Ififwati fintu balebomfya ku kufwatikilako maka maka pe bumba nelyo pali waxi, kabili fyaleba fye ifinono. Pa fifwati balelembapo nelyo ukulengapo fimo ifya kuti nga bafwatika pe loba lye bumba nelyo pali waxi, fyaleshala nafilenga. Ififwati fyali ifyapusanapusana mu mimonekele, fimo fyaleba ifya makona makona, fimbi fyali ifyashinguluka ukwa kufwatikila kwati kakopo, e lyo pamo paleba ne mitwe ya nama. Balebomfya ififwati pa kusaina pa fintu ku kulangilila ukuti u-ufwatikepo e mwine, nelyo pa kulanga ukuti ifyo balembele fya cine. Na kabili balefibika na pa fyola, e lyo na pa bwingililo pamo nga pa fiibi nelyo pa nshiishi, pa kuti tapali uwingesula ukwabula ukuti cishibikwe.

 Ififwati balefipanga ukubomfya ifintu ifyalekanalekana pamo nga mafupa, amabwe ya fisengafwafwa, icela, amabwe ayakosa umutengo nelyo ku fimuti. Inshita shimo pa cifwati balelembapo ishina lya mwine nelyo ishina lya bawishi. Pa fifwati fimo paleba ilumbo lya mwine wa cifwati.

 Pa kulanga ukuti ifilembelwe fya cine, umwine wa cifwati alefwatika nelyo ukutininkisha icifwati pe bumba ilya naka, waxi nelyo ifintu fimbi ifyo balebomfya ukwisalilako ifyo balembele. (Yobo 38:14) Ifyo balebomfya ukwisalilako nga fyauma, takwaleba umuntu umbi uwaleisula pa kuti alulemo fimo ukwabula ukuti cishibikwe.

 Umuntu limo alepeela umuntu munankwe icifwati cakwe, nga acite fi ninshi amupa amaka ya kumwimininako. Ku cakumwenako, Farao imfumu ya Egupti alipeele Yosefe umuHebere, umwana wa kwa Yakobo icifwati. Yosefe ali umusha mu Egupti, lyena balimubepeshe ubufi no ku mupoosa mu cifungo. Mu kupita kwa nshita, Farao alimufumishe mu cifungo kabili amusontele ukuba inkonkani yakwe. Baibolo itila: “Farao afuulile ku munwe wakwe inindaminwe ya kufwatikilako no kuifwika ku munwe wa kwa Yosefe.” (Ukutendeka 41:42) Pa mulandu wa kuti inindaminwe yalikwete icifwati ca mfumu, Yosefe alikwete amaka ya kubomba umulimo wa mfumu uwacindama.

 Namfumu Yesebele uwaliko mu nshiku sha bena Israele alibomfeshe icifwati ca mwina mwakwe Ahabu pa kuti epaye Nabote. Abomfeshe ishina lya Mfumu Ahabu no kulemba amakalata ku bakalamba bamo, ukubeba ukutila babepeshe Nabote ukuti alitukile Lesa. Abulile icifwati ca mfumu no kucifwatika pa makalata, kabili alifikilishe ifyo apangile ukucita.—1 Ishamfumu 21:5-14.

 Imfumu ya ku Persia Ahasuerusi yabomfeshe inindaminwe ya kufwatikilako ku kupeela ifunde ilyo abantu bonse balingile ukukonka.—Estere 3:10, 12.

 Nehemia uwalembeleko Baibolo atile bacilolo abena Israele, abena Lebi, na bashimapepo balibikile icifwati pa cipangano calembelwe ukulangilila ukuti balisuminisheko ku fyalembelwe.—Nehemia 1:1; 9:38.

 Baibolo yalilanda na pa nshita shibili ilyo babomfeshe icifwati ilyo baiseele apa kwingilila. Ilyo kasesema Daniele bamupoosele mu cilindi ca nkalamo, “baletele ne libwe no kulibika pa kanwa ka cilindi.” Lyena Imfumu Dariusi iyaleteka Madai na Persia “yafwatikepo ku cifwati ca iko na ku fifwati fya bakankaala ba iko, pa kuti fyonse ifyo bapingwile pali Daniele fiyalulwa.”—Daniele 6:17.

 Ilyo babikile umubili wa kwa Yesu Kristu mu nshiishi, abalwani bakwe “bailelinda inshiishi” kabili “bacingileko ilibwe” no kubikapo icifwati pa kuti peba uwa kwingilamo. (Mateo 27:66) Icitabo cimo icilanda pa fyalembwa mwi buuku lya kwa Mateo ico David L . Turner alembele catila, “Nga ca kuti ici cifwati cali ca kwa kateka, ninshi cali ce bumba nelyo waxi iyo bamashile pa kati . . . ke libwe bacingileko na kanwa ka nshiishi.”

 Pa mulandu wa kuti ififwati filatusambilisha pa fyalecitika kale, abashula ifya kale na basambilila pa malyashi ya kale balafwaisha ukwishibilapo na fimbi pa fifwati. Na kuba ukusambilila pa fifwati uko beta ukuti sigillography kwaba nomba pa fisambililoifyacindama ifyo abantu basambilila.