An Buhay Asin Panahon kan mga Kristiano kan Enot na Siglo

Kun Ano an Istaran Ninda

“Dai ako nagpugol sa . . . pagtokdo sa saindo sa publiko asin sa harong-harong.”—GIBO 20:20.

SA PAGLAOG sa dakulaon na tata, maheheling tolos nindo an sarong siudad kan enot na siglo. Arog nin dakol na siudad, yaon iyan sa sarong bulod. Sa namumugtakan nindo, matatanaw nindo sa itaas an sarong palabang bukid, na yaon an itaas na kabtang kan siudad. Dakol na villa na luhoso asin puti, na an kadaklan may nakukudalan na mga hardin, an nagkikinangkinang huli sa liwanag kan saldang. Ini an lugar kan mayayaman. Sa may ibaba kan bulod, maheheling an mas dakol na harong na laen-laen an sokol asin korte. Nasa gilid kan kongkretong mga tinampo an dakula, may dakol na eskalon, asin gibo sa gapo na mga harong na ini kan medyo may kayang mga negosyante asin kagsadiri nin daga. Nasa may kababan sa mas ibaba pa kaiyan an lugar nin mga mas dukha. An bakong magayon na mga harong digdi sadit, korteng kahon, asin taraedtaed sa gilid nin piot na mga eskinita o surusoan sa palibot nin sarong sadit na lote.

Mantang naglalakaw kamo sa pioton na mga tinampo, laen-laen an madadangog asin mapaparong nindo. Naglalakop sa pagtaraed an nakakagutom na parong kan linuluto nin mga babae. Nadadangog nindo an mga hayop asin an nagkakarawat na mga aki. An mga lalaki sibot na nagtatrabaho sa maribok asin mabatang mga shop.

Para sa mga pamilyang Kristiano, sa mga harong na ini nakasentro an saindang buhay. Dian ginigibo an mga aktibidad sa aroaldaw, espirituwal na pagtotokdo, asin pagsamba.

An Saradit na Harong Arog kan mga harong ngonyan, an sokol asin klase nin mga istaran nagkakalaenlaen segun sa lugar asin pinansial na kamugtakan kan pamilya. An pinakasadit na mga harong (1) saro sanang piot asin madiklom na kuarto, na nagigin istaran na kan bilog na pamilya. Dakol na sadit na harong an may lanob na gibo sa ladrilyo na pinamara sa saldang. An iba igwa nin mga lanob na gibo sa bako pang makinis na  mga gapo. An duwang iyan sa parate parehong itinotogdok sa pundasyon na gapo.

An mga lanob sa laog pinalitada asin an salog kongkreto, na nagkakaipo nin dayaday na pagmantener. May kisiera sarong sadit na labot sa atop o lanob na linuluwasan nin aso hale sa kusina. An mga kasangkapan dian idto sanang mga kaipuhan sa harong.

An atop na dalipay ibinabaw sa mga sanga nin kahoy, tambo, asin pasagi na nakapatong sa mga kahoy na panalgan, na sinusuportaran nin mga harigi. Dangan, an dinusok na dalipay pinapalitadahan tanganing mayong tubig na magtoro sa kisame. Tanganing makasakat sa atop, sa parate kaipuhan an hagyan sa luwas.

Dawa sa siring na piot na mga istaran, an harong nin mga Kristiano marahay na mga lugar, na dian puedeng magin mayaman sa espirituwal asin maogma maski an pobreng mga pamilya.

An Harong nin mga Medyo May Kaya An mas dakula, duwang eskalon, asin gibo sa gapo na harong (2) nin mga medyo may kaya igwa nin kuarto para sa bisita. (Marcos 14:13-16; Gibo 1:13, 14) An dakulang kuartong ini sa itaas puedeng magin lugar nin mga pagtiripon asin sa parate ginagamit sa mga panahon nin kapiestahan. (Gibo 2:1-4) An mga harong na ini asin dawa an mas darakulang harong (3) nin mga negosyante asin kagsadiri nin daga gibo sa mga bloke nin gapong apug, na dinurukotdukot paagi sa sementong apug. An kongkretong mga salog asin lanob sa laog pinalitada; an mga lanob sa luwas pininturahan nin puti.

Sa laog kan harong, may hagyan na pasiring sa mga kuarto sa itaas asin sa atop. An gabos na patag na atop may barandilya sa palibot tanganing mayong mahulog o maaksidente. (Deuteronomio 22:8) Kun mainit an panahon, sa sirong nin temporaryong panglindong, an atop sarong nakakaogmang marhay na lugar sa pag-adal, paghorophorop, pamimibi, o pagpahingalo.—Gibo 10:9.

Mantang sa parate dinadagosan nin mga paryente an masarig na mga harong na ini na may darakulang kuarto, igwa ini nin espasyo para sa dagdag na sala, laen-laen na kuartong torogan, saka dakulang kusina asin kakanan.

An Mas Luhosong mga Harong An mga harong na estilong Romano (4) nagkakalaenlaen nanggad sa sokol, disenyo, asin pagkagibo. May mahihiwas na kuarto na nakapalibot sa dakulang kakanan (triclinium), an sentro nin mga aktibidad kan pamilya. An nagkapirang harong may ikaduwa o ikatolong eskalon (5) o may nakukudalan na mga hardin.

An mas luhosong mga harong tibaad kompleto sa magagarbong muebles, na an nagkapira dian dinekorasyonan nin marfil asin bulawan. An mga  harong na ini igwa nin mga kombenyensia, siring baga kan gripo asin karigosan. An mga salog tibaad gibo sa kahoy o marmol na may laen-laen na kolor, asin an mga lanob tibaad may mga entrepanyong sedro. Ginagamit an mga bagahan para sa pagpainit. An mga bintana binubugtakan nin sala-sala na sa parate kahoy, para sa seguridad, asin nin mga kurtina tanganing dai maheling an laog kan harong. An pasamano kan bintana pinorma sa mahibog na mga lanob na gibo sa gapo tanganing magserbing tukawan.—Gibo 20:9, 10.

Ano man an sokol o korte kan harong nin mga Kristiano kan enot na siglo, sinda mapag-istimar asin buka an palad kun mapadapit sa saindang mga pagsasadiri. Sa siring, an nagbibiaheng mga paraataman dai nadedepisilan na makahanap nin mamomoton asin mapag-istimar na pamilya na dadagosan sagkod na matapos ninda an saindang ministeryo sa siudad o banwaan na iyan.—Mateo 10:11; Gibo 16:14, 15.

An “Harong ni Simon Asin Andres” Si Jesus mamomoton na inako sa “harong ni Simon asin Andres.” (Marcos 1:29-31) An harong kan mga parasirang ini tibaad kaiba sa grupo nin simpleng mga harong (6) na taraedtaed sa palibot nin sarong kongkretong lote.

An mga pinto asin bintana kan siring na mga harong nakaatubang sa sarong bakanteng lote, na sa parate dian ginigibo an pangaroaldaw na mga aktibidad, kaiba na an pagluto, pag-bake, paggiling nin tipasi, saka pagtiripontipon asin pagkarakanan.

An mga harong sa Capernaum na sarong eskalon sana gibo sa dai tinabas na basalto (gapo na hale sa bulkan). May hagyan sa luwas na pasiring sa patag na atop na gibo sa dinusok na dalipay na ibinabaw sa mga tambo asin pasagi na nakapatong sa mga panalgan. (Marcos 2:1-5) Kongkreto an mga salog sa laog, na sa parate binubugtakan nin hinabol na mga banig.

Huli sa bloke-bloke nin mga harong may napopormang mga tinampo asin eskinita sa kahalabaan kan baybayon kan Dagat nin Galilea. An Capernaum tamang-tamang lugar para sa mga parasira na an hanapbuhay nasa dagat.

“Sa Harong-Harong” Bilang sumaryo, laen-laen an harong nin mga Kristiano kan enot na siglo—poon sa mga harong na may sarong kuarto asin gibo sa ladrilyo sagkod sa mga villa na dakula, luhoso, asin gibo sa gapo.

An mga harong na iyan bako sanang istaran kan pamilya. Lugar man iyan nin espirituwal na pagtotokdo. Dian, iribang nagsasaramba an pamilya. Sinda nagtitiripon sa pribadong mga harong tanganing pag-adalan an Kasuratan asin tanganing makiasosyar sa mga kapagtubod. An nanonodan ninda sa saindang harong iinaaplikar ninda mantang inootob ninda an saindang pinakaimportanteng gibohon, na iyo an paghuhulit asin pagtotokdo “sa harong-harong” sa gabos na sakop kan Roma.—Gibo 20:20.