Muli cino cipande walasambililamo ifyo ufwile ukwishiba pa

•  Abo utumina amameseji

•  Ifyo ulandapo mu mameseji

•  Inshita utuminapo amameseji

Fimbi ifili muli cino cipande:

•  Ifingakwafwa ilyo uletuma amameseji

•  Ifyo ufwile ukutontonkanyapo

 Imisepela iingi imona kwati ukutumishanya amameseji e nshila yawamisha sana iya kulanshanishishamo. Ukutumishanya amameseji kuti kwalenga walalanshanya na bonse abo waishiba​—kano fye abo abafyashi bobe bakukanya ukutumina.

 “Batata tabatemwa nga baishiba ukuti ine no mwaice wandi tulelanshanya na baume pa foni ya kwenda nayo. Nga tulefwaya ukulanshanya na bo, kano twabomfya foni ya mu ng’anda kabili pafwile ukuba na bantu bambi.”​—E fyalandile Lenore.

 Ifyo ufwile ukwishiba: Kuti wailetelela nga ulepeela fye icipeelepeele namba yobe iya foni.

 “Nga ulepeela fye abali bonse inambala yobe iya foni, kuti ulepokelela amameseji nelyo ifikope ifyo ushilefwaya.”​—E fyalandile Scott.

 “Nga ca kuti ilingi line uletuminatumina amameseji umwaume nelyo umwanakashi, kuti wasuka wa mutemwa.”​—E fyalandile Steven.

 Baibolo itila: “Uwasalapuka nga amona ububi alabelama.” (Amapinda 22:3) Nga waicingilila ku fintu fimo, cikalenga wikaba sana mu mafya ku ntanshi.

 llyashi ilyacitike: “Kwali umulumendo uwali cibusa wandi, kabili nalelembeshanya nankwe sana amameseji. Ine naletontonkanya ukuti twali fye ifibusa ifisuma, lelo ilyo anjebele ukuti alintemenwe, e lyo nailwike ukuti kanshi nali mu bwafya. Ino nshita ntontonkanya ukuti kanshi nga nshaleba nankwe sana​—no kulamutuminatumina amameseji.”​—E fyalandile Melinda.

 Tontonkanya pali ici: Bushe bucibusa bwali pali Melinda no yu umulumendo bwali no kutwalilila ilyo amwebele ukuti alimutemwa?

 Lemba ifyo uletontonkanya! Finshi Melinda ali no kucita pa kutila umulumendo e mutemwa lelo babe fye ifibusa?

 Amameseji yalyanguka ukutuma​—kabili cilomfwika bwino ukuyapokelela​—lelo nalimo ifyo wingalemba kuti fyalenga bambi batontonkanishisha mumbi.

 Ifyo ufwile ukwishiba: Ifyo ulemba mu mameseji limo kuti fyalenga abantu ukutontonkanishisha mumbi.

 “Nga walemba meseji takuba ukwishiba ifyo umuntu aletontonkanya pali meseji wamulembela​—nangu fye ni yalya amameseji umuba ifishibilo ifilanga ifyo umuntu aleyumfwa. Ifi kuti fyalenga umuntu ukutontonkanishisha mumbi.”​—E fyalandile Briana.

 “Nalishibako abakashana bamo abo abantu basuula pa mulandu wa fyo balemba mu mameseji ifilanga ukuti balasengasenga abalumendo.”​—E fyalandile Laura.

 Baibolo itila: “Umuntu umulungami alatontonkanya ilyo tala-asuka.” (Amapinda 15:​28 ukulingana na Baibolo ya Good News Translation) Cinshi tulesambililako kuli ili ilembo? Cisuma ukubelengamo muli meseji ilyo ushilatuma.

 Tapali abafwile ukukweba inshita ilyo ulingile ukutuma amameseji​—lelo ni we we mwine ufwile ukuipingwila.

 Ifyo ufwile ukwishiba: Nga uletuma fye amameseji na pashilingile, bambi kuti balakumona kwati tawakwata umucinshi kabili abanobe kuti balakutaluka.

 “Limo tulalabikilwako ukuti tatufwile ukulatuma amameseji nga tulecita ifintu fimo. Limo nsanga ndelemba meseji uku ninshi ndelanda no muntu umbi nelyo ndelya.”​—E fyalandile Allison.

 “Te cisuma ukulalemba amameseji uku ninshi ule-ensha motoka. Nga walabikilwako fye panono ku kwensha, kuti waba mu busanso.”​—E fyalandile Anne.

 Baibolo itila: “Icintu conse calikwata inshita ya ciko, . . . inshita ya kwikala tondolo ne nshita ya kusosa.” (Lukala Milandu 3:1, 7) Kanshi kwaliba inshita ya kulanda e lyo ne nshita ya kulemba amameseji!

Abo utumina amameseji

•  ;-)Uleumfwila abafyashi bobe.​—Abena Kolose 3:20.

•  ;-)Wilapeela fye abantu icipeelepeele inambala yobe iya foni. Wilaeba bambi ifyo bashilingile ukwishiba pali iwe nangu fye kubapeela inambala yobe iya foni. Nga walacita ifi ninshi cikakwafwa na lintu ukakula.

•  ;-)Wilaba ne cibeleshi ku bantu, ukulabatumina amameseji ayengalenga balamona kwati ulebasengasenga. Ukucita ifi kuti kwalenga watemwa umuntu kabili ifingafumamo kuti fya kukalifya umutima.

 “Abafyashi bandi balishiba ukuti ndabomfya bwino foni ya kwenda na yo, ne ci calilenga bancetekela ukutila kuti nasala bwino ama nambala ya foni aya bantu ayo ningabika muli foni yandi.”​—E fyalandile Briana.

Ifyo ulandapo muli meseji

•  ;-)Ilyo ushilatendeka ukulemba meseji, yipushe auti, ‘Bushe ukutuma meseji e nshila ingawama ukulanshanyanishishamo no muntu pali iyi nshita?’ Limo kuti cawama ukutuma foni nelyo ukulanda fye no muntu pa kanwa nkati.

•  ;-)Wilalemba mu meseji ifintu ifyo ushingalanda ku muntu nga muli nankwe. Sarah uuli ne myaka 23 atile: “Nga wamona ukuti te kuti ulande ico icintu pa bantu, ninshi no kulemba kwine taufwile ukucilemba muli meseji.”

 “Umuntu nga akutumina ifikope fya makankamike, ufwile ukweba abafyashi bobe. Ukucita ifi kuti kwa kucingilila kabili kuti kwalenga abafyashi bobe ukukucetekela.”​—E fyalandile Sirvan.

Ilyo ufwile ukutuma amameseji

•  ;-)Ufwile ukwishiba ilyo ushilingile ukubomfya foni. Olivia atile: “Nga ndelya nelyo ndebelenga, ndabika foni kumbi. “Nga naya ku kulongana kwa bwina Kristu ndaishimya pa kutila nilatunkwa ukuibomfya.”

•  ;-)Ulebika amano kuli bambi. (Abena Filipi 2:4) Taufwile ukulalemba meseji ilyo ulelanshanya no muntu.

 “Nali-ipangila amafunde ukuti nshifwile ukulembela abantu amameseji nga ndi ne fibusa kano fye nga kuli ifyaisako. Nshipeela nambala yandi iya foni ku bantu abo nshilaishiba bwino bwino.”​—E fyalandile Janelly.