Arogon an Saindang Pagtubod

Sia Nanindogan Para sa Dalisay na Pagsamba

TINATANAW ni Elias an kadaklan mantang nagtutukad an mga ini sa bakilid kan Bukid nin Carmelo. Dawa sa liwanag nin kaagahon, risang-risa an kadukhaan asin kakulangan nin kakanon na nagpapasakit nin makuri sa mga tawong ini. An tigmara, na naglawig nin tolo may kabangang taon, nagkaigwa nin grabeng epekto sa sainda.

Kabilang sa mga mahambog na nagtukad iyo an 450 propeta ni Baal, na pano nin pagpaabaw-abaw asin grabeng pagkaongis ki Elias, an propeta ni Jehova. Ginadan ni Reyna Jezebel an dakol na lingkod ni Jehova, alagad an tawong ini marigon pa man giraray na naninindogan tumang sa pagsamba ki Baal. A, alagad sagkod noarin? Tibaad nangangatanosan an mga saserdoteng idto na an sarong nagsosolong tawo nungkang manggagana sa sainda gabos. (1 Hade 18:3, 19, 20) Nag-abot man si Hadeng Acab, na nakalunad sa saiyang karuwahe. Dai man nia gusto si Elias.

Maeeksperyensiahan kan nagsosolong propeta na iyan an sarong pambihirang pangyayari. Mantang nagmamasid si Elias, nagpopoon na an pinakapambihirang paghampangan nin karahayan asin karompotan na dai pa kasuarin man naheling kan kinaban. Ano daw an namatean ni Elias mantang nagpoon na an aldaw na iyan? Bilang “sarong tawo na may mga saboot na arog kan sa sato,” natatakot man sia. (Santiago 5:17) Minsan paano, makakasierto kita sa sarong bagay: Huling napapalibotan kan bakong maimbod na banwaan, kan apostatang hade ninda, asin kan mga saserdote na gustong gumadan sa saiya, namatean na gayo ni Elias na sia nagsosolo.—1 Hade 18:22.

Pero, paano an Israel suminagkod sa kritikal na kamugtakan na ini? Asin ano an manonodan nindo ngonyan sa kasaysayan na ini? Sinasadol kita kan Biblia na maingat na horophoropon an manongod sa debotong mga lingkod nin Dios asin ‘arogon an saindang pagtubod.’ (Hebreo 13:7) Estudyare ngonyan an halimbawa ni Elias.

An Sarong Halawig na Pakikipaglaban Nakaabot sa Kulminasyon

Sa kadaklan na kabtang kan buhay ni Elias, dai siang maginibo mantang naheheling nia na isinisikwal asin tinitimaktimakan an pagsamba ki Jehova, na iyo an pinakamarahay na kabtang kan saiyang dagang tinuboan asin kan saiyang banwaan. Aram nindo, an Israel haloy nang nakikipaglaban, sarong ralaban sa pag-oltanan nin dalisay na relihion asin nin falso, sa pag-oltanan ni Jehova Dios asin nin idolatriya kan nakapalibot na mga nasyon. Sa panahon ni Elias, an ralaban na iyan orog na naggrabe.

Inagom ni Hadeng Acab si Jezebel, an aking babae kan hade nin Sidon. Desidido si Jezebel na palakopon sa nasyon nin Israel an pagsamba ki Baal asin pohoon an pagsamba ki Jehova. Madali niang naimpluwensiahan si Acab. Nagtogdok si Acab nin templo asin altar para ki Baal saka pinangenotan nia an pagsamba sa paganong dios na ini. Pinaanggot niang gayo si Jehova.—1 Hade 16:30-33. *

Ano an nakakaanggot na gayo sa pagsamba ki Baal? Inakit kaiyan an Israel, na an dakol irinarayo sa tunay na Dios. Makababalde asin mabangis man na relihion iyan. Kalabot dian an pagpapatotot kan mga lalaki asin babae sa templo, pagpalabilabi sa sekso, asin an pag-atang pa ngani nin mga aki. Naghiro si Jehova paagi sa pagsugo ki Elias tanganing ipaisi ki Acab an manongod sa tigmara na magpapadagos sagkod na ipahayag kan propeta nin Dios an katapusan kaiyan. (1 Hade 17:1) Nagkapirang taon an luminihis bago si Elias nagpaheling giraray ki Acab asin sinabihan ini na tiriponon sa Bukid nin Carmelo an mga tawo asin an mga propeta ni Baal.

 Pero, ano an kahulogan para sa sato kan paglalaban na ini? Tibaad isipon nin nagkapira na an estorya manongod sa pagsamba ki Baal mayo na nin halaga ngonyan, huli ta mayo na kitang naheheling sa palibot niato na mga templo asin altar ni Baal. Alagad an pagkasaysay na ini bako sanang suanoy na impormasyon sa kasaysayan. (Roma 15:4) An terminong “Baal” nangangahulogan na “kagsadiri” o “kagurangnan.” Sinabihan ni Jehova an saiyang banwaan na maninigo ninda siang pilion bilang saindang “baal,” o kagsadiring agom na lalaki. (Isaias 54:5) Dai daw kamo maoyon na an mga tawo naglilingkod pa man giraray sa laen-laen na kagurangnan apuera sa Makakamhan sa Gabos na Dios? Tunay nanggad, baga man ginagamit kan mga tawo an saindang buhay sa pagmamaigot na magkaigwa nin kuarta, karera, pag-aling-aling, seksuwal na kaogmahan, o arin man sa dai na mabilang na dios na sinasamba imbes na si Jehova, nagpipili sinda nin sarong kagurangnan. (Mateo 6:24; Roma 6:16) Kun siring, sa sarong kabtang, nag-ooswag ngonyan an pinakamapuersang aspekto na nagpapamidbid sa pagsamba ki Baal. An suanoy na labanan na iyan sa pag-oltanan ni Jehova asin ni Baal makakatabang sa sato na gumibo nin madonong na pagpili kun siisay an paglilingkodan niato.

‘Nagkikiangkiang’—Paano?

Sa madoros na alitoktok kan Bukid nin Carmelo, matatanaw dian an kahiwasan kan Israel—poon sa may sapang masulog na kababan nin Cison na nasa ibaba sagkod sa kaharaning Dakulang Dagat (Dagat Mediteraneo) asin sagkod sa kabukidan nin Lebanon sa harayong amihanan. * Alagad mantang minasirang an saldang sa aldaw na ini na magseserbing kulminasyon, grabe an kamugtakan kan nasyon. An dating mabungang daga na itinao ni Jehova sa mga aki ni Abraham garo baga magagadanon na ngonyan. Iyan saro na ngonyan na dagang matagas huli sa mainiton na saldang, na naraot huli sa pagigin lolong kan banwaan mismo nin Dios! Mantang nagbuburunyog an mga tawong idto, dinolok sinda ni Elias asin sinabihan: “Sagkod noarin kamo magkikiangkiang sa duwang magkalaen na opinyon? Kun si Jehova an tunay na Dios, sumunod kamo sa saiya; alagad kun si Baal, sumunod kamo sa saiya.”—1 Hade 18:21.

Ano an boot sabihon ni Elias kan pananaram na ‘nagkikiangkiang sa duwang magkalaen na opinyon’? Bueno, dai nasasabotan kan mga tawong idto na kaipuhan nindang pumili sa pag-oltanan kan pagsamba ki Jehova asin kan pagsamba ki Baal. Naghohona sinda na puedeng pareho nindang sambahon an duwang iyan—na puede nindang sirosiroon si Baal paagi sa saindang grabe kamakababaldeng mga ritual asin hagadon pa man giraray an pabor ni Jehova Dios. Tibaad iniisip ninda na si Baal an mabendisyon sa saindang pananom asin mga hayop, mantang si “Jehova nin mga hukbo” an maprotehir sa sainda sa ralaban. (1 Samuel 17:45) Nalingawan ninda an sarong pundamental na katotoohan—sarong bagay na dai pa man giraray nasasabotan nin dakol ngonyan—na gusto ni Jehova na sia sana an sambahon. Naghahagad sia nin dai nababangang debosyon asin sia an maninigo na tawan kaiyan. Dai nia inaako an ano man na pagsamba sa saiya na may kasalak na ibang paagi nin pagsamba, ikinakaanggot pa ngani nia iyan!—Exodo 20:5.

Kaya an mga Israelitang idto ‘nagkikiangkiang’ siring sa sarong tawo na naghihingoang pagsabayon an paglakaw sa duwang dalan. Kapareho kaiyan an sala nin dakol na tawo ngonyan, na nagtotogot na luway-luway na magin kabtang kan saindang buhay an ibang “baal,” kaya ipinapagilid ninda an pagsamba sa Dios! An apretado asin malinaw na pangapodan ni Elias na pumondo sa pagkiangkiang makakatabang sa sato na siyasaton giraray an sato mismong mga prioridad asin pagsamba.

An Pangultimong Pagbalo

Sunod, nagsuherir si Elias nin sarong pagbalo. Simple sanang marhay an pagbalo. An mga saserdote ni Baal kaipuhan na magtogdok nin altar asin mag-aatang sinda duman; dangan mamimibi sinda sa saindang dios na magpaabot nin kalayo. Arog man kaiyan an gigibohon ni Elias. Sia nagsabi: “An tunay na Dios na sumimbag paagi sa kalayo iyo an tunay na Dios.” Aram nanggad ni Elias kun siisay an tunay na Dios. Makosog na marhay an saiyang pagtubod kaya dai sia nag-alangan na paenoton an mga propetang idto ni Baal. Itinao nia sa saiyang mga kalaban an gabos na bentaha, na pinapili sinda nin torilyo na  saindang iaatang asin enot sindang pinapag-arang ki Baal. *—1 Hade 18:24, 25.

Dai kita nabubuhay sa panahon nin mga milagro. Minsan siring, dai nagbabago si Jehova. Puedeng an satong kompiansa sa saiya kapareho man kan ki Elias. Halimbawa, kun an iba dai minaoyon sa itinotokdo kan Biblia, dai kita dapat na matakot na pabayaan sinda sa gusto nindang sabihon. Kapareho ni Elias, puede kitang maglaom sa tunay na Dios tanganing resolberan an mga bagay-bagay. Ginigibo niato iyan paagi sa pagsarig, bakong sa sadiri niato, kundi sa saiyang ipinasabong na Tataramon, na dinisenyo “sa paghusay kan mga bagay.”—2 Timoteo 3:16.

Ipinagpadagos kan mga propeta ni Baal an pag-andam sa saindang atang asin pag-apod sa saindang dios. “O Baal, simbaga kami!” an paorootrong pagkurahaw ninda. Padagos nindang ginibo iyan sagkod na lumihis an mga minuto dangan an mga oras. “Alagad ta mayo nin tingog, asin mayo nin nagsisimbag,” an sabi kan Biblia. Kan udto na, nagpoon si Elias na tuyatuyaon sinda, na may pag-olog-olog na sinasabi na seguradong sibot-sibot si Baal kaya dai nia sinda sinisimbag, na sia nagkakasilyas, o na sia nagtotorog asin kaipuhan na may magpukaw sa saiya. “Pag-apod kamo sa pinakamakosog nindong tingog,” an pagsadol ni Elias sa mga nandadayang idto. Malinaw nanggad na an pagheling nia sa pagsambang ini ki Baal makangingising pandadaya, asin gusto niang maheling kan banwaan nin Dios na talagang pandadaya idto.—1 Hade 18:26, 27.

Bilang reaksion, an mga saserdote ni Baal orog pa nganing nataranta, na ‘nag-aapod sa pinakamakosog nindang tingog asin naggugurot sa saindang sadiri paagi sa mga kutsilyo asin garod oyon sa saindang kaugalean, sagkod na mapabulos ninda an saindang dugo.’ An gabos na iyan daing epekto! “Mayo nin tingog, asin mayo nin nagsisimbag, patin mayo nin pagtao nin atension.” (1 Hade 18:28, 29) Tunay nanggad, mayo nin Baal. Inimbento sana sia bilang pakana ni Satanas tanganing akiton an mga tawo parayo ki Jehova. Kaidto asin iyo man ngonyan, an pagpili nin arin man na kagurangnan apuera ki Jehova nagreresulta sa pagkadesganar, kasusupgan pa ngani.—Salmo 25:3; 115:4-8.

An Simbag

Kan hapon nang marhay, turno na ni Elias. Hinirahay nia an sarong altar para ki Jehova, na daing duda na rinaot kan mga kaiwal kan dalisay na pagsamba. Naggamit sia nin 12 gapo, na tibaad ipinapagirumdom sa dakol na kabilang sa 10 tribong nasyon nin Israel na an Ley na itinao sa gabos na 12 tribo kaipuhan pa man giraray nindang sunodon. Dangan inandam nia an saiyang atang asin an gabos na bagay binuboan nia nin tubig, na posibleng kinua sa kaharaning Dagat Mediteraneo. Nagpakalot pa ngani sia nin kali sa palibot kan altar, na pinano man iyan nin tubig. Kun paanong itinao nia sa mga propeta ni Baal an gabos na bentaha, itinao man nia ki Jehova an gabos na disbentaha—siring kaiyan kakosog an pagsarig nia sa saiyang Dios.—1 Hade 18:30-35.

Kan an gabos andam na, si Elias namibi. Magayonon an pagkasabi asin simple an pamibi, na malinaw na nagpaheling kun ano an pinakaimportante ki Elias. Enot asin an pinakamahalaga, gusto niang ipaaram na si Jehova, bakong an Baal na ini, an “Dios sa Israel.” Ikaduwa, boot niang maaraman kan gabos na saro sana siang lingkod ni Jehova; an gabos na pagpamuraway asin pag-omaw maninigo na itao sa Dios. Ultimo, ipinaheling nia na nagmamakolog pa man giraray sia sa saiyang banwaan, huling gustong-gusto niang maheling na ‘pabalikon ni Jehova an saindang puso.’ (1 Hade 18:36, 37) Sa ibong kan gabos na kasakitan na ibinunga kan pagigin bakong maimbod ninda, namomotan pa man giraray sinda ni Elias. Sa sato mismong mga pamibi sa Dios, ikakapaheling man daw niato an kaparehong pagmakolog para sa ngaran nin Dios, siring man an kapakumbabaan asin pagmalasakit sa iba na nangangaipo nin tabang?

Bago an pamibi ni Elias, an mga tawo duman tibaad nag-iisip kun baga si Jehova magigin kapareho ni Baal na nakakadesganar. Pero, pakatapos kan pamibi, mayo na nin panahon para mag-isip-isip. An pagkasaysay nagsasabi: “Dangan an kalayo ni Jehova nahulog asin inubos an dolot na tinotong asin an mga kapidasong kahoy asin an mga gapo patin an kabokabo, asin dinila kaiyan an tubig na yaon sa kali.” (1 Hade 18:38) Kanigoan kapambihirang simbag! Asin ano an reaksion kan mga tawo?

 “Si Jehova iyo an tunay na Dios! Si Jehova iyo an tunay na Dios!” an kagsing ninda gabos. (1 Hade 18:39) Sa katapustapusi naheling ninda an totoo. Minsan siring, dai pa sinda nakakapaheling nin ano man na pagtubod. An totoo, bakong makangangalas na prueba nin pagtubod an pag-admitir na si Jehova iyo an tunay na Dios pagkatapos na maheling an kalayo na nahulog hale sa langit bilang simbag sa pamibi. Kaya labi pa dian an ipinagibo sa sainda ni Elias. Sinabihan nia sinda na gibohon an maninigo kutanang ginibo ninda dakol na taon bago kaidto—an pagkuyog sa Ley ni Jehova. An Ley nin Dios nagsasabi na an falsong mga propeta asin mga parasamba sa idolo maninigong gadanon. (Deuteronomio 13:5-9) An mga saserdoteng ini ni Baal dusay na mga kaiwal ni Jehova Dios na tuyong nagkokontra sa saiyang mga katuyohan. Maninigo daw sindang kaherakan? Bueno, pinahelingan daw nin pagkaherak an gabos na inosenteng aki na sinolong buhay bilang mga atang ki Baal? (Talinhaga 21:13; Jeremias 19:5) Dai, an mga tawong idto dai nanggad maninigong kaherakan. Kaya nagboot si Elias na sinda gadanon, asin sinda ginaradan nanggad.—1 Hade 18:40.

Kinokondenar kan nagkapirang kritiko sa presenteng panahon an kinaabtan kan pagbalong ini sa Bukid nin Carmelo. Tibaad may mga naghahadit ta tibaad gamiton iyan kan mga panatiko tanganing ipangatanosan an madahas na mga gibo na huli sa relihiosong pagkapanatiko. Asin makamomondo na sa katunayan kadakol nin madahas na relihiosong mga panatiko ngonyan. Minsan siring, si Elias bakong panatiko. Naghiro sia sa ngaran ni Jehova sa makatanosan na paggadan. Apuera kaini, aram kan tunay na mga Kristiano na dai ninda puedeng arogon an ginibo ni Elias na paggadan sa mga maraot. Pagkatapos na mag-abot an Mesiyas, an pamantayan para sa gabos na disipulo ni Jesus makukua sa mga tataramon ni Cristo ki Pedro: “Sarungan an saimong espada, huli ta an gabos na minabingat nin espada sa espada man magagadan.” (Mateo 26:52) Gagamiton ni Jehova an saiyang Aki tanganing gibohon sa ngapit an hustisya nin Dios.

An paninimbagan nin sarong tunay na Kristiano iyo an mamuhay na may pagtubod. (Juan 3:16) An sarong paagi tanganing magibo iyan iyo an pag-arog sa maimbod na mga lalaki na kapareho ni Elias. Si Jehova sana an sinamba nia asin sinadol nia an iba na gibohon man iyan. Daing takot niang ibinuyagyag na mapandaya an sarong relihion na ginamit ni Satanas tanganing akiton an mga tawo parayo ki Jehova. Asin nagtiwala sia ki Jehova tanganing iyo an magresolber sa mga bagay-bagay imbes na magsarig sa sadiri niang mga kakayahan asin kabotan. Tunay nanggad, si Elias nanindogan para sa dalisay na pagsamba. Logod na arogon kan lambang saro sa sato an saiyang pagtubod!

[Mga Nota sa Ibaba]

[Blurb sa pahina 20]

An pagpili nin arin man na kagurangnan apuera ki Jehova nagreresulta sa pagkadesganar

[Ritrato sa pahina 21]

“Si Jehova an tunay na Dios!”