Icipandwa 5

Mulandu Nshi Cawamina Ukukanapoosa Icisungu?

“Ndafwaisha ukwishiba ifyo cumfwika ukulaalapo no mwaume.”—E fyalandile Kelly.

“Ng’umfwa kwati nshili mwaume ifi nshatalandalapo no mwanakashi.”—E fyalandile Jordon.

“BUSHE na ino nshita taulati ulaalepo no mwaume nangu umwanakashi?” Nga bakwipusha ici cipusho kuti waumfwa insoni! Pantu mu ncende ishingi umwaice uushalaalapo no mwaume nangu umwanakashi bamumona ngo washishita. E mulandu wine abaice abengi bacitila ubulalelale!

 Insuuna no Kukonkelela Ifibusa E Filenga

Nga ca kuti uli Mwina Kristu, walishiba ukuti Baibolo yakweba ukuti ‘uletaluka ku bulalelale.’ (1 Abena Tesalonika 4:3) Na lyo line, kuti cakwafya ukuilama nga waumfwa insuuna. Umulumendo uwe shina lya Paul, atile: “Limo limo nshishiba ne cilenga ukuti ndetontonkanya pa bulalelale.” Wisakamana, te iwe weka ica musango uyu cicitikila.

Kwena, nga ca kuti abantu balekuseka fye lyonse pa mulandu wa kuti tawatala aulaalapo no mwaume nangu umwanakashi, ala kuti uleumfwa insoni! Tutile abanobe bakweba abati, nga tawatala aulaalapo no mwaume nangu umwanakashi ninshi tauli mutuntulu, kuti wacita shani? Ellen atile: “Abanobe kuti balenga walamona kwati ukulaala no mwaume cisuma kabili te mulandu. Nga  ca kuti taulaala na baume ninshi kuti balekumona kwati walishishita.”

Nomba kwaba fimo ifyo abanobe bengakufisa pali ili lyashi ilya kulaala na baume ilyo taulaupwa. Umfwa ifyo cali kuli Maria, uwaleele no umwaume uo baleishishanya nankwe, atile: “Pa numa nalyumfwile insoni kabili naliseebene icine cine. Nalyumfwile ububi, kabili napatile no mulumendo wine uo naleele nankwe.” Abaice abengi tabaishiba ukuti ilingi line ifi e ficitika. Ala nga walaala fye no mwaume ilyo taulaupwa, umutima ulakalipa sana ica kuti cishala cilonda ku mutima!

Nomba umfwa ifyo umukashana uwe shina lya Shanda ena aipwishe, atile, “Nga kanshi mulandu nshi Lesa engapeelela abaice insuuna, ilyo naishiba ukuti tabalingile ukulaala no mwaume nangu umwanakashi mpaka fye bakoope nangu ukuupwa?” Alipwishe fye bwino. Nomba tontonkanya pa fyakonkapo:

Bushe insuuna ya kulaala no mwaume nangu umwanakashi e nsuuna fye ukwata? Awe. Ukulingana ne fyo Yehova Lesa akubumbile, umubili obe ulafwaya ifintu ifyalekanalekana.

Bushe umubili obe nga wafwaya fye ifili fyonse ninshi iwe apo pene ufwaya ukucita ifyo fine? Awe, pantu Lesa akubumbile na maka ya kuilama.

E ico kanshi, finshi tulesambililako? Nalimo te kuti uleshe umubili obe ukufwaya ifyo ulefwaya, lelo ukuilama kwena kuti wailama. Kwena ukulaala no mwaume nangu umwanakashi pa mulandu fye wa kuti waumfwa insuuna apo pene, cilubo kabili buwelewele ubo  twingalinganya ku muntu uwa kuti lyonse nga akalipa ninshi kano fye apo pene omepo umo.

Nomba ico tufwile ukwishiba ca kuti, ilyo Lesa atubumbile, talefwaya ukuti tulebomfya ifilundwa fya bufyashi icibomfyebomfye. Baibolo itila: “Onse uwa muli imwe eshibe ifya kusunga umubili wakwe mu mushilo kabili mu mucinshi.” (1 Abena Tesalonika 4:4) Nga filya kwaba “inshita ya kutemwa ne nshita ya kupata,” kwaliba ne nshita ya kulaala no umwaume nangu umwanakashi nga waumfwa insuuna e lyo ne nshita ya kuilama. (Lukala Milandu 3:1-8) Nomba kwena ni we mwine we ulingile ukuilama te umbi!

Nomba bushe kuti wacita shani nga ca kuti umuntu alekutumfya, alekwipusha kwati nacimupesha amano ati, “Bushe ca cine na nomba taulati ulaalepo no mwaume nangu umwanakashi?” Taulingile ukumfwa umwenso iyo. Nga ca kuti uyo muntu alefwaya ukukuseebanya, kuti wamwasuka fye auti: “Ee nshatala, e lyo kabili nawishiba? Nalitemwa ifi fine nshalaalapo no mwaume nangu umwanakashi!” Nangu limbi kuti wamwasuke fye auti: “Ilyo lyashi talikukumine.” * (Amapinda 26:4; Abena Kolose 4:6) E lyo limbi, kuti we mwine wamona nga kuti cawama ukulondolwela uulekwipusha. Nga caba ifyo, kuti wamulondolwela ifyo Baibolo itufunda.

Bushe kuti watontonkanyako inshila na shimbi isho wingasukilamo uulekwipusha icipusho ca kutumfya ica kuti, “Bushe ca cine na nomba taulati ulaalepo no mwaume nangu umwanakashi?” Nga nawishibako inshila na shimbi isha kwasukilamo, lemba pe samba.

․․․․․

Ubupe Ubwacindamisha

Bushe Lesa omfwa shani abantu nga basalapo ukulaala no mwaume nangu umwanakashi ilyo bashilaupa nelyo ukuupwa? Cisuma,  tutile washitila umunobe ica bupe. Nomba ilyo taulati umupeele ico ca bupe, ena aciisula pa mulandu fye wa kuti alefwaisha ukwishiba ifilimo! Bushe te kuti ufulwe? Bushe nga walaala no muntu mushaupana nankwe, Lesa kuti aumfwa shani? Lesa afwaya ukuti uloleele mpaka waupa nelyo ukuupwa e lyo nomba wingalaipakisha icupo, ubupe bwafuma kuli Lesa.—Ukutendeka 1:28.

Cinshi ulingile ukucita nga waumfwa insuuna? Icasuko cayanguka ca kuti ulingile ukuilama. Walikwata amaka ya kucita ifyo! Pepa kuli Yehova ukuti akwafwe. Umupashi wakwe kuti wakwafwa ukuilama. (Abena Galatia 5:22, 23) Uleibukisha lyonse fye ukuti Yehova “taakatane icisuma ku benda mu bololoke.” (Amalumbo 84:11) Umulumendo umo uwe shina lya Gordon, atile:  “Mu mano yandi nga mwaisa amatontonkanyo ya kulaala no mwanakashi, ntontonkanya pa fyo cingabipa nga Yehova ankaana, e lyo kabili ndebukisha no kuti nangu ukucita ulubembu kwingawama shani, te kuti eko kunenge ukonawilapo bucibusa bwandi na Yehova.”

Nomba ico ufwile ukwishiba ca kuti, nga tawatala aulaalapo no mwaume nangu umwanakashi, te kutila ninshi tauli muntu. Lelo ukulaala no mwaume nangu umwanakashi uo ushaupana nankwe e kwingalenga ukuti useebane, kabili kuti kwakuletelela. E ico wileka amano ya cino calo yakulenge ukulatontonkanya ukuti paliba icalubana kuli iwe ifi ukonka amafunde ya mu Baibolo. Nga ca kuti watwalilila fye ukuisunga ukwabula ukulaalapo no mwaume nangu umwanakashi, ukaicingilila ku malwele kabili tawakalecula na matontonkanyo. Ne cacindamisha cakuti Lesa akatwalilila ukulaba cibusa obe.

BELENGELAPO NA FIMBI PALI ILI LYASHI MWI BUUKU 1, MU CIPANDWA 24

[Futunoti]

ILEMBO

‘Nga umo napanga mu mutima wakwe ukuti takalaalepo no mwaume nangu umwanakashi, ninshi talufyenye.’—1 Abena Korinti 7:37.

IFYO WINGACITA NI FI

Wila-angala na bantu ba misango yabipa, nangu line abo bantu mulapepa na bo.

NAWISHIBA . . . ?

Abantu abacita ubulalelale ilyo bacili abashimbe, ilingi line tabaleka nga baupa nelyo ukuupwa. Lelo abakonka fyonse ifyo Lesa alanda pa mibele isuma ilyo bacili abashimbe, ilingi line balesa mu kuba aba cishinka ku bena mwabo.

IFYO NDEFWAYA UKUCITA!

Nga nshilefwaya ukulaalapo no mwaume nangu umwanakashi mpaka fye nkoopwe nangu ukuupa, ifyo ningile ukucita ni fi ․․․․․

Nga ca kuti abanandi balefwaya ukuti imfilwe ukucita ifyo ndefwaya, ifyo nkacita ni fi ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi bandi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

ULETIPO SHANI?

● Bushe iwe, cinshi umona ukuti e cilenga bamo baletumfya abashatala abalaalapo no mwaume nangu umwanakashi?

● Mulandu nshi cingafisha ukuisunga ukwabula ukulaalapo no mwaume nangu umwanakashi?

● Busuma nshi bwaba mu kukanalaalapo no mwaume nangu umwanakashi mpaka fye waupwa nangu ukuupa?

● Finshi wingalondolwelako umwaice obe pa kuti eshibe umulandu cawamina ukukanalaalapo no mwaume nangu umwanakashi?

[Amashiwi pe bula 51]

‘‘Icilenga ukuti nilacita ubulalelale njibukisha ukuti takuli ‘uwa bulalelale nangu uwakowela uukengile mu bufumu bwa kwa Lesa.’’’ (Abena Efese 5:5)—E fyalandile Lidia

[Akabokoshi pe bula 49]

Ifya Kutontonkanyapo

Finshi Fikonkapo?

Ifyo balanga mu mafilimu ne fyo abanobe bengakweba, ilingi line kuti fyaumfwika bwino ica kuti wafilwa no kwishiba ifyabipa ifyaba mu kucita ubulalelale. Tontonkanya pa malyashi yatatu ayakonkapo. Bushe nga kulanda fye icishinka, finshi fingacitikila aba baice twalalandapo?

● Umwana we sukulu munobe aleitakisha ukuti alilaalapo na bakashana abengi. Atila cilomfwika bwino kabili tapali ne cabipa icingakucitikila. Bushe ifi uyu mulumendo alandile cishinka tapali icabipa icingamucitikila kabili icingacitikila na bakashana abo aaleelepo na bo? ․․․․․

● Ilyo filimu ileya mu kupwa, abaletamba bamona fye uko umulumendo no mukashana abali mu filimu baalacita ubulalelale pa kuti balange ukuti balitemwana. Bushe nga ca kuti umuntu acita ifya musango uyu, kuti caba shani? ․․․․․

● Tutile waishibana no mulumendo uumoneka bwino, akweba no kuti ucite nankwe ubulalelale. Alanda no kuti tapali uukeshiba. Nga wasumina, no kufisa wafisa, nga kulanda fye icishinka, kuti caba shani? ․․․․․

[Icikope pe bula 54]

Ukulaala no muntu ilyo tamulaupana, caba ngo kwisula ica bupe ilyo umwine talakupeela