala sa mas hababang mga linalang sa daga—sarong pagdelegar nin autoridad. (Genesis 1:26-28; 2:8, 9) Sa siring, malinaw na an pamamahala nin Dios bako sanang matinao asin maboot kundi nagtatao man iyan nin onra saka dignidad sa mga sakop kaiyan. Sagkod na si Adan asin Eva nagpapasakop sa soberaniya ni Jehova, yaon sa sainda an paglaom na mabuhay sagkod lamang sa paraisong istaran digdi sa daga.—Genesis 2:15-17.

5. Ano an masasabi niato manongod sa paggamit ni Jehova kan saiyang soberaniya?

⁵ Ano an puede niatong ikongklusyon sa gabos na ini? Enot, pirmeng ginagamit ni Jehova an saiyang soberaniya sa gabos niang linalang. Ikaduwa, an pamamahala nin Dios matinao asin nagtatao nin dignidad. Ultimo, an satong pagkuyog asin pagsuportar sa pamamahala nin Dios maresulta sa daing sagkod na mga bendisyon. Bakong makangangalas na si Hadeng David kan suanoy na Israel napahirong magsabi: “Saimo, O Jehova, an kadakulaan asin an pagkamakakamhan asin an kagayonan asin an kamahalan patin an dignidad; huli ta an gabos na bagay sa kalangitan asin sa daga saimo. Saimo an kahadean, O Jehova, an Saro na naglalangkaw man kan saimong sadiri bilang payo kan gabos.”—1 Cronica 29:11.

Taano ta Kaipuhan an Kahadean nin Dios?

6. Ano an koneksion kan soberaniya nin Dios sa saiyang Kahadean?

⁶ Mantang pirme nang ginagamit ni Jehova, an Unibersal na Soberano, an saiyang kapangyarihan asin pagkamakakamhan, taano ta kaipuhan an Kahadean nin Dios? Sa pangkagabsan, ginagamit nin sarong soberano an saiyang autoridad paagi sa sarong ahensia na iyo an namamahala sa saiyang mga sakop. Kun siring, an Kahadean nin Dios iyo an kapahayagan o paggamit kan unibersal na soberaniya nin Dios sa saiyang mga linalang, sarong paagi o ahensia na ginagamit nia tanganing gibohon an saiyang pamamahala.

7. Taano ta nag-establisar si Jehova nin bagong kapahayagan kan saiyang soberaniya?

⁷ Ipinahayag ni Jehova an saiyang soberaniya sa laen-laen na paagi asin sa laen-laen na panahon. Nag-establisar sia nin bagong kapahayagan kan saiyang soberaniya bilang reaksion sa bagong pangyayari. Nangyari ini kan an rebeldeng espiritung aki nin Dios, si Satanas, mapangganang inimpluwensiahan si Adan asin Eva na magrebelde tumang sa pamamahala ni Jehova. An pagrebeldeng iyan sarong pag-atake sa soberaniya nin Dios. Sa anong paagi? Paagi sa pagsabi ki Eva na sia ‘dai nanggad magagadan’ kun sia makakan kan ipinagbabawal na prutas, isinuherir ni Satanas na si Jehova nagpuputik, asin kun siring dai mapagtitiwalaan. Sinabi pa ni Satanas ki Eva: “Naaaraman nin Dios na sa mismong aldaw na kamo kumakan kaiyan mabubuklat an saindong mga mata asin kamo magigin arog nin Dios, na nakakamidbid kan marahay asin maraot.” Isinuherir ni Satanas na mas mapaparahay si Adan asin Eva paagi sa dai pag-intindi sa pagboot nin Dios asin pagigin independiente. (Genesis 3:1-6) Direktang angat iyan sa pagkamakatanosan kan pamamahala nin Dios. Ano an gigibohon ni Jehova?

8, 9. (a) Paano tatawan nin atension nin sarong soberanong tawo an pagrebelde kan saiyang nasasakopan? (b) Ano an ginibo ni Jehova bilang reaksion sa pagrebelde sa Eden?

⁸ Ano an linalaoman niatong gigibohon nin sarong namamahala kun an saiyang nasasakopan direktang nagrebelde sa saiya? An mga pamilyar sa kasaysayan puedeng magirumdoman an nagkapira sa siring kaiyan na mga pangyayari. Imbes na baliwalaon na sana an pagrebelde, sa parate hohokoman nin sarong soberanong tawo—dawa sarong maboot na namamahala—an mga rebelde, na ipinapahayag na sinda nagkasala nin pagtraydor. Dangan an namamahala puedeng magtao nin kapangyarihan sa siisay man tanganing daogon an mga rebelde asin ikabalik an katoninongan. Kaagid kaiyan, ipinaheling ni Jehova na lubos niang kontrolado an situwasyon  kan humiro sia tolos-tolos asin hokoman nia an mga rebelde. Ipinahayag nia na si Adan asin Eva dai maninigo sa regalo na buhay na daing katapusan, asin pinaluwas Nia sinda sa hardin nin Eden.—Genesis 3:16-19, 22-24.

⁹ Sa pagsabi kan saiyang paghokom tumang ki Satanas, ihinayag ni Jehova an bagong kapahayagan kan saiyang soberaniya, an paaging gagamiton nia tanganing ibalik an katoninongan asin areglo sa bilog na nasasakopan nia. Sinabi nin Dios ki Satanas: “Papag-iiwalon taka asin an babae saka an saimong banhi asin an saiyang banhi. Lulugadon ka nia sa payo asin lulugadon mo sia sa bool.” (Genesis 3:15) Sa siring, ihinayag ni Jehova na katuyohan niang tawan nin kapangyarihan an “banhi” tanganing ronoton si Satanas asin an mga hukbo kaini saka tanganing patunayan an pagkamakatanosan kan Saiyang soberaniya.—Salmo 2:7-9; 110:1, 2.

10. (a) Siisay man nanggad an nagin “banhi”? (b) Ano an sinabi ni Pablo manongod sa kaotoban kan enot na hula?

¹⁰ An “banhi” na iyan iyo si Jesu-Cristo, kaiba an napapalaen na grupo nin kairibang namamahala. Iriba sindang minabilog kan Mesiyanikong Kahadean nin Dios. (Daniel 7:13, 14, 27; Mateo 19:28; Lucas 12:32; 22:28-30) Minsan siring, dai tolos ihinayag an gabos na ini. Sa katunayan, an pagkaotob kan enot na hula nagdanay na “sagradong hilom na dai ipinahayag sa laog nin haloy na mga panahon.” (Roma 16:25) Sa laog nin dakol na siglo, hinidaw kan mga tawong may pagtubod an panahon na mahahayag an “sagradong hilom” asin maootob an enot na hula para sa pagbindikar kan soberaniya ni Jehova.—Roma 8:19-21.

Gradwal na Ihinayag an “Sagradong Hilom”

11. Ano an ihinayag ni Jehova ki Abraham?

¹¹ Sa pag-agi nin panahon, gradwal na ihinayag ni Jehova an mga aspekto kan “sagradong hilom kan kahadean nin Dios.” (Marcos 4:11) Kabilang sa mga pinahayagan kaiyan ni Jehova iyo si Abraham, na inapod na “katood ni Jehova.” (Santiago 2:23) Nanuga si Jehova ki Abraham na “magibo [Sia] nin dakulang nasyon” hale sa saiya. Kan huri, ihinayag pa nin Dios ki Abraham: “An mga hade magirikan sa saimo,” asin “paagi sa saimong banhi an gabos na nasyon sa daga magbebendisyon nanggad kan saindang sadiri.”—Genesis 12:2, 3; 17:6; 22:17, 18.

12. Paano nahayag an banhi ni Satanas pagkatapos kan Baha?

¹² Kan panahon ni Abraham, igwa na nin mga tawo na nagprobar na mamahala asin magdominar. Halimbawa, mapadapit ki Nimrod, an makoapo sa tuhod ni Noe, an Biblia nagsasabi: “Sia an nagpoon sa pagigin makapangyarihan sa daga. Ipinaheling nia an saiyang sadiri na makosog na paraayam tumang ki Jehova.” (Genesis 10:8, 9) Malinaw nanggad, si Nimrod asin an iba pang nagnombra sa sadiri na mga namamahala nasa irarom kan kontrol ni Satanas. Sinda asin an saindang mga parasuportar nagin kabtang kan banhi ni Satanas.—1 Juan 5:19.

13. Ano an ihinula ni Jehova paagi ki Jacob?

¹³ Sa ibong kan mga paghihingoa ni Satanas na magkaigwa sia nin namamahalang mga tawo, padagos na inootob ni Jehova an saiyang katuyohan. Paagi sa makoapo ni Abraham na si  Jacob, ihinayag ni Jehova: “An setro dai mahale ki Juda, ni an baston nin komandante hale sa tahaw kan saiyang mga bitis, sagkod na dumatong si Silo; asin mapapasaiya an pagkuyog kan mga banwaan.” (Genesis 49:10) An termino na “Silo” nangangahulogan na “Sia na Saiya Iyan; Sia na Kagsadiri Kaiyan.” Sa siring, ipinaparisa kan makahulang mga tataramon na ini na may madatong na saro na igwa kan legal na deretso na umako kan “setro,” o soberaniya, asin kan “baston nin komandante,” o pamamahala, sa “mga banwaan,” o sa bilog na katawohan. Siisay daw an Saro na ini?

“Sagkod na Dumatong si Silo”

14. Ano an ipinakipagtipan ni Jehova ki David?

¹⁴ Sa mga henerasyon na gikan ki Juda, an enot na pinili ni Jehova tanganing magin hade sa saiyang banwaan iyo an pastor na si David, an aking lalaki ni Jese. * (1 Samuel 16:1-13) Sa ibong kan saiyang mga kasalan asin sala, si David nakanompong nin pabor ki Jehova huli sa saiyang kaimbodan sa soberaniya ni Jehova. Sa pagtao nin dugang pang liwanag manongod sa hula sa Eden, si Jehova nakipagtipan ki David, na sinasabi: “Ibabangon ko nanggad an saimong banhi kasunod mo, na maluwas hale sa saimong nasa laog na mga kabtang; asin papasarigon ko nanggad an saiyang kahadean.” Bako sanang an aki asin kasalihid ni David na si Salomon an magigin kalabot dian, huli ta sinabi sa tipan: “Papasarigon ko nanggad an trono kan saiyang kahadean sagkod sa panahon na daing talaan.” Lininaw kan tipan na iyan ki David na, pag-abot nin panahon, an ipinanugang “banhi” kan Kahadean madatong gikan sa pamilya ni David.—2 Samuel 7:12, 13.

15. Taano an kahadean nin Juda ta puedeng mansayon na nagrerepresentar sa Kahadean nin Dios?

¹⁵ Paagi ki David, pinonan an dinastiya nin mga hade na linahidan kan halangkaw na saserdote nin banal na lana. Sa siring, an mga hadeng ini puedeng apodon na mga linahidan, o mga mesiyas. (1 Samuel 16:13; 2 Samuel 2:4; 5:3; 1 Hade 1:39) Sinasabi na nakatukaw sinda sa trono ni Jehova asin namamahala bilang mga hade para ki Jehova sa Jerusalem. (2 Cronica 9:8) Sa paaging iyan, an kahadean nin Juda nagrerepresentar sa Kahadean nin Dios, an kapahayagan kan soberaniya ni Jehova.

16. Ano an mga resulta sa pamamahala kan mga hade nin Juda?

¹⁶ Kan an hade asin an banwaan nagpapasakop sa soberaniya ni Jehova, inako ninda an Saiyang proteksion asin bendisyon. Sa partikular, an paghade ni Salomon sarong panahon na may pambihirang katoninongan asin prosperidad, na nagtatao nin makahulang patanaw kan pamamahala kan Kahadean nin Dios kun lubos nang haleon an impluwensia ni Satanas asin mabindikar na an soberaniya ni Jehova. (1 Hade 4:20, 25) Makamomondo, an kadaklan kan mga hade sa linahe ni David dai nakaabot sa mga kahagadan ni Jehova, asin an banwaan nagkasala nin idolatriya asin imoralidad. Sa katapustapusi, itinogot ni Jehova na an kahadean laglagon kan mga Babilonyo kan 607 B.C.E. Garo baga nagin mapanggana si Satanas sa saiyang pagprobar na pakaraoton an soberaniya ni Jehova.

17. Ano an nagpapaheling na si Jehova pa man giraray an may lubos na kontrol sa ibong kan pagbagsak kan kahadean sa linahe ni David?

¹⁷ An pagbagsak kan kahadean sa linahe ni David—asin an mas naenot na pagbagsak kan amihanan na kahadean nin Israel—nagtao nin prueba, bako nin ano man na kakulangan o pagkasudya kan soberaniya ni Jehova, kundi kan miserableng mga resulta kan impluwensia ni Satanas asin kan pagigin independiente nin tawo sa Dios. (Talinhaga 16:25; Jeremias 10:23) Tanganing ipaheling na ginagamit pa man giraray nia an saiyang soberaniya, nagpahayag si Jehova paagi ki propeta Ezequiel: “Haleon mo an turbante, asin tangkason mo an korona. . . . Gagabaon ko, gagabaon ko, gagabaon ko iyan. Asin kun dapit man kaini, dai nanggad iyan magigin sadiri nin siisay man sagkod na magdatong sia na igwa kan legal na deretso, asin iyan itatao ko sa saiya.” (Ezequiel 21:26, 27) Ipinaparisa kan mga tataramon  na iyan na an ipinanugang “banhi,” an Saro “na igwa kan legal na deretso,” dai pa nag-abot.

18. Ano an sinabi ki Maria kan anghel na si Gabriel?

¹⁸ Umabante kita sa mga taon nin 2 B.C.E. An anghel na si Gabriel isinugo ki Maria, sarong birhen na babae sa Nazaret, na sarong siudad sa Galilea sa amihanan na Palestina. Sinabi nia: “Uya! ika mangingidam sa saimong matris asin mangangaki nin sarong aking lalaki, asin aapodon mo an saiyang ngaran na Jesus. An sarong ini magigin dakula asin aapodon na Aki kan Kaharohalangkawe; asin itatao sa saiya ni Jehova Dios an trono ni David na saiyang ama, asin sia mamamahala bilang hade sa kamag-anakan ni Jacob sagkod lamang, asin dai magkakaigwa nin katapusan an saiyang kahadean.”—Lucas 1:31-33.

19. Anong panahon para sa maogmang mga pangyayari an harani na?

¹⁹ Sa katapustapusi, an panahon para sa paghayag kan “sagradong hilom” harani na. An pangenot na Saro kan ipinanugang “banhi” madali nang maglataw. (Galacia 4:4; 1 Timoteo 3:16) Lulugadon sia ni Satanas sa bool. Alagad lulugadon man kan ‘banhing’ iyan an payo ni Satanas, na lalaglagon sia asin an gabos niang parasuportar. Magpapatotoo man sia na paagi sa Kahadean nin Dios, reremedyohan an gabos na danyos na ginibo ni Satanas asin mabibindikar an soberaniya ni Jehova. (Hebreo 2:14; 1 Juan 3:8) Paano ini gigibohon ni Jesus? Anong halimbawa an iwinalat nia tanganing arogon niato? Makukua niato an mga simbag sa sunod na artikulo.

[Nota sa Ibaba]

Ikakapaliwanag daw Nindo?

• Taano ta makatanosan na si Jehova an Soberano kan uniberso?

• Taano ta katuyohan ni Jehova na mag-establisar nin Kahadean?

• Paano gradwal na ihinayag ni Jehova an “sagradong hilom”?

• Ano an nagpapaheling na si Jehova an may lubos na kontrol sa ibong kan pagbagsak kan kahadean sa linahe ni David?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 23]

Ano an ihinula ni Jehova paagi ki Abraham?

[Ritrato sa pahina 25]

Taano ta an pagbagsak kan kahadean sa linahe ni David bakong prueba nin ano man na pagkasudya kan soberaniya ni Jehova?