1, 2. Paano kita makikinabang kun kinokonsiderar niato an kabotan nin Dios, asin ano an manonodan ta ki Hadeng David sa bagay na ini?

NAKAGAMIT ka na daw nin mapa kun nagbibiahe? Huling nahihiling mo dian an mga lugar na garo baga yaon ka sa itaas, natabangan ka kaiyan na maaraman an pinakamarahay na ruta. An prinsipyong iyan makakatabang man sa sato kun kita naggigibo nin mahahalagang desisyon. Kun hihilingon ta an mga bagay-bagay segun sa halangkaw na kaisipan kan Kaglalang, matatabangan kita kaiyan na ‘lumakaw sa dalan’ na inooyonan ni Jehova.—Isa. 30:21.

² Sa haros bilog na buhay ni Hadeng David kan suanoy na Israel, sia nagtao nin marahayon na halimbawa dapit sa pagkonsiderar kan kabotan nin Dios. Repasohon ta an nagkapirang pangyayari sa buhay ni David tanganing makanood kita sa ginibo kan sarong lalaki na an puso bilog ki Jehova Dios.—1 Ha. 11:4.

3, 4. (a) Ano an nakapahiro ki David na labanan si Goliat? (b) Paano minansay ni David an ngaran nin Dios?

³ Isip-isipa an pangyayari kan atubangon ni David an pinakamatibay na parapakilaban kan mga Filisteo na si Goliat. Ano an nakapahiro sa hoben na si David na labanan an higante na mga 2.9 metros an langkaw asin kompleto sa armas? (1 Sam. 17:4) An saiyang kusog nin boot? An pagtubod nia sa Dios? Pareho iyan nagkaigwa nin mahalagang papel sa pagpahiling nia nin kapusoan. Minsan siring, an paggalang ki Jehova asin sa saiyang dakulang ngaran an nangorognang nakamotibar ki David na labanan an higante. Anggot na naghapot si David: ‘Siisay an Filisteong ining bakong turi, na mag-agyat sia kan mga hukbo kan Dios na nabubuhay?’—1 Sam. 17:26.

 ⁴ Sa atubangan ni Goliat, an hoben na si David nagsabi: ‘Ika minadolok sakuya na may minasbad asin budyak patin kalasag; alagad ako minadolok saimo sa ngaran ni Jehova kan mga hukbo, an Dios kan mga kapisanan kan Israel, na saimong pinag-agyat.’ (1 Sam. 17:45) Paagi sa pagsarig sa tunay na Dios, pinabagsak ni David an pinakamatibay na parapakilaban kan mga Filisteo gamit an sarong gapo na ilinagpitaw nia. Bako sana sa pangyayaring iyan kundi sa bilog niang buhay, si David nagtiwala ki Jehova asin nagpahiling nin halangkawon na paggalang sa ngaran nin Dios. Iyo, dinagka ni David an mga kapwa Israelita na mag-orgolyo o ‘magpamuraway sa mahal na ngaran ni Jehova.’—Basahon an 1 Cronica 16:8-10.

5. Anong situwasyon an puedeng mapaatubang sa saimo na ikakaagid sa pagtuya ni Goliat?

⁵ Ipinag-oorgolyo mo daw na si Jehova an saimong Dios? (Jer. 9:24) Ano an reaksion mo kun an saimong mga kataed, katrabaho, kaklase, o paryente nagtataram nin bakong marahay dapit ki Jehova asin nagtutuya sa saiyang mga Saksi? Minataram ka daw bilang pagdepensa kun inoolog-olog an ngaran ni Jehova, na nagtitiwala sa tabang nia? Totoo, may ‘panahon nin pag-alo,’ pero dai ta dapat ikasupog an satong pagigin Saksi ni Jehova asin parasunod ni Jesus. (Par. 3:1, 7; Mar. 8:38) Minsan ngani dapat kitang magin mataktika asin magalang kun nakikipag-olay sa mga minakontra, dai kita dapat magin arog kan mga Israelitang idto na ‘nagkatirikbahan asin nagkatarakot nin makuri’ kan madangog ninda an panunuya ni Goliat. (1 Sam. 17:11) Imbes, marigon kitang humiro tanganing pakangbanalon an ngaran ni Jehova Dios. Mawot niatong tabangan an mga tawo na maaraman kun ano talagang klaseng Dios si Jehova. Tanganing magibo iyan, ginagamit ta an saiyang nasusurat na Tataramon sa paghihingoang tabangan an iba na mahiling na mahalaga an pagrani sa Dios.—Sant. 4:8.

6. Ano an gustong magibo ni David sa paglaban nia ki Goliat, asin ano an maninigong magin pangenot sa sato?

⁶ An estorya kan paglaban ni David ki Goliat nagtotokdo sa sato nin saro pang mahalagang marhay na leksion. Pakadalagan ni David pasiring sa lugar na paglalabanan, sia naghapot: ‘Ano an gigibohon sa tawong makakagadan kaining Filisteo asin makakahale kan kasusupgan sa Israel?’ Bilang simbag, inotro kan mga tawo an enot nindang sinabi: “Nangako si Hadeng Saul na tatawan nin dakulang premyo an siisay man na makagadan ki Goliat; itatao man kan hade sa makagadan an saiyang aking babae tanganing magin agom.” (1 Sam. 17:25-27, BPV *) Pero an pangenot ki David bako an pagkamit nin premyo. Igwa sia nin mas mahalagang katuyohan. Gusto ni David na pamurawayon an tunay na Dios. (Basahon an 1 Samuel 17:46, 47.) Kumusta man kita? An pangenot daw sa sato iyo an gumibo nin ngaran para sa sadiri paagi sa paghihingoang yumaman asin magin sikat sa kinaban? Siertong gusto niatong magin arog ni David, na nag-awit: ‘Padakulaa nindo si Jehova sa kaibahan ko, asin pahalangkawon niato nin sararo an saiyang ngaran.’ (Sal. 34:3) Kun siring, lugod na magtiwala kita sa Dios asin gibohon na pangenot an saiyang ngaran imbes na an sa sato.—Mat. 6:9.

7. Paano niato makukultibar an makusog na pagtubod na kinakaipuhan ta kun napapaatubang sa mga minakontra?

⁷ Kinaipuhan ni David an lubos na kompiansa ki Jehova tanganing magkaigwa nin kusog nin boot na makilaban ki Goliat. Makusog an pagtubod kan hoben na si David. An sarong paagi na napakusog nia an saiyang pagtubod iyo an pagsarig sa Dios kan sia nagpapastor nin mga hayop. (1 Sam. 17:34-37) Kaipuhan ta man an makusog na pagtubod tanganing makapagpadagos sa ministeryo, nangorogna kun napapaatubang kita sa mga tawong minakontra. Makukultibar ta an arog kaiyan na pagtubod paagi sa pagsarig sa Dios sa satong pang-aroaldaw na ginigibo. Halimbawa, puede kitang makapoon nin pakikipag-olay  manongod sa katotoohan sa Biblia sa mga nakakataed ta sa pampublikong mga lunadan. Asin taano ta mag-aalangan kitang makipag-olay sa mga nanunuparan niato sa tinampo mantang kita naghuhulit sa harong-harong?—Gui. 20:20, 21.

8, 9. Sa pagtratar nia ki Hadeng Saul, paano ipinahiling ni David na pirme niang isinasaisip an kabotan ni Jehova?

⁸ An saro pang halimbawa nin pagigin andam ni David na magtiwala ki Jehova iyo an may koneksion ki Saul—an enot na hade nin Israel. Tolong beses na prinobaran kan nauuring si Saul na itadok si David sa lanob paagi sa budyak, pero nakakalikay si David, na dai nagbabalos. Kan huri, duminulag sia ki Saul. (1 Sam. 18:7-11; 19:10) Dangan kuminua si Saul nin 3,000 na piling lalaki hale sa bilog na Israel asin hinanap si David sa kaawagan. (1 Sam. 24:2) Sarong aldaw, dai aram ni Saul na an linaogan nia iyo an mismong kueba na pinagtatagoan ni David asin kan mga tawohan kaini. Puede kutanang gamiton ni David an oportunidad na ini tanganing gadanon an hade na gustong gumadan sa saiya. Total, kabotan nin Dios na si David an magsalida ki Saul bilang hade nin Israel. (1 Sam. 16:1, 13) Kun nagdangog si David sa sadol kan mga tawohan nia, gadan na kutana an hade. Pero si David nagsabi: ‘Iparayo lugod sako ni Jehova an paggibo nin siring na bagay na tumang sa sakuyang kagurangnan, an linahidan ni Jehova.’ (Basahon an 1 Samuel 24:4-7.) Si Saul pa man giraray an hade na linahidan nin Dios. Habo ni David na haleon ki Saul an pagkahade, huling dai pa man ini hinahale ni Jehova. Ipinahiling ni David na mayo siang intension na kulogan si Saul kan pinutol nia sana an gayad kan daing manggas na gubing kaini.—1 Sam. 24:11.

⁹ Nagpahiling giraray si David nin paggalang sa linahidan nin Dios kan ultimo niang mahiling an hade. Kan panahon na iyan, si David asin Abisai nagduman sa pinagkakampohan ni Saul asin nahiling ninda ini na nagtuturog. Minsan ngani sinabi ni Abisai na an kaiwal na ini itinao na nin Dios sa kamot ni David asin nagpresentar na itadok si Saul sa daga paagi sa budyak, dai nagtogot si David. (1 Sam. 26:8-11) Huling padagos na hinagad ni David an paggiya nin Dios, dai nagluya an determinasyon nia na humiro kaoyon kan kabotan ni Jehova sa ibong kan pamimirit ni Abisai.

10. Anong masakit na situwasyon an tibaad mapaatubang sa sato personalmente, asin ano an makakatabang sa sato na makapanindogan nin marigon?

¹⁰ Puede man kitang mapaatubang sa masakit na situwasyon, na dian an satong kairiba nagpoprobar na gipiton kita na sunodon an pangangatanosan ninda imbes na tabangan kitang gibohon an kabotan ni Jehova. Arog ni Abisai, tibaad  dagkahon kita nin nagkapira na magdesisyon na dai iniisip an kabotan nin Dios may koneksion sa sarong partikular na bagay. Tanganing makapanindogan nin marigon, kaipuhan na malinaw sa isip ta an pagmansay dian ni Jehova asin magin determinadong sumunod sa saiya.

11. Ano an nanodan mo ki David dapit sa kun paano mo pirmeng isasaisip an kabotan nin Dios?

¹¹ Namibi si David ki Jehova Dios: ‘Tokdoan mo ako kan pag-otob kan saimong kabotan.’ (Basahon an Salmo 143:5, 8, 10.) Imbes na magsarig sa sadiri niang mga ideya o magpadara sa pamimirit nin iba, gustong-gusto ni David na magpatokdo sa Dios. Sia ‘naghorophorop sa gabos na gibo kan mga kamot ni Jehova.’ Masasabotan niato mismo an kabotan nin Dios paagi sa pagsiyasat sa Kasuratan asin paghorophorop sa dakol na isinasaysay sa Biblia dapit sa pagtratar ni Jehova sa mga tawo.

12, 13. Taano ta ibinubo ni David an tubig na dinara sa saiya kan tolo sa mga tawohan nia?

¹² Maninigo man na arogon an pakasabot ni David sa mga prinsipyo na yaon sa Ley asin an pagmawot nia na mamuhay kaoyon kaiyan. Isip-isipa an nangyari kan sabihon nia na gustohon niang makainom nin ‘tubig [hale] sa bubon kan Betlehem.’ Tolo sa mga tawohan ni David an nagpuersang lumaog sa siudad—na sakop kaidto kan mga Filisteo—asin kuminua nin tubig. Pero ‘si David dai namoot na mag-inom kaidto, kundi iwinarak nia idto ki Jehova.’ Taano? Nagpaliwanag si David: ‘Iparayo lugod sako nin sakuyang Dios na maggibo ako kaini. Iinomon ko daw an dugo kan mga lalaking ini sagkod an saindang mga buhay, na sa pag-alaman kan saindang buhay dinara ninda iyan sakuya?’—1 Cron. 11:15-19.

¹³ Aram ni David na sa Ley an dugo dapat na ibubo para ki Jehova asin dai kakanon. Nasasabotan man nia kun taano ta dapat gibohon ini. Aram ni David na ‘an buhay kan laman yaon sa dugo.’ Pero tubig ini, bakong dugo. Taano ta habo ni David na inomon iyan? Nasasabotan nia an prinsipyo na yaon sa kahagadan kan ley. Para ki David, an tubig na iyan arog kahalaga kan dugo kan tolong lalaking idto. Kaya, dai nia magigibong inomon iyan. Imbes na inomon, nagdesisyon siang ibubo iyan sa daga.—Lev. 17:11; Deut. 12:23, 24.

14. Ano an nakatabang ki David na magkaigwa kan pagmansay ni Jehova sa mga bagay-bagay?

 ¹⁴ Hiningoa ni David na isentro an saiyang buhay sa ley nin Dios. Sia nag-awit: ‘An paggibo kan saimong kabotan, Dios ko, nakaoyon sa sakuya; asin an saimong togon uya sa laog nin sakuyang puso.’ (Sal. 40:8) Pinag-adalan ni David an ley nin Dios asin hinorophorop iyan nin marhay. Nagtiwala sia sa kadonongan kan mga togon ni Jehova. Bilang resulta, gustong-gustong kuyogon ni David bako sana an eksaktong sinabi sa Ley ni Moises kundi pati an prinsipyo na yaon dian. Kun pinag-aadalan ta an Biblia, madonong na horophoropon an satong binabasa asin isapuso iyan tanganing maaraman ta kun ano an inooyonan ni Jehova sa sarong partikular na kamugtakan.

15. Sa anong paagi dai nagpahiling si Salomon nin paggalang sa Ley nin Dios?

¹⁵ An aki ni David na si Salomon abundang binendisyonan ni Jehova Dios. Minsan siring, kan huri, dai si Salomon nagpahiling nin paggalang sa Ley nin Dios. Dai nia sinunod an pagboot ni Jehova na an hade nin Israel ‘dai dapat magkaigwa nin dakol na agom.’ (Deut. 17:17, BPV) Sa katunayan, nag-agom si Salomon nin dakol na babaeng taga ibang banwaan. Kan guminurang na sia, ‘si saiyang mga agom pinakiling an saiyang puso sa ibang mga dios.’ Ano man an tibaad na dahilan nia, ‘guminibo si Salomon kan maraot sa mga mata ni Jehova, asin dai sia naglakaw nin siring sa magkakanigo ki Jehova na siring ki David na saiyang ama.’ (1 Ha. 11:1-6) Mahalaga nanggad na sunodon ta an mga ley asin prinsipyo na yaon sa Tataramon nin Dios! Halimbawa, mahalagang marhay ini kun nagpaplanong mag-agom.

16. Ano an gigibohon kan mga nagpaplanong mag-agom kun nasasabotan ninda an prinsipyo kan pagboot na mag-agom ‘sana sa Kagurangnan’?

¹⁶ Kun may mga bakong kapagtubod na nagpapahiling sa sato nin romantikong interes, mahihiling daw sa reaksion niato an pagmansay na arog kan ki David o arog kan ki Salomon? Pinagbotan an tunay na mga parasamba na mag-agom ‘sana sa Kagurangnan.’ (1 Cor. 7:39) Kun an sarong Kristiano magdesisyon na mag-agom, dapat siang mag-agom nin kapagtubod. Asin kun nasasabotan ta an prinsipyo kan kahagadan na ini na nasa Kasuratan, apuera sa dai kita maagom nin bakong kapagtubod, sasayumahan ta man an ano man na romantikong interes na ipinapahiling kan siring na indibiduwal.

17. Ano an makakatabang sa sato na dai masiod nin pornograpiya?

¹⁷ Pag-isipan man kun paano an pagmamaigot ni David na magpagiya sa Dios makakatabang sa sato na labanan an sugot na maghiling nin pornograpikong mga retrato. Basahon an minasunod na mga teksto, isip-isipon an mga prinsipyo na yaon dian, asin hingoahon na saboton an kabotan nin Dios sa bagay na ini. (Basahon an Salmo 119:37; Mateo 5:28, 29; Colosas 3:5.) Kun hohorophoropon ta an saiyang halangkaw na mga pamantayan, masasangkapan kita na makalikay sa siod nin pornograpiya.

18, 19. (a) Dawa ngani bakong perpekto si David, ano an nakatabang sa saiya na magdanay na inooyonan nin Dios? (b) Ano an determinado mong gibohon?

¹⁸ Minsan ngani marahay na halimbawa si David sa dakol na bagay, nakagibo sia nin nagkapirang magabat na kasalan. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Cron. 21:1, 7) Pero, pirme siang nagsosolsol kun sia nagkakasala. Naglingkod sia sa Dios “sa katunayan nin puso asin sa kabanalan.” (1 Ha. 9:4) Taano ta nasabi niato iyan? Huling nagmaigot si David na humiro kaoyon kan kabotan ni Jehova.

¹⁹ Dawa bako kitang perpekto, makakapagdanay kita na inooyonan ni Jehova. Mantang nasa isip an obhetong iyan, maigot tang pag-adalan an Tataramon nin Dios, horophoropon na marhay an nanonodan dian, asin determinadong humiro kaoyon kan satong nanodan. Sa paggibo kaiyan, garo man sana kita namimibi ki Jehova arog kan salmista na mapakumbabang nakiolay: ‘Tokdoan mo ako kan pag-otob kan saimong kabotan.’