Siisay si Abraham?
Siisay si Abraham?
DIKIT sanang tawo an nagkaigwa nin mas dakulang impluwensia sa mga relihion sa kinaban. Si Abraham, * na iginagalang na marhay nin mga Judio, Muslim, patin Kristiano, ilinadawan bilang “sarong importanteng marhay na personahe sa Kasuratan” asin “sarong marahayon na halimbawa nin pagtubod.” Sa Biblia, sia inaapod na “ama nin gabos na minatubod.”—Roma 4:11.
Taano ta dakulaon an paggalang ki Abraham? An sarong dahelan iyo na sia sana an direktang inapod sa Biblia na katood [o amigo] nin Dios—asin tolong beses pa ngani!—2 Cronica 20:7; Isaias 41:8; Santiago 2:23.
Pero sa ibang mga bagay, si Abraham ordinaryong tawo arog niato. Naeksperyensiahan nia an dakol sa mga problemang inaagihan niato—asin napangganahan nia iyan. Gusto mong maaraman kun paano? Isip-isipa an sinasabi kan Biblia manongod sa pambihirang tawong ini.
An Pinaghalean Nia
Si Abraham namundag kan 2018 B.C.E. asin nagdakula sa Ur. (Genesis 11:27-31) An Ur sarong dakula asin mayaman na siudad. Lakop man duman an pagsamba sa idolo. An ama ni Abraham na si Thare (Tera) posibleng saro sa mga nagsasamba sa manlaenlaen na idolo. (Josue 24:2) Pero, solamenteng si Jehova * an direktang sinamba ni Abraham imbes na an daing buhay na mga idolo nin ibang mga dios.
Ano an nakapahiro ki Abraham na magdesisyon nin arog kaiyan? Bueno, inabot pa nia an huring 150 taon kan buhay ni Sem na aki ni Noe. Kun nagkaibanan sinda kan gurangon nang lalaking iyan, ano an posibleng nagin epekto kaini sa saiya? Posible na ki Sem mismo nia nanodan kun anong klaseng eksperyensia an makaligtas sa pangglobong Baha. Posibleng nanodan man nia an kahalagahan nin pagsamba ki Jehova, an Dios na nagligtas ki Sem asin sa pamilya nia sa Delubyong iyan.
Baga man ki Sem o sa iba pang paagi nanodan ni Abraham an manongod sa tunay na Dios, sia huminiro kaoyon kaiyan. Kan si Abraham obserbaran ni Jehova, “an minabalo kan puso,” Sia may naheling na marahay sa saiya—asin tinabangan sia ni Jehova na magin mas marahay na tawo.—Talinhaga 17:3, BPV *; 2 Cronica 16:9.
An Buhay Nia
Nakakakontento asin madrama an buhay ni Abraham, na sa parate may kasakitan alagad dai noarin man masasabi na mayong kahulogan. Isip-isipa an pira sana sa mga bagay na naeksperyensiahan nia.
▪ Mantang si Abraham nakaistar sa Ur, sinabihan sia nin Dios na bayaan an dagang namundagan nia asin magduman sa daga na ipapaheling Nia sa saiya. Nagsunod si Abraham asin Sara maski ngani dai ninda aram an gabos na detalye—kun masaen sinda o kun taano ta pinapahale sinda nin Dios. Pag-abot nin panahon, nag-istar sinda sa mga tolda sa daga nin Canaan, na namuhay bilang temporaryong residente sa natatadang panahon kan buhay ninda.—Guibo 7:2, 3; Hebreo 11:8, 9, 13.
▪ Kan sinda mayo pang aki, nanuga si Jehova na magibo nin dakulang nasyon hale ki Abraham. Sinabi pa ni Jehova na paagi ki Abraham bebendisyonan an gabos na pamilya sa daga. (Genesis 11:30; 12:1-3) Pakalihis nin panahon, sinierto ni Jehova an panugang iyan. Sinabi nia ki Abraham na an mga magikan sa saiya magigin arog kadakol kan mga bitoon sa langit.—Genesis 15:5, 6.
Genesis 18:14, BPV) Pakalihis nin sarong taon, sa edad na 100, nagkaigwa si Abraham nin aking lalaki, na nginaranan niang Isaac. (Genesis 17:21; 21:1-5) Espesipikong ipinanuga nin Dios na paagi ki Isaac, dakol na bendisyon an makakamtan nin katawohan.
▪ Kan si Abraham 99 anyos na asin si Sara madali nang mag-90, nanuga si Jehova na magkakaigwa sinda nin aking lalaki. Garo baga imposible iyan sa pagheling nin tawo, alagad dai nahaloy nanodan ninda na mayo nin ‘imposible sa KAGURANGNAN.’ (▪ Pakalihis nin pirang taon, may hinagad si Jehova ki Abraham na pambihirang marhay: Ipinapaatang Nia ki Abraham an namomotan niang si Isaac, maski ngani hoben pa asin mayong agom saka mga aki. * Dawa ngani siertong makologon sa boot ni Abraham na isipon na magagadan an aki nia, sia nag-andam na sumunod asin idolot si Isaac bilang atang. Makosog an pagtubod ni Abraham na may kapangyarihan an Dios na buhayon liwat si Isaac, kun kaipuhan, tanganing maotob an mga panuga Nia. (Hebreo 11:19) Kan mismong oras na iaatang na ni Abraham an aki nia, pinugolan sia nin Dios kaya naligtas an buhay ni Isaac. Inomaw nia si Abraham huli sa pambihirang pagsunod kaini. Dangan, inotro ni Jehova an naenot niang mga panuga ki Abraham.—Genesis 22:1-18.
▪ Nagadan si Abraham sa edad na 175. Sia ‘nagadan sa magayon na pagkaubanon,’ an sabi kan Biblia, na nagsasabi pa na sia “gurang [na] asin pano nin mga aldaw.” (Genesis 25:7, 8, An Banal na Biblia) Kaya, naeksperyensiahan nia an kaotoban kan saro pang panuga nin Dios—na sia mabubuhay nin halawig bago magadan nin toninong.—Genesis 15:15.
An Pamana Nia
Si Abraham bako sanang bantog na personahe sa relihion o kasaysayan na nabuhay kan suanoy na panahon. Sagkod ngonyan, aram na marhay an estorya kan buhay nia, na pano nin halimbawa na dapat arogon niato gabos. (Hebreo 11:8-10, 17-19) Pag-olayan niato an apat sa magayon na mga karakteristiko na ipinaheling nia. Enoton niato an posibleng pinakabantog dian—an pagtubod.
[Mga Nota sa Ibaba]
^ par. 2 Kan enot, si Abraham inaapod na Abram asin an agom nia Sarai. Pag-abot nin panahon, sinalidahan nin Dios an ngaran ni Abram nin Abraham, na an boot sabihon “Ama nin Kadakoldakol na Tawo,” asin an ngaran ni Sarai nin Sara, na an boot sabihon “Prinsesa.” (Genesis 17:5, 15) Tanganing magin simple, aapodon niato sindang Abraham asin Sara sa seryeng ini nin mga artikulo.
^ par. 6 Jehova an ngaran nin Dios na yaon sa Biblia.
^ par. 8 An Marahay na Bareta Biblia (Bikol Popular Version)
^ par. 14 Helingon an artikulong “Naghahapot an mga Parabasa . . . Taano ta Ipinapaatang Kaidto nin Dios ki Abraham an Aki Niang si Isaac?” sa pahina 23 kan magasin na ini.
[Kahon sa pahina 4]
Importanteng Marhay na Personahe sa Kasaysayan kan Biblia
Sa enot na sampulong kapitulo kan libro sa Biblia na Genesis, isinasaysay an estorya nin buhay kan nagkapira na may makosog na pagtubod, kaiba na si Abel, Enoc, asin Noe. Pero, an laog kan kadaklan sa minasunod na 15 kapitulo kaiyan manongod sa buhay nin sarong tawo—si Abraham.
Apuera dian, konektado sa saiya an nagkapira sa pinakamahahalagang tema na enot na sinambit sa Biblia. Halimbawa, sa estorya kan buhay nia mababasa niato . . .
▪ an enot na pag-apod sa Dios bilang Kalasag para sa, o Paraprotehir kan mga lingkod nia.—Genesis 15:1; helingon an Deuteronomio 33:29; Salmo 115:9; Talinhaga 30:5.
▪ an enot na pagsambit dapit sa pagtubod sa Dios.—Genesis 15:6.
▪ an enot na paglataw kan terminong propeta.—Genesis 20:7.
▪ an enot na pagkasambit sa pagkamoot nin sarong magurang.—Genesis 22:2.