1, 2. (a) Ano an mga pakana ni Satanas? (b) Ano an makakatabang sa sato na rumani sa Diyos?

LINALANG ni Jehova Diyos an mga tawo na igwa kan pangangaipong rumani sa saiya. Pero, gusto ni Satanas na mag-isip kita arog niya—na dai ta kaipuhan si Jehova. Sarong kaputikan iyan na pinalakop ni Satanas puon pa kan nadaya kaiyan si Eva sa hardin nin Eden. (Gen. 3:4-6) Puon kaidto, an kadaklan sa katawuhan nag-iisip man na dai ninda kaipuhan an Diyos.

² Marahay na sana ta puwede tang malikayan an pandadaya ni Satanas. ‘Tatao kita kan saiyang mga palakaw,’ o pakana. (2 Cor. 2:11) Porsegido si Satanas na irayo kita ki Jehova paagi sa pagtentar sa sato na gumibo nin salang mga desisyon. Pero arog kan ipinahiling sa sinundan na artikulo, makakapagdesisyon kita nin tama kun dapit sa karera, paglilibang, asin pamilya. Ipapahiling sa artikulong ini kun paano an timbang na pagmansay sa teknolohiya, salud, kuwarta, asin pag-orgulyo makakatabang sa sato na ‘rumani sa Diyos.’—Sant. 4:8.

3. Iilustrar kun paano puwedeng makarahay o makaraot an paggamit nin teknolohiya.

³ Kadakul ngunyan sa kinaban an naggagamit nin modernong elektronikong kagamitan. Kapakipakinabang an mga ini kun gagamiton nin tama. Pero kun gagamiton sa salang paagi, irarayo kita kaiyan sa satong langitnon na Ama. Pag-ulayan ta an kompyuter. An binabasa mong magasin isinurat asin ipinublikar sa tabang nin kompyuter. An kompyuter kapakipakinabang na gamit sa pagsiyasat saka pakikikomunikar asin kun minsan puwedeng magin nakakarepreskong libangan. Pero, puwede man kitang mabangkag diyan. Matibay an mga negosyante sa pangungumbensir sa mga tawo na dapat sindang magkaigwa kan pinakabagong mga produkto. Sa kagustuhan na makabakal nin tablet computer, pasekretong ibinenta nin sarong hoben na lalaki an saro niyang kidney. Bako nanggad madunong na pagsakripisyo!

4. Ano an ginibo nin sarong Kristiyano dapit sa sobrang paggamit niya nin kompyuter?

⁴ Mas nakakadanyar pa ngani kun isasakripisyo mo an  saimong dayupot na relasyon ki Jehova paagi sa sala o sobrang paggamit nin teknolohiya. “Aram kong sinasabi kan Bibliya na dapat tang ‘tubuson an panahon’ para sa espirituwal na mga bagay,” an sabi ni Jon, sarong Kristiyano na mayo pang 30 anyos. * “Pero pag-abot sa kompyuter, an pinakamasakit kong kalaban iyo an sadiri ko.” Parating nag-i-Internet si Jon dawa matanga na. “Kun mas pagal ako, mas dipisil pumundong makipag-chat o maghiling nin haralipot na video—na bako gabos marahay,” an sabi niya. Tanganing matabangan an sadiri na mapundo an bakong marahay na ugaling ini, pig-set ni Jon an kompyuter niya na awtomatikong mag-shutdown kun oras na para magkaturog.—Basahon an Efeso 5:15, 16.

5, 6. (a) Ano an mga responsabilidad kan mga magurang sa saindang mga aki? (b) Ano an puwedeng gibuhon kan mga magurang tanganing masigurado na magkakaigwa nin marahay na kairiba an saindang mga aki?

⁵ Mga magurang, dai man nindo kaipuhan na kontrolon an kada hiro kan saindong mga aki, pero kaipuhan nanggad nindong subaybayan an paggamit ninda nin kompyuter. Dai nindo sinda pagpabayaan na mabantad sa imoralidad, madahas na kawat, espiritismo, asin maraot na kairiba sa Internet tangani sanang malibang sinda asin dai ka madisturbo. Ta kun iyo, tibaad mag-isip sinda, ‘Dai man nakikiaram si Papa saka si Mama, kaya ayos lang gayod.’ Bilang magurang, responsabilidad nindo na protektaran an saindong mga aki—kaiba na an mga tin-edyer—sa ano man na makakaparayo sainda ki Jehova. Dawa an mga hayop pinoprotektaran sa peligro an mga ugbon ninda. Imahinara na sana kun ano an gigibuhon nin sarong oso kun may gustong gumibo nin maraot sa mga ugbon niya!—Ikomparar an Oseas 13:8.

⁶ Tabangan an saindong mga aki na makiasosyar sa iba pang arugan na Kristiyano, ano man an edad. Asin girumdumon na kaipuhan kamong makaibanan kan saindong mga aki! Kaya magtao nin panahon na magkairibanan sa pagngisi, pagkawat, sa mga gibuhon, asin sa ‘pagrani sa Diyos.’ *

7. Taano ta gusto niyato gabos na magdanay na marahay an salud?

⁷ “Kumusta an pagmati mo?” An pananaram na ini na parati tang nadadangog naghahayag nin mamundong realidad. Huling tinugutan kan inot tang mga magurang si Satanas na irayo sinda ki Jehova, gabos kita nagkakahilang. Pabor ini ki Satanas, huling kun may hilang kita, mas dipisil para sa sato na maglingkod ki Jehova. Asin kun kita magadan, dai na kita makakapaglingkod sa saiya. (Sal. 115:17) Kaya, natural sana na gusto tang gibuhon an makakaya niyato tanganing magdanay na marahay an salud. * Asin maninigo kitang magmalasakit sa salud asin kapakanan kan satong mga tugang.

8, 9. (a) Paano ta malilikayan na magin sobra kun dapit sa salud? (b) Ano an kapakinabangan kan pagigin magayagaya?

⁸ Minsan siring, mahalaga na dai magin sobra. An nagkapira maigot sa pag-engganyar sa iba dapit sa partikular na mga klase nin pagdieta, pagbulong,  o produkto—mas maigot pa ngani kisa sa paghulit kan maugmang bareta kan Kahadian nin Diyos. Puwedeng naniniwala talaga sinda na nagtatabang sinda sa iba. Pero, bakong angay na engganyaron an iba na mag-ako nin mga produkto asin pamamaagi na para sa salud o pampagayon bago o pagkatapos kan mga pagtiripon sa Kingdom Hall, o sa mga asamblea o kumbensiyon. Taano?

⁹ Nagtitiripon kita tanganing pag-ulayan an espirituwal na mga bagay asin dugangan an satong kaugmahan o kagayagayahan, na bunga kan banal na espiritu nin Diyos. (Gal. 5:22) Sa siring na mga okasyon, an pag-alok nin suhestiyon o produkto para sa salud—hinahagad man iyan sa sato o dai—makakaulang sa espirituwal na katuyuhan kan pagtiripon asin makakawara kan kagayagayahan nin iba. (Roma 14:17) Personal na desisyon nin saro kun paano niya aasikasuhon an saiyang salud. Saro pa, mayo nin tawong makakatao nin solusyon sa gabos na hilang. Dawa an pinakamatitibay na doktor naggugurang saka naghihilang, asin sa huri nagagadan. Asin an sobrang pagparahadit sa salud dai makakapalaba kan buhay ta. (Luc. 12:25) Sa ibong na lado, ‘an magayagayang puso sarong marahay na bulong.’—Tal. 17:22, BPV. *

10. (a) Anong mga kuwalidad an magayon sa paghiling ni Jehova? (b) Noarin ta makakamtan an pinakamarahay na salud na posible?

¹⁰ Angay man na magin interesado kita sa satong itsura. Pero dai ta kaipuhan na sobrang maghinguwa tanganing halion an gabos na senyales nin paggurang. An mga senyales na iyan puwedeng magin tanda nin pagkamaygurang, dignidad, asin panglaog na kagayunan. Halimbawa, sinasabi kan Bibliya: ‘Korona nin dangog [“kagayunan,” NW] an pagkagurang, na makukua sa dalan kan kabanalan.’ (Tal. 16:31) Arog kaiyan an pagmansay sa sato ni Jehova, asin maninigong hinguwahon ta na mansayon an satong sadiri arog kan pagmansay niya. (Basahon an 1 Pedro 3:3, 4.) Kun siring, madunong daw na isapeligro an satong sadiri sa dai kinakaipuhan asin delikadong mga operasyon o pagbulong tangani sanang magin mas kaakit-akit kita? Ano man an satong edad o kamugtakan sa salud, an tunay na kagayunan na mababanaag sa sato minagikan sa ‘kaugmahan na itinatao nin KAGURANGNAN.’ (Neh. 8:10, BPV) Solamenteng sa bagong kinaban magigin perpekto an satong salud asin mabalik an satong sa hoben na kagayunan. (Job 33:25; Isa. 33:24) Sagkod na mayo pa iyan, an pagkaigwa nin praktikal na kadunungan asin pagtubod makakatabang sa sato na magdanay na dayupot ki Jehova mantang inaatubang sa pinakarasonableng paagi an kamugtakan ta sa presente.—1 Tim. 4:8.

11. Paano puwedeng magin siod an kuwarta?

¹¹ Bako man maraot an kuwarta, ni sala man an onestong pagnegosyo. (Par. 7:12; Luc. 19:12, 13) Minsan siring, an pagpatalubo nin ‘pagkamuot sa pirak’ makakaparayo nanggad sa sato ki Jehova. (1 Tim. 6:9, 10) “An kahaditan kan kinaban,” an sobrang pagparahadit kun paano magkakaigwa kan mga pangangaipo sa buhay, makakapuot sato sa espirituwal. Iyo man an “kadayaan nin kayamanan,” an salang paniniwala na an kayamanan nagtatao nin nagdadanay na kaugmahan asin seguridad. (Mat. 13:22) Lininaw ni Jesus na “dai nin siisay man” an mapangganang makakapaglingkod sa Diyos sagkod sa kayamanan.—Mat. 6:24.

12. Anong mga siod may koneksiyon sa kuwarta an lakop ngunyan, asin paano ta iyan malilikayan?

¹² An salang pagmansay sa kuwarta puwedeng magresulta sa paggibo nin sala. (Tal. 28:20) Huli sa mga panuga na magkakakuwarta nin bigla asin pasil sana, may mga naengganyar na magtaya sa loteriya o maglaog sa negosyong multilevel, na nang-eengganyar man sa ibang miyembro kan kongregasyon. An iba nadaya kan iinaalok na dakulang ganansiya na bako man realistiko. Dai mo pagtugutan na madaya ka huli sa kahanaban. Gumamit nin marahay na paghusgar. Kun sa hiling mo pandadaya iyan, posibleng iyo man nanggad.

13. Paano an pagmansay ni Jehova sa kuwarta iba sa pagmansay kan kinaban?

 ¹³ Kun iniinot ta ‘an kahadian nin Diyos asin an saiyang katanusan,’ bebendisyunan ni Jehova an satong timbang na paghihinguwa na magkaigwa kan mga pangangaipo sa buhay. (Mat. 6:33; Efe. 4:28) Dai niya gustong mapaturog kita sa mga pagtiripon huli sa sobrang pagtrabaho o nasa Kingdom Hall na nagpaparahadit dapit sa kuwarta. Pero, dakul sa kinaban ngunyan an naniniwala na paagi sana sa pagmamaigot na magkakuwarta magkakaigwa nin seguridad an saindang puturo asin mamumuhay nin kampante pag-abot nin panahon. Parati nindang minomotibar an saindang mga aki na abuton man an materyalistikong pasuhan na iyan. Ipinahiling ni Jesus na bako iyan rasonable. (Basahon an Lucas 12:15-21.) Puwedeng ipagirumdom kaini sa sato an manungod ki Gehazi, na nag-isip na mapapagdanay pa man giraray niya an marahay na relasyon ki Jehova dawa magin mahanab siya.—2 Ha. 5:20-27.

14, 15. Taano ta dai kita dapat magtiwala sa sistema pinansiyal kan kinaban para sa seguridad? Magtao nin halimbawa.

¹⁴ Sinasabi na may mga agilang nalalamos huling dai ninda binubutasan an nasaklot na sira na magabaton darahon. Puwede man daw mangyari an kaagid kaiyan sa sarong Kristiyano? “Matipidon talaga ako,” an paliwanag kan sarong elder na si Alex. “Kun magsobra nin dikit an nailaag kong shampoo sa kamot, ibinabalik ko an iba sa laganan.” Pero, naglaog si Alex sa mga transaksiyon sa stock market, na iniisip na dai mahahaloy makakahali na siya sa trabaho dangan makakapagpayunir. Lalo pa siyang nabangkag sa pagparaadal kan manlain-lain na alok asin report sa stock market. Gamit an mga natipon asin inutang niyang kuwarta, nagbakal siya nin mga stocks na, segun sa mga paraanalisar, biglang malangkaw an halaga. Pero, biglang buminagsak iyan. “Porsegido akong mabawi an kuwarta ko,” an sabi ni Alex. “Sa hiling ko kun mahalat sana ako, malangkaw giraray an halaga kan mga stocks.”

¹⁵ Sa laog nin pirang bulan, haros mayo nang ibang iniisip si Alex kundi an mga stocks niya. Nasakitan siyang magpokus sa espirituwal na mga bagay asin dai mapaturog. Pero dai na nagbalik sa dati an halaga kan mga stocks. Naubos an natipon ni Alex dangan kinaipuhan niyang ipabakal an harong niya. “Grabeng problema an itinao ko sa sakong pamilya,” an inadmitir niya. Pero nakanuod siya nin mahalagang leksiyon. “Nasasabutan ko na ngunyan na an siisay man na nagtitiwala sa sistema ni Satanas madidisganar nanggad.” (Tal. 11:28) Iyo, kun kita nagtitiwala sa satong kuwarta, mga ipinundar, o kakayahan na magkakuwarta sa sistemang ini, kita nagtitiwala sa ‘diyos kan kinaban na ini,’ si Satanas. (2 Cor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Pinasimple na ngunyan ni Alex an saiyang buhay ‘dahil sa ebanghelyo.’ Masasabi niya sa saindo na sa paggibo kaini, siya saka an saiyang pamilya nagin mas maugma asin urog na naparani ki Jehova.—Basahon an Marcos 10:29, 30.

16. Ano an pagkakalain kan marahay na pag-orgulyo sa maraot na pag-orgulyo?

¹⁶ May mga bagay na marahay na ipag-orgulyo. Halimbawa, maninigo na pirme tang ipag-orgulyo an pagigin Saksi ni Jehova. (Jer. 9:24) An pagkaigwa nin tama sanang paggalang sa sadiri nakakatabang sa sato na makagibo nin marahay na mga desisyon asin dai ibaba an satong mga pamantayan sa moral. Pero an sobrang pagpahalaga sa satong opinyon o posisyon makakaparayo sato ki Jehova.—Sal. 138:6; Roma 12:3.

17, 18. (a) Magsambit nin mga halimbawa sa Bibliya nin tawong mapakumbaba asin tawong orgulyoso. (b) Ano an ginibo nin sarong brother tanganing dai siya maparayo ki Jehova huli sa pag-orgulyo?

¹⁷ An Bibliya igwa nin mga halimbawa nin tawong orgulyoso asin tawong mapakumbaba. Si Hading David mapakumbabang nagpagiya ki Jehova, asin benendisyunan siya ni Jehova. (Sal. 131:1-3) Pero pinadusahan ni Jehova an orgulyosong mga hadi na si Nabucodonosor asin Belsasar. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) Ngunyan, minaabot man an mga sitwasyon kun sain nababalo an kapakumbabaan ta. Si Ryan, na 32 anyos na ministeryal  na lingkod, nagbalyo nin kongregasyon. “Inaasahan kong irerekomendar ako tulos bilang elder,” an sabi ni Ryan, “pero naglihis an sarong taon na dai iyan nangyayari.” Maaanggot daw si Ryan o makulog an buot, na iniisip na dai siya pinahilingan kan mga elder nin angay na paggalang? Dai na daw siya maatender sa mga pagtiripon, na tinutugutan an pag-orgulyo na irayo siya ki Jehova asin sa Saiyang banwaan? Ano an gigibuhon mo kun ika an nasa sitwasyon?

¹⁸ “Binasa ko an gabos na nakua kong impormasyon sa satong mga publikasyon manungod sa mga inaasahan na naaatraso,” an nagigirumduman ni Ryan. (Tal. 13:12) “Narealisar ko na kaipuhan kong makanuod na magin mapasensiya asin mapakumbaba. Kaipuhan kong magpasanay ki Jehova.” Imbes na magpokus sa sadiri, pinag-isipan ni Ryan kun paano makakapaglingkod sa iba—sa kongregasyon asin sa langtad. Dai nahaloy, nagkokondukta na siya nin nagkapirang progresibong pag-adal sa Bibliya. “Kan nombrahan ako bilang elder pakalihis nin saro may kabangang taon, nasorpresa ako,” an sabi niya. “Dai ko na iyan pigpaparaisip huling ikinakaugma ko nang marhay an sakong ministeryo.”—Basahon an Salmo 37:3, 4.

19, 20. (a) Paano niyato sisiyertuhon na an mga tinukar ta digdi asin sa sinundan na artikulo dai makaparayo sato ki Jehova? (b) Anong mga halimbawa kan mga nagdanay na harani ki Jehova an puwede tang arugon?

¹⁹ An gabos na tinukar digdi asin sa sinundan na artikulo igwa nin tamang lugar sa satong buhay. Ipinag-oorgulyo ta an pagigin lingkod ni Jehova. An maugmang pamilya asin marahay na salud kabilang sa pinakamarahay na mga balaog ni Jehova. Aram ta na makakatabang an sekular na trabaho asin kuwarta tanganing mapaniguan an mga pangangaipo niyato. Aram ta man na nakakarepresko an pag-aling-aling asin kapakipakinabang an teknolohiya. Pero an pagtao nin atensiyon sa arin man sa mga ini sa salang panahon, nin sobra, o sa paaging nakakaulang na sa satong pagsamba makakaparayo sato ki Jehova.

²⁰ Siyempre, gusto ni Satanas na mangyari iyan. Pero, may magigibo kamo tanganing malikayan nindo pati na kan saindong pamilya an siring na kapahamakan! (Tal. 22:3) Rumani ki Jehova asin magdanay na harani sa saiya. Dakul na halimbawa sa Bibliya an makakapagtukdo sa sato dapit sa bagay na ini. Si Enoc asin Noe ‘naglakaw kaiba nin Diyos.’ (Gen. 5:22; 6:9) Si Moises “nagtagal siring sa nakakahiling kaidtong dai nahihiling.” (Heb. 11:27) Si Jesus padagos na sinuportaran nin Diyos huling pirme niyang ginigibo an nakakapaugma sa saiyang langitnon na Ama. (Juan 8:29) Arugon sinda. ‘Magdanay kamong maugma. Mamibi kamo sa gabos na oras, saka magpasalamat sa ano man na mangyari.’ (1 Tes. 5:16-18, BPV) Asin dai pagtugutan an ano man na irayo ka ki Jehova!