Kun Magadan an Sarong Namomotan

Kan Martes na banggi, Hulyo 17, 2007, mga ala siete, may sarong pampasaherong eroplano na duminalinas an mga rueda sa landingan kan pinakasibot na aeropuerto sa Brazil, sa pinakasentro nin São Paulo. Nakabalyo an eroplano sa sarong mayor na tinampo asin buminangga sa sarong bodega nin kargamento. Mga 200 katawo an nagadan sa aksidenteng idto.

AN INSIDENTENG ini na inapod na pinakagrabeng trahedya nin eroplano sa Brazil dai na nanggad mapapara sa memorya kan mga nagadanan nin mga namomotan. Si Claudete saro sa mga nagadanan. Nagdadalan sia kaidto nin telebisyon kan madangog nia an bareta manongod sa pagbagsak kan eroplano. Sakay sa eroplanong idto an aki niang si Renato. Beinte sais anyos pa sana ini. May plano na ining magpakasal kan Oktubre. Desesperadong prinobaran ni Claudete na apodan ini sa saiyang telepono, alagad ta mayo nin nagsisimbag. Napahigda sia sa salog asin huminibi nin makuri.

Nagadan an katratong pakasalan ni Antje sa sarong makaturotristeng aksidente sa auto kan Enero 1986. Kan madangog nia an baretang idto, nasustohan sia. “Sa primero dai ako makatubod. Iniisip ko na saro sana idtong bangungot asin na bigla na sana akong mapapagmata asin maaaraman ko na bako idtong totoo. Tinakigan ako asin nakamate nin grabeng kolog na garo baga may suminuntok sako sa tulak.” Nagkadepresyon si Antje sa laog kan suminunod na tolong taon. Dawa ngani labing 20 taon na an nakaagi poon kan aksidenteng idto, tinatakigan pa man giraray sia kun nagigirumdoman nia an nangyari.

Dai kayang ipahayag nin mga tataramon sana an nakakasustong pagkabigla, dai pakapaniwala, pamamagol kan emosyon, asin pagkadesesperar na puedeng magin resulta kan siring na makaturotriste, dai linalaoman na mga pagkagadan. Minsan siring, dawa ngani aram niatong magagadan na an sarong namomotan, arog baga sa kaso nin haloyon nang paghelang kaini, an kamondoan na dara kaiyan puedeng grabe pa man giraray. Mayo nin siisay man na biyong andam sa pagkagadan nin sarong namomotan. Nagadan an ina ni Nanci kan 2002 pagkatapos ining maghelang nin halawig na panahon. Pero, kan aldaw na magadan an saiyang ina, napatukaw si Nanci sa salog kan ospital huli sa biyong pagkasusto. Garo baga nawaran na nin kahulogan an saiyang buhay. Limang taon na an nakalihis, alagad naghihibi pa man giraray sia kun naiisip nia an saiyang ina.

“An mga tawo dai noarin man nakakalingaw sa pagkagadan kan sarong namomotan, natutuod sana sinda sa pagkagadan na iyan,” an pahayag ni Dr. Holly G. Prigerson. Kun nagadanan kamo nin sarong namomotan, biglaan man ini o bako, tibaad iniisip-isip nindo: ‘Normal daw an magmondo? Paano daw makakayang atubangon an pagkagadan nin sarong namomotan? Maheheling ko pa daw giraray an sakong namomotan?’ Ipapaliwanag kan masunod na artikulo an mga hapot na ini asin an iba pang tibaad ihinahapot nindo.

[Picture Credit Line sa pahina 3]

EVERTON DE FREITAS/​AFP/​Getty Images