Icipandwa 11

Fya Kufwala Nshi Ningafwala?

Heather alefwaya ukufuma mu ng’anda, kabili abafyashi bakwe cabapesha amano ilyo bamona ifyo afwele.

Bawishi batila, “Iwe! E fyo wingafwala ifyo?”

Heather ayasuka ati, “Bwafya nshi bulipo? Pantu ndeya fye ku mashitolo na banandi.”

Banyina bamweba ati, “Na lyo line taufwile ukufwala ifyo!”

Heather ailishanya ati, “Mayo na imwe, ifi e fyo abakashana bonse bafwala. Mulefwaya fye balenjeba ati nalishalila!”

Bawishi bakoshako ishiwi no kutila, “Ifyo fine e fyo tushilefwaya! Endesha, kafwale fimbi, nga te ifyo ninshi tawaye!”

 IFYO umwaice engatemwa ukufwala abafyashi bakwe limbi te kuti bafitemwe. Ubu bwafya te lelo bwatendeka. Abafyashi bobe bafwile nabo balebakaanya ukufwala ifya kufwala fimo ilyo bali abaice. Na bo bafwile baleumfwa fye nge fyo umfwa! Nomba balekonka ifyo abafyashi babo balefwaya. Kanshi ifyo wingatemwa ukufwala bena te kuti bafitemwe. Nalimo ifingacitika ni fi:

Abafyashi bakweba ati: Ico ufwele taciweme.

Wabasuka ati: Awe nacinjikala fye bwino.

Abafyashi bakweba ati: Te ca kufwala ca mucinshi.

Wabasuka ati: E co natemwisha!

E lyo limbi kuti waeba abafyashi ati: Nacicipa sana.

Bakweba ati: Ca cine nacicipa. . . . Lelo te kuti ciwame ukucifwala!

Bushe kwaliba ifyo wingacita pa kupwisha ubu bwafya? Ee eko fyaba! Megan, uuli ne myaka 23, alishiba ifya kucita. Atile, “Taufwile ukupusana na bafyashi. Ufwile ukusumina ifyo balekweba.” Bushe ninshi ufwile ukulafwala ifya ba kale? Iyo! Ico tulelandapo ca kuti iwe na bafyashi bobe mulingile ukusuminishanya ifya kufwala ifyo bonse mwingatemwa. Fisuma nshi fingafumamo nga mwacita ifyo?

1. Ukalamoneka bwino, kabili na banobe bakatemwa ifyo ukalamoneka.

2. Abafyashi tabakalekulengulula pa mifwalile yobe.

3. Abafyashi bobe nga bakucetekela, bakalakupeela ubuntungwa na mu fintu fimbi.

E co natulande nomba pa fyo ufwile ukucita. Tontonkanya pa ca kufwala wamwene mwi shitolo ico watile ici cena mfwile fye ukushita. Ica ntanshi, ufwile . . .

 Ukutontonkanya pa fyo Baibolo Ilandapo

Baibolo tayalandapo ifingi pa fya kufwala. Na kuba, kuti wabelenga fye mu mamineti ayanono Amalembo yonse ayalanda pa fya kufwala! Lelo, muli iyi yine nshita kuti wasanga ukufunda kusuma. Ku ca kumwenako:

● Baibolo ipanda amano abanakashi ukuti balefwala “ifyalinga kabili ifya mucinshi.” *—1 Timote 2:9, 10.

Bushe ifi Baibolo yalanda ukuti ufwile ukufwala “ifyalinga,” ninshi calola mu kuti ufwile ukulafwala ifibi? Awe nakalya! Ukufwala ifyalinga cishibilo ca kuti wali-icindika no kuti ulalangulukilako bambi. (2 Abena Korinti 6:3) Kanshi e ko fyaba ifyo wingafwala ifya kuti ulemoneka bwino na bantu bakucindika. Na Danielle uuli ne myaka 23 atile: “Nangu taulefwala amafashoni, na lyo line kuti ulemoneka fye bwino na mu fya kufwala fyalinga.”

● Baibolo itukoselesha ukubika sana amano ku “buntu bwa mu kati.”—1 Petro 3:4.

Ica kufwala icishalinga kuti calenga abengi ukulakulolesha ilyo wapita, lelo imibele yobe iisuma e ikalenga ukuti abakalamba pamo na baice banobe bakakucindike. Bushe abaice banobe kuti bakucindika? Ee, na bo bene kuti bakucindika pantu kuti bailuka ukuti ukufwala amafashoni yacilamo  takwawama. Brittany, umukashana uuli ne myaka 16 atile, “Ca nsoni sana ukumona ifyo abanakashi abene baituula mu minwe ya baume pa mulandu wa fyo bafwala!” Kay na o alisuminisheko aya amashiwi. Ilyo alelanda pa munankwe aleangala nankwe atile: “Ifya kufwala fyonse ifyo alefwala fyalebimbula fye abalumendo. Alefwaya fye ukuti balemukumbwa.”

Ukwipushako Abafyashi Bobe

Ukufisa ica kufwala mu kacola no kuyacifwala ku sukulu tacawama. Nga taulefisa abafyashi bobe kabili nga ulelanda icine nangu ni mu fintu ifyo te kuti beshibe ninshi ukalenga bakakucetekele sana. Na kuba, kuti cawama ukubepushako pa ca kufwala ulefwaya ukufwala nga nacilinga. (Amapinda 15:22)—Bomfya charti ili pa mabula 82 na 83 iileti “Ifya Kusala Ifya Kufwala.”

 Lelo mulandu nshi ufwile ukwishibila ifyo baletontonkanya pa fya kufwala? Bushe ico abafyashi bobe babelako kulakulesha fye ukufwala amafashoni? Awe nakalya. Ca cine, abafyashi kuti batemwa wafwala ifyo ushitemenwe, lelo ufwile fye ukukonka ifyo balekweba. Nataleine uuli ne myaka 17 atile: “Ndatasha abafyashi bandi pa fyo bampanda amano, pantu nshifwaya ukuiseebanya nelyo ukulenga abantu balelanda ifibi pali ine pa mulandu wa mifwalile yandi.”

Icishinka na cimbi ca kuti: Apo ucili pa ng’anda ya bafyashi bobe, ufwile fye ukulabomfwila. (Abena Kolose 3:20) Kabili nga waishiba umulandu balekulesesha—na bo nga  baishiba ico ulefwaila ifya kufwala fya musango uyo—teti pabe ubwafya!

Ifyo Wingafwala: Ilyo ulelinga mu fya kufwala, wipelela fye pa kumona ifyo fileikala ku mubili. Ica kufwala icilemoneka fye ica mucinshi te kuti nalimo cibe icalinga ilyo waikalako nelyo nga wakontama. Kanshi kuti cawama waipushako abafyashi bobe nelyo umunobe uwingakwafwa pa kuti wishibe nga nacilinga.

IFYO TUKALANDAPO MU CIPANDWA CIKONKELEPO

Bushe wali-isuula? Kuti wacita shani nga tawatemwa ifyo umoneka?

[Futunoti]

ILEMBO ILIKWETE ICISHINKA CIKALAMBA

“Mwilabika amano ku . . . kufwala ifya kufwala ifisuma, lelo mulebika amano ku buntu bwa mu kati.”—1 Petro 3:3, 4.

IFYO WINGACITA

Wilafwala ifya kufwala ifibimbula. Ukufwala ifya musango uyu kulenga walamoneka kwati naupelelwa no kuti taulangulukilako bambi.

BUSHE WALISHIBA UKUTI . . . ?

Ifyo ufwala ilingi line e filenga abantu baishiba ifyo waba.

IFYO NDEFWAYA UKUBOMBELAPO!

Cibusa nacetekela nelyo aba pa ng’anda abo ningepushako ica kufwala ndefwaya ukushita ni ․․․․․

Ilyo nkaya mu kushita ica kufwala, nkatontonkanya pali ifi: ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

AMEPUSHO YA KUTONTONKANYAPO

● Mulandu nshi ilingi line abafyashi bapusanina ne misepela pa fya kufwala?

● Busuma nshi wingasanga nga ulelanshanya na bafyashi bobe pa fya kufwala?

[Amashiwi pe bula 81]

“Nga namona abakashana bafwele ifishili bwino, ndabasuula. Lelo, nga namona abafwele ifya mucinshi kabili ifilemoneka bwino ntila, ‘E fyo mfwaya abantu balemona na ine.’”—E fyalandile Nataleine

 [Akabokoshi ne Fikope pe bula 82, 83]

Ifya Kusala Ifya Kufwala

Ifya kucita: Kopolola ifili pano. Eba abafyashi bobe ukulemba ifili ku kulyo e lyo iwe ulembe ifili ku kuso. Nga mwapwisha, poka ifilembele abafyashi bobe kabili bapeele ifyo ulembele, e lyo mulanshanye. Bushe kuli ifya mupapusha mu fyo mulembele? Finshi bonse mwasambililako pa fyo mutontonkanya pa fya kufwala?

Apo Ulingile Ukulemba Tontonkanya pa co ulefwaya ukufwala nelyo ico ulefwaya ukushita.

Cinshi watemenwa ico ica kufwala? Pe samba lembapo amanambala no kuyatantika ukulingana no mulandu wacitemenwa.

․․․․․ Ishina lya ca kufwala

․․․․․ Abalumendo nelyo abakashana kuti bantemwa

․․․․․ E fifwala abaice banandi

․․․․․ Cilanjikala fye bwino

․․․․․ Umutengo

․․․․․ Fimbi ․․․․․

Nga nafwaya ukushita ici ca kufwala abafyashi bandi kuti batila

□ “Te kwesha!”

□ “Nga ulefwaya.”

□ “Cili fye bwino.”

Nga bakaana, ico bengakaanina mulandu wa kuti

□ “Te ca mucinshi.”

□ “Tacimoneka bwino.”

□ “Fashoni naicilamo.”

□ “Kuti calenga baseebana.”

□ “Ca mutengo sana.”

□ Fimbi ․․․․․

Natubombele  Pamo Pali Ifi

Busuma nshi namona mu filelanda abafyashi?

․․․․․

Bushe kuli ifyo ningacita ku ca kufwala pa kuti cibe bwino?

․․․․․

Apa Kulemba Abafyashi Tontonkanyeni pa ca kufwala ico umwana wenu alefwaya ukufwala nelyo ukushita.

Cinshi umwana wenu atemenwe ici ca kufwala? Pe samba lembenipo amanambala no kuyatantika ukulingana no mulandu mulemwena ukuti e o acitemenwe.

․․․․․ Ishina lya ca kufwala

․․․․․ Abalumendo nelyo abakashana kuti bamutemwa

․․․․․ E fifwala abaice banankwe

․․․․․ Cilamwikala bwino

․․․․․ Umutengo

․․․․․ Fimbi

Kuti natila

□ “Te kwesha!”

□ “Nga ulefwaya.”

□ “Cili fye bwino.”

Umulandu ningamulesesha wa kuti

□ “Te ca mucinshi.”

□ “Tacimoneka bwino.”

□ “Fashoni yacilamo.”

□ “Abantu kuti baletuseka.”

□ “Ca mutengo sana.”

□ Fimbi ․․․․․

Natubombele Pamo Pali Ifi

Bushe ico tulemukanisha mulandu wa kuti tupampamine fye pa fyo twatemwa?

□ Ee □ Nalimo □ Awe

Bushe kuli ifyo twingacita ku ca kufwala pa kuti cibe bwino?

․․․․․

Napingulapo Ukuti ․․․․․

[Akobokoshi pe bula 84]

Finshi Abalumendo Bena Bafwile Ukwibukisha?

Amashiwi ya mu Baibolo ayali muli cino cipandwa na balumendo na bo kuti yabafwa. Ulefwala ifyalinga kabili ifya mucinshi. Leka bonse baleishiba ukuti wabika amano ku buntu bwa mu kati, e kutila ku fyo waba. Nga ulefwaya ica kufwala, ulingile ukutontonkanya pali ifi fipusho: ‘Bushe nga nacifwala abantu bakalambona shani? Bushe ifyo bakalambona e fyo naba icine cine?’ Uleibukisha ukuti, ifya kufwala filalanga ifyo waba. Kanshi ulefwala ifilelanga ifyo waba!

[Icikope pe bula 80]

Ifyo ufwala filenga abantu ukukwishiba ifyo waba. Bushe ifyo ufwala filenga abantu ukukwishiba shani?