1. Anong ekspresyon an kun beses nadadangog ta?

DAKUL na an nakadangog kan ekspresyon na ini: ‘Naaaraman mong mahalaga an sarong bagay pag nawara na iyan sa saimo.’ Namatian mo na daw iyan? May posibilidad na dai lubos na pahalagahan nin saro an mga bagay na yaon na sa saiya puon kan aki pa siya. Halimbawa, puwedeng baliwalaon nin saro na nagdakula sa mayaman na pamilya an dakul na bagay na igwa siya. Puwedeng totoo ini sa mga hoben na huling mayo pang eksperyensiya, dai ninda aram kun ano talaga an mahalaga sa buhay.

2, 3. (a) Maninigong magin maingat an Kristiyanong mga hoben na likayan an ano? (b) Ano an makakatabang sa sato na pahalagahan an mga inako ta?

² Kun ika hoben, tin-edyer gayod o mga labing 20 anyos pa sana, ano an mahalaga sa saimo? An dakul sa kinaban nakasentro an buhay sa materyal na mga bagay—halangkaw na suweldo, magayon na harong, o pinakabagong mga gadyet. Pero kun diyan nakasentro an buhay ta, may mahalagang bagay na kulang sa sato—an espirituwal na kayamanan. Makamumundo ta dakul ngunyan an dai man lamang iniisip na hanapon ini. Kun pinadakula ka nin Kristiyanong mga magurang, dapat na magin maingat na dai mawara an  pagpahalaga mo sa espirituwal na kayamanan na saimong minana. (Mat. 5:3) Maraot an puwedeng magin resulta nin kakulangan nin pagpahalaga sa espirituwal na mana asin makakaapektar iyan sa bilog mong buhay.

³ Pero, malilikayan mong mangyari iyan. Ano an makakatabang sa saimo na pahalagahan an espirituwal na mana mo? Pag-ulayan ta an nagkapirang halimbawa sa Bibliya na matabang sa sato na masabutan kun taano ta madunong na pahalagahan an satong espirituwal na mana. Makakatabang an mga halimbawang pag-aadalan ta bako sana sa mga hoben kundi sa lambang Kristiyano na pahalagahan an espirituwal na bagay na inako niya.

4. Ano an ihinayag kan 1 Samuel 8:1-5 dapit sa mga aki ni Samuel?

⁴ Mababasa ta sa Bibliya an dapit sa nagkapira na dai nagpahalaga kan inako nindang abundang espirituwal na mana. Nangyari iyan sa pamilya kan propetang si Samuel na naglingkod ki Jehova kan siya akion pa asin may marahayon na rekord sa paglilingkod sa Diyos. (1 Sam. 12:1-5) Nagpahiling si Samuel nin marahay na halimbawa na dapat kutanang inarog kan mga aki niyang si Joel asin Abias. Pero dai ninda ini pinahalagahan, asin nagin maraot sinda. Sinasabi sa sato kan Bibliya na bakong arog kan saindang ama, ‘pinagbiriko ninda an katanusan.’—Basahon an 1 Samuel 8:1-5.

5, 6. Ano an nangyari sa mga aki asin makuapo ni Josias?

⁵ Arog man kaiyan an nangyari sa mga aking lalaki ni Hading Josias. Marahayon na halimbawa an ipinahiling ni Josias sa pagsamba ki Jehova. Kan makua an Ley nin Diyos asin basahon iyan ki Josias, maigot siyang naghinguwa na sunudon an mga instruksiyon ni Jehova. Pinagmaigutan niyang mahali an idolatriya asin espiritismo sa nasyon, asin dinagka niya an banwaan na magsunod ki Jehova. (2 Ha. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Abunda nanggad na espirituwal na mana an inako kan mga aki niya! Pag-abot nin panahon, tulo sa mga aki niya asin sarong makuapo an nagin hadi, pero mayo ni saro sa sainda an nagpahalaga kan ipinamana sa sainda.

⁶ An aki niyang si Jehoahaz an nagsalida sa saiya bilang hadi, pero naggibo siya ‘kan maraot sa mga mata ni Jehova.’ Tulong bulan sana siyang namahala bago siya ipinabilanggo kan Faraon nin Ehipto, asin nagadan si Jehoahaz na bihag. (2 Ha. 23:31-34) Dangan an tugang niyang si Jehoiakim namahala nin 11 taon. Dai man niya pinahalagahan an pamana kan saiyang ama. Huli sa pagigin maraot ni Jehoiakim, ihinula ni Jeremias: ‘Arog kan paglubong sa asno an gigibuhon na paglubong saiya.’ (Jer. 22:17-19, BPV) * Maraot man an ibang nagsalida ki Josias—an aki niyang si Zedekias asin an makuapo niyang si Joachin; dai man ninda inarog an matanos na mga gibo ni Josias.—2 Ha. 24:8, 9, 18, 19.

7, 8. (a) Paano sinayang ni Solomon an saiyang espirituwal na mana? (b) Anong leksiyon an manunudan ta hali sa Bibliya dapit sa mga lalaking sinayang an espirituwal na mana ninda?

⁷ Dakul man an inako kan hading si Solomon sa saiyang ama na si David. Minsan ngani marahayon an espirituwalidad kan pamilyang pinaghalian ni Solomon asin nagin marahay man siya kan primero, kan huri nawara an pagpahalaga niya sa saiyang espirituwal na mana. ‘Kan maggurang na man lugod si Solomon, an saiyang mga agom pinakiling an saiyang puso sa hurihan nin ibang mga diyos, asin an saiyang puso bakong sangkap ki Jehova na saiyang Diyos na siring kan puso kan saiyang amang si David.’ (1 Ha. 11:4) Bilang resulta, naiwara ni Solomon an pag-uyon nin Diyos.

⁸ Makamumundo nanggad isipon na sinayang sana kan mga lalaking ini an marahay kutana nindang kamugtakan asin oportunidad na gibuhon kun ano an tama! Pero, bako man gabos na hoben kan panahon kan Bibliya nagin  arog sa sainda, asin siring man ngunyan. Pag-ulayan ta an positibong mga halimbawa nin mga hoben na puwedeng arugon kan Kristiyanong mga hoben.

9. Anong marahayon na halimbawa an ipinahiling kan mga aki ni Noe? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

⁹ Sarong marahayon na halimbawa an mga aking lalaki ni Noe. Pinagbutan an saindang ama na magtugdok nin arka asin palaugon diyan an saiyang pamilya. Malinaw na aram kan mga aki ni Noe na kaipuhan nindang gibuhon an kabutan ni Jehova. Siguradong nakikooperar sinda sa saindang ama. Dangan, tinabangan ninda siya sa pagtugdok kan arka, pagkatapos naglaog sinda diyan. (Gen. 7:1, 7) Sa anong katuyuhan? Sinasabi kan Genesis 7:3 na pinalaog ninda sa arka an mga hayop ‘tanganing padagos na mabuhay an saindang gikan sa ibabaw kan bilog na kinaban.’ Nakaligtas man an mga tawo. Huling pinahalagahan kan mga aki ni Noe an inako ninda sa saindang ama, nagkapribilehiyo sindang makatabang sa pagpreserbar kan rasa nin tawo asin sa pagbalik kan tunay na pagsamba sa lininig na daga.—Gen. 8:20; 9:18, 19.

10. Paano ipinahiling kan apat na hoben na Hebreo sa Babilonya an pagpapahalaga ninda sa katotoohan na nanudan ninda?

¹⁰ Pakalihis nin pirang siglo, ipinahiling kan apat na hoben na Hebreo na aram ninda kun ano an talagang mahalaga. Dinara sa Babilonya si Hananias, Misael, Azarias, asin Daniel kan 617 B.C.E. Mga guwapo sinda saka madunong; madali sana kutana sindang makibagay sa buhay sa Babilonya. Pero dai ninda ginibo iyan. Malinaw sa nagin paggawi ninda na dai ninda nalingawan an saindang mana—an mga itinukdo sa sainda. Abundang binendisyunan an apat na ini huli sa pagsunod ninda sa espirituwal na mga katukduan na nanudan ninda kan mga aki pa sinda.—Basahon an Daniel 1:8, 11-15, 20.

11. Paano nakinabang an iba sa espirituwal na mana ni Jesus?

¹¹ Dai makukumpleto an pagkonsiderar ta sa magagayon na halimbawa kun dai ta pag-aadalan an halimbawa ni Jesus, an Aki nin Diyos. Dakul siyang inako hali sa saiyang Ama, asin talagang pinahalagahan niya iyan. An pagpapahalaga niya sa mga itinukdo sa saiya risang-risa sa mga tataramon na ini: ‘Ako nagtataram kaining mga bagay siring sa pagkatukdo sako kan Ama.’ (Juan 8:28) Asin gusto man niya na makinabang an iba sa mga inako niya. Sinabi niya sa kadaklan: ‘Ako kaipuhan na maghulit kan marahay na bareta kan Kahadian nin Diyos sa ibang mga banwaan man, huli ta dahil kaini ako isinugo.’ (Luc. 4:18, 43) Tinabangan niya an mga nagdadangog sa saiya na masabutan na kaipuhan na magin “bakong [kabtang kan] kinaban,” na sa pangkagabsan dai nagpapahalaga sa espirituwal na mga bagay.—Juan 15:19.

12. (a) Paano aplikado sa dakul na hoben ngunyan an 2 Timoteo 3:14-17? (b) Anong mga hapot an dapat na pag-isipan kan Kristiyanong mga hoben?

¹² Arog kan hoben na mga lalaking pinag-ulayan ta, tibaad pinadakula ka man nin mga magurang na maimbod ki Jehova Diyos. Kun iyo, tamang-tama sa sitwasyon mo an sinasabi kan Kasuratan dapit ki Timoteo. (Basahon an 2 Timoteo 3:14-17.) ‘Nanudan’ mo sa mga magurang mo an dapit sa tunay na Diyos asin kun paano siya mapapaugma. Posibleng tinutukduan ka na kan mga magurang mo puon pa sa pagkaumboy. Siguradong dakula an naitabang kaini tanganing magin ‘madunong ka manungod sa kaligtasan huli sa pagtubod na yaon ki Cristo Jesus’ asin tanganing lubos na masangkapan ka sa paglilingkod sa Diyos. An importanteng hapot ngunyan iyo ini, Pinapahalagahan mo daw an mga inako mo? Kaipuhan digdi an pagsiyasat sa sadiri. Puwede mong ihapot: ‘Ano an namamatian ko sa pagigin kabilang sa halabang linya nin maimbod na mga saksi? Ano an  namamatian ko sa pagigin kabilang sa medyo sadit sanang grupo sa daga ngunyan na midbid nin Diyos? Pinapahalagahan ko daw an daing kaagid asin marahayon na pribilehiyong maaraman an katotoohan?’

13, 14. Ano an mga nakakatentar sa Kristiyanong mga hoben, pero taano ta bakong madunong an magpadaog sa mga iyan? Magtao nin halimbawa.

¹³ Tibaad dai nahihiling kan nagkapirang hoben na pinadakula nin Kristiyanong mga magurang an pagkakaiba kan satong espirituwal na paraiso ngunyan asin kan marauton na kinaban ni Satanas. An iba natetentaran pa nganing purbaran an buhay sa kinaban. Pero mapabunggo ka daw sa sarong nagdadangadang na awto tangani sanang maaraman kun gurano iyan kakulog o kun ikakagadan mo iyan? Siyempre dai! Kapareho kaiyan, dai ta kaipuhan na purbaran an nagrururong “maraot na pamumuhay” kan kinaban na ini tangani sanang maaraman kun gurano iyan kakulog o kamundo.—1 Ped. 4:4, BPV.

¹⁴ Si Gener, na taga Asia, nagdakula sa sarong Kristiyanong pamilya. Nabawtismuhan siya kan 12 anyos siya. Pero, kan tin-edyer siya, naakit siya sa paagi nin pamumuhay sa kinaban na ini. Sinabi niya: “Gusto kong maeksperyensiyahan an ‘katalingkasan’ na inaalok kan kinaban.” Nagpuon siyang magkaigwa nin dobleng pamumuhay. Kan 15 anyos siya, namumuhay na siya kapareho kan maraot niyang mga kairiba. Nag-iinom siya asin nagmumuda arog ninda. Parating banggihon na siyang magpuli pagkatapos na magbilyar asin magkawat nin madadahas na game sa kompyuter kaiba kan mga amigo niya. Pero, sa paglihis nin panahon, narealisar niya na dai man talaga nakakapaugma an mga inaalok kan kinaban na ini. Mayong kamanungdanan an buhay sa kinaban. Ini an sinabi niya sa pagbalik niya sa kongregasyon: “Dakul pa akong aagihan na mga pagbalo, pero mas dakul an bendisyon ni Jehova.”

15. Ano an maninigong pag-isipan dawa kan mga hoben na pinadakula nin bakong Saksing mga magurang?

¹⁵ May mga hoben man sa kongregasyon na bakong Saksi an mga magurang. Kun saro ka sa sainda, isip-isipon an dakulaon na pribilehiyo na igwa ka ngunyan huling midbid asin pinaglilingkudan mo an Kaglalang! Binilyon an tawo sa daga. Kaya bendisyon nanggad na mapabilang sa mga may kabuutan na dinagka ni Jehova na dumulok sa saiya asin tinawan niya kan katotoohan sa Bibliya. (Juan 6:44, 45) Haros 1 sana sa kada 1,000 tawo ngunyan an igwa kan tamang kaaraman kan katotoohan, asin saro ka sa sainda. Bako daw na nakakapaugma iyan sa sato gabos maski sa ano pa man na paagi niyato nanudan an katotoohan? (Basahon an 1 Corinto  2:12.) Si Gener nagsabi: “Nanggigirabo ako pag naiisip ko iyan. Siisay man ako tanganing mamidbid ni Jehova, an Kagsadiri kan uniberso?” (Sal. 8:4) Sarong sister na nakaistar man sa Asia an nagsabi: “Mamidbid sana ngani kan mga maestra ninda, ugmahon nang marhay an mga estudyante. Paano pa kaya an pribilehiyo na mamidbid ka kan Pinakadakulang Instruktor na si Jehova!”

16. Ano an madunong na gibuhon nin Kristiyanong mga hoben ngunyan?

¹⁶ Huli sa marahayon na pribilehiyong itinao sa saimo, magin mas determinado na mapabilang sa medyo sadit sanang grupo sa daga na tama an ginigibo sa saindang buhay. Paagi kaiyan, mapapabilang ka sa halabang linya nin maimbod na mga lingkod nin Diyos. Ini an mas madunong nanggad na gibuhon kisa sa pag-arog sana sa mga ginigibo kan kadaklan na hoben na garo mga mayo sa sadiri na nagmamartsa kaiba kan kinaban na ini pasiring sa kalaglagan.—2 Cor. 4:3, 4.

17-19. Ano an makakatabang sa saimo na magkaigwa nin timbang na pagmansay sa pagigin iba sa kinaban?

¹⁷ Siyempre dai buot sabihon kaiyan na pirming magigin madali an magin iba sa kinaban. Pero kun iisip-isipon, iyan talaga an madunong na gibuhon. Sa pag-ilustrar: Pag-isipan an sarong atleta sa Olympic. Siguradong kinaipuhan niyang magin iba tanganing makaabot diyan. Posibleng isinakripisyo niya an dakul na bagay na makakaubos kan saiyang panahon saka atensiyon sa pagsasanay. Pero, an pagigin andam niya na magin iba sa mga kaedad niya an nagin dahilan na mas makapagsanay siya asin maabot an gusto niya.

¹⁸ An kinaban may halipot na pananaw sa buhay. Pero kun magigin harayo an pananaw mo, na magigin iba ka sa kinaban asin malikay sa nakakaraot sa moral saka espirituwal na mga aktibidad, ‘makakapangapot ka nin marigon sa tunay na buhay.’ (1 Tim. 6:19, NW) An sister na nasambitan kasubago nagsabi: “Kun maninindugan ka sa tinutubod mo, magigin maugma ka ta aram mong tama an ginibo mo. Pinapatunayan kaiyan na kaya mong kontrahon an kinaban ni Satanas. Urog sa gabos, garo baga nahihiling mo si Jehova Diyos na nakangirit saimo asin ipinag-oorgulyo ka! Diyan ka mauugma na iba ka!”

¹⁹ Magigin sayang sana an buhay nin saro kun nakapokus sana siya sa makukua niya ngunyan. (Par. 9:2, 10) Kun ika sarong hoben asin pinag-iisipan mong marhay an katuyuhan saka an posibleng magin lawig kan saimong buhay, bako daw na sarong kadunungan na dai ka ‘maglakaw siring sa paglakaw kan mga Hentil’ kundi magmaigot na magkaigwa nin makahulugan na buhay?—Efe. 4:17; Mal. 3:18.

20, 21. Ano an paglaom niyato kun tama an magigin mga desisyon ta, pero ano an inaasahan sa sato?

²⁰ Kun tama an magigin mga desisyon ta, magkakaigwa kita nin maugmang buhay ngunyan asin may paglaom kitang makaiba sa mga “magmamana kan daga”—tanganing magkaigwa nin buhay na daing katapusan. (Mat. 5:5, BPV) Kadakul an marahayon na bendisyon na nakatagama para sa sato asin dai ta lamang maiimahinar an gabos na iyan. (Mat. 19:29; 25:34) Totoo, dai iyan awtomatikong itatao sa sato nin Diyos. May hinahagad siya sa sato. (Basahon an 1 Juan 5:3, 4.) Pero talagang sulit na sulit kun paglilingkudan ta siya nin may kaimbudan ngunyan!

²¹ Dakulang pribilehiyo nanggad na mag-ako nin kadakul na bendisyon hali sa Diyos! May tama kitang kaaraman dapit sa saiyang Tataramon asin may malinaw kitang pakasabot sa katotoohan manungod sa saiya asin sa mga katuyuhan niya. May pribilehiyo kitang darahon an pangaran niya asin magin mga Saksi niya. Nanunuga an Diyos na siya nasa kampi ta. (Sal. 118:7) Kita man hoben o gurang, ipahiling ta lugod an satong pagpapahalaga paagi sa pamumuhay na may makusog na pagmawot na itao ki Jehova “an kamurawayan sagkod lamang.”—Roma 11:33-36; Sal. 33:12.