Ulwambo lumo lulabipisha pantu mulaba ubufi. Ku ca kumwenako, bamo balamba abanabo pa kuti bababifishe ishina. Lelo nangu ca kutila ulwambo talubipiishe, lulakalifya​—maka maka uulekwamba nga ni ulya utontonkanya ukuti munobe sana!​—Amalumbo 55:​12-​14.

 “Naumfwile ukuti umunandi alenyamba, alelanda ati nshabika amano ku bantu bambi. Calinkalipe sana! Nshaishibe ico alandiile ifyo.”​—Ashley.

 Icishinka: Nampo nga uulewamba munobe nelyo iyo, tulomfwa ububi ukwishiba ukuti abantu balelanda ifyabipa pali ifwe.

 Fingi filenga abantu ukwamba abanabo. Fimo ni fi:

 Ukubika amano kuli bena. Bonse tulafwaya ukwishiba ifilecitikila abanensu. E co tufwaila ukulanda na banensu nelyo ukalanda pa banensu. Na kuba Baibolo itukoselesha ‘ukubika amano ku fyo bambi bafwaya.’​—Abena Filipi 2:4.

 “Abantu e bo twatemwa sana ukulandapo!”​—Bianca.

 “Te kuti mfise, kwena ndatemwa ukwishiba ifilecitikila abantu bambi e lyo no kufilandapo na banandi. Nshaishiba icalenga​—ndomfwa fye bwino.”​—Katie.

 Icitendwe. Mu nshita ya batumwa kwali abantu bamo ‘abashalepoosa inshita ku kucita fimbi kano ukushimika atemwa ukukutika ku fipya.’ (Imil. 17:21) Na ino ine inshita e ko baba abacita ifi!

 “Limo nga takuli ificitike, abantu balapanga ilyashi pa kuti bakwata ifya kulandapo.”​—Joanna.

 Ukuimona uwa pa nshi. Baibolo ilatusoka ukuti tatulingile ukulailinganya kuli bambi. (Abena Galatia 6:4) Ku ca bulanda, bamo nga bamona ukuti abanabo balibacila, balatampa ukulanda ifyabipa pali bena.

 “Uwa lwambo alenga fye bambi baishiba ifyo aba. Cilanga fye ukuti alomfwila umuntu alelandapo ubufuba. Balakuubanya amalyashi ya bufi pa kuti belamoneka ukuti ba pa nshi, na pa kuti cilemoneka kwati balicila uyo muntu.”​—Phil.

 Icishinka: Abantu balalanda pa bantu bambi kabili kuti balanda na pali iwe, ulefwaya nangu taulefwaya.

 Te kuti ukaanye abantu ukulanda pali iwe, lelo kuti wasala ifyo wingacitapo. Nga waishiba ukuti balekulandapo, kuli ifintu fibili ifyo wingacita.

 ICA KUBALILAPO: Ukusuulako fye. Limo cilawama ukusuulako fye.​—maka maka nga ca kuti ifyo balelandapo tafibipile sana. Konka ifyo Baibolo ilanda: “Wilakalipa bwangu.”​—Lukala Milandu 7:9.

 “Kwasalangene ilyashi lya kuti nale-enda no mulumendo umo ifi​—uyo mulumendo ine ninshi nshamumona napo! Nalimwene ukuti ilyashi lilya talyalolelemo, e ico nasekele fye nalaba nako.”​—Elise.

 “Nga tuli ne mibele isuma abantu te kuti baletwamba sana. Nga walikwata imibele isuma, abantu nangu balande ifyabipa pali iwe, banono bengasumina ukuti fya cine. Abengi baleshiba ukuti balekubepesha fye.”​—Allison.

 Icingakwafwa: Lemba (1) ifyo abantu balelanda pali iwe (2) ifyo waumfwile. Nga ‘walanda mu mutima obe,’ kuti ca-anguka ukulabako.​—Amalumbo 4:4.

 ICA BUBILI: Landa no watendeke ulo ulwambo. Limo nga wamona ukuti ifyalandilwe fyalibipa sana, kuti wafwaya ukulanda no watendeke ukupishamo ilyo lyashi.

 “Nga walanda na balekwamba, kuti bamona ukuti ifyo balanda filafika ku o baleamba. E lyo kuti walenga ne cishinka caishibikwa nalimo kuti wapwisha no bwafya.”​—Elise.

 Ilyo ushilaya mu kumonana no walekwamba, tontonkanya pali aya amalembo ya mu Baibolo e lyo no kuyipusha ifipusho fyakonkapo.

•   “Uwasuka ilyo talati omfwikishe umulandu, buwelewele kuli ena kabili ni nsoni.” (Amapinda 18:13) ‘Bushe ninkwata ifishinka fyonse? Bushe limbi uwanjebele ifyo abantu balelanda pali ine nalimo taumfwikishe fye?’

•   ‘Ube uwayanguka ukumfwa, uukokola ukulanda, uukokola ukukalipa.’ (Yakobo 1:​19) ‘Bushe iyi e nshita ilyo cingalinga ukulanda no waleng’amba? Bushe ninshininkisha ukuti ifyo ndecita pali uyu mulandu fili fye bwino? Nelyo bushe kuti cawama ukuleka papitako inshita no bukali bwapwa e lyo nalanda nankwe?’

•   “Ifyo mufwaya abantu ukuti balemucitila, e fyo na imwe mulebacitila.” (Mateo 7:​12) ‘Nga nine wacitile ulwambo, kuti nafwaya uo naleamba alanda shani na ine? Ni kwi ningatemwa alandila na ine pali ubo bwafya? Mashiwi nshi ningatemwa abomfya kabili kuti natemwa ayalanda shani?’

 Icingakwafwa: Ilyo ushilalanda no walekwamba, lemba ifyo ulefwaya ukuyalanda. Lyena leka papite umulungu umo nelyo ibili, ulebelenga libili libili mu fyo walembele, no kumona nga kuti kwaba fimo ifyo wingatemwa ukwalula. Kabili kuti cawama walanshanya na bafyashi bobe nelyo umunobe uwa mano, abengakupandako amano.

Icishinka: Nga filya fine caba na ku fintu fimbi mu bumi, te kuti uleshe abantu ukulanda pali iwe. Lelo ici tacilolele mu kuti ufwile ukulaenda fye uwasakamana!