Ukubomfya amafoni nelyo amatabuleti kuti kwalenga icupo cakosa nelyo kuti kwalenga mwaba amafya. Kuti kwalenga shani icupo cakosa nelyo mwaba amafya?

•  Ifyo mufwile ukwishiba

•  Ifyo mwingacita

•  Ifyo abaupana balanda

•  Ifingamwafwa

•   Abaupana nga balebomfya bwino amafoni nelyo amatabuleti kuti balenga icupo cakosa. Ku ca kumwenako, abaupana bamo balalanshanya na bena mwabo ilyo bashili pamo.

   “Ukutuma amashiwi ayanono pamo nga ‘nalikutemwa’ nelyo ‘ndekutontonkanyapo’ kuti kwalenga abalume na bakashi batemwana sana.”—E fyalandile ba Jonathan.

•   Abaupana nga tabalebomfya bwino amafoni nelyo amatabuleti mu cupo kuti mwaba amafya. Ku ca kumwenako, abaupana bamo balaba sana pa mafoni na pa matabuleti ica kuti tabakwata ne nshita ya kuba pamo na bena mwabo kabili tababika na mano ku bena mwabo.

   “Kulaba inshita shimo ilyo imona ukuti abena mwandi balafilwa ukulanda na ine pa mulandu wa kuti ndi pa foni.”—E fyalandile ba Julissa.

•   Abantu bamo balanda ukuti tabakwata ubwafya bwa kulanshanya bwino na bena mwabo nangu ca kuti balebomfya foni nelyo tabuleti. Uwasambilila pa mikalile ya bantu Sherry Turkle atile, “ukulanda ukutila kuti wacita ifintu fibili pa muku umo ukwabula ubwafya bufi ufwafiita fititi.” Kabili atile: “Nga tulefwaya ukucita ifintu ifingi pa muku umo wine, tukafilwa ukuficita ukulingana ne fyo tulingile ukucita.” * Ukwabula no kutwishika, nangu ca kuti abantu bamona kwati ukucita ifintu ifingi pa muku umo kwaliba fye bwino, te fyo caba iyo.

   “Ndomfwa bwino ukushimika no bena mwandi nomba nshumfwa bwino nga tuleshimika uku balecita ifintu fimbi. Nga balecita ifintu fimbi uku ninshi tulelanshanya imona kwati nangu nshilipo te kuti basakamane.”—E fyalandile ba Sarah.

 Ifyo Mwingacita: Ifyo mubomfya foni nelyo tabuleti yenu kuti fyalenga mwatemwana sana na bena mwenu nelyo kuti fyalenga mwakwata amafya mu cupo.

 Mulingile ukwishiba icacilapo ukucindama. Baibolo itila: “Mwishibe bwino bwino ifyacilapo ukucindama.” (Abena Filipi 1:10) Yipusheni amuti, ‘Bushe ine no mwina mwandi tulapoosa sana inshita pa mafoni nelyo pa matabuleti ica kuti tatukwata ne nshita ya kuba pamo no kulanshanya?’

 “Ndomfwa ububi nga namona umwaume no mwanakashi bali umo baliila ifya kulya nomba tabalelanshanya bali fye pa mafoni nelyo pa matabuleti. Tatulingile ukuba abasha ba mafoni nelyo amatabuleti no kulaba ukuti icacindamisha ni bucibusa twakwata na bena mwesu.”—E fyalandile ba Matthew.

 Ibikileni ifyo mushilingile ukucita. Baibolo itila: “Cenjeleni, mwilaenda kwati bawelewele lelo mule-enda nga ba mano, mulebomfya bwino inshita yonse iyo mwashukila.” (Abena Efese 5:15, 16) Yipusheni amuti, ‘Bushe kuti nabika inshita ya kubelenga no kubwesha amameseji ayashipamfishe ukucila ukulabelenga no kubwesha amameseji yonse ilyo line fye nayapokelela?’

 “Nalisanga ukuti ukufumyako iciunda kuli foni no kubwesha amameseji pa nshita imbi kulangafwa sana. Te lyonse tupokelela amafoni nelyo amamaseji ayapamfishe aya kuti tulingile ukwasuka ilyo line fye.”—E fyalandile ba Jonathan.

 Mwilabomba imilimo ya ku ncito nga muli ku ng’anda. Baibolo itila: “Icintu conse calikwata inshita ya ciko.” (Lukala Milandu 3:1) Yipusheni amuti: ‘Bushe nga ndi ku nga’nda ndabomfya foni yandi ukubomba ifya ku ncito ica kuti ndefilwa no kuba pamo no lupwa lwandi? Nga ca kuti e fyo ncita, bushe umwina mwandi omfwa shani? Bushe umwina mwandi kuti alandapo shani?’

 “Amafoni na matabuleti ya muno nshiku yalatwafwa ukulabomba ukuli konse ne nshita iili yonse. Nalibombesha ukunamona pa foni no kukanabomba ilyo ndi no mwina mwandi.”—E fyalandile ba Matthew.

 Lanshanyeni na bena mwenu ifya kubomfya foni nelyo tabuleti. Baibolo itila: “Mwilafwaya fye ifingamuwamina, lelo mulefwaya ne fingawamina abanenu.” (1 Abena Korinti 10:24) Lanshanyeni na bena mwenu ifyo mubomfya foni nelyo tabuleti kabili nga kuli umo mulingile ukwaluka, mulingile ukubombelapo. Kuti mwabomfya ifingamwafwa ifili muli cino cipande pa kulanshanya na bena mwenu.

 “Ine na bena mwandi tulalanda ifili ku mukoshi, kabili tulalanda ifyo tuleumfwa nga twamona umo pali ifwe acilamo ukupoosa inshita iikalamba pa foni nelyo pa tabuleti. Bonse twalishiba ukuti ubu kuti bwaba bwafya, kanshi tulabika amano ku fyo cila muntu alelanda.”—E fyalandile ba Danielle.

 Ifyo Mwingacita: Muleshininkisha ukuti foni nelyo tabuleti tailemutungulula lelo muleitungulula.