Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

ILYASHI LYA KALE

Inte sha kwa Yehova mu New Zealand—Bantu ba Mutende Kabili Bena Kristu Abaipeelesha?

Inte sha kwa Yehova mu New Zealand—Bantu ba Mutende Kabili Bena Kristu Abaipeelesha?

 Pa 21 October mu 1940, ubuteko mu New Zealand bwatile ba Nte bali kabungwe akalefwaya ukwimina ubuteko kabili bwaleti kuti baleta ifimfulunganya. Nangu ca kuti ifyo ubuteko bwalandile fyaliletele amafya ayengi pali ba Nte, tabanenwike. Ku ca kumwenako balitwalilile ukulongana nangu ca kuti ukucita ifi nalimo kwali no kulenga babasansa nelyo babekata.

 Ba Andy Clarke, abashali ba Nte lelo abaupile ba Mary abali ni Nte ya kwa Yehova, balimwene uko abena mwabo batwalilile ukulalongana temulandu no kuti balebatiinya. Balesakamana ukuti abena mwabo kuti babekata ilyo balelongana. Nangu ca kuti ba Andy pali iyi nshita ninshi tabalatampa ukulalongana, batendeke ukulashindika abena mwabo ba Mary mu kulongana kabili balebeba ukuti: “Nga ca kuti balakwikata ninshi na ine bafwile ukunjikata!” Ukufuma ilya nshita ba Andy balitampile ukulaya na bena mwabo mu kulongana. Ilyo papitile inshita ba Andy balibatishiwe. Filya ba Mary batwalilile ukuba aba cishinka e fyo na ba Nte abengi mu New Zealand balecita ilyo kwali Inkondo ya Calo iya Bubili.

Balitwalilile Ukushipikisha Ilyo Balebacusha

 Bushiku bumo ilyo ba John Murray abali ne myaka 78 balebila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda, balibekete kuli bakapokola. Icilye cabapeele umulandu wa kubomba na kabungwe akafwaya ukwimina ubuteko. Ba Nte abengi balibekete kabili bamo balebalipilisha indalama e lyo bambi bena balebakaka pa myeshi itatu.

 Inte sha kwa Yehova balekaana ukwingila ubushilika pantu kampingu yabo iyo basambilisha Baibolo tayalebasuminisha. (Esaya 2:4) Kanshi ilyo kwali inkondo, abengi balebacusha nga bakaana ukwingila ubushilika. Ba Nte abali nalimo 80 abakeene ukwingila ubushilika balibatwele mu nkambi umo balebacusha sana kabili e ko babasungiile mpaka inkondo yapwa. Nangu ca kuti mu nkambi balebacusha kabili mwaletalala sana, aba bamunyinefwe balitwalilile ukupepa Yehova.

 Ba Nte abali mu nkambi baliteyenye bwino ifintu pa kuti balelongana lyonse e lyo no kubila imbila nsuma. Balebomba fye kwati cilonganino kabili balelongana lyonse no kushimikila ku bafungwa banabo. Mu nkambi shimo shimo ba Nte balebasuminisha ukulongana pamo nga kuli ukulongana kukalamba kulila fye kuli uulebalonda. Abafungwa bamo basambilile icine mu cifungo kabili balebatishiwa mulya mwine.

Inte sha kwa Yehova abali mu nkambi balipekenye Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa

 Ba Bruce abana baba Mary na ba Andy abo tulandilepo pa kubala, balibomfeshe inshita bali mu kambi ukusambilila sana pali Lesa. Batile: “Cali fye kwati naleya ku sukulu cila bushiku pantu nalelanshanya sana na babwananyina ababombele Lesa pa myaka iingi kabili nalesambililako kuli bena.”

 Mu 1944 ubuteko bwalefwaya ukuti bufumye ba Nte bamo abali mu nkambi. Lelo abashilika balikeene pantu balishibe ukuti ba Nte nga ba bafumya bakatwalilila ukulabila imbila nsuma. Lipoti abashilika balembele yatile: “Nangu ca kuti ukukaka aba bantu kuti kwalenga tulebatungulula icishinka ca kuti tatwakalule ifyo baba.”

Inte sha kwa Yehova Bantu Abasuma

 Filya babindile Inte sha kwa Yehova fyalengele abantu abengi ukufwaya ukwishiba ifingi pali bena. Abengi baishileishiba ukuti Inte sha kwa Yehova bantu abasuma. Baishileishiba no kuti Inte sha kwa Yehova tabacita ififulunganya kabili Bena Kristu ba mutende. Ici calengele impendwa ya Nte sha kwa Yehova mu New Zealand ukufulilako, ukufuma pali 320 mu 1939 ukufika ku 536 mu 1945!

 Bushiku bumo abalashi ba buteko bamo baishilesanga ukuti filya babindile ba Nte lwali lufyengo. Kapingula umo ilyo akutike ku mulandu wa kwa munyinefwe uo baikete pa mulandu wa kuti alebila imbila nsuma, atile takwete umulandu. Alandile ukuti: “Ukulingana ne funde umuntu te kuti bamupeele umulandu pa mulandu wa kupeela abantu impapulo ishilanda pali Baibolo.”

 Ilyo inkondo yapwile balifumishepo icibindo kabili Inte sha kwa Yehova balebomba apo bengapesha ukusambilisha abantu pa Bufumu bwa kwa Lesa. Mu 1945 aba mu filonganino fyonse ifya mu New Zealand balipokelele kalata ukufuma ku Bethel. Yaleti: “Mwilakalifya abantu, muleba aba mutende kabili aba cikuuku kuli bonse. Mwilakansana kabili mwilaumana. Muleibukisha ukuti abantu tubilako imbila nsuma, balicetekela sana ifyo basambilila uko bapepa kabili balafikonka. . . . Abengi pali aba ni ‘mpaanga’ sha kwa Shikulu isho tufwile ukutungulula kuli Yehova e lyo na ku Bufumu bwakwe.”

 Pali ino inshita Inte sha kwa Yehova balitwalilila ukushimikila ku bekashi ba mu New Zealand kabili balashimikila na ku baya mu kutandalila cilya calo. Bushiku bumo mu nshita fye inono ba Nte abali 4 mwi tauni lya Turangi balibilile imbila nsuma ku bantu 67 abafumine mu fyalo fyalekanalekana 17!

 Ukwabula no kutwishika abantu mu New Zealand balishiba ukuti Inte sha kwa Yehova bantu ba mutende kabili Bena Kristu abaipeelesha abakonka no kwikala ukulingana ne fyo Baibolo isambilisha. Abantu abengi balabatishiwa no kuba Inte sha kwa Yehova. Mu 2019, abantu ukucila 14,000 balebombela Lesa ne nsansa muli ici calo.

Nabalongana pa kuti basambililo isambililo lya Baibolo ilyo babindile ba Nte mu 1940

Icifungo umwaleikala umuntu umo mu nkambi ku North Island, mu New Zealand

Inkambi baleita ati Hautu ku North Island, mu New Zealand

Ba Nte abo baikete pa mulandu no kukanaitumpa mu fikansa fya calo Mu 1949