Si Jesus daw May Sadiring Biblia Kaidto?

MAYO si Jesus nin sadiring Biblia kaidto. Taano? Huling an kompletong Biblia na igwa kita ngonyan mayo pa kan panahon ni Jesus. Minsan siring, an mga sinagoga pirmeng igwa nin mga koleksion nin mga rolyo na dian may mga isinurat, na poon kaidto nagin kabtang kan Biblia na aram niato. Nagbasa si Jesus sa rolyo ni Isaias na nasa sinagoga sa Nazaret. (Lucas 4:16, 17) Nadangog ni apostol Pablo an “pampublikong pagbasa sa Ley asin sa Mga Propeta” sa Antioquia sa Pisidia. (Gibo 13:14, 15) Asin sinabi kan disipulong si Santiago na an mga isinurat ni Moises ‘binasa nin makosog sa mga sinagoga kada sabbath.’—Gibo 15:21.

An mga indibiduwal daw kan enot na siglo may sadiring mga rolyo kan Banal na Kasuratan? Minalataw na igwa kaiyan an Etiopeng kapon sa palasyo ni Reyna Candace, huli ta sia “nagtutukaw sa saiyang karuwahe patin binabasa nin makosog an libro ni propeta Isaias” kan matagboan sia ni disipulo Felipe sa dalan pasiring sa Gaza. (Gibo 8:26-30) Pinakiolayan ni apostol Pablo si Timoteo na darahon “an mga rolyo, nangorogna an mga pergamino.” (2 Timoteo 4:13) Minsan ngani dai sinabi ni Pablo kun anong klaseng mga rolyo iyan, posible nanggad na ini mga kabtang kan Hebreong Kasuratan.

Sinabi ni Alan Millard, propesor nin mga lenguaheng arog kan Hebreo, Aramaiko, asin Arabe (Semitic languages), na sa tahaw kan mga Judio, an pagkaigwa nin sadiring mga rolyo kan Kasuratan posibleng para sana sa “piling mga tawo sa Palestina, para sa gabos na naghihingakong edukado, para sa nagkapira sa mga Fariseo asin para sa mga paratokdo arog ni Nicodemo.” An sarong dahelan iyo an gastos. Kinakalkulo ni Millard “an presyo na anom sagkod sampulong denario para sa sarong kopya kan Isaias” asin sinasabi nia na an kompletong Hebreong Biblia “magkakaigo sa 15 sagkod 20 rolyo,” o puedeng may kantidad na mga kabangang taon na sueldo.

Dai sinasabi sa Biblia kun si Jesus o an saiyang mga disipulo may sadiring mga kopya nin mga rolyo kan Biblia. Minsan siring, daing duda na kabisado ni Jesus an Kasuratan, na tuom na masasambit o masasabi nia an Kasuratan. (Mateo 4:4, 7, 10; 19:4, 5) Bako daw na maninigo ining makamotibar sa sato ngonyan na magin pamilyar na marhay sa Biblia, huling sa pangkagabsan iyan barato asin pasil sana nanggad na magkaigwa kaiyan?