Tabangan an Saindong Aki na Makaya an Kamondoan

SA SARONG sibot na tindahan nin libro, sarong pongot nang ina an kuminurahaw sa tindera: “Pano nin libro an tindahan nindo pero mayo lamang ni saro na makakatabang sa aki ko!” Naghahanap nin paggiya an ina tanganing tabangan an saiyang aki na makaya an biglang pagkagadan nin sarong haraning miembro nin pamilya.

Tama sanang mahadit an inang ini. Makamomondo man nanggad para sa sarong aki na atubangon an katunayan na nagadan an sarong namomotan nia! Maogma an mga aking inaataman kan saindang pamilya, pero huli sa kagadanan puedeng mawara an sarong namomotan na nagin kadayupot kan aki. Bilang sarong magurang, paano nindo matatabangan an saindong aki kun an siring na pagkagadan madali nang mangyari o nangyari na?

Siempre, huling napapaatubang sa pagkagadan nin sarong namomotan, tibaad nagmamaigot kamong kayanon an sadiri nindong mga emosyon; tibaad nagmomondo kamo nin labi-labi asin an iniisip sana nindo an sadiri nindong pagkapungaw. Minsan siring, dapat na dai nindo lingawan na kaipuhan kan saindong aki an saindong suporta. An sarong publikasyon na idinidistribwir nin sarong hospisyo sa Minnesota, E.U.A., nagsabi: “An mga aki dai tinutuyong nakakadangog nin mga kaputol nin pag-orolay-olay, asin, kun papabayaan sana sa saindang sadiri, sa parate nabibiribid o namimisinterpretar ninda an impormasyon.” Iyan nagsasabi pa: “An mga aki kaipuhan na sabihan kan katotoohan.” Kaya tibaad madonong na ipaliwanag an totoong mga nangyayari sa saindong mga aki, kaoyon sa saindang kakayahan sa pagsabot. Depisil ini, huli ta puedeng magkalaenlaen na marhay an abilidad kan mga aki na masabotan an nangyayari.​—1 Corinto 13:11.

Kun Paano Ipapaliwanag an Kagadanan

An nagkapirang parasiyasat nagsabi na kun nakikipag-olay sa aki manongod sa kagadanan, an mga magurang maninigong magin maingat sa paggamit nin mga termino na arog kan “nagtotorog,” “nawara,” o “naghale.” An paggamit kan siring na mga termino na dai ipinapaliwanag o linilinaw an mga iyan puedeng makaparibong sa sarong aki. Iyo, ginamit ni Jesus an pagtorog bilang ilustrasyon sa kagadanan asin idto angay sana. Minsan siring, girumdomon niato na bakong mga aki an kaolay nia. Dugang pa, ipinaliwanag nia an ilustrasyon. Sinabihan ni Jesus an saiyang mga parasunod: “Si Lazaro na katood niato nagpahingalo.” Minsan ngani an mga disipulo nasa edad na, “pinaghona ninda na [si Jesus] nagtataram manongod sa pagpahingalo sa pagtorog.” Kaya lininaw ni Jesus an saiyang sinabi: “Si Lazaro  nagadan.” (Juan 11:11-14) Kun kaipuhan kan mga adulto an siring kalinaw na paliwanag, gurano pa daw an satong mga aki!

“Tibaad probaran nin sarong magurang na gumamit nin magian na mga tataramon kun ipinapaliwanag an kagadanan sa saiyang aki,” an sabi kan mga autor na si Mary Ann Emswiler asin James P. Emswiler, “alagad sa paggibo nia kaiyan, tibaad ikalaog nia sa payo kan aki an mga ideyang dati mayo saka tibaad nakakatakot o peligroso.” Halimbawa, an pagsabi sa aki na an nagadan nang namomotan nagtotorog sana puedeng magin dahelan na matakot an aki na kun sia magtorog sa banggi, tibaad dai na sia magmata. Kun sasabihon sana sa sarong aki na an nagadan nang namomotan “naghale,” sia tibaad magsaboot na sia isinikwal o binayaan.

Kun naghihingoa na ipaliwanag an kagadanan sa sarong aki, narealisar nin dakol na magurang na mas madaling nasasabotan kan mga aki an simple, direktang mga tataramon kisa sa teoretiko o pandisimular na mga tataramon. (1 Corinto 14:9) Irinerekomendar kan mga parasiyasat na dagkahon nindo an saindong aki na maghapot asin ipakipag-olay an mga ikinakapurisaw nia. An parateng pag-olay-olay tibaad makatabang sa saindo na linawon an mga salang pagsabot asin puedeng maghayag nin ibang mga paagi na matabangan an saindong aki.

Sarong Masasarigan na Gikanan nin Paggiya

Durante nin panahon nin pagmondo, an saindong aki maglalaom sa saindo para sa paggiya, suporta, asin mga simbag. Kun siring, saen daw kamo makakakua nin masasarigan na impormasyon manongod sa kagadanan? Narealisar nin dakol na tawo na an Biblia masasarigan na gikanan nin pagranga asin paglaom. Nagtatao iyan nin totoong impormasyon dapit sa ginikanan kan kagadanan, sa kamugtakan kan mga gadan, asin sa paglaom kan mga gadan. An simpleng katotoohan na an ‘mga gadan mayo man lamang nin pakaaram’ makakatabang sa saindong aki na marealisar na an saiyang nagadan nang namomotan dai nagsasakit. (Eclesiastes 9:5) Dugang pa, sa Biblia, itinatao sa sato nin Dios an paglaom na maheheling giraray niato an gadan nang mga namomotan sa sarong paraisong daga.​—Juan 5:28, 29.

Paagi sa pagkonsulta sa Banal na Kasuratan, matatabangan nindo an saindong aki na manodan na an Biblia nagtatao nin masasarigan na paggiya asin pagranga sa lambang makamomondong situwasyon. Kadungan kaiyan, maoobserbaran kan saindong aki na bilang magurang nagsasarig kamo sa Tataramon nin Dios para sa paggiya sa mahahalagang bagay sa buhay.​—Talinhaga 22:6; 2 Timoteo 3:15.

Simbag sa Saindong mga Hapot

Sa pagtabang sa saindong aki na makaya an pagkagadan nin namomotan, tibaad mapaatubang kamo sa mga situwasyon na dai nindo aram kun ano an saindong gigibohon. Ano daw an magigibo nindo? * Estudyaran niato an nagkapira sa mga hapot na tibaad maglataw.

• Maninigo daw na itago ko sa sakong aki an sakong kamondoan? Natural sanang magmawot na protehiran an saindong aki. Alagad sala daw para sa saindong aki na maheling kamong nagmomondo? Narealisar nin dakol na magurang na pinakamarahay an magin onesto manongod sa saindang kamondoan, sa siring ipinapaheling sa saindang aki na normal sana an magmondo. An nagkapira ipinakipag-olay sa saindang mga aki an mga halimbawa sa Biblia nin mga indibiduwal na hayag na nagmondo. Halimbawa, si Jesus nagluha kan an saiyang mahal na katood na si Lazaro nagadan. Dai itinago ni Jesus an saiyang emosyon.​—Juan 11:35.

•Maninigo daw na atenderan kan sakong aki an mga aktibidad sa punerarya o sa paglobong o magin presente sa serbisyong sa gadan? Kun an aki maatender, tibaad madonong na ipaliwanag sa saiya antes pa kun ano an mga aasahan nia, pati an dahelan kun taano ta may siring na serbisyo. Siempre, tibaad magdesisyon an mga magurang na sa nagkapirang kamugtakan may marahay na mga dahelan kaya dai puedeng magin presente an saindang mga aki sa  gabos o sa pirang kabtang kan mga serbisyong gigibohon. An mga aki na presente sa pahayag sa lobong na ginigibo kan Mga Saksi ni Jehova tibaad makinabang sa itinataong pahayag na basado sa Biblia. Dugang pa, huli sa “mamomoton na kapadangatan” asin pagkamoot na risang-risa sa mga presente puede iyan na magin makahulogan asin nakakaginhawang eksperyensia, dawa sa sarong aki.​—Roma 12:10, 15; Juan 13:34, 35.

• Maninigo daw na ipakipag-olay ko sa sakong aki an manongod sa nagadan nang namomotan? An nagkapirang parasiyasat nagsabi na kun biyo nindong lilikayan an temang ini, tibaad isipon kan saindong aki na may tinatago kamo manongod sa nagadan o na hinihingoa nindong paraon an gabos na paggirumdom dapit sa nagadan. An autor na si Julia Rathkey nagkomento: “Importante na tabangan an mga aki na makanood na mabuhay na yaon an mga paggirumdom na iyan asin dai matakot dian.” An sueltong pagtaram manongod sa nagadan, kaiba na an pagsambit sa positibong mga aspekto kan personalidad asin buhay kaini, tibaad makatabang na marhay mantang nagmomondo. Rinaranga nin mga magurang na Saksi an saindang mga aki kan paglaom sa Biblia na pagkabuhay liwat sa sarong paraisong daga, na duman dai na magkakaigwa nin helang asin kagadanan.​—Kapahayagan 21:4.

• Paano ko matatabangan an sakong aki mientras na sia nagmomondo? Mantang nagmomondo, tibaad may mga mamatean an saindong aki sa pisikal, tibaad helang. An aki tibaad magin anggot o purisaw huli sa pakamate na sia daing maginibo asin desganado. Dai magngalas kun an saindong aki napupurisaw kan paghona na sia may sala, lalo nang habong mapasuway sa saindo, o natataranta kun naaatraso kamo sa pag-abot o nagkakahelang kamo. Paano nindo aatubangon an grabeng karibarawan kan saindong aki? Dai noarin man maninigong mamatean kan saindong aki na dai nindo naririparo na may problema. Kaya magin mapagrisa asin bantayan an situwasyon. Pagmaigotan na dai mapasala sa paghusgar o pagkalkulo kun gurano an epekto kan kagadanan sa saindong aki. Pirmeng magtao nin pagparigon sa boot, asin enkaminaron an paghapot saka an bukas na komunikasyon. Mapapakosog nindo an paglaom kan saindong aki​—asin nindo man—​‘paagi sa karangahan hale sa Kasuratan.’​—Roma 15:4.

• Gurano kadali na maninigo kong ibalik sa dati an rutina kan pamilya asin iba pang mga aktibidad? An sabi kan mga eksperto papagdanayon an pinakadakol na rutina sagkod sa mapupuede. An pagpapadanay nin tamang mga rutina sinasabing epektibong paagi tanganing mapangganahan an kamondoan. Sa Mga Saksi ni Jehova, narealisar nin dakol na magurang na an pagpapadanay nin marahay na rutina sa espirituwal, kaiba an regular na pampamilyang pag-adal sa Biblia asin pag-atender sa Kristianong mga pagtiripon, puedeng magkaigwa nin nakakapasarig asin nakakapakosog na epekto sa pamilya.​—Deuteronomio 6:4-9; Hebreo 10:24, 25.

Sagkod na dai pa tinatapos ni Jehova Dios an helang asin kagadanan, sa panapanahon mapapaatubang pa an mga aki sa trahedya nin kagadanan. (Isaias 25:8) Minsan siring, sa saindong tamang pagparigon sa boot asin pagsuportar, matatabangan an mga aki na mahimong makaya an pagkagadan nin sarong namomotan.

[Nota sa Ibaba]

[Blurb sa pahina 19]

Dagkahon nindo an saindong aki na maghapot asin ipakipag-olay an mga ikinakapurisaw nia

[Ritrato sa pahina 20]

Papagdanayon an mga rutina, kaiba an saindong pampamilyang pag-adal sa Biblia