Impanga: Impanga iikalamba iya cishi ca Hispaniola ni Dominican Republic e lyo impanga iinono calo ca Haiti. Mu calo ca Dominican Republic mwaliba imitengo umuloka sana imfula, impili ishitali, inika, e lyo ne fiswebebe. Ulupili ulwalepa sana mu Dominican Republic balwita abati, Pico Duarte, lwalepa amamita 3,175. Mu ncende ishingi isha lulamba lwa bemba mwaliba umucanga uwabuuta, e lyo incende shimbi shaba ishabatama pamo nga iya Cibao Valley iyafunda sana.

Abantu: Abekashi abengi aba muli ici calo bafyalwa ku basungu na bena Africa. Mwaliba amabumba ya bantu ayanono. Abafuma ku Haiti e bafula pa mabumba yonse.

Icitundu: IciSpanish e co balanda sana mu masukulu na mu maofeshi.

Ubwikalo: Abekala calo abengi basangila indalama mu kulima no kushitisha kofi,  shuga, fwaka, e lyo bambi balabomba mu mikoti. Mu myaka ya nomba line, ubunonshi bwa calo bwaliya pa ntanshi pa mulandu wa kulunduluka mu fya kupangapanga na batandashi abayako.

Imiceele: Pali ici cishi imiceele yalibako bwino pantu ilingi line kukaba fye mu kulinga nalimo ukufika kuli 25 degrees celsius cila mwaka. Mu ncende sha mpili ishabela lwa ku kapinda ka ku kuso, imfula iiloka cila mwaka ilacila pa mamilimita 2,032. Incende umo imfula ishiloka sana mwena ifika fye ku mamilimita 760. Mu nshita mu nshita pali ici cishi palaba ifipuupu fya mwela ifya maka sana.

Intambi: Ifya kulya ifyo balya sana mupunga, cilemba, no musalu uwalekanalekana. Na kabili balaipakisha ifya kulya bafumya muli bemba, ifisabo, impilipili, e lyo na ama plantain (ifimoneka kwati ni nkonde.) Fimo pali ifi ifya kulya, tafibulwapo nga bapekanya umusango umo uwa fya kulya ifyo abena Dominican abengi batemwa sana ifyo beta abati La Bandera Dominicana. Abena Dominican balitemwa sana inyimbo, icangalo ca baseball, no kucinda maka maka amasha beta abati merengue. Balitemwa no kulisha banjo, ing’oma, imitoolilo ne filimba.