Mga Hapot Hale sa mga Parabasa

Igwa daw nin ano man na paglaom na bubuhayon liwat an sarong aki na nagadan na nasa matris pa kan ina?

Sa mga dai noarin man nakaeksperyensia kan kolog na magadanan nin aki sa paaging ini, tibaad masakitan sindang imahinaron an namamatean kan mga nakaeksperyensia na kaiyan. An nagkapirang magurang grabe an pagmondo sa siring na pagkagadan nin aki. Sarong ina an nagadanan nin limang aki bago pa mamundag an mga ini. Pag-abot nin panahon, ikinaogma nia na magkaigwa nin duwang aking lalaki na may marahay na salud. Pero, nagigirumdoman nia an lambang pagkagadan kan mga aki niang idto. Sagkod na sia nabubuhay, aram nia kun pira na kutana an edad kan mga aki niang gadan na kan iluwas asin nagadan na bago mamundag kun sinda nabuhay kutana. May basehan daw an siring na mga Kristiano na maglaom na bubuhayon liwat an saindang nagadan nang aki?

An simpleng simbag sa hapot na iyan iyo na dai niato aram. An Biblia dai noarin man direktang nagsasabi dapit sa pagkabuhay liwat nin mga aki na gadan na kan iluwas o nagadan bago mamundag. Minsan siring, an Tataramon nin Dios igwa talaga nin mga prinsipyo na may koneksion sa hapot na iyan asin puedeng makatao nin karangahan minsan paano.

Estudyaran niato an duwang hapot na may koneksion digdi. Enot, sa punto de vista ni Jehova, noarin nagpopoon an buhay nin tawo—sa pangingidam o sa pagkamundag? Ikaduwa, paano minamansay ni Jehova an mga aki na nasa matris pa—bilang daing kaagid na mga indibiduwal o bilang grupo sana nin mga selula asin tisyu sa matris nin babae? An mga prinsipyo sa Biblia may malinaw na simbag sa duwang hapot na iyan.

Malinaw na ihinahayag kan Ley ni Moises na an buhay nagpopoon, bakong sa pagkamundag, kundi mas amay nanggad dian. Sa anong paagi? Ipinaheling kaiyan na kagadanan an puedeng magin penalidad sa paggadan sa sarong aki na nasa matris pa. Mangnohon an ley na ini: “Kalag an ibabayad mo sa kalag.” * (Ex. 21:22, 23) Sa siring, buhay na asin saro nang buhay na kalag an aki na nasa matris pa. An pakasabot sa dai nagbabagong katotoohan na iyan nakakatabang sa minilyon na Kristiano na isikwal an pagpaaborsion, na minamansay iyan bilang sarong magabat na kasalan sa Dios.

Sabihon ta nang buhay an aki na nasa matris pa, alagad gurano daw kahalaga ki Jehova an buhay na iyan? An ley na sinambit sa enotan may kahagadan na gadanon an sarong adulto na iyo an dahelan kan pagkagadan nin sarong aki na nasa matris pa. Kun siring, malinaw nanggad na an buhay nin sarong aki na nasa matris pa may dakulang halaga sa pagheling nin Dios. Dugang pa, dakol pang teksto sa Kasuratan an naghahayag na minamansay ni Jehova an mga aki na nasa matris pa bilang daing kaagid na mga indibiduwal. Halimbawa, pinasabngan si Hadeng David na magsabi dapit ki Jehova: “Itinago mo ako sa tulak kan sakuyang ina. . . . Naheling kan saimong mga mata pati an sakuyang pagigin embrion, asin nasusurat sa saimong libro an gabos na kabtang kaiyan, kun dapit sa mga aldaw na nahaman iyan.”—Sal. 139:13-16; Job 31:14, 15.

Naheheling man ni Jehova na an mga aki na nasa matris pa igwa nin daing kaagid na mga kualidad asin puedeng may dakulang potensial sa ngapit. Mantang an agom ni Isaac na si Rebeca bados nin kambal, may ihinula si Jehova manongod sa duwang aking lalaki na nag-iiwal sa matris nia, na nagpaparisang naheling na nia an mga kualidad ninda na magkakaigwa nin epekto sa halawig na panahon.—Gen. 25:22, 23; Roma 9:10-13.

Interesante man an nangyari ki Juan Bautista. An pagkasaysay kan Ebanghelyo nagsasabi: “Kan madangog ni Elizabet an pataratara ni Maria, an omboy sa saiyang matris luminukso; asin napano si Elizabet nin banal na espiritu.” (Luc. 1:41) Sa paglaladawan sa pangyayaring ini, an doktor na si Lucas naggamit nin  Griegong tataramon na puedeng nanonongod magsalang sa aki na nasa matris pa o sa sarong namundag nang omboy. Ginamit nia an iyo man sanang tataramon kan magsurat sia manongod sa omboy na si Jesus na nakahigda sa bahogan.—Luc. 2:12, 16; 18:15.

Sa kabilogan, an Biblia daw nagtatao sa sato nin basehan na isipon na may dakulang pagkakalaen an sarong omboy na nasa matris pa asin an omboy na namundag na? Garo baga dai. Asin kaoyon iyan kan mga nadiskobre nin modernong siensia. Halimbawa, nanodan nin mga parasiyasat na an omboy sa matris may kakayahan na makamate asin humiro bilang reaksion sa nangyayari sa luwas nia. Sa siring, bakong makangangalas na an sarong bados nagkakaigwa nin dayupot na marhay na relasyon sa aki na nagtatalubo sa laog kan tulak nia.

An mga aki namumundag pakalihis nin magkakalaen na lawig nin panahon sa laog kan tulak. Isip-isipa an halimbawang ini: Sarong ina an nangaki nin kulang sa bulan asin buhay an omboy, pero nagadan ini pakalihis nin pirang aldaw. An saro pang ina nagbados nin kompleto sa bulan, alagad nagadan an aki bago mismo ini mamundag. An enot daw na ina igwa kan paglaom na bubuhayon liwat an saiyang aki huli sana ta nangaki sia nin kulang sa bulan, mantang an ikaduwang ina mayo kan siring na paglaom?

Kun siring, bilang sumaryo, malinaw na itinotokdo kan Biblia na an buhay nagpopoon sa pangingidam asin na minamansay ni Jehova an aki na nasa matris pa bilang sarong daing kaagid asin mahalagang indibiduwal. Huli sa mga katotoohan na iyan sa Kasuratan, an nagkapira tibaad mag-isip na bakong tama na sabihon na mayo nin paglaom na pagkabuhay liwat an sarong aki na nagadan na nasa matris pa. Tunay nanggad, tibaad isipon ninda na an siring na argumento nagpapaluya sa satong sono sa Kasuratan na paninindogan tumang sa aborsion, na sa pangenot basado sa mismong mga katotoohan na iyan.

Kaidto, nagbangon nin nagkapirang praktikal na hapot an magasin na ini na garo baga nagkukuestion sa posibilidad na bubuhayon liwat an mga aking nagadan bago mamundag. Halimbawa, sa Paraiso, ibubugtak daw nin Dios sa matris nin sarong babae dawa an parsial pa lang na nabilog na omboy? Minsan siring, an dugang na pag-adal asin may pamibing paghorophorop naggiya sa Namamahalang Grupo na magkongklusyon na an siring na mga pangangatanosan mayo talaga nin koneksion sa paglaom na pagkabuhay liwat. Si Jesus nagsabi: “An gabos na bagay posible sa Dios.” (Mar. 10:27) An eksperyensia mismo ni Jesus nagpapatunay na totoo an mga tataramon na iyan; an buhay nia ibinalyo hale sa langit pasiring sa matris nin sarong daraga—tunay nanggad na sarong bagay na imposible sa pagheling nin tawo.

Kun siring, an gabos daw na ini nangangahulogan na itinotokdo kan Biblia na bubuhayon liwat an mga aki na nagagadan bago mamundag? Dapat niatong idoon na dai direktang sinisimbag kan Biblia an hapot na iyan, kaya mayo nin basehan na magin dogmatiko an mga tawo dapit sa bagay na iyan. An bagay na ini puedeng magbangon nin haros daing katapusan na laen-laen na hapot. Pero, totoo na garo baga pinakamarahay na dai magkaigwa nin espekulasyon. An aram niato iyo ini: An bagay na iyan nakadepende ki Jehova Dios, na abunda sa mamomoton na kabootan asin pagkaherak. (Sal. 86:15) Daing duda, odok sa pusong minamawot nia na haleon an epekto kan kagadanan paagi sa pagkabuhay liwat. (Job 14:14, 15) Makakasarig kita na pirme niang ginigibo an tama. Bobolongon nia an dakol na lugad niato na bunga kan buhay sa maraot na sistemang ini nin mga bagay mantang mamomoton na pinagbobotan nia an saiyang Aki na “laglagon an mga gibo kan Diablo.”—1 Juan 3:8.

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 13]

Bobolongon ni Jehova an gabos na makolog na eksperyensia