Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

TEMA SA COVER | ANO AN PAGHILING NIN DIYOS SA PAGSIGARILYO?

Sarong Pangglobong Epidemya

Sarong Pangglobong Epidemya

An sigarilyo sarong maringis na paragadan.

  • Mga 100,000,000 katawo an ginadan kaiyan kaining nakaaging siglo.

  • Mga 6,000,000 na buhay an kinukua kaiyan kada taon. Sa pagkarkulo, sarong tawo an ginagadan kaiyan kada anom na segundo.

Asin garo dai na iyan mapupundo.

Kinakarkulo kan mga awtoridad na kun mapadagos an sitwasyon na ini, pag-abot nin 2030, maabot sa labing 8,000,000 an bilang nin magagadan kada taon huli sa pagsigarilyo. Sinasabi man ninda na posibleng sa pagtatapos kan ika-21 siglo, maabot na sa 1,000,000,000 an ginadan kaiyan.

Bako sanang mga parasigarilyo an nabibiktima nin tabako. Biktima man an nabayaan na mga kapamilya na nag-aagi nin emosyonal asin pinansiyal na kasakitan, pati na an 600,000 na nagagadan kada taon huli sa nasisinghot sana nindang aso kan sigarilyo. Asin naaapektaran kaiyan an gabos huli sa naglalangkaw na gastos sa pagpabulong.

Bakong arog kan ibang epidemya na hinahanapan pa nin bulong kan mga doktor, aram kan gabos kun ano talaga an solusyon sa problemang ini. An director-general kan World Health Organization na si Dr. Margaret Chan nagsabi: “Tawo man sana an naggibo kan epidemya nin tabako, asin puwedeng mahali iyan kun matarabangan an gobyerno asin an komunidad.”

Dakul an ginigibo kan mga nasyon para masolusyunan an problemang ini. Kaidtong Agosto 2012, mga 175 nasyon an nagkauruyon na maggibo nin paagi para makontrol an paggamit nin tabako. * Pero, huli sa makusog na pang-engganyo, mas naglalala an epidemyang ini. Kada taon, binilyon na dolyar an ginagastos kan industriya nin tabako sa mga anunsiyo tanganing makakua nin bagong mga kostumer, lalo na idtong mga babayi asin hoben sa nagpoprogreso pa sanang mga nasyon. Huling nakakaadik an pagsigarilyo, siguradong dakul pa an magagadan sa sarong bilyon na adik na sa bisyong iyan. Kun dai sinda magpundo, mas malangkaw pa an bilang kan magagadan sa masunod na apat na dekada.

Huli sa mga advertisement asin pagkaadik sa sigarilyo, dakul an nadidipisilan na punduhon an bisyo na gusto na kutana nindang mahali. Arog kaiyan an nangyari ki Naoko. Tin-edyer siya kan magpuon siyang magsigarilyo. Pag inaarog niya an paagi nin pagsigarilyo kan mga nahihiling niya sa media, pagmati niya sosyal siya. Dawa nagadan an mga magurang niya sa kanser sa baga asin may duwa na siyang aking babayi, dai pa man giraray siya nagpundo sa pagsigarilyo. “Habo kong magkakanser sa baga asin nahahadit ako para sa mga aki ko,” an sabi niya, “pero dai ko mapurupundo iyan. Garo dai ko na talaga ‘yan mahahali.”

Pero, napundo iyan ni Naoko. May nagpahiro sa saiya na punduhon an bisyo, na iyo man an nagpahiro sa minilyon na makabutas sa paggamit nin tabako. Ano iyan? Idagos tabi an pagbasa.

^ par. 10 Kaiba sa mga paaging ini an pagtao sa publiko nin impormasyon dapit sa mga peligro nin pagsigarilyo, pagbugtak nin mga restriksiyon sa pagpabakal nin tabako, pagdagdag nin buhis sa tabako, asin pagkaigwa nin mga programa na matabang sa mga tawo na punduhon an pagsigarilyo.