Sa ano maikukumparar an konsiyensiya mo?

•   sa kompas

•   sa salming

•   sa amigo

•   sa hukom

 An tamang simbag iyo an apat na iyan. Ipapaliwanag kan artikulong ini kun taano.

•  Ano an konsiyensiya?

•  Taano ta kaipuhan na sanayon an konsiyensiya?

•  Paano mo sasanayon an saimong konsiyensiya?

•  An sinasabi kan ibang tin-edyer

 An konsiyensiya iyo an satong natural na pakamati kun baga tama o sala an sarong bagay. Sinasabi kan Bibliya na iyan “garo sarong ley na nakasurat sa puso nin tawo.” (Roma 2:15, Contemporary English Version) Makakatabang saimo an marahay na konsiyensiya na pag-isipan an sarong bagay na gigibuhon mo pa sana o nagibo mo na.

•   An konsiyensiya garo kompas. Ginigiyahan ka kaiyan pasiring sa tamang direksiyon para makalikay ka sa problema.

•   An konsiyensiya garo salming. Ipinapahiling kaiyan an saimong moralidad—kun anong klaseng tawo ka talaga.

•   An konsiyensiya garo marahay na amigo. Matatawan ka kaiyan nin marahay na sadol saka matatabangan na magin mapanggana—kun dadangugon mo iyan.

•   An konsiyensiya garo hukom. Hinuhusgaran ka kaiyan pag nakagibo ka nin maraot.

 Tandaan: An konsiyensiya makakatabang na marhay saimo na (1) makagibo nin madunong na mga desisyon asin (2) maitanos an mga sala mo.

 Sinasabi sato kan Bibliya na “pagdanayon . . . an malinig na konsiyensiya.” (1 Pedro 3:16) Masasakitan kang gibuhon iyan kun dai nasanay nin tama an konsiyensiya mo.

 “Nagpuputik ako ka Mama saka Papa kun hain ako. Kan inot, nakokonsiyensiya pa ako, pero kan pauruutro ko nang ginigibo iyan, garo mayo na lang sako.”—Jennifer.

 Pag-abot nin panahon, pinahiro si Jennifer kan saiyang konsiyensiya na sabihon sa mga magurang niya an ginigibo niya asin na ipundo na iyan.

 Pag-isipan: Kasuarin kuta dapat na pinahiro si Jennifer kan konsiyensiya niya?

 “Masakit saka nakaka-stress magkaigwa nin dobleng pamumuhay. Pag sarong beses kang kinonsinte kan konsiyensiya mo na gumibo nin bakong marahay na desisyon, madali na lang makagibo nin saro pang bakong marahay na desisyon.”—Matthew.

 May mga tawo na dai na talaga nagdadangog sa konsiyensiya ninda. Sinasabi kan Bibliya na “mayo [na sindang] minimidbid na ano man na pamantayan sa moral.” (Efeso 4:19) Sa An Marahay na Bareta Biblia, itrinadusir iyan na: ‘Dai na sinda nakakamati nin supog.’

 Pag-isipan: Mas okey daw talaga an mga tawong dai nakokonsiyensiya? Anong mga problema an siguradong sasaparon ninda?

 Tandaan: Para magkaigwa nin marahay na konsiyensiya, kaipuhan mong ‘sanayon an saimong isip na mamidbid an kalainan kan tama asin kan sala.’—Hebreo 5:14.

 Para masanay an saimong konsiyensiya, kaipuhan mo nin mga pamantayan na magigin giya mo. May mga tawo na an mga pamantayan nakabase sa:

•   pamilya saka kultura

•   mga kaedad o amigo

•   mga sikat na tawo

 Pero mas marahay nanggad an pamantayan sa pamumuhay na nasa Bibliya. Bako iyan makangalas ta an Bibliya “ipinasabong nin Diyos,” an Saro na naglalang sa sato asin nakakaaram kan pinakaikakarahay ta.—2 Timoteo 3:16.

 Pag-isipan an pirang halimbawa.

 PAMANTAYAN: “Mawot niyamo na sa gabos na bagay gumawi kami nin sadiyosan.”—Hebreo 13:18.

•   Ano an puwedeng magin epekto kan pamantayan na iyan sa konsiyensiya mo pag natetentaran kang magdaya sa test, magputik o maghambog sa mga magurang mo, o maghabon?

•   Pag pinapahiro ka kan konsiyensiya mo na magin sadiyosan o onesto sa gabos na bagay, ano an puwedeng magin pakinabang kaiyan saimo ngunyan saka pag-abot nin panahon?

 PAMANTAYAN: “Rayuan mo an seksuwal na imoralidad.”—1 Corinto 6:18.

•    Ano an puwedeng magin epekto kan pamantayan na iyan sa konsiyensiya mo pag natetentaran ka na maghiling nin pornograpiya o makipag-sex dawa dai kasal?

•    Kun pinapahiro ka kan konsiyensiya mo na rayuan an seksuwal na imoralidad, ano an magigin pakinabang kaiyan saimo ngunyan saka pag-abot nin panahon?

 PAMANTAYAN: “Magin mabuot kamo sa lambang saro, mapagmalasakit, na lubos na nagpapatinarawadan.”—Efeso 4:32.

•    Ano an puwedeng magin epekto saimo kan pamantayan na iyan pag magkaigwa kamo nin dai pagkasinabutan kan tugang o amigo mo?

•    Kun pinapahiro ka kan konsiyensiya mo na magin mahihirakon asin mapagmalasakit, ano an magigin pakinabang kaiyan saimo ngunyan asin pag-abot nin panahon?

 PAMANTAYAN: ‘Anggot si Jehova sa mga namumuot sa kadahasan.’—Salmo 11:5, An Marahay na Bareta Biblia.

•    Ano an dapat na magin epekto kan pamantayan na iyan sa pagpili mo nin pelikula, programa sa TV, saka mga video game?

•   Kun pinapahiro ka kan konsiyensiya mo na dai magpili nin madahas na mga libangan, ano an magigin pakinabang kaiyan saimo ngunyan asin pag-abot nin panahon?

 EKSPERYENSIYA: “May mga amigo ako na nagkakawat nin madahas na mga video game, saka pati ako. Tapos sinabi sako ni Papa na dai na ako puwedeng magkawat kaiyan. Kaya nagkakawat na lang ako ka’yan pag nagduduman ako sa mga amigo ko. Pagpuli, mayo akong iniistorya. Hinahapot ako ni Papa kun okey lang ako, tapos sinasabi ko na ayos lang ako. Pero sarong aldaw, binasa ko an Salmo 11:5 tapos nakonsiyensiya na ako sa ginigibo ko. Napag-isip-isip ko na kaipuhan ko nang ipundo an pagkawat kan mga video game na idto. Kaya nagpundo na talaga ako. Nahiling kan sarong amigo ko an ginibo ko, kaya nagpundo na man siya sa pagkawat nin madahas na mga video game.”—Jeremy.

 Pag-isipan: Kasuarin nagpuon na ribukon si Jeremy kan konsiyensiya niya, asin kasuarin niya iyan dinangog? Ano an manunudan mo sa eksperyensiya ni Jeremy?

 Tandaan: Ipinapahiling kan konsiyensiya mo kun anong klaseng tawo ka asin kun ano an mahalaga saimo. Ano an sinasabi kan konsiyensiya mo manungod saimo?