NGA FINTU uku kwambula ukufuma muli The World Book Encyclopedia kutubulula, bumo ubwa mabuyo ya kusambilila mu sukulu bwaba kukansha abana ku mikalile ya cila bushiku, icilesanshako ukubalenga ukusakamana ukukabila kwa lupwa kasuba kamo. Inte sha kwa Yehova shalisumina ukuti uku kwaba kushingamwa kwashila. Baibolo iine itila: “Lelo umuntu nga tasunga abantu bakwe, pali bufi aba mu ŋanda yakwe, ninshi nakaana icitetekelo, kabili abo mubi ukucisha uushatetekela.” (1 Timote 5:8) Imyaka iipooswa ku sukulu ipekanishisha abana ku fishingamo fintu bakasunsa mu bumi. Muli fyo, Inte bayumfwa ukuti amasomo yalingile ukumonwa mu kukatama nga nshi.

Inte balatukuta ukwikalila kwi kambisho lya mu Baibolo ilya kuti: “Conse ico mulecita, bombeni pali cene no mutima wenu onse, nga mwe balebombela Shikulu, kabili te ku bantu.” (Abena Kolose 3:​23, Today’s English Version) Ici cishinte cibomba ku mbali shonse isha bumi bwa cila bushiku, ukusanshako isukulu. Inte muli fyo bakoselesha abacaice babo ukubombesha no kukatamika imilimo bapeelwa pa sukulu.

Baibolo na kabili isambilisha ukunakila amafunde ya calo cintu umuntu ekalamo. E co lintu ukusambilila mu sukulu kuba lifunde ukufika pa mushinku umo, Inte sha kwa Yehova balomfwila ili funde.​—Abena Roma 13:​1-7.

Ilintu taicefyako ubucindami bwa kukansha ku mikalile ya cila bushiku, Baibolo ilanga ukuti uku kukansha takwaba atemwa e buyo fye bweka nelyo ukuti e buyo bukalamba ubwa masomo. Amasomo yatunguluka yalingile na kabili ukutuninkisha mu bana banono ubuseko bwa kwikala abomi no kubaafwa ukulinga mu bwikashi nga abantu bashikatala. E ico, Inte sha kwa Yehova bayumfwa ukuti ukusala kwa mibombele ya pa numa ye sukulu kwalicindama nga nshi. Balisumina ukuti ukukokoloka kwalinga, inyimbo, ifya kuleseshamo icitendwe, ukutukusho mubili, ukutandalila amalaibrare ne fiyanda fya babenye, na fimbipo, filabomba ulubali lwacindama mu masomo yashikatala. Mu kulundapo, balasambilisha abana babo ukucindika abakalamba no kufwaya amashuko ya mu nshita ku kubabombela.

Pa mulandu wa fya kupangapanga ifipya, incito shabako shilealuka lyonse. Pamo nge ca kufumamo, abacaice abengi bakapatikishiwa ukubombela mu ncende nelyo mu butukushi buntu bashapokelelemo ukukanshiwa kwa kulungatika. Apo cili fyo, ifibelesho fyabo ifya mibombele no kukanshiwa kwa pa lwabo, ukucilisha amaka yabo aya  kuiteulwila ku kwaluka, e cikacilanapo kucindama kuli bene. Muli fyo, calicilapo kuwama ukuti abasambi babe abakalamba abengakwata, nga fintu kalemba wa malyashi uwa mu myaka ya Kubuutushiwa Montaigne acilumbulwile, ‘umutwe wapangwa bwino ukucila umutwe waisula bwino.’

Ukubulwe ncito, ukwambukile ifyalo fyonse ifikankaala ne fipiina, ilingi line kulatiinya abacaice abashakanshiwa ukufikapo. E ico, nga ca kuti incito ishiliko shilefwaya ukukanshiwa mu kusansha ku kukansha kunono ukufwaikwa mwi funde, cishalila ku bafyashi ukwaafwa abana babo mu kupingulapo pa lwa masomo ya kongeshapo, ukupimununa ukumwenamo kwingabako no kupusulwa kuntu amasambililo yalundwako aya musango yo yengabimbamo.

Nangu cibe fyo, mu kupalishako mulesuminisha ukuti ukutunguluka mu bumi kusanshamo icacila pa lubanda fye ulwa ku mubili. Mu nshita sha nomba line abaume na banakashi abo ubumi bwabo bonse bwafimbilikishiwe mu ncito shabo balipelenganishiwe lintu balufishe incito shabo. Abafyashi bamo baliipusula ubumi bwa lupwa ne nshita intu bali no kupoosa pamo na bana babo, ukukanakwata inshita ya kubaafwa ukukula, pa mulandu wa kuti balishikememo nga nshi mu ncito ya ku mubili.

Mu kumonekesha, amasomo yashikatala yalingile ukucilanguluka ukuti icacila pa lubanda lwa ku mubili cilakabilwa pa kutulenga ukuba aba nsan sa icine cine. Yesu Kristu alondolwele ukuti: “Calembwa, aciti, Te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo ku cebo conse icifuma ku kanwa ka kwa Lesa.” (Mateo 4:4) Pamo nga Abena Kristu, Inte sha kwa Yehova balitesekesha ubucindami bwa kulundulula imibele isuma na bumupashi capamo no kuipekanishisha ku kusakamana ukukabila kwabo ukwa ku mubili.