An banal na espiritu iyo an kapangyarihan na ginagamit nin Diyos, an saiyang aktibong puwersa. (Miqueas 3:8; Lucas 1:35) Iyo ini an puwersang ginagamit nin Diyos para gibuhon an saiyang kabutan.​—Salmo 104:30; 139:7.

 Sa Bibliya, an terminong “espiritu” hali sa terminong Hebreo na ruʹach saka sa Griegong termino na pneuʹma. Parating nanunungod an mga tataramon na iyan sa aktibong puwersa nin Diyos, o banal na espiritu. (Genesis 1:2) Pero ginagamit man kan Bibliya an mga terminong iyan para sa:

•   Hinangos.​—Habacuc 2:19; Kapahayagan 13:15.

•   Duros.​—Genesis 8:1; Juan 3:8.

•   Puwersa nin buhay na yaon sa buhay na mga linalang.​—Job 34:14, 15.

•   Kaisipan o ugali nin saro.​—Bilang 14:24.

•   Mga espiritung persona, kaiba na an Diyos saka an mga anghel.​—1 Hade 22:21; Juan 4:24.

 May pagkakapareho an mga iyan. Gabos iyan dai nahihiling nin tawo pero nahihiling an epekto. Arog man kaiyan an espiritu nin Diyos, “garo iyan duros, dai iyan nahihiling, bakong pisikal, saka makapangyarihan iyan.”​—An Expository Dictionary of New Testament Words, ni W. E. Vine.

 Sinasambit man sa Bibliya an banal na espiritu nin Diyos bilang an saiyang “kamot” o “muro.” (Salmo 8:3; 19:1; Lucas 11:20; ikumparar an Mateo 12:28.) Kun paanong ginagamit nin sarong panday an saiyang mga kamot sa pagtrabaho, ginagamit man nin Diyos an saiyang banal na espiritu para gibuhon o pangyarihon an minasunod:

•   An uniberso.​—Salmo 33:6; Isaias 66:1, 2.

•   An Bibliya.—2 Pedro 1:20, 21.

•   An mga milagro na ginibo kan saiyang mga lingkod kan suanoy saka an maigot nindang paghuhulit.​—Lucas 4:18; Gibo 1:8; 1 Corinto 12:4-11.

•   An marahayon na mga kuwalidad na ipinapahiling kan mga lingkod niya na nagsusunod sa saiya.​—Galacia 5:22, 23.

An banal na espiritu bakong persona

 An pagsambit kan Bibliya sa banal na espiritu nin Diyos bilang saiyang “kamot,” “muro,” o “hinangos,” nagpapahiling na an banal na espiritu bakong persona. (Exodo 15:8, 10) Kun paanong dai makakahiro an kamot nin panday na suway sa saiyang iniisip saka hawak, dai man masadiring hiro an banal na espiritu kun dai iyan gamiton nin Diyos. (Lucas 11:13) Sa Bibliya, ikinukumparar man an espiritu nin Diyos sa tubig asin ikinokonektar iyan sa pagtubod asin kaaraman. An mga pagkumparar na iyan nagpapahiling na an banal na espiritu bakong persona.—Isaias 44:3; Gibo 6:5; 2 Corinto 6:6.

 Mababasa ta sa Bibliya an pangaran kan Diyos na Jehova asin kan saiyang Aki, si Jesu-Cristo; pero mayo lamang kitang mababasa diyan na pangaran kan banal na espiritu. (Isaias 42:8; Lucas 1:31) Kan milagrosong ipahiling sa Kristiyanong martir na si Esteban an bisyon manungod sa langit, duwang persona sana an nahiling niya, bakong tulo. Sinasabi kan Bibliya: “Pano nin banal na espiritu, nagtingkalag siya sa langit asin nahiling niya an kamurawayan nin Diyos saka si Jesus na nakatukaw sa tuo nin Diyos.” (Gibo 7:55) An banal na espiritu iyo an aktibong puwersa nin Diyos na nagpangyari ki Esteban na mahiling an bisyon.

 Salang paniniwala: An “Espiritu Santo,” o banal na espiritu, sarong persona asin parte kan Trinidad arog kan sinasabi sa Mateo 28:19-20 sa bersiyon kan Bibliya na Magna Banal na Kasuratan.

 An totoo: Sa Mateo 28:19-20, iribang sinambit an Ama, an Aki, asin an Espiritu Santo. May mga naniniwala na patunay daa ini kan Trinidad. Pero kun babasahon ta mismo an mga bersikulong iyan, may mababasa daw kita diyan na nagpaparisang an tulong iyan sarong Diyos na parareho an pag-eksister, kapangyarihan, posisyon, saka kadunungan? Mayo lamang. Arog man kaiyan sa ibang mga teksto na iribang sinambit an tulong iyan.

 Salang paniniwala: May mga deskripsiyon an Bibliya sa banal na espiritu na nagpapatunay na iyan sarong persona.

 An totoo: Sa Bibliya, igwa talaga nin deskripsiyon sa banal na espiritu na garo baga iyan sarong persona. Pero dai buot sabihon kaiyan na an banal na espiritu sarong persona. May mga deskripsiyon man an Bibliya sa kadunungan, kagadanan, saka kasalan na garo baga persona an mga iyan. (Talinhaga 1:20; Roma 5:17, 21) Halimbawa, mababasa ta na an kadunungan may “mga gibo” saka “mga aki.” An kasalan man sinasabing nandadaya, nanggagadan, saka nagigibong ipamati sa saro na maara.​—Mateo 11:19; Lucas 7:35, nota sa ibaba; Roma 7:8, 11.

 Kaagid kaiyan, sa pagkasaysay ni Juan manungod sa sinabi ni Jesus, sinambit niya an banal na espiritu bilang sarong “paratabang” (paraclete) na mapatotoo, magiya, mataram, madangog, mapahayag, mapamuraway, asin maako. Panglalaking personal pronoun an ginamit niya para sa “paratabang” na iyan. (Juan 16:7-15) Iyan an ginamit niya dahil panglalaking noun an Griegong termino para sa “paratabang” (pa·raʹkle·tos), kaya kaipuhan na panglalaking pronoun man an gamiton niya kauyon kan Griegong gramatika. Kan sambiton ni Juan an banal na espiritu gamit an neuter noun na pneuʹma, ginamit niya man an neuter pronoun na “iyan.”​—Juan 14:16, 17.

 Salang paniniwala: An bawtismo sa ngaran kan banal na espiritu patunay na iyan sarong persona.

 An totoo: Kun minsan pag ginagamit kan Bibliya an terminong ‘ngaran,’ an buot sabihon kaiyan kapangyarihan o awtoridad. (Deuteronomio 18:5, 19-22; Ester 8:10) Kapareho iyan kan ekspresyon na “sa ngaran nin hustisya.” Dai iyan nangangahulugan na an hustisya sarong persona. Pag an saro binawtismuhan sa ngaran kan banal na espiritu, an buot sabihon minimidbid niya an kapangyarihan asin an papel kan banal na espiritu para mautob an kabutan nin Diyos.—Mateo 28:19.

 Salang paniniwala: Naniniwala an mga apostol ni Jesus saka an iba pa niyang disipulo kaidto na an banal na espiritu sarong persona.

 An totoo: Mayo kitang mababasa kaiyan sa Bibliya, o dawa sa kasaysayan. Uyon sa Encyclopædia Britannica: “An paliwanag na an banal na espiritu sarong lain na persona sa langit . . . hali sa Council of Constantinople kan ad 381.” Kan panahon na iyan, labing 250 taon nang gadan an huring apostol.