Mga Bagay na Dapat Niatong Dulagan

“Kamong mga aki nin mga rimoranon, siisay an nagpasabot sa saindo na magdulag sa nagdadangadang na grabeng kaanggotan?”​—MAT. 3:7.

1. Anong nagkapirang halimbawa nin pagdulag an nasa Biblia?

ANO an minasabong sa isip nindo kun nadadangog nindo an terminong “magdulag”? Tibaad magirumdoman nin nagkapira an guapo asin hoben na si Jose na nagdudulag sa imoral na pang-aakit kan agom ni Potifar. (Gen. 39:7-12) Tibaad magirumdoman kan iba an mga Kristiano na nagdurulag hale sa Jerusalem kan taon 66 C.E., na nagkukuyog sa patanid ni Jesus: “Kun maheling na nindo an Jerusalem na napapalibotan nin nagkakampong mga hukbo, dangan . . . an mga nasa Judea magpoon nang dumulag pasiring sa kabukidan, asin an mga nasa tahaw nia magruluwas.”​—Luc. 21:20, 21.

2, 3. (a) Ano an tunay na kahulogan kan pagkritika ni Juan Bautista sa mga namomoon sa relihion? (b) Paano tinawan ni Jesus nin puersa an patanid na itinao ni Juan?

² An mga halimbawa na nasambitan sa enotan may kalabot na pagdulag sa literal na paagi. Ngonyan, para sa tunay na mga Kristiano sa haros gabos na nasyon sa bilog na kinaban, igwa nin apretadong pangangaipo na dumulag sa piguratibong paagi. Ginamit ni Juan Bautista an terminong “magdulag” sa arog kaiyan na kahulogan. Kabilang sa nagduruman ki Juan iyo an nagpapakangmatanos na Judiong mga namomoon sa relihion na naghohonang mayo sinda nin dahelan tanganing magsolsol. Minemenos ninda an ordinaryong mga tawo na nagpapabautismo bilang simbolo nin pagsolsol. Daing takot na ibinuyagyag ni Juan an pagigin mapagsaginsagin kan mga namomoon na idto: “Kamong mga aki nin mga rimoranon, siisay an nagpasabot sa saindo na magdulag sa nagdadangadang na grabeng kaanggotan? Kaya kun siring magpaheling kamo nin bunga na angay sa pagsolsol.”​—Mat. 3:7, 8.

³ Si Juan dai nagtataram manongod sa literal na pagdulag. Sia nagpapatanid manongod sa nagdadangadang na paghokom, an aldaw nin grabeng kaanggotan; asin inapodan nia an mga namomoon sa relihion na tanganing makadulag sinda sa aldaw na iyan, kaipuhan na magpaheling sinda nin bunga na mapatunay kan saindang pagsolsol. Paghaloyhaloy, daing takot na ibinuyagyag ni Jesus an mga namomoon sa relihion​—ipinaheling kan saindang intension na gumadan na an tunay nindang ama iyo an Diablo. (Juan 8:44) Sa pagtao nin puersa sa naenot na patanid ni Juan, inapod sinda ni Jesus na “mga aki nin mga rimoranon” asin sia naghapot: “Paano kamo makakadulag sa silot nin Gehenna?” (Mat. 23:33) Ano an boot sabihon ni Jesus kan “Gehenna”?

4. Ano an boot sabihon ni Jesus kan “Gehenna”?

⁴ An Gehenna sarong kababan na lugar sa luwas kan mga lanob nin Jerusalem na duman sinusulo an mga basura asin bangkay nin hayop. Ginamit ni Jesus an Gehenna bilang simbolo nin daing sagkod na kagadanan. (Helingon an pahina 27.) Ipinapaheling kan hapot nia manongod sa pagdulag sa Gehenna na an mga namomoon sa relihion bilang sarong grupo maninigo sa daing katapusan na pagkalaglag.​—Mat. 5:22, 29.

5. Paano pinapatunayan kan kasaysayan an pagkaotob kan patanid ni Juan asin ni Jesus?

⁵ Nadagdagan pa an mga kasalan kan Judiong mga namomoon paagi sa pagpersegir ninda ki Jesus asin sa saiyang mga parasunod. Kan huri, siring kan ipinatanid ni Juan asin ni Jesus, uminabot an aldaw nin grabeng kaanggotan nin Dios. Sa siring na kamugtakan, an “nagdadangadang na grabeng kaanggotan” nakasentro sa sarong partikular na lugar, an Jerusalem asin Judea, kaya posible na makadulag sa literal na paagi. Uminabot an grabeng kaanggotan kan laglagon kan mga hukbo nin Roma an Jerusalem asin an templo kaiyan kan 70 C.E. An “kahorasaan” na iyan mas grabe kisa sa ano man na naeksperyensiahan kasuarin man kan Jerusalem. Dakol an ginadan o dinarang bihag. Mangyayari man an mas dakulang paglaglag sa dakol na  naghihingakong Kristiano asin sa mga kabilang sa iba pang mga relihion.​—Mat. 24:21.

Sarong Grabeng Kaanggotan sa Ngapit na Dapat Dulagan

6. Ano an nagpoon na maglataw sa enot na Kristianong kongregasyon?

⁶ An nagkapira sa enot na mga Kristiano nagin apostata asin nagkaigwa nin mga parasunod. (Gibo 20:29, 30) Mantang nabubuhay pa an mga apostol ni Jesus, sinda nagserbing “pang-olang” sa siring na apostasiya, alagad pagkagadan ninda, naglataw an dakol na falsong Kristianong sekta. Ngonyan, igwa nin ginatos na nagkokorontrahan na relihion sa Kakristianohan. Ihinula kan Biblia an paglataw kan klero nin Kakristianohan, na bilang sarong grupo ilinaladawan sinda bilang “an tawo nin katampalasanan” asin “an aki nin kalaglagan . . . na gagadanon kan Kagurangnan na Jesus . . . asin tutunawon paagi sa pagkahayag kan saiyang presensia.”​—2 Tes. 2:3, 6-8.

7. Taano an pananaram na “tawo nin katampalasanan” ta maninigo sa klero nin Kakristianohan?

⁷ An klero nin Kakristianohan tampalasan huli ta ilinagalag ninda an minilyon paagi sa pagpalakop nin mga katokdoan, kapiestahan, asin gawe-gawe na sarongat sa Biblia. Arog kan kinondenar ni Jesus na mga namomoon sa relihion, an mga parasamba sa presenteng panahon na kabtang kan “aki nin kalaglagan” lalaglagon na mayo nin paglaom na buhayon liwat. (2 Tes. 1:6-9) Pero, ano an kaaabtan kan mga tawo na ilinagalag kan klero nin Kakristianohan asin kan mga klerigo kan iba pang klase nin falsong relihion? Tanganing masimbag an hapot na ini, estudyaran niato an mga pangyayari na kasunod kan naenot na pagkalaglag kan Jerusalem, kan 607 B.C.E.

“Dumulag Kamo Hale sa Tahaw nin Babilonya”

8, 9. (a) Ano an ihinula ni Jeremias na mensahe para sa bihag na mga Judio sa Babilonya? (b) Pagkatapos na sakopon kan mga Medo asin Persiano an Babilonya, anong klaseng pagdulag an nagin posible?

⁸ Ihinula kan propetang si Jeremias an pagkalaglag kan Jerusalem na nangyari kan 607 B.C.E. Sinabi nia na an banwaan nin Dios dadarahon sa pagkabihag alagad ibabalik sa dagang tinuboan ninda pakalihis nin “setentang taon.” (Jer. 29:4, 10) Para sa mga Judiong bihag sa Babilonya, si Jeremias may importanteng mensahe; sinda dapat na magdanay na daing digta kan falsong relihion na isinasagibo sa Babilonya. Sa siring, magigin andam sindang magbalik sa Jerusalem asin ibalik sa dati an dalisay na pagsamba kun umabot na an itinalaan na panahon. Nangyari ini dai nahaloy pagkatapos na sakopon kan mga Medo asin Persiano an Babilonya kan 539 B.C.E. Nagpaluwas nin dekreto an Persianong Hade na si Ciro II para sa mga Judio na magbalik asin itogdok liwat an templo ni Jehova sa Jerusalem.​—Esd. 1:1-4.

⁹ Inaprobetsaran kan rinibong Judio an oportunidad na ini asin sinda nagbalik. (Esd. 2:64-67) Sa paggibo kaiyan, inotob ninda an pagboot bilang hula ni Jeremias na sa situwasyon ninda kalabot an sarong kahulogan nin pagdulag, an pagpasiring sa ibang lugar. (Basahon an Jeremias 51:6, 45, 50.) Dai itinogot kan mga kamugtakan na an gabos na Judio makaiba sa halawig na pagbaklay pabalik sa Jerusalem asin Juda. An mga mawawalat sa Babilonya, arog kan gurang nang propeta na si Daniel, magkakamit kan  bendisyon nin Dios, sagkod na bilog na puso nindang sinusuportaran an dalisay na pagsamba na nakasentro sa Jerusalem asin nagdadanay sindang siblag sa falsong pagsamba kan Babilonya.

10. Sa anong klaseng “makababaldeng mga bagay” responsable an “Dakulang Babilonya”?

¹⁰ Ngonyan, binilyon na tawo an kalabot sa manlaenlaen na klase nin falsong relihion na naggikan sa suanoy na Babilonya. (Gen. 11:6-9) Bilang sarong grupo, an mga relihion na iyan inapod na “Dakulang Babilonya, an ina kan mga patotot asin kan makababaldeng mga bagay sa daga.” (Kap. 17:5) An falsong relihion igwa nin halawig na kasaysayan nin pagsuportar sa politikal na mga namamahala sa kinaban na ini. Kaiba sa “makababaldeng mga bagay” na sia an responsable iyo an dakol na guerra na nagresulta sa ginatos na milyon na “ginadan sa daga.” (Kap. 18:24) Kaiba sa dugang pang “makababaldeng mga bagay” an pakikidorog sa aki asin an iba pang klase nin seksuwal na imoralidad na ginigibo kan mga klerigo saka tinotogotan kan mga autoridad kan iglesia. Makangangalas daw na sa dai na mahahaloy hahaleon na ni Jehova Dios sa dagang ini an falsong relihion?​—Kap. 18:8.

11. Ano an paninimbagan kan tunay na mga Kristiano sagkod na dai pa linalaglag an Dakulang Babilonya?

¹¹ An tunay na mga Kristiano, na nakakaaram kaini, may paninimbagan na patanidan an mga miembro kan Dakulang Babilonya. An sarong paagi na ginigibo ninda iyan iyo an pagdistribwir nin mga Biblia asin konektadong mga babasahon na ipinublikar kan “maimbod asin mapagmansay na oripon,” na ninombrahan ni Jesus na magtao nin espirituwal na “kakanon sa tamang panahon.” (Mat. 24:45) Kun an mga indibiduwal nagpapaheling nin interes sa mensahe kan Biblia, may ginigibong mga areglo tanganing matabangan sinda paagi sa pag-adal sa Biblia. Logod na maheling ninda an pangangaipo na ‘dumulag hale sa tahaw nin Babilonya’ bago magin huri an gabos.​—Kap. 18:4.

Dumulag Kamo sa Idolatriya

12. Paano minamansay nin Dios an pagsamba sa mga imahen asin idolo?

¹² An saro pang makababaldeng gibohon na lakop sa Dakulang Babilonya iyo an pagsamba sa mga imahen asin idolo. Iyan inaapod nin Dios na “makababaldeng mga bagay” asin “marigsok na mga idolo.” (Deut. 29:17) An gabos na gustong paogmahon an Dios kaipuhan na lumikay sa idolatriya, kaoyon kan mga tataramon nin Dios: “Ako si Jehova. Iyan an sakong ngaran; asin dai ko itatao sa iba an sakong kamurawayan, ni an sakong kaomawan sa kinortehan na mga imahen.”​—Isa. 42:8.

13. Anong tusong mga klase nin idolatriya an kaipuhan niatong dulagan?

¹³ Ibinubuyagyag man kan Tataramon nin Dios an tusong mga klase nin idolatriya. Halimbawa, an kaaraan inaapod kaiyan na “idolatriya.” (Col. 3:5) An pagkaara nangangahulogan na pagmawot kun ano an ipinagbabawal, arog kan mga rogaring nin iba. (Ex. 20:17) An anghel na nagin Satanas na Diablo nagkaigwa nin maaraon na kamawotan na magin arog kan Kaharohalangkawe asin na sia sambahon. (Luc. 4:5-7) Ini an nagpangyari sa saiya na magrebelde ki Jehova asin sugotan si Eva na mawoton an sarong bagay na ipinagbabawal nin Dios. Sa sarong paagi, naggibo man si Adan nin idolatriya paagi sa pagtogot na magin mas mahalaga an saiyang maimot na pagmawot na makaibaiba an saiyang agom kisa sa pagkuyog sa saiyang mamomoton na langitnon na Ama. Sa kabaliktaran, an gabos na gustong makadulag sa aldaw nin grabeng kaanggotan nin Dios kaipuhan na magtao sa saiya nin dai nababangang debosyon asin labanan an ano man na siring na kaaraan.

 “Dumulag Kamo sa Pakikisaro”

14-16. (a) Taano ta si Jose marahayon na halimbawa kun dapit sa moral? (b) Ano an maninigo niatong gibohon kun magkaigwa kita nin maating seksuwal na kamawotan? (c) Paano kita magigin mapanggana sa pagdulag sa pakikisaro?

¹⁴ Basahon an 1 Corinto 6:18. Kan pagmaigotan kan agom ni Potifar na akiton si Jose, sia literal na duminulag sa saiya. Marahayon nanggad na halimbawa an ipinaheling nia para sa mga Kristiano, sa mga daing agom sagkod sa mga may agom! Malinaw nanggad, an konsensia ni Jose naimpluwensiahan kan nakaaging mga pangyayari na nagpaparisa kan pagmansay nin Dios manongod sa imoralidad. Kun gusto niatong kuyogon an pagboot na ‘dumulag sa pakikisaro,’ lilikayan niato an mga bagay na puedeng makapukaw nin seksuwal na kamawotan sa saro na bako niatong agom. Sinasabihan kita: “Gadanon nindo . . . an mga kabtang kan saindong hawak . . . kun dapit sa pakikisaro, pagkamaati, seksuwal na horot, nakakadanyar na mawot, asin kaaraan, na idolatriya. Huli sa mga bagay na iyan madatong an grabeng kaanggotan nin Dios.”​—Col. 3:5, 6.

¹⁵ Mangnohon na “madatong an grabeng kaanggotan nin Dios.” Dakol sa kinaban an nagkakaigwa nin salang seksuwal na kamawotan asin sinda nagpapadaog dian. Huli kaini, kaipuhan niatong mga Kristiano na arangon an tabang asin banal na espiritu nin Dios tanganing dai kita makontrol kan maating seksuwal na kamawotan. Dugang pa, an pag-adal sa Biblia, pag-atender sa Kristianong mga pagtiripon, asin pagsabi kan maogmang bareta sa satong mga kapwa tawo matabang sa sato na ‘padagos na maglakaw segun sa espiritu.’ Sa siring, “dai [kita] makakagibo nin ano man na horot nin laman.”​—Gal. 5:16.

¹⁶ Tunay nanggad, kun kita nagheheling nin pornograpiya, kita dai ‘naglalakaw segun sa espiritu.’ Kaagid kaiyan, kaipuhan na likayan kan lambang Kristiano an pagbasa, pagheling, o pagdangog dapit sa mga bagay na nakakapukaw sa sekso. Siring man, sala para sa “mga banal” nin Dios na ikaogma an pagsuba manongod sa arog kaiyan na mga bagay o an pag-orolayan ninda iyan. (Efe. 5:3, 4) Paagi kaiyan, ipinapaheling niato sa satong mamomoton na Ama na talagang gusto niatong makadulag sa saiyang nagdadangadang na grabeng kaanggotan asin mabuhay sa matanos na bagong kinaban.

Dumulag Kamo sa “Pagkamoot sa Kuarta”

17, 18. Taano ta kaipuhan kitang dumulag sa “pagkamoot sa kuarta”?

¹⁷ Sa enot na surat nia ki Timoteo, idinoon ni Pablo an mga prinsipyo na maninigong gumiya sa Kristianong mga oripon, na an nagkapira sa sainda tibaad may linalaoman na materyal na mga pakinabang huli ta mga Kristiano an may sadiri sa sainda. Tibaad nagprobar an iba na gamiton an bagay na banal para sa paslong pakinabang. Nagpatanid si Pablo tumang sa “naghohona na an diosnon na debosyon sarong paagi nin pagkinabang [sa materyal].” An pinakadahelan kan problema tibaad iyo “an pagkamoot sa kuarta,” na puedeng magkaigwa nin maraot na epekto sa siisay man, mayaman o dukha.​—1 Tim. 6:1, 2, 5, 9, 10.

¹⁸ May naiisip daw kamong mga halimbawa sa Biblia nin mga indibiduwal na naraot an relasyon sa Dios huli sa “pagkamoot sa kuarta” o pagkamoot sa dai kaipuhan na mga bagay na nababakal nin kuarta? (Jos. 7:11, 21; 2 Ha. 5:20, 25-27) Sinadol ni Pablo si Timoteo: “Ika, O tawo nin Dios, dumulag ka sa mga bagay na ini. Kundi pagmaigotan mong isagibo an katanosan, diosnon na debosyon, pagtubod, pagkamoot, pakatagal, kahoyoan nin boot.” (1 Tim. 6:11) Mahalagang marhay an paghimate sa sadol na iyan para sa gabos na gustong makaligtas sa nagdadangadang na aldaw nin grabeng kaanggotan.

“Dumulag Ka sa mga Mawot na Konektado sa Pagkahoben”

19. Ano an kaipuhan kan gabos na hoben?

¹⁹ Basahon an Talinhaga 22:15. An kalolongan sa puso nin sarong hoben madali sana siang ikalagalag. An sarong bagay na makakatabang tanganing malabanan ini iyo an disiplina na basado sa Biblia. Dakol na Kristianong hoben na may mga magurang na bako nindang kapagtubod an naghihingoang  hanapon asin iaplikar an mga prinsipyo na yaon sa Biblia. An iba nakikinabang sa madonong na sadol kan mga maygurang sa espirituwal sa kongregasyon. Dawa kun siisay an magtao kan hatol na basado sa Biblia, an pagsunod dian puedeng magbunga nin kaogmahan ngonyan sagkod sa ngapit.​—Heb. 12:8-11.

20. Paano makakakua nin tabang an mga hoben sa pagdulag sa salang mga kamawotan?

²⁰ Basahon an 2 Timoteo 2:20-22. Huling mayo nin nakakarahay na disiplina, an puso nin dakol na hoben nabiktima nin kamangmangan, siring kan espiritu nin pakipagkompetensia, kaaraan, pakikisaro, pagkamoot sa kuarta, asin kan paghanap nin kasingawan. Ipinapabanaag kaini an “mga mawot na konektado sa pagkahoben,” na dapat na dulagan niato oyon sa sadol kan Biblia. An pagdulag nangangaipo na an Kristianong hoben magmaan sa nakakaraot na mga impluwensia, saen man iyan tibaad maggikan. Nangorognang nakakatabang an sadol nin Dios na pagmaigotan na aboton an diosnon na mga kualidad “kaibanan kan mga nag-aapod sa Kagurangnan gikan sa malinig na puso.”

21. Ano an makangangalas na panuga ni Jesu-Cristo manongod sa saiyang arog-karnerong mga parasunod?

²¹ Baga man kita hoben o gurang, an pagsayumang maghinanyog sa mga tawo na nagpoprobar na ilagalag kita nagpapaheling na gusto niatong mapabilang sa arog-karnerong mga parasunod ni Jesus na ‘minadulag sa tingog nin mga estranghero.’ (Juan 10:5) Minsan siring, an kahagadan sa pagdulag sa grabeng kaanggotan nin Dios orog pa kisa sa pagdulag sana niato sa nakakadanyar na mga bagay. Kaipuhan man niatong pagmaigotan na magkaigwa nin positibong mga kualidad. Totokaron kan sunod na artikulo an pito kaini. Igwa kita nin marahay na dahelan na orog pang siyasaton ini, huli ta si Jesus igwa kan makangangalas na panugang ini: “Ako nagtatao sa [sakong mga karnero] nin buhay na daing katapusan, asin dai sinda noarin man mapapahamak, asin mayo nin siisay man na maagaw sa sainda sa sakuyang kamot.”​—Juan 10:28.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Anong patanid an itinao ni Jesus sa mga namomoon sa relihion?

• Anong peligrosong situwasyon an napapaatubang sa minilyon ngonyan?

• Anong tusong mga klase nin idolatriya an dapat niatong dulagan?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Mga Ritrato sa pahina 8, 9]

Ano an minasabong sa isip nindo kun nadadangog nindo an terminong “magdulag”?