1, 2. (a) Ano an sinabi ni Jesus na ikaduwang pinakadakulang pagbuot sa Katugunan? (b) Anong mga hapot an pag-uulayan ta ngunyan?

TANGANING baluon si Jesus, sarong Fariseo an naghapot sa saiya: ‘Paratukdo, arin an pinakadakulang pagbuot sa Katugunan?’ Arog kan ipinaliwanag sa sinundan na artikulo, si Jesus nagsimbag na ‘an pinakadakula asin inot na pagbuot’ iyo an: ‘Mamutan mo si Jehova na saimong Diyos sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag patin sa bilog mong isip.’ Sinabi pa ni Jesus: ‘An saro pa, na arog kaiyan, iyo ini: “Mamutan mo an saimong [kapwa], siring sa saimo man sana.”’—Mat. 22:34-39.

² Sinabi ni Jesus na dapat tang mamutan an satong kapwa arog kan pagkamuot ta sa satong sadiri. Kaya, marahay na ihapot niyato: Siisay talaga an satong kapwa? Paano ta maipapahiling an pagkamuot sa kapwa?

3, 4. (a) Anong ilustrasyon an ginamit ni Jesus kan may maghapot sa saiya: ‘Siisay an [kapwa] ko?’ (b) Paano tinabangan kan Samaritano an tawong hinabunan, binugbog, asin binayaan na haros gadan na? (Hilingon an ritrato sa itaas.)

³ Tibaad isipon ta na an satong kapwa sarong tawo na nag-iistar  harani sa sato, sarong dayupot asin matinabang na katuod. (Tal. 27:10) Pero isip-isipon kun ano an sinabi ni Jesus kan an sarong nagpapakangmatanos na tawo maghapot sa saiya: ‘Siisay an [kapwa] ko?’ Bilang simbag, sinabi ni Jesus an ilustrasyon manungod sa Samaritano na tataong makipagkapwa-tawo. (Basahon an Lucas 10:29-37.) Tibaad inaasahan ta na mahiro na siring sa marahay na kapwa an Israelitang saserdote asin an Levita kan mahiling ninda an sarong tawo na hinabunan, binugbog, asin binayaan na haros gadan na. Pero, linampasan ninda siya na mayong ginibong ano man para sa saiya. An tawong iyan tinabangan nin sarong Samaritano—na kabilang sa mga tawong may paggalang sa Ley ni Moises pero minemenos kan mga Judio.—Juan 4:9.

⁴ Sa paghihinguwang matabangan na maumayan ini, binubuan kan Samaritano nin lana asin arak an mga lugad kan naeridong tawo. An duwang denario na iwinalat niya sa kagsadiri kan harong na dagusan tanganing asikasuhon an tawong iyan katumbas nin mga duwang aldaw na suweldo. (Mat. 20:2) Kaya madaling masabutan kun siisay an nagin totoong kapwa kan naeridong tawo. Siyertong tinukduan kita kan ilustrasyon ni Jesus na magpahiling nin pagmalasakit asin pagkamuot sa satong kapwa.

5. Paano nagpahiling nin pagkamuot sa kapwa an mga lingkod ni Jehova durante nin sarong natural na kalamidad?

⁵ Sa parati, dipisil makahanap nin mapagmalasakit na mga tawong arog kan Samaritanong tataong makipagkapwa-tawo. Totoo ini lalo na sa delikadong ‘huring mga aldaw’ na ini na kadakul an mayo na nin natural na pagkamuot, maringis, asin mayong pagkamuot sa karahayan. (2 Tim. 3:1-3) Halimbawa, puwedeng magin delikado an sitwasyon durante nin natural na kalamidad. Konsideraron an nangyari kan tamaan kan Bagyong Sandy an Siyudad nin New York kan Oktubre 2012. Sa sarong nadistrosong marhay na lugar kan siyudad, biniktima pa kan mga parahabon an mga residente na nasasakitan na ngani ta mayong kuryente, heater, asin iba pang mga pangangaipo. Sa lugar man sanang iyan, nag-organisar an mga Saksi ni Jehova nin programa sa pag-ayuda tanganing tabangan an lambang saro pati an iba. Ginigibo ini nin mga Kristiyano huling namumutan ninda an saindang kapwa. Ano pa an ibang paagi tanganing ipahiling an pagkamuot sa kapwa?

6. Paano konektado an paghuhulit sa pakikipagkapwa-tawo?

⁶ Magtao nin espirituwal na tabang sa mga tawo. Ginigibo ta ini paagi sa paghihinguwang sabihon sa sainda an nakakapakusog sa buot na ‘karangahan hali sa Kasuratan.’ (Roma 15:4) Daing duda, ipinapahiling ta an pakikipagkapwa-tawo kun sinasabi ta sa iba an katotoohan sa Bibliya pag kita naghuhulit. (Mat. 24:14) Pribilehiyo ta nanggad na ibalangibog an mensahe kan Kahadian hali sa Diyos na nagtatao nin paglaom!—Roma 15:13.

7. Ano an Golden Rule, asin paano kita binebendisyunan sa pagsunod kaiyan?

⁷ Sunudon an Golden Rule. Ipinahayag ni Jesus an Golden Rule na ini sa saiyang Sermon sa Bukid: ‘An gabos na buot nindo na gibuhon sa saindo nin mga tawo, gibuhon man nindo iyan sa sainda. Huli ta iyan iyo an Katugunan asin an [buot sabihon kan] mga Propeta.’ (Mat. 7:12) Kun tinatratar ta an iba na arog kan sinasabi sa konseho ni Jesus, minahiro kita kauyon kan katuyuhan kan ‘Katugunan’ (an Genesis sagkod sa Deuteronomio) asin kan ‘mga Propeta’ (an mga libro nin hula sa Hebreong Kasuratan). Sa mga kasuratan na ini, malinaw na binebendisyunan nin Diyos an mga nagpapahiling nin pagkamuot sa iba. Halimbawa, sinabi ni Jehova paagi ki Isaias: ‘Utubon nindo an katanusan, asin maggibo kamo nin kabanalan. [Maugma] an tawong naggigibo kaini.’ (Isa. 56:1, 2) Tunay nanggad na binebendisyunan kita huling minagawi kita sa mamumuton asin matanos na paagi sa satong kapwa.

8. Taano ta maninigo tang mamutan an satong mga kaiwal, asin ano an puwedeng magin resulta kun gigibuhon ta iyan?

⁸ Mamutan an saindong mga kaiwal. ‘Nagkadarangog nindo na isinabi: “Mamutan mo an saimong  [kapwa] asin kaungisan mo an saimong kaiwal,”’ an sabi ni Jesus. ‘Alagad ako nagsasabi saindo: Mamutan nindo an saindong mga kaiwal asin ipamibi nindo an mga naglalamag saindo, tanganing kamo magin mga aki nin saindong Ama na nasa langit.’ (Mat. 5:43-45) Sinabi ni apostol Pablo an kaagid na punto kan siya nagsurat: ‘Kun an saimong kaiwal magutom, pakakana; kun mapaha, painuma.’ (Roma 12:20; Tal. 25:21) Uyon sa Ley ni Moises, tatabangan nin sarong tawo an saiyang kaiwal kun an ataman kaining hayop nadatugan kan karga kaiyan. (Ex. 23:5) Paagi sa siring na pagtinabangan, an dating magkaiwal puwedeng magin marahay na magkatuod. Huling nagpapahiling nin pagkamuot an mga Kristiyano, dakul sa mga kaiwal ta an nagbago an sabuot sa sato. Kun mapahiling kita nin pagkamuot sa mga kaiwal ta—dawa sa grabe kadahas na mga nagpepersegir—mauugma nanggad kita kun an nagkapira sa sainda magin lingkod ni Jehova!

9. Ano an sinabi ni Jesus dapit sa pakipagkatuninungan sa satong tugang?

⁹ Makipagkatuninungan sa gabos na tawo. (Heb. 12:14) Siyempre, kaiba digdi an satong mga tugang, huling sinabi ni Jesus: ‘Kun ika nag-aatang sa altar asin diyan marumduman mo na an saimong tugang igwa nin ano man tumang sa saimo, bayaan mo an atang diyan sa atubangan nin altar, asin paduman ka. Makipag-uli ka nguna sa saimong tugang asin dangan padigdi ka, na idulot mo an saimong atang.’ (Mat. 5:23, 24) Bebendisyunan kita nin Diyos kun nagpapahiling kita nin pagkamuot sa satong tugang asin tulos na nakikipagkatuninungan sa saiya.

10. Taano ta dai kita maninigong magin parahanap nin sala?

¹⁰ Dai magin parahanap nin sala. ‘Dai kamo maghukom tanganing dai man kamo paghukuman,’ an sabi ni Jesus. ‘Huli ta an paghukom na ihinuhukom nindo, iyo man an ihuhukom sa saindo, asin an sukol na isinusukol nindo, ibabalik iyan na isukol man saindo. Asin tadaw ta minamaanan mo an puling na nasa mata nin saimong tugang alagad dai mo hinuhurop-hurop an pasagi na nasa sadiri mong mata? O paano an pagsabi mo sa saimong tugang, “Tuguting halion ko an puling sa mata mo,” asin uya an sarong pasagi sa saimong sadiring mata? Ika parasagin-sagin! Halia nguna an pasagi sa sadiri mong mata, asin dangan mahihiling mo nin malinaw an paghali kan puling sa mata nin saimong tugang.’ (Mat. 7:1-5) Mapuwersang paagi nanggad ini nin pagsabi sa sato na dai pagkritikaron an saradit na sala nin iba ta tibaad kita mismo may darakula pa nganing sala!

11, 12. Sa anong napapalain na paagi niyato ipinapahiling an pagkamuot sa kapwa?

¹¹ Gusto tang ipahiling sa napapalain na paagi an satong pagkamuot sa kapwa. Arog ni Jesus, ihinuhulit ta an maugmang bareta kan Kahadian. (Luc. 8:1) Isinugo ni Jesus an mga parasunod niya na ‘gumibo nin mga disipulo sa gabos na nasyon.’ (Mat. 28:19, 20) Paagi sa paggibo kan satong kabtang na utubon an sugong iyan, hinihinguwa tang tabangan an satong kapwa na humali sa halakbang asin mahiwas na dalan pasiring sa kalaglagan asin lumakaw sa hayakpit na dalan pasiring sa buhay. (Mat. 7:13, 14) Daing duda na binebendisyunan ni Jehova an siring na paghihinguwa.

¹² Arog ni Jesus, tinatabangan ta an mga tawo na makamati kan saindang espirituwal na pangangaipo. (Mat. 5:3) Para sa mga naghimati, pinapaniguan ta an pangangaipong iyan paagi sa pagsabi sa sainda kan maugmang bareta nin Diyos. (Roma 1:1) An mga nag-ako kan mensahe kan Kahadian makakapakipag-ulian sa Diyos paagi ki Jesu-Cristo. (2 Cor. 5:18, 19) Kun siring, paagi sa paghuhulit kan maugmang bareta, tunay nanggad na ipinapahiling ta an pagkamuot sa kapwa sa mahalagang marhay na paagi.

13. Ano an sabuot mo dapit sa pakikikabtang sa gibuhon ta bilang mga parabalangibog kan Kahadian?

¹³ Paagi sa epektibong mga pagdalaw liwat asin pag-adal sa Bibliya, nakakamati kita nin satispaksiyon sa pagtabang sa mga tawo na sumunod sa matanos na pamantayan nin Diyos. Puwedeng magresulta ini sa dakulang pagbabago sa pamumuhay kan tinutukduan sa Bibliya. (1 Cor. 6:9-11) Tunay nanggad na nakakaugmang mahiling kun paano tinatabangan nin Diyos an mga “may tamang inklinasyon sa buhay na daing katapusan” na gumibo nin kinakaipuhan na mga pagbabago asin magkaigwa nin dayupot na relasyon sa saiya. (Gibo 13:48, NW) Para sa dakul, an kawaran nin paglaom nasalidahan nin kagaya-gayahan, asin an sobrang kahaditan nasalidahan nin pagsarig sa satong langitnon na Ama. Marahayon nanggad na mahiling an espirituwal na pag-uswag kan mga baguhan! Bilang mga parabalangibog kan Kahadian, dai daw kamo mauyon na sarong bendisyon na maipahiling sa espesyal na paaging ini an pagkamuot sa satong kapwa?

14. Sa sadiri mong pagtaram, magsambit nin nagkapirang aspekto nin pagkamuot na mababasa sa 1 Corinto 13:4-8.

¹⁴ Kun iaaplikar ta sa pagtratar niyato sa satong kapwa an isinurat ni Pablo dapit sa pagkamuot, malilikayan ta an dakul na problema, magigin maugma kita, asin bebendisyunan kita nin Diyos. (Basahon an 1 Corinto 13:4-8.) Repasuhon ta sa halipot an sinabi ni Pablo manungod sa pagkamuot asin hilingon kun paano iyan maiaaplikar sa relasyon ta sa satong kapwa.

15. (a) Taano ta kaipuhan tang magin mapasensiya asin mabuot? (b) Ano an mga dahilan na maninigo tang likayan an pagigin maurihon asin mahambog?

¹⁵ ‘An pagkamuot matinios asin mabuot.’ Kun paanong nagpahiling an Diyos nin pasensiya asin kabuutan sa pagtratar sa bakong perpektong mga tawo, kaipuhan tang magin matinios, o mapasensiya, asin mabuot kun an iba nakakagibo nin sala saka daing konsiderasyon, o daing modo pa ngani. ‘An pagkamuot bakong maurihon,’ kaya kun kita may tunay na pagkamuot, dai ta mamawuton an mga pagsadiri nin ibang tawo o maaara sa mga pribilehiyo ninda. Dugang pa, kun igwa kita nin pagkamuot, dai kita magigin mahambog o mapalangkaw. Sinasabi kan Bibliya na ikinakaanggot ni Jehova an mga tawong ‘mapalangkaw an mga mata asin mapaabaw-abaw an puso.’—Tal. 21:4.

16, 17. Paano kita mahiro kauyon kan 1 Corinto 13:5, 6?

¹⁶ An pagkamuot mapangyari sa sato na gumawi nin disente sa satong kapwa. Dai kita maputik sa saiya, mahabon, o magibo nin ano pa man na kontra sa mga ley asin prinsipyo ni Jehova. An pagkamuot an maulang sa sato na pagparaisipon na sana an sadiri niyatong kapakanan imbes na magpahiling nin pagmakulog sa iba.—Fil. 2:4.

¹⁷ An tunay na pagkamuot dai basta napapaanggot  asin ‘dai naggigirumdom kan maraot,’ na garo baga irinerekord ta an gabos na nagigibong sala sa sato. (1 Tes. 5:15) Kun nagtatanom kita nin raot nin buot, dai ta mapapaugma an Diyos asin garo iyan nag-aaso pa sanang baga na puwedeng bigla na sanang magkalayo, na makakadanyar sa sato asin sa iba. (Lev. 19:18) An pagkamuot naggagaya-gaya sa katotoohan, pero dai kita tutugutan kaiyan na ‘mag-ugma sa kabikuan,’ dawa pa minamaltrato o nag-aagi nin inhustisya an tawong anggot sa sato.—Basahon an Talinhaga 24:17, 18.

18. Ano an manunudan ta sa 1 Corinto 13:7, 8 dapit sa pagkamuot?

¹⁸ Pag-isipan an dugang pang pakahulugan ni Pablo sa pagkamuot. Sinabi niya na an pagkamuot “nagtitios kan gabos na bagay.” Kun may makakulog sa satong buot pero naghagad siya nin tawad, papahiruon kita kan pagkamuot na patawadon siya. An pagkamuot ‘nagtutubod kan gabos na bagay’ sa Tataramon nin Diyos asin ginigibo kitang magin mapagpasalamat sa nakukua tang espirituwal na kakanon. An pagkamuot ‘naglalaom kan gabos na bagay’ na nakasurat sa Bibliya asin nagpapahiro sa sato na sabihon sa iba an satong paglaom. (1 Ped. 3:15) Kita namimibi asin naglalaom man kan pinakamarahay na resulta sa masakit na mga kamugtakan. An pagkamuot ‘nagtatagal kan gabos na bagay,’ baga man ini mga kasalan na nagiginibo sa sato, persekusyon, o iba pang pagbalo. Dugang pa, ‘an pagkamuot dai nanggad nasusudya.’ Ipapahiling iyan kan makinuyog na mga tawo sa bilog na panahon na daing katapusan.

19, 20. Anong konseho sa Kasuratan an maninigong magpahiro sa sato na padagos na magpahiling nin pagkamuot sa satong kapwa?

¹⁹ Paagi sa pag-aplikar kan konseho sa Bibliya, padagos tang maipapahiling an pagkamuot sa satong kapwa. Maugmang inaako kan siring na pagkamuot an gabos na tawo, bako sanang an mga kapareho niyato an pinaghalian. Kaipuhan ta man girumdumon na sinabi ni Jesus: ‘Mamutan mo an saimong [kapwa], siring sa saimo man sana.’ (Mat. 22:39) Parehong inaasahan nin Diyos asin ni Cristo na mamutan ta an satong kapwa. Kun dai kita sigurado sa gigibuhon ta sa sarong sitwasyon na kalabot an satong kapwa, ipamibi ta sa Diyos na giyahan kita kan banal na espiritu. An paggibo kaiyan maresulta sa bendisyon ni Jehova asin matabang sa sato na humiro sa mamumuton na paagi.—Roma 8:26, 27.

²⁰ An pagbuot na mamutan an satong kapwa siring sa sato man sana inaapod na ‘an katugunan kan hadi.’ (Sant. 2:8) Pagkasambit sa nagkapirang tugon kan Ley ni Moises, sinabi ni Pablo: ‘Kun igwa pa nin ibang tugon, iyan uya na sa tataramon na ini: “Mamutan mo an saimong [kapwa] siring sa saimo man sana.” An pagkamuot dai naggigibo nin maraot sa saiyang [kapwa]; kaya, an pagkamuot iyo an kautuban kan katugunan.’ (Roma 13:8-10) Kaya kaipuhan na padagos kitang magpahiling nin pagkamuot sa kapwa.

21, 22. Taano ta dapat tang mamutan an Diyos asin an satong kapwa?

²¹ Mantang hinuhurop-hurop ta kun taano ta maninigo kitang magpahiling nin pagkamuot sa satong kapwa, marahay na isip-isipon an sinabi ni Jesus na ‘pinapasirang [kan saiyang Ama] an saiyang aldaw sa mga maraot asin sa mga marahay, asin pinapauranan an mga matanos asin bakong matanos.’ (Mat. 5:43-45) Kaipuhan tang ipahiling an pagkamuot sa satong kapwa, matanos man siya o bako. Arog kan nasambitan na, an sarong mahalagang paagi na maipahiling an siring na pagkamuot iyo an pagsabi sa saiya kan mensahe kan Kahadian. Dakul nanggad na bendisyon an nakatagama sa satong kapwa kun mahimati siya sa maugmang bareta na may tunay na pagpapahalaga!

²² Igwa kitang dakul na dahilan na lubos na mamutan si Jehova. Igwa man kita nin dakul na paagi tanganing maipahiling an pagkamuot sa satong kapwa. Paagi sa pagpahiling nin pagkamuot sa Diyos asin sa satong kapwa, iginagalang ta an sinabi ni Jesus dapit sa mahalagang marhay na mga bagay na ini. Urog sa gabos, napapaugma ta an satong mamumuton na Ama sa langit, si Jehova.