Isikwal an “mga Bagay na Daing Kamanungdanan”

“An nagmamaigot na magkamit nin mga bagay na daing kamanungdanan tikapo an puso.”​—TAL. 12:11.

1. Ano an nagkapira sa satong mahahalagang bagay, asin ano an pinakamarahay na paagi nin paggamit kaiyan?

BILANG mga Kristiano, kita gabos igwa nin manlaenlaen na klase nin mahahalagang bagay. Puedeng kaiba dian an marahay na salud asin kosog, natural na kakayahan nin isip, o kayamanan. Huling namomotan niato si Jehova, naoogma kitang gamiton an mga bagay na iyan sa paglilingkod sa saiya asin sa siring hinihimate niato an ipinasabong na sadol: “Tawan mo nin onra si Jehova paagi sa saimong mahahalagang bagay.”​—Tal. 3:9.

2. Anong patanid an itinatao kan Biblia manongod sa mga bagay na daing kamanungdanan, asin paano minaaplikar sa literal an patanid na ini?

² Sa ibong na lado, an Biblia nagsasabi man dapit sa mga bagay na daing kamanungdanan asin nagpapatanid na dai pagsayangon an satong mahahalagang bagay sa pagmamaigot na magkamit nin mga bagay na daing kamanungdanan. Mapadapit digdi, isip-isipa an mga tataramon sa Talinhaga 12:11: “An nagkukultibar kan saiyang daga mababasog man nin tinapay, alagad an nagmamaigot na magkamit nin mga bagay na daing kamanungdanan tikapo an puso.” Bakong depisil saboton kun paano minaaplikar sa literal an talinhagang iyan. Kun ginagamit nin sarong tawo an saiyang panahon asin kosog sa maigot na pagtatrabaho tanganing itao an mga pangangaipo kan saiyang pamilya, posibleng marhay na minsan paano magkakaigwa sia nin seguridad. (1 Tim. 5:8) Minsan siring, kun sinasayang nia an saiyang mahahalagang bagay sa pagmamaigot na magkamit nin mga bagay na daing kamanungdanan, ipinapaheling nia na ‘tikapo an saiyang puso,’ na mayo sia nin timbang na paghusgar asin marahay na motibasyon. Posibleng gayo na matios an siring na tawo.

3. Paano minaaplikar sa satong pagsamba an patanid kan Biblia manongod sa mga bagay na daing kamanungdanan?

³ Pero, paano kun iaaplikar niato sa satong pagsamba an prinsipyo kan talinhagang iyan? Kun siring masasabotan niato na an sarong Kristiano na mahigos asin maimbod na naglilingkod ki Jehova igwa nin tunay na seguridad. Makakakompiar sia na bebendisyonan sia nin Dios ngonyan asin igwa sia nin seguradong paglaom para sa ngapit. (Mat. 6:33; 1 Tim. 4:10) Minsan siring, an sarong Kristiano na nalilingling kan mga bagay na daing kamanungdanan isinasapeligro an saiyang relasyon ki Jehova asin an saiyang oportunidad na magkaigwa nin buhay na daing katapusan. Paano niato malilikayan iyan? Kaipuhan na mabatid niato kun anong mga bagay sa s atong buhay an “daing kamanungdanan” asin magin determinado kita na isikwal iyan.​—Basahon an Tito 2:11, 12.

4. Sa pangkagabsan na kahulogan, ano an mga bagay na daing kamanungdanan?

⁴ Kun siring, ano an mga bagay na daing kamanungdanan? Sa pangkagabsan na kahulogan, iyan puedeng ano man na bagay na nagrarayo kan satong atension sa bilog na kalag na paglilingkod ki Jehova. Halimbawa, puedeng kaiba sa mga iyan an manlaenlaen na klase nin pag-aling-aling. Siempre, may tamang lugar an pag-aling-aling. Alagad kun naggagamit kita nin kadakol na panahon sa “nakakaaling” na mga bagay, na pinapabayaan na an mga aktibidad may koneksion sa pagsamba niato, an pag-aling-aling nagigin bagay na daing kamanungdanan, na nakakaraot sa satong espirituwalidad.  (Ecl. 2:24; 4:6) Tanganing malikayan iyan, an sarong Kristiano kaipuhan na magin timbang, na maingat na minamaanan kun paano nia ginagamit an saiyang mahalagang panahon. (Basahon an Colosas 4:5.) Pero, may mga bagay na daing kamanungdanan na orog nanggad na peligroso kisa sa pag-aling-aling. Kabilang sa mga ini an falsong mga dios.

Isikwal an Daing Kamanungdanan na mga Dios

5. Sa parate, sa ano ipinapanongod kan Biblia an mga tataramon na “daing kamanungdanan”?

⁵ Interesante na sa kadaklan na bersikulo sa Biblia na dian minalataw an mga tataramon na “daing kamanungdanan,” iyan ipinapanongod sa falsong mga dios. Halimbawa, sinabi ni Jehova sa Israel: “Dai kamo maggibo nin daing kamanungdanan na mga dios para sa saindong sadiri, asin dai kamo magpatindog nin inukit na imahen o nin sagradong harigi para sa saindong sadiri, asin dai kamo magbugtak nin gapo bilang rebulto sa saindong daga tanganing dumuko dian.” (Lev. 26:1) Si Hadeng David nagsurat: “Si Jehova dakula asin dapat na gayong omawon, asin sia dapat na katakotan nin orog kisa gabos na iba pang dios. Huli ta an gabos na dios kan mga banwaan daing kamanungdanan na dios. Kun dapit ki Jehova, sia an naggibo kan kalangitan.”​—1 Cron. 16:25, 26.

6. Taano ta daing kamanungdanan an falsong mga dios?

⁶ Arog kan ipinarisa ni David, napapalibotan kita nin ebidensia kan kadakulaan ni Jehova. (Sal. 139:14; 148:1-10) Sarong pribilehio nanggad para sa mga Israelita na magkaigwa nin pakipagtipan ki Jehova! Kamangmangan nanggad na sinda tumalikod sa saiya asin dumuko sa atubangan nin inukit na mga imahen asin sagradong mga harigi! Sa kritikal na mga panahon, an saindang falsong mga dios nagin daing kamanungdanan nanggad, na mayo nin kakayahan na iligtas an sadiri kaini asin lalo na an mga parasamba kaini.​—Hok. 10:14, 15; Isa. 46:5-7.

7, 8. Paano puedeng magin siring sa sarong dios an “Kayamanan”?

⁷ Sa dakol na kadagaan ngonyan, an mga tawo nagduduko pa man giraray sa mga imahen na gibo nin tawo, asin an siring na mga dios daing serbi ngonyan siring kaidto. (1 Juan 5:21) Minsan siring, apuera sa mga imahen, may mga bagay na ilinaladawan sa Biblia bilang mga dios. Halimbawa, isip-isipa an mga tataramon na ini ni Jesus: “Mayo nin siisay man na makakapaglingkod sa duwang kagurangnan; huli ta magsalang ikakaongis nia an saro asin mamomotan nia an ikaduwa, o magigin dayupot sia sa saro asin isisikwal nia an ikaduwa. Dai kamo makakapaglingkod sa Dios asin sa Kayamanan.”​—Mat. 6:24.

⁸ Paano puedeng magin siring sa sarong dios an “Kayamanan”? Bueno, bilang halimbawa, isipon nindo an sarong gapo na nasa oma sa suanoy na Israel. An siring na gapo puedeng magin kapakipakinabang sa pagtogdok nin harong o lanob. Sa ibong na lado, kun ipinatindog iyan bilang “sagradong harigi” o bilang “rebulto,” iyan nagigin dahelan nin pagkakasala kan banwaan ni Jehova. (Lev. 26:1) Kaagid kaiyan, an kuarta igwa nin tamang lugar. Kaipuhan sana niato iyan tanganing mabuhay, asin magagamit niato iyan sa kapakipakinabang na paagi sa paglilingkod ki Jehova. (Ecl. 7:12; Luc. 16:9) Alagad kun ineenot niato an paghanap nin kuarta kisa sa satong Kristianong paglilingkod, an kuarta garo man sana nagigin dios niato. (Basahon an 1 Timoteo 6:9, 10.) Sa kinaban na ini, na an paghanap nin kayamanan mahalagang gayo sa mga tawo, kaipuhan niatong seguradohon na pinapagdadanay niato an timbang na pagmansay sa bagay na ini.​—1 Tim. 6:17-19.

9, 10. (a) Paano minamansay nin sarong Kristiano an edukasyon? (b) Ano an sarong peligro nin mas halangkaw na edukasyon?

⁹ An saro pang halimbawa nin kapakipakinabang na bagay na puedeng magin bagay na daing kamanungdanan iyo an sekular na edukasyon. Gusto niatong magkaigwa nin marahay na edukasyon an satong mga aki tanganing makapaghanapbuhay sinda. Mas mahalaga pa ngani, an Kristiano na may marahay na edukasyon mas may kakayahan na bumasa sa Biblia na may pakasabot, mangatanosan sa mga problema asin gumibo nin tamang mga kongklusyon, patin magtokdo kan mga katotoohan sa Biblia sa malinaw asin nakakakombensir na paagi. An pagkua nin marahay na edukasyon nangangaipo nin panahon, alagad kapakipakinabang an panahon na iyan.

¹⁰ Pero, kumusta man an mas halangkaw na edukasyon, na nakukua sa kolehio o unibersidad? Ini minamansay nin dakol na mahalagang marhay tanganing magin mapanggana. Pero, napapano nin nakakadanyar na propaganda an isip kan dakol na nagkukua nin siring na edukasyon. Sinasayang sana kan siring na edukasyon an mahalagang mga taon nin pagkahoben na pinakamarahay kutanang magagamit sa paglilingkod ki Jehova. (Ecl. 12:1) Tibaad bakong makangangalas na sa mga kadagaan na dian dakol an nagkaigwa nin siring na edukasyon, mas kadikit na tawo an nagtutubod sa Dios kisa kasuarin  man. Imbes na umasa sa haralangkaw na sistema nin edukasyon kan kinaban na ini para sa seguridad, an sarong Kristiano nagtitiwala ki Jehova.​—Tal. 3:5.

Dai Pagtogotan na Magin Sarong Dios an Mawot nin Laman

11, 12. Taano ta sinabi ni Pablo dapit sa nagkapira: “An saindang dios iyo an saindang tulak”?

¹¹ Sa surat ni apostol Pablo sa mga taga Filipos, sinambit nia an saro pang bagay na puedeng magin sarong dios. Nagtaram sia dapit sa nagkapira na dating kapwa parasamba: “Kadakol na, kaidto parate ko sindang nasasambitan alagad ngonyan nasasambitan ko man sinda na may pagtangis, naglalakaw bilang mga kaiwal kan hariging pasakitan ni Cristo, asin an saindang kasagkodan kalaglagan, asin an saindang dios iyo an saindang tulak, . . . patin an saindang isip nasa mga bagay na nasa daga.” (Fil. 3:18, 19) Paano puedeng magin sarong dios an tulak nin tawo?

¹² Minalataw na para sa mga kamidbid na idto ni Pablo, nagin mas mahalaga an pagmawot na gibohon an mga mawot kan laman kisa sa paglilingkod ki Jehova kaiba ni Pablo. An nagkapira tibaad literal na nagpangana sa pagkakan o pag-inom sagkod sa pagigin paslo o paraburat. (Tal. 23:20, 21; ikomparar an Deuteronomio 21:18-21.) An iba tibaad pinili na lubos na aprobetsaran an mga oportunidad na yaon sa kinaban kan enot na siglo asin sa siring naparayo an saindang atension sa paglilingkod ki Jehova. Nungka logod niatong togotan an pagmawot sa masiram daang buhay na paluyahon kita sa satong bilog na kalag na paglilingkod ki Jehova.​—Col. 3:23, 24.

13. (a) Ano an kaaraan, asin paano iyan ilinadawan ni Pablo? (b) Paano niato malilikayan an kaaraan?

¹³ Sinambit man ni Pablo an saro pang aspekto nin falsong pagsamba. Sia nagsurat: “Gadanon nindo, kun siring, an mga kabtang kan saindong hawak na yaon sa ibabaw kan daga kun dapit sa pakikisaro, pagkamaati, seksuwal na horot, nakakadanyar na mawot, asin kaaraan, na idolatriya.” (Col. 3:5) An kaaraan sarong makosog na pagmawot sa sarong bagay na mayo kita. Iyan puedeng pagmawot sa materyal na mga bagay. Puede pa nganing kaiba dian an bawal na horot sa sekso. (Ex. 20:17) Bako daw na maninigong seryosong pag-isipan na an siring na mga pagmawot kapareho man sana nin idolatriya, na pagsamba sa falsong dios? Si Jesus guminamit nin malinaw na paglaladawan tanganing ipaheling kun gurano kahalaga na gibohon an gabos na paghihingoa tanganing makontrol an siring na salang mga pagmawot.​—Basahon an Marcos 9:47; 1 Juan 2:16.

Magmaan sa mga Tataramon na Daing Kamanungdanan

14, 15. (a) Anong “bagay na daing kamanungdanan” an nagin dahelan nin pagkakasala nin dakol kan panahon ni Jeremias? (b) Taano ta mahalaga an mga tataramon ni Moises?

¹⁴ Puedeng kaiba sa mga bagay na daing kamanungdanan an mga tataramon. Halimbawa, sinabi ni Jehova ki Jeremias: “Kaputikan an ihinuhula kan mga propeta sa sakong ngaran. Dai ko sinda isinugo, ni pinagbotan ko man sinda o nagtaram ako sa sainda. Sarong falsong bisyon asin pagtoodtood saka bagay na daing kamanungdanan patin an pandadaya kan saindang puso an sinasabi ninda sa saindo bilang hula.” (Jer. 14:14) An falsong mga propetang idto naghingako na nagtataram sa ngaran ni Jehova, alagad an pinapalakop ninda iyo an sadiri nindang mga ideya, an sadiri nindang kadonongan. Sa siring, an saindang mga tataramon sarong “bagay na daing kamanungdanan.” Iyan daing halaga asin nagtao nanggad nin espirituwal na peligro. Kan 607 B.C.E., an dakol na naghimate sa siring na mga tataramon  na daing kamanungdanan nagadan na dai pa sa panahon sa kamot kan mga soldados nin Babilonya.

¹⁵ Sa kabaliktaran, sinabi ni Moises sa mga Israelita: “Idusay nindo an saindong puso sa gabos na tataramon na itinataram ko sa pagpatanid sa saindo ngonyan . . . Huli ta iyan bakong tataramon na daing kamanungdanan sa saindo, kundi iyan nangangahulogan kan saindong buhay, asin paagi sa tataramon na ini mapapalawig nindo an saindong mga aldaw sa ibabaw kan daga na saindong papadumanan sa pagdakit nindo sa Jordan tanganing sadirihon iyan.” (Deut. 32:46, 47) Iyo, an mga tataramon ni Moises ipinasabong nin Dios. Sa siring, iyan mahalaga nanggad para sa ikakarahay kan nasyon. An mga naghimate dian nagkaigwa nin halawig na buhay asin prosperidad. Pirme logod niatong isikwal an mga tataramon na daing kamanungdanan asin mangapot kita sa mahalagang mga tataramon nin katotoohan.

16. Paano niato minamansay an mga tataramon nin mga sientista na sarongat sa Tataramon nin Dios?

¹⁶ May nadadangog daw kita na mga bagay na daing kamanungdanan na itinataram ngonyan? Igwa. Halimbawa, an nagkapirang sientista nagsasabi na ipinapaheling daa kan teoriya nin ebolusyon asin kan mga nadiskobre sa iba pang langtad nin siensia na mayo na nin ano pa man na pangangaipo na maniwala sa Dios, na an gabos na bagay ikakapaliwanag paagi sa mga proseso nin naturalesa. Maninigo daw niatong ikahadit an siring na aroganteng mga tataramon? Siempre dai! An kadonongan nin tawo laen sa kadonongan nin Dios. (1 Cor. 2:6, 7) Minsan siring, aram niato na kun an mga katokdoan nin tawo sarongat sa ihinayag nin Dios, pirmeng an mga katokdoan nin tawo an sala. (Basahon an Roma 3:4.) Sa ibong kan pag-oswag nin siensia sa nagkapirang langtad kaiyan, nagdadanay na totoo an pagmansay kan Biblia sa kadonongan nin tawo: “An kadonongan kan kinaban na ini kalolongan sa Dios.” Kun ikokomparar sa dai masokol na kadonongan nin Dios, an pangangatanosan nin tawo daing kamanungdanan.​—1 Cor. 3:18-20.

17. Paano maninigong mansayon an mga tataramon kan mga namomoon sa Kakristianohan asin kan mga apostata?

¹⁷ An saro pang halimbawa nin mga tataramon na daing kamanungdanan manonompongan sa mga namomoon sa relihion nin Kakristianohan. Hinihingako ninda na nagtataram sinda sa ngaran nin Dios, alagad an kadaklan sa mga tataramon ninda bakong basado sa Kasuratan, asin an sinasabi ninda talagang daing halaga. An mga apostata man nagtataram nin mga tataramon na daing kamanungdanan, na naghihingako na mas madonong sinda kisa sa ninombrahan na “maimbod asin mapagmansay na oripon.” (Mat. 24:45-47) Minsan siring, an mga apostata nagtataram basado sa sadiri nindang kadonongan, asin an saindang mga tataramon dai nin kamanungdanan, na nagigin dahelan nin pagkakasala nin siisay man na tibaad maghinanyog dian. (Luc. 17:1, 2) Ano an puede niatong gibohon tanganing dai ninda kita madaya?

Kun Paano Isisikwal an mga Tataramon na Daing Kamanungdanan

18. Sa anong mga paagi niato ikakaaplikar an hatol na yaon sa 1 Juan 4:1?

¹⁸ An gurang nang si apostol Juan nagtao nin marahay na hatol mapadapit sa bagay na ini. (Basahon  an 1 Juan 4:1.) Kaoyon kan hatol ni Juan, pirme niatong dinadagka an mga nahuhulitan niato na baloon an itinokdo sa sainda paagi sa pagkomparar kaiyan sa Biblia. Iyan man an marahay na gibohon niato. Kun makadangog kita nin mga tataramon na nagkikritika sa katotoohan o pinapakaraot an kongregasyon, an kamagurangan, o an siisay man na tugang niato, dai niato basta-basta papaniwalaan iyan. Imbes, hapoton an satong sadiri: “An nagpapalakop daw kan estoryang ini naghihiro kaoyon kan sinasabi sa Biblia? An mga estorya o alegasyon daw na ini nagsusuportar sa katuyohan ni Jehova? Iyan daw nakakatabang sa katoninongan kan kongregasyon?” Sarong bagay na daing halaga an ano man na nadadangog niato na nagpapaluya sa kasararoan nin magturugang imbes na nagpapakosog kaiyan.​—2 Cor. 13:10, 11.

19. Paano sinesegurado kan kamagurangan na an saindang mga tataramon bakong daing kamanungdanan?

¹⁹ Kun mapadapit sa mga tataramon na daing kamanungdanan, may manonodan man na mahalagang leksion an kamagurangan. Kun kaipuhan nindang magtao nin hatol, ginigirumdom ninda an saindang mga limitasyon asin dai sinda nangangahas na magtao nin hatol basado sana sa sadiri nindang kaaraman. Maninigo na pirme nindang sambiton an sinasabi sa Biblia. An marahay na gibohon iyo an sinabi ni apostol Pablo: “Dai kamo maglihis sa mga bagay na nasusurat.” (1 Cor. 4:6) An kamagurangan dai minalihis sa mga bagay na nakasurat sa Biblia. Asin sa mas mahiwas na aplikasyon, dai sinda minalihis sa hatol na basado sa Biblia na nakasurat sa mga publikasyon kan maimbod asin mapagmansay na oripon.

20. Sa anong mga paagi kita tinatabangan na isikwal an mga bagay na daing kamanungdanan?

²⁰ An mga bagay na daing kamanungdanan​—iyan man “mga dios,” mga tataramon, o iba pa—​nakakadanyar na gayo. Sa dahelan na iyan, pirme kitang namimibi na tabangan logod kita ni Jehova na mamidbid kun ano man nanggad an mga iyan, asin hinahagad niato an saiyang paggiya kun paano iyan isisikwal. Kun ginigibo niato ini, garo man sana kita nakikiayon sa salmista sa pagsabing: “Irayo mo an sakuyang mga mata sa pakaheling kan daing halaga; papagdanayon mo akong buhay sa saimong sadiring dalan.” (Sal. 119:37) Sa sunod na artikulo, orog pa niatong pag-oolayan an halaga kan pag-ako sa paggiya ni Jehova.

Ikakapaliwanag daw Nindo?

• Sa pangkagabsan na kahulogan, anong “mga bagay na daing kamanungdanan” an maninigo niatong isikwal?

• Paano niato malilikayan na togotan an kuarta na magin siring sa sarong dios?

• Sa anong paagi puedeng magin idolatriya an mga mawot nin laman?

• Paano niato isisikwal an mga tataramon na daing kamanungdanan?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 3]

Dinagka an mga Israelita na ‘kultibaron an saindang daga,’ bakong magmaigot na kamtan an mga bagay na daing kamanungdanan

[Ritrato sa pahina 5]

Nungkang togotan an pagmawot sa materyal na mga bagay na paluyahon kamo sa paglilingkod ki Jehova

[Ritrato sa pahina 6]

Puedeng magkaigwa nin dakulang halaga an mga tataramon kan kamagurangan