1, 2. (a) Cinshi cingalenga mutashe sana pa bupe ubo bamupeela? (b) Mulandu nshi twingalandila ukuti icilubula e bupe ubukalamba nga nshi ubo Lesa atupeela?

BUPE nshi ubusuma nga nshi ubo mwapokelelapo? Ubupe ubusuma tabucepa kabili tabufwaikwa ukuba no mutengo pa kuti mulande ukuti kwena ubu bupe busuma nga nshi. Mulatasha nga ca kuti ubupe bamupeela bwamulenga mwaba ne nsansa nelyo nga ca kutila ubo bupe e bo mulekabila.

² Pa bupe ubusuma bonse ubo Lesa atupeela, paliba ubupe bumo ubo tufwaya sana. Ubu, e bupe ubukalamba nga nshi ubo apeela abantu. Muli cino cipandwa twalasambilila ukuti Yehova atumine Umwana wakwe Yesu Kristu ukwisa pano calo pa kuti tukekale umuyayaya. (Belengeni Mateo 20:28.) Ilyo Yehova atumine Yesu ukwisa pano calo ku kuba icilubula, alangilile ukuti cine cine alitutemwa.

3. Cinshi abantu bafwila?

³ Icilubula ni nshila iyo Yehova abomfeshe pa kuti alubule abantu ku lubembu ne mfwa. (Abena Efese 1:7) Pa kuti tumfwikishe umulandu uo icilubula calefwaikilwa, tufwile ukwishiba ifyacitike mwi bala lya Edeni. Abafyashi besu aba kubalilapo Adamu na Efa balitenene, kabili e calengele ukuti bafwe. Na ifwe bene tulafwa pantu twalipyana ulubembu lwa kwa Adamu na Efa.—Belengeni Ifyebo na Fimbi pa 9.

4. Bushe umuntu wa kubalilapo ali ni nani kabili ali shani?

 ⁴ Ilyo Yehova abumbile umuntu wa kubalilapo Adamu, alimupeele icintu icisuma sana. Amupeele ubumi ubwapwililika. Amano yakwe no mubili wakwe fyali ifyapwililika. Talelwala, taali no kukota nelyo ukufwa. Apo Yehova e wamubimbile, ali fye kwati e wishi. (Luka 3:38) Yehova alelanda na Adamu lyonse. Lesa alyebele Adamu bwino bwino ifyo alefwaya ukuti alecita kabili alimupeele ne ncito iisuma iya kubomba.—Ukutendeka 1:28-30; 2:16, 17.

5. Bushe amashiwi ya mu Baibolo aya kuti Adamu abumbilwe ‘mu cipasho ca kwa Lesa’ yalola mwi?

⁵ Adamu abumbilwe ‘mu cipasho ca kwa Lesa.’ (Ukutendeka 1:27) Yehova amubumbile ne mibele nge yo umwine akwata, pamo nga ukutemwa, amano, umulinganya na maka. Alimupeele amaka ya kuisalila ifintu. Lelo, Adamu taali nga mashini. Lesa amubumbile mu musango wa kuti, engalaisalila ifya kucita ifibi nelyo ifisuma. Nga ca kuti Adamu alyumfwilile Lesa, nga alikele umuyayaya mu Paradaise.

6. Finshi fyacitike ilyo Adamu akene ukumfwila Lesa? Kabili bushe ifi ifyacitike fyatukuma shani?

⁶ Ilyo Adamu akene ukumfwila Lesa, Lesa amupingwile ukufwa kabili ifi fine e fyo cali. Bucibusa bwakwe na Yehova bwalipwile, balimutamfishe mu Paradaise kabili taali uwapwililika na kabili. (Ukutendeka 3:17-19) Adamu na Efa basalilepo ukukanaumfwila Lesa ku mufulo fye, kanshi bashele ukwabula isubilo nangu limo. Pa mulandu wa kuti Adamu alitenene, “ulubembu lwaingilile mu muntu umo [Adamu] pano isonde, ne mfwa yaingilile mu lubembu; e fyo ne mfwa yayambukile ku bantu bonse, pantu bonse balibembwike.” (Abena Roma 5:12) Ilyo Adamu atenene cali kwati aliishitishe umwine, ashitisha na ifwe ku lubembu ne mfwa. (Abena Roma  7:14) Bushe ici cilolele mu kuti twashala fye ukwabula isubilo nangu limo? Awe, twalikwata isubilo.

7, 8. Bushe icilubula ni cinshi?

⁷ Bushe icilubula ni cinshi? Kuti twatila, icilubula cifuta mulandu. Ne lyo indalama ishilipilwa pa kuti umuntu afume mu cifungo.

⁸ Takwali umuntu nangu umo uwali no kupeela icalinganako pa kufuta umulandu uukalamba uo Adamu acitile lintu atenene no kutuletela imfwa. Lelo Yehova alipekenye inshila iya kutulubwilamo ku lubembu ne mfwa. Natusambilile nomba pa fyo icilubula cibomba ne fyo cingatwafwa.

9. Finshi fyalefwaikwa pa kuti icilubula cilipilwe?

⁹ Pa bantu bonse, takwaba nangu umo uwingalipila icilubula pa bumi ubwapwililika ubo Adamu alufishe. Cinshi twalandila ifi? Pantu ifwe bonse tatwapwililika. (Amalumbo 49:7, 8) Icilubula icalingile ukulipilwa, bumi na bumbi ubwapwililika. E mulandu wine citilwa ukuti, “icilubula icalinganako.” (1 Timote 2:6) Icilubula icalefwaikwa calingile no kulingana no bumi ubwapwililika ubo Adamu alufishe.

10. Bushe Yehova apekenye shani icilubula?

¹⁰ Bushe Yehova apekenye shani icilubula? Yehova atumine Umwana wakwe uo atemwisha ukwisa pano calo. Uyu Umwana, Yesu, e wali icibumbwa ca kubalilapo. (1 Yohane 4:9, 10) Yesu aliipeleshe ukusha Wishi ne cifulo ico aleikalako ku muulu. (Abena Filipi 2:7) Yehova akuushishe ubumi bwa kwa Yesu ukufuma ku muulu no kwisa pano calo kabili aishilefyalwa uwapwililika, uwabula akalema.—Luka 1:35.

11. Bushe umuntu umo aali no kuba shani icilubula ca bantu bonse?

¹¹ Ilyo Adamu, umuntu wa kubalilapo akene ukumfwila  Yehova, tatwalilile ukuba uwapwililika. Bushe kwali no kuba umuntu umbi uwali no kufumyapo imfwa pa bana ba kwa Adamu bonse? Ee. (Belengeni Abena Roma 5:19.) Yesu uushatalile alufyanyapo alipeele ubumi bwakwe ubwapwililika ukuba icilubula. (1 Abena Korinti 15:45) Ubumi bwakwe ubwapwililika e bwali no kufumyapo imfwa pa bana ba kwa Adamu bonse.—1 Abena Korinti 15:21, 22.

12. Mulandu nshi Yesu apitile mu macushi ayengi nga nshi?

¹² Baibolo yalilondolola amacushi ayo Yesu aculileko ilyo ali mupepi no kwipaiwa. Balimufopawile, balimupoopele pa cimuti, kabili balimwipeye mu nshila ya kuti pa kufwa alishikitike nga nshi. (Yohane 19:1, 16-18, 30) Mulandu nshi Yesu aculile umusango uyu? Pantu Satana alilandile ukuti takwali umuntu nangu umo uwali no kutwalilila ukuba ne cishinka nga aeshiwa sana. Lelo ifyo Yesu acitile fyalangilile ukuti umuntu uwapwililika kuti aba ne cishinka nangu ca kuti aeshiwa shani. Yehova afwile alitemenwe sana ilyo Yesu atwalilile ukuba ne cishinka!—Amapinda 27:11; belengeni Ifyebo na Fimbi pa  15.

13. Bushe icilubula calipilwe shani?

¹³ Bushe icilubula calipilwe shani? Ukulingana na kalenda ya baYuda, mu mweshi wa Nisani, pa bushiku bwalenga 14, mu mwaka wa 33 C.E., e lyo Yehova alekele abalwani ba kwa Yesu bamwipaya. (AbaHebere 10:10) Pa numa ya nshiku shitatu, Yehova alibuushishe Yesu. Lelo, tamubuushishe no mubili wa buntunse, amubuushishe no mubili wa mupashi. Ilyo Yesu abwelelemo ku muulu kuli Wishi, atuulile ubumi bwakwe ubwapwililika kuli Yehova ukuba icilubula. (AbaHebere 9:24) Apo nomba Yesu alitulubula, twalikwata ishuko lya kulubuka ku lubembu na ku mfwa.—Belengeni Abena Roma 3:23, 24.

14, 15. Finshi twingacita pa kuti tubelelwe uluse pa filubo fyesu?

¹⁴ Apo twalitampa kale ukunonkelamo mu cilubula, lekeni tusambilile pa fyo icilubula citwafwa pali ino nshita ne fyo cikatwafwa ku ntanshi.

¹⁵ Ukubelelwa uluse pa filubo fyesu. Calyafya ukulacita ifintu ifisuma lyonse. Tulalufyanya, kabili inshita shimo tulalanda amashiwi ayabipa no kucita ifintu ifyabipa. (Abena Kolose 1:13, 14) Finshi twingacita pa kuti tubelelwe uluse pa filubo fyesu? Tufwile ukusumina ukuti natulufyanya no kuicefya ilyo tulelomba ukuti Yehova atubelele uluse. Nga twacita ifi, e lyo twingacetekela ukuti ifilubo fyesu nafyelelwa.—1 Yohane 1:8, 9.

16. Finshi tulingile ukucita pa kuti tukwate kampingu iisuma?

¹⁶ Ukukwata kampingu iisuma. Nga ca kuti kampingu yesu iletweba ukuti natulufyanya, tulomfwa sana ububi kabili nalimo kuti twalaimona kwati tatuli bantu bene bene, ababula isubilo. Lelo tatulingile ukunenuka. Nga twapaapaata Yehova ukuti atubelele uluse, kuti twacetekela ukuti akatumfwa kabili akatwelela pa filubo fyesu. (AbaHebere 9:13, 14) Yehova afwaya ukuti tulemulondolwela umo tulefilwa ukubomba bwino na mafya ayo tulekwata. (AbaHebere 4:14-16) Nga twacita ifi, bucibusa bwesu na Lesa kuti bwakosa.

17. Mapaalo nshi twingakwata apo Yesu alitufwilile?

¹⁷ Ukukwata isubilo lya kwikala umuyayaya. “Icilambu ca lubembu ni mfwa, lelo ubupe bwa kwa Lesa mweo wa muyayaya muli Kristu Yesu Shikulwifwe.” (Abena Roma 6:23) Apo Yesu alitufwila, kuti twaba no bumi bwa muyayaya kabili ubwabulamo intenda. (Ukusokolola 21:3, 4) Nomba finshi tulingile ukucita pa kuti tukakwate aya mapaalo?

18. Twaishiba shani ukuti Yehova alitutemwa?

¹⁸ Bushe mumfwa shani nga ca kuti umuntu amupeela ubupe ubusuma sana? Icilubula e bupe ubwawamisha ubo twapeelwa, kabili tufwile ukutootela Yehova pali ubu bupe. Baibolo pali Yohane 3:16 itweba ukuti, “Lesa atemenwe nga nshi aba pano calo ica kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka.” Yehova alitutemwa nga nshi ica kuti alitupeele Yesu, Umwana wakwe uo atemwisha. Na kabili, twalishiba ukuti Yesu na o alitutemwa, pantu aliipeleshe ukwisatufwila. (Yohane 15:13) Kanshi, icilubula cifwile camulenga mwashininkisha ukuti cine cine Yehova na Yesu balitutemwa.—Abena Galatia 2:20.

19, 20. (a) Finshi mwingacita pa kuti Yehova abe cibusa wenu? (b) Kuti mwalanga shani ukuti mwalitetekela ilambo lya cilubula ilya kwa Yesu?

¹⁹ Apo nomba namusambilila ifyo Lesa atulanga ukuti alitutemwa nga nshi, kuti mwaba shani cibusa wakwe? Calyafya ukutemwa umuntu uo mushaishiba. Pali Yohane 17:3 patila Yehova kuti twamwishiba. Nga mwamwishiba, mukamutemenwako, mukalafwaya ukucita ifyo afwaya kabili akaba cibusa wenu. E ico, twalilileni ukusambilila pali Yehova ilyo mulesambilila Baibolo.—1 Yohane 5:3.

²⁰ Cetekeleni ilambo lya cilubula ilya kwa Yesu. Baibolo itila, “Uutetekela Umwana aba no mweo wa muyayaya.” (Yohane 3:36) Ni mwi calola ukutetekela umwana? Calola mu kuti tulingile ukulakonka ifyo Yesu atusambilishe. (Yohane 13:15) Te kulanda fye ukuti twalitetekela Yesu. Pa kulanga ukuti twalitetekela icilubula, tulingile ukucitapo cimo. Pali Yakobo 2:26 patiila: ‘Icitetekelo icabula imilimo califwa.’

21, 22. (a) Mulandu nshi uo tulingile ukulasangilwa ku Cibukisho ca mfwa ya kwa Kristu cila mwaka? (b) Finshi tukasambilila mu fipandwa 6 na 7?

 ²¹ Mulesangwako ku Cibukisho ca Mfwa ya kwa Yesu. Icungulo bushiku ilyo Yesu ashilafwa, atusambilishe ukuti tulingile ukulaibukisha imfwa yakwe. Cila mwaka e fyo tucita, kabili twita uku kulongana ukuti Icibukisho nelyo “Umulaalilo wa kwa Shikulu.” (1 Abena Korinti 11:20; Mateo 26:26-28) Yesu afwaya tuleibukisha ukuti alituulile ubumi bwakwe ubwapwililika pa kuti atulubule. Atile: “Mulecita ici ku kunjibukisha.” (Belengeni Luka 22:19.) Lyonse ilyo mwasangwa ku Cibukisho, mulanga ukuti mulebukisha icilubula no kutemwa ukukalamba uko Yehova na Yesu batulanga.—Belengeni Ifyebo na Fimbi pa 16.

²² Icilubula e bupe ubukalamba sana ubo Yehova atupeela. (2 Abena Korinti 9:14, 15) Ubu bupe ubusuma sana bukalenga ne mintapendwa ya bantu abafwa bakanonkelemo. Tukasambilila pa fyo ici cikacitika mu fipandwa 6 na 7 muli cino cine icitabo.