1, 2. (a) Anong mga regalo an itinao nin Diyos ki Adan? (b) Taano ta tinawan nin Diyos si Adan nin agom? (Hilingon an ritrato sa itaas.)

LINALANG ni Jehova an daga na may katuyuhan. ‘Linalang niya iyan tanganing pag-untukan.’ (Isa. 45:18) Perpekto an inot na tawong linalang nin Diyos, si Adan, asin tinawan Niya ini nin magayunon na istaran—an hardin nin Eden. Ikinaugma nanggad ni Adan an haralangkaw asin magagayon na kahoy, an nagdadalihig na mga sapa, asin an nagkakarawat na hayop! Pero may kulang sa saiya na importanteng marhay. Ihinayag ni Jehova kun ano iyan kan sabihon niya: ‘Bakong marhay na an lalaki magsolo-solo. Igigibo ko siya nin katabang na magkakanigo saiya.’ Dangan nanok na pinaturog nin Diyos si Adan, kinua an saro sa mga gusok kaini, asin ‘sa gusok guminibo siya nin sarong babayi.’ Kan magmata si Adan, ugmahon siyang marhay! ‘Ini ngunyan tulang nin sakuyang mga tulang asin laman nin sakong laman,’ an sabi ni Adan. ‘Ini ngangaranan na Babayi, huli ta sa lalaki siya kinua.’—Gen. 2:18-23.

² Daing kaagid na regalo hali sa Diyos an babayi huling siya an magigin perpektong katuwang nin lalaki. Magkakaigwa man siya nin espesyal na pribilehiyong mangaki. Sa katunayan, ‘inapod ni Adan an pangaran kan saiyang agom, Eva; huli ta siya iyo an ina kan gabos na nabubuhay.’ (Gen. 3:20) Makangangalas nanggad na regalo an itinao nin Diyos sa inot na mag-agom! May kakayahan sindang magkaaki nin  iba pang perpektong mga tawo. Sa paaging ini, an daga magigin paraiso na iniistaran nin perpektong mga tawo na sinasakop an iba pang nabubuhay na mga linalang.—Gen. 1:27, 28.

3. (a) Ano an kaipuhan na gibuhon ni Adan asin Eva tanganing maako an bendisyon nin Diyos, pero ano an nangyari? (b) Anong mga hapot an pag-uulayan ta?

³ Tanganing maako ni Adan asin Eva an mga bendisyon na ini, kaipuhan nindang sunudon si Jehova asin midbidon an pamamahala niya. (Gen. 2:15-17) Sa paaging iyan sana ninda mauutob an katuyuhan nin Diyos para sa sainda. Pero, makamumundo, naimpluwensiyahan sinda kan orihinal na “halas,” si Satanas, asin nagkasala sinda sa Diyos. (Kap. 12:9; Gen. 3:1-6) Ano an nagin epekto sa mga babayi kan pagrebeldeng ini? Ano an marahay na nagibo kan nagkapirang diyosnon na babayi kan suanoy na panahon? Taano ta puwedeng apudon na “sarong dakulang hukbo” an Kristiyanong mga babayi sa presenteng panahon?—Sal. 68:11, NW.

4. Siisay an pinapanimbag sa kasalan kan inot na tawong mag-agom?

⁴ Kan kaulayon si Adan manungod sa pagrebelde niya, hababaw siyang nagdahilan: ‘An babayi na itinao mo sa sako na kaibanan iyo an tuminao sa sako kan bunga nin kahoy asin kuminakan ako.’ (Gen. 3:12) Imbes na akuon ni Adan an paninimbagan sa nagibo niyang kasalan, pinurbaran pa niyang ibasol iyan sa babaying itinao sa saiya nin Diyos—asin sa mismong mamumuton na Paratao! Parehong nagkasala si Adan asin Eva, pero si Adan an pinapanimbag sa pagkakasala ninda. Huli kaini, si apostol Pablo nagsurat na ‘huli sa sarong tawo [si Adan] an kasalan luminaog sa kinaban asin an kagadanan huli sa kasalan.’—Roma 5:12.

5. Ano an napatunayan kan tugutan nin Diyos na magpadagos sa halipot na panahon an pamamahala na suway sa saiya?

⁵ Napaniwala an inot na mag-agom na dai ninda kaipuhan si Jehova bilang Tagapamahala ninda. Ibinangon kaiyan an mahalagang marhay na hapot na ini dapit sa soberaniya: Siisay an may deretsong mamahala? Tanganing lubos na masimbag an hapot na iyan, tinugutan nin Diyos na magpadagos sa halipot na panahon an pamamahala na suway sa saiya. Aram niyang an kaaabtan kaiyan an mapatunay na dai magigin mapanggana an siring na pamamahala. Sa laog nin dakul na siglo, sunod-sunod na trahedya an dinara kan pamamahalang iyan sa sosyedad nin tawo. Kan nakaaging siglo pa sana, mga 100,000,000 katawo an nagadan sa mga giyera—asin kaiba diyan an minilyon na inosenteng lalaki, babayi, saka mga aki. Kaya dakul na an ebidensiya na ‘bakong sadiri kan tawong naglalakaw’ dawa an paggiya o ‘an pagsusog kan saiyang mga lakad.’ (Jer. 10:23) Huling aram ta an katotoohan na iyan, minimidbid ta si Jehova bilang an satong Tagapamahala.—Basahon an Talinhaga 3:5, 6.

6. Paano tinatratar an mga babayi sa dakul na nasyon?

⁶ An mga lalaki asin babayi parehong nagtitios nin pagmaltrato sa kinaban na ini na nasa kapangyarihan ni Satanas. (Par. 8:9; 1 Juan 5:19) Kabilang sa pinakagrabeng mga karatan an pag-abuso sa mga babayi. Sa bilog na kinaban, mga 30 porsiyento kan mga babayi an nagsumbong na kinukulgan o inaabuso sinda kan agom o kan kasaruan ninda. Sa ibang kultura, mas pinapaburan an mga lalaki ta an mga ini daa an madara kan pangaran kan pamilya asin maataman sa naggugurang nindang mga magurang asin lolo saka lola. Sa nagkapirang nasyon, habo ninda nin mga aking babayi, asin mas dakul na umboy na babayi an ipinapalaglag kisa sa umboy na lalaki.

7. Anong klaseng kapinunan an parehong itinao nin Diyos sa mga lalaki asin babayi?

⁷ Siguradong dai ikinakaugma nin Diyos an pagmaltrato sa mga babayi. May paggalang asin makatanusan si Jehova sa pagtratar sa sainda. Mahihiling an pagpapahalaga ni Jehova sa mga babayi kan lalangon niya si Eva na perpekto asin may mga karakteristiko na magin marahayon na kakomplemento, bakong uripon, ni Adan. Iyan an dahilan kun taano ta, sa katapusan kan ikaanom na aldaw nin paglalang, ‘nahiling nin Diyos  an gibo niya gabos, asin uya! labi-labi karahay.’ (Gen. 1:31) Iyo, an “gabos” na linalang ni Jehova ‘labi-labi karahay.’ An mga lalaki asin babayi pareho niyang tinawan nin marahayon na kapinunan!

8. (a) Iladawan an paggawi nin mga tawo sa pangkagabsan. (b) Sa bilog na kasaysayan, siisay an mga inuyunan nin Diyos?

⁸ Sa pangkagabsan, mas nagraot an paggawi nin mga lalaki asin babayi pagkatapos kan pagrebelde sa Eden, asin sa nakaaging siglo, iyan gruminabe pa kisa kasuarin man. Ihinula kan Bibliya na mangingibabaw an maraot na paggawi ‘sa huring mga aldaw.’ Lakop nang marhay an maraot na gibo nin tawo kaya talagang ini na an ‘mga panahon na makahahandal.’ (2 Tim. 3:1-5) Pero, sa bilog na kasaysayan nin tawo, inuyunan kan “Kagurangnan na Jehova” an mga lalaki asin babayi na nagtiwala sa saiya, nagkuyog sa mga ley niya, asin nagpasakop sa saiya bilang saindang Tagapamahala.—Basahon an Salmo 71:5.

9. Pirang tawo an nakaligtas sa Baha, asin taano?

⁹ Kan puhuon nin Diyos paagi sa Baha an madahas na kinaban kan panahon ni Noe, dikiton na tawo an nakaligtas. Kun buhay pa kan panahon na idto an mga lalaki asin babaying tugang ni Noe, siyertong nagadan man sinda sa baha. (Gen. 5:30) Pareho an bilang kan mga babayi sa mga lalaking nakaligtas sa Delubyo. An mga nakaligtas iyo si Noe, an agom niya, an tulo niyang aking lalaki, asin an mga agom kaini. Nakaligtas sinda huling may takot sinda sa Diyos asin ginibo ninda an saiyang kabutan. An binilyon na tawo na nabubuhay ngunyan naggikan sa walong indibidwal na idto na may pag-uyon ni Jehova.—Gen. 7:7; 1 Ped. 3:20.

10. Taano ta nag-ako kan pag-uyon ni Jehova an may takot sa Diyos na mga agom kan maimbod na mga patriyarka?

¹⁰ Pakalihis nin pirang taon, nag-ako man kan pag-uyon ni Jehova an may takot sa Diyos na mga agom kan maimbod na mga patriyarka. Dai iyan mangyayari kun sinda nagin mareklamo sa kamugtakan ninda sa buhay. (Jud. 16) Dipisil imahinaron na nagrereklamo an magalang na agom ni Abraham na si Sara kan bayaan ninda an komportableng buhay sa Ur asin magin temporaryong mga residente na nag-iistar sa mga tolda sa ibang daga. Imbes, ‘nagkuyog si Sara ki Abraham, na inaapod siyang kagurangnan.’ (1 Ped. 3:6) Isipon man si Rebeca, na sarong bendisyon hali ki Jehova asin nagin marahayon na agom na babayi. Bakong makangangalas na an agom niyang si Isaac ‘namuot sa saiya, asin naranga pagkagadan kan saiyang ina.’ (Gen. 24:67) Asin nauugma nanggad kita na kaiba niyato ngunyan sa kongregasyon an diyosnon na mga babaying arog ni Sara asin Rebeca!

11. Paano nagpahiling nin kusog nin buot an duwang Hebreong partira?

¹¹ Kan mga taon na uripon sa Ehipto an mga Israelita, nagdakul sindang marhay kaya ipinagbuot ni Faraon na gadanon an gabos na bagong mundag na Hebreong aking lalaki. Pero, isip-isipon an Hebreong mga partira na si Sifra asin Pua, na posibleng marhay na iyo an mga nanginot sa mga partira kaidto. Huli sa hararom na paggalang asin pagkatakot ninda ki Jehova, kusog-buot nindang sinayumahan an paggadan sa mga umboy. Kaya, tinawan niya sinda nin balos na iyo an pagkaigwa nin sadiri nindang mga pamilya.—Ex. 1:15-21.

12. Ano an kahanga-hanga dapit ki Debora asin Jael?

¹² Kan mga panahon kan mga hukom sa Israel, an sarong babayi na may pag-uyon nin Diyos iyo an propetisang si Debora. Pinarigon niya an buot ni Hukom Barak asin nakatabang siya sa mga Israelita na makabutas sa pang-aapi, pero ihinula niya na bako si Barak an mapapamuraway sa kapangganahan laban sa mga Canaanita. Imbes, itatao nin Diyos ‘sa kamot nin babayi’ an hepe kan hukbo nin Canaan na si Sisera. Iyan an nangyari kan gadanon si Sisera kan bakong Israelitang babayi na si Jael.—Hok. 4:4-9, 17-22.

13. Ano an sinasabi sa sato kan Bibliya manungod ki Abigail?

¹³ Sarong kahanga-hangang babayi si Abigail  na nabuhay kan ika-11 siglo B.C.E. Igwa siyang pakasabot, pero an agom niyang si Nabal, maringis, daing kamanungdanan, asin mangmang. (1 Sam. 25:2, 3, 25) Prinotektaran ni David asin kan mga tawuhan niya an mga pagsadiri ni Nabal, pero kan maghagad sinda nin kakanon asin inumon, ‘sinupog sinda’ ni Nabal asin mayo ining itinao sa sainda. Naanggot nanggad si David kaya nagplano siyang gadanon si Nabal asin an mga tawuhan kaini. Kan mabaretaan ini ni Abigail, nagdara siya nin kakanon asin inumon ki David asin sa mga tawuhan kaini, kaya nalikayan an pagpabulos nin dugo. (1 Sam. 25:8-18) Dangan, sinabi ni David sa saiya: ‘Pag-umawon lugod si Jehova na Diyos kan Israel, na suminubol saimo tanganing sabaton mo ako ngunyan!’ (1 Sam. 25:32) Kan magadan si Nabal, inagom ni David si Abigail.—1 Sam. 25:37-42.

14. Nakikabtang sa anong gibuhon an mga aking babayi ni Salum, asin paano man iyan ginigibo kan Kristiyanong mga babayi ngunyan?

¹⁴ Dakul na lalaki, babayi, asin mga aki an nagadan kan laglagon kan hukbo kan Babilonya an Jerusalem asin an templo kaini kan 607 B.C.E. Itinugdok liwat an mga lanob kan siyudad kan 455 B.C.E. sa panginginot ni Nehemias. Kabilang sa mga nagtabang sa paghirahay kan mga lanob iyo an mga aking babayi ni Salum, na prinsipe kan kabangang distrito kan Jerusalem. (Neh. 3:12) Gikan sa buot nindang ginibo an garo baga hababang klase nin trabaho na bakong angay para sa mga aki nin prinsipe. Pinapahalagahan nanggad niyato an Kristiyanong mga babayi na magaya-gayang sinusuportaran man ngunyan sa lain-lain na paagi an teokratikong mga proyekto nin pagtutugdok!

15. Anong pribilehiyo an itinao nin Diyos sa sarong babayi na an pangaran Maria?

¹⁵ Bago asin durante kan inot na siglo C.E., dakul na babayi an tinawan ni Jehova nin marahayon na mga pribilehiyo. Kabilang sa sainda an sarong daraga na an pangaran Maria. Bago sinda ikasal kan katrato niyang si Jose, milagroso siyang nangidam paagi kan banal na espiritu. Taano ta pinili siya nin Diyos na magin ina ni Jesus? Siguradong huli ta igwa siya nin espirituwal na mga kuwalidad na kaipuhan tanganing mapadakula nin tama an saiyang perpektong aki. Dakulaon nanggad na pribilehiyo na magin ina kan pinakadakulang tawo na nabuhay kasuarin man digdi sa daga!—Mat. 1:18-25.

16. Magtao nin halimbawa kun paano trinatar ni Jesus an mga babayi.

¹⁶ Mabuuton si Jesus sa mga babayi. Halimbawa, isipon an sarong babayi na 12 taon nang inaawasan nin dugo. Hali sa likod, nakisusuan siya sa mga tawo tanganing maranihan si Jesus asin madutan an gubing kaini. Imbes na anggutan, mabuot na sinabi ni Jesus sa babayi: ‘Aki, an saimong pagtubod iyo an nagpaumay saimo. Lakaw sa katuninungan, asin maumayan ka kan saimong hilang.’—Mar. 5:25-34.

17. Ano an milagrosong nangyari kan Pentecostes 33 C.E.?

¹⁷ An nagkapirang babaying disipulo ni Jesus naglingkod sa saiya asin sa mga apostol niya. (Luc. 8:1-3) Asin kan Pentecostes 33 C.E., mga 120 lalaki asin babayi an nag-ako kan espiritu nin Diyos sa espesyal na paagi. (Basahon an Guibo 2:1-4.) Ihinula an pagbubo kan banal na espiritu sa mga tataramon na ini: ‘Iwawarak ko [ni Jehova] an sakuyang espiritu sa gabos na laman, asin [maghuhurula] an saindong mga aking lalaki asin an saindong mga aking babayi. Asin sagkod man sa mga uripon na lalaki asin sa mga uripon na babayi iwawarak ko an sakuyang espiritu.’ (Joel 2:28, 29) Paagi sa milagrosong pangyayaring iyan kan aldaw nin Pentecostes, ipinahiling nin Diyos na hinali na niya an saiyang pag-uyon sa apostatang Israel asin itinao na iyan sa ‘Israel nin Diyos,’ na kompuwesto nin mga lalaki asin babayi. (Gal. 3:28; 6:15, 16) Kabilang sa Kristiyanong mga babayi na nakikabtang sa ministeryo kan inot na siglo an apat na aking babayi kan ebanghelisador na si Felipe.—Gui. 21:8, 9.

18, 19. (a) Kun dapit sa tunay na pagsamba, anong pribilehiyo an parehong itinao nin Diyos sa mga lalaki asin babayi? (b) Paano inapod kan salmista an mga babaying naghuhulit kan maugmang bareta?

¹⁸ Kan huring mga dekada kan ika-19 siglo, may pirang lalaki asin babayi na nagin interesadong marhay sa tunay na pagsamba. Sinda an nainot sa mga nakikikabtang ngunyan sa kautuban kan hula ni Jesus: ‘Ining ebanghelyo nin Kahadian ihuhulit sa bilog na kinaban sa pagpatotoo sa gabos na nasyon, asin dangan madatong an katapusan.’—Mat. 24:14.

¹⁹ An sadit na grupo nin mga Estudyante sa Bibliya nagin nang mga 8,000,000 na Saksi ni Jehova ngunyan. Labing 11,000,000 na iba pang indibidwal an nagpahiling nin interes sa Bibliya asin sa satong gibuhon paagi sa pag-atender kan taunan na Memoryal kan kagadanan ni Jesus. Sa kadaklan na nasyon, mga babayi an mayoriya kan mga nag-atender. Mga babayi man an kadaklan sa labing 1,000,000 na bilog na panahon na parabalangibog kan Kahadian sa bilog na kinaban. Tunay nanggad na tinawan nin Diyos an maimbod na mga babayi nin pribilehiyong makikabtang sa kautuban kan mga tataramon kan salmista: “Si Jehova an nagtatao kan pagbuot; an mga babaying nagbabalangibog kan maugmang bareta sarong dakulang hukbo.”—Sal. 68:11, NW.

20. Anong mga proyekto sa pag-adal an puwede tang konsideraron?

²⁰ Dai ta matutukar digdi an manungod sa dakul na maimbod na babayi na nakarekord sa Bibliya. Pero, mababasa ta gabos an mapadapit sa sainda sa Tataramon nin Diyos asin sa mga artikulo sa satong mga babasahon. Halimbawa, puwede tang hurop-hurupon an kaimbudan ni Rut. (Rut 1:16, 17) Mapapakusog man an satong pagtubod sa pagbasa kan libro sa Bibliya na ipinangaran ki Reyna Ester asin kan mga artikulo mapadapit sa saiya. Makikinabang kita sa arog kaining mga proyekto sa pag-adal na magagamit ta sa Pampamilyang Pagsamba. Kun solo kita, puwede tang konsideraron an siring na mga tema sa satong personal na pag-adal.

21. Paano ipinahiling kan diyosnon na mga babayi an debosyon ninda ki Jehova sa masakit na mga panahon?

²¹ Malinaw na binebendisyunan ni Jehova an paghuhulit kan Kristiyanong mga babayi asin sinusuportaran sinda sa mga panahon nin pagbalo. Halimbawa, sa tabang niya, napagdanay kan diyosnon na mga babayi an saindang integridad sa irarom kan pamamahala kan Nazi asin Komunista kan an dakul sa sainda nagsakit asin an iba nagadan pa ngani huli sa pagsunod ninda sa Diyos. (Gui. 5:29) Ngunyan, arog kan nakaagi, sinusuportaran kan satong mga sister asin kan gabos nindang kapwa parasamba an soberaniya nin Diyos. Arog kan suanoy na mga Israelita, garo man sana kinakaptan ni Jehova an saindang tuong kamot asin sinasabi: ‘Dai ka matakot. Susurugon taka.’—Isa. 41:10-13.

22. Anong mga pribilehiyo an malalauman ta sa maabot na panahon?

²² Dai na mahahaloy, an diyosnon na mga lalaki asin babayi makikikabtang sa paggibo kan daga na magin paraiso, asin tatabangan ninda an minilyon na binuhay liwat na maaraman an mga katuyuhan ni Jehova. Mantang hinahalat iyan, lalaki man kita o babayi, pahalagahan ta an satong pribilehiyong maglingkod sa saiya nin daramay.—Sof. 3:9.