1-3. Finshi Petro amwene pali bulya ubushiku ilyo Yesu aliishishe abantu abengi, kabili finshi fyacitike ubushiku?

PETRO talelepo, ubushiku bonse aleoba fye ubwato. Bushe ulubuuto ulo alemona ku kabanga lulelanga ukuti nomba bwaca? Inuma na mapeeya nafikalipa ku kooba ubwato ubushiku bonse. Icikuuku ca mwela nacisakalika umushishi wakwe kabili calenga pali Bemba wa Galili pabe amabimbi ayakalamba. Amabimbi yalepama ku cisolo ca ku ntanshi ya bwato, kabili abomba ku menshi ayatalala icine cine. Lelo atwalilila fye ukooba ubwato.

² Petro na banankwe bashiile Yesu eka ku mulundu. Pali bulya bushiku ilyo bashiile Yesu balimwene uko aliishishe abantu abengi abali ne nsala ku mikate iinono fye no tusabi. Ilyo abantu bamwene ifyo Yesu acitile, bafwaile ukumucite mfumu, lelo Yesu talefwaya ukuitumpa mu mapolitiki ya cino calo. Kabili talefwaya no kuti abasambi bakwe baleitumpa mu fya calo. Ilyo afyukile amabumba, aebele abasambi bakwe ukunina mu bwato no kulola kwi shilya, e lyo ena aile eka ku lupili ku kupepa.—Marko 6:35-45; belengeni Yohane 6:14, 15.

³ Ilyo abasambi balenina mu bwato, ninshi umweshi wali pa kati ka mutwe; nomba baendele fye amakilomita ayanono no mweshi watendeka ukwingila panono panono lwa ku masamba. Apo baleoba na maka kabili kwali umwela sana e lyo na mabimbi, balefilwa ukulanshanya bwino. Petro ali fye tondolo, afwile aletontonkanya fye pali fimbi.

4. Ni muli finshi tufwile ukupashanya Petro?

⁴ Fingi aletontonkanyapo! Pali iyi nshita ninshi napapita ne myaka ukucila pali ibili ukutula apo atendekeele ukukonka Yesu wa ku Nasarete kabili alimwene ne fintu ifingi ifyo acitile. Alisambilile ifingi,  lelo kwali na fimbi ifyo alingile ukusambilila. Umutima wa kuitemenwa ukusambilila uo Petro akwete walenga ukuti abe uwalinga ukupashanya. Petro alisambilile ifya kupwisha amafya pamo ngo kutwishika no kutiina. Natumone ifyo aitemenwe ukusambilila.

5, 6. Bushe imikalile ya kwa Petro yali shani?

⁵ Petro tatalile alaba ubushiku ubo akumene na Yesu. Andrea munyina, e wabalilepo ukumweba ilyashi ilisuma nga nshi, amwebele ati: “Natusanga Mesia.” Aya mashiwi yalengele ukuti Petro atendeke ukwaluka. Ali no kwaluka icine cine.—Yoh. 1:41.

⁶ Petro aleikala mu musumba wa Kapernahumu, uwabelele mu lulamba lwa Bemba wa Galili. Petro na Andrea balebombela pamo na Yakobo na Yohane, abana ba kwa Sebede, mu bukwebo bwa kwipaya isabi. Petro alyupile kabili alesunga na banafyala e lyo na Andrea, munyina. Pa kuti fye asunge lupwa lonse muli uyu wine mulimo wa kwipaya isabi, alingile ukubombesha no kwishiba bwino ifya kubomba. Bafwile balebombesha sana ica kuti ilingi balecesha fye pa mumana, ukuteya amasumbu no kuyakulila ku lulamba e lyo akasuba nako balebombesha ukusala isabi, ukushitisha e lyo no kulunda amasumbu no kuyasamfya.

7. Finshi Petro aile mu kumfwa pali Yesu, kabili cinshi ilyashi aumfwile lyawamine?

⁷ Baibolo itweba ukuti Andrea ali musambi wa kwa Yohane Kabatisha. Ukwabula no kutwishika, Petro afwile aleumfwa bwino ukukutika kuli Andrea, munyina ilyo alemushimikila ubukombe ubo Yohane alebila. Bushiku bumo, Andrea alimwene uko Yohane asontele Yesu wa ku Nasarete asosa no kuti: “Moneni, Umwana wa mpaanga uwa kwa Lesa!” Ilyo line fye Andrea atendeke ukukonka Yesu kabili aileshimikilako na Petro ili lyashi lisuma ilya kuti nabasanga Mesia! (Yoh. 1:35-40) Imyaka nalimo 4,000 ilyo Mesia ashilaisa, abafyashi besu balipondweke mu Edeni, lelo Yehova Lesa alilaile ukuti umuntu umo uwaibela ali no kwisa mu kulubula abantu. (Ukute. 3:15) Uyu wine Kalubula, Mesia, e o Andrea amonene nankwe! Petro taikete na ku cani, aliile mu kumona Yesu.

8. Bushe ishina ilyo Yesu apeele Petro yalola mwi, kabili mulandu nshi bamo bacili bamwena kwati ili ishina talyamulingile?

⁸ Ukufika pali ubu bushiku, Petro balemwita abati Simone, nelyo Simeone. Nomba ilyo Yesu amumwene, amwebele ati: “‘Ni we Simone mwana Yohane; Nomba wakulaitwa Kefasi’ (ishina ilyalola mu kuti, Petro).” (Yoh. 1:42) “Kefasi” lishiwi ilipilibula ukuti “ilibwe,” nelyo “icilibwe.” Amashiwi ayo Yesu alandile yalesobelapo fimo. Alimwenene libela ukuti Petro akaba kwati cilibwe, e kutila akaba uwakosa, kabili ali no kukosha abasambi ba kwa Kristu. Bushe e fyo na Petro aleimona? Kwati te fyo alemona. Na bantu bamo muno nshiku  ababelenga amabuuku ayalanda pali Yesu tabamona ukuti Petro ali muntu uwakosa kabili uwashipa. Bamo batila ifyo Baibolo ilanda pa cifyalilwa cakwe filanga ukuti tali uwashipa kabili alealuka-aluka.

9. Finshi Yehova na no Mwana wakwe bafwaya ukumona muli ifwe, kabili cinshi tufwile ukubela ne citetekelo muli bena?

⁹ Kwena Petro na o alelufyanya limo. Yesu alishibe ifyo Petro alelufyanya. Lelo nga filya fine Wishi Yehova aba, Yesu na o lyonse alebika amano ku fisuma ifyo abantu balecita. Yesu alimwene imibele iisuma muli Petro kabili alefwaya ukumwafwa pa kuti akushe iyi mibele. Na ino ine nshita Yehova no Mwana wakwe balamonamo ubusuma muli ifwe. Nalimo kuti tulemona kwati tapaba ubusuma nangu bumo ubo bengasanga muli ifwe. Lelo, tufwile ukucetekela ifyo batweba kabili tufwile ukuitemenwa ukusambilishiwa no kukanshiwa nga filya fyali Petro.—Belengeni 1 Yohane 3:19, 20.

10. Finshi ifyo Petro afwile aumfwile no kumona Yesu alecita, lelo abweleele mu kucita finshi?

¹⁰ Ilyo Petro amonene na Yesu afwile alimukonkele pa lwendo lwa kuya mu kushimikila. Nga alikonkele ninshi afwile alimwene uko Yesu acitile icipesha mano ca kubalilapo pa bwinga bwali mu Kana, ilyo ayalwile amenshi ukuba umwangashi. Ne cacindamisha ca kuti alyumfwile uko Yesu alebila imbila nsuma iyalelanda pa fisuma ifyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukacita. Lelo, alishile Yesu, abwelela na ku bukwebo bwakwe ubwa kwipaya isabi. Ilyo papitile imyeshi, Yesu aile kuli Petro na kabili, uno muku Yesu aebele Petro ukuti alemukonka lyonse.

11, 12. (a) Mulimo nshi Petro acucutike ukubomba ubushiku bonse? (b) Ilyo Yesu alesambilisha, finshi nalimo Petro aletontonkanyapo?

¹¹ Ubu bushiku, Petro abombele ubushiku bonse mpaka bwaca ukwabula ukwipaya isabi nangu limo. Abalondo balyeseshe imiku iingi ukuteya amasumbu yabo, lelo tabaipeyepo isabi nangu limo. Petro afwile alyeseshe inshila shalekanalekana pa kuti bepaye isabi, kabili bafwile baliteyele amasumbu pa ncende shalekanalekana muli bemba pa kuti nalimo kuti basuka basanga apo isabi lileliila. Nga filya fine caleba na ku balondo bambi, Petro na o afwile limo aletontonkanyapo ukuti, nga alikwete amaka ya kumona mu menshi ayafundauka kuti asuka amona apaali isabi ilingi, nelyo kuti acitapo fimo pa kuti alisokwele mu masumbu. Ukutontonkanya kwa musango yu kwali no kulenga fye aumfwa sana ububi. Ico Petro ailile mu kwipaya isabi te kutila alefwaya fye ukwangala, abantu bale-enekela ukuti alaipaya isabi no kubatwalila. Awe asukile afuma pa mumana ukwabula ukwipaya isabi nangu limo, lelo amasumbu yena alingile ukuyasamfya. Kanshi ilyo Yesu aile kuli Petro, amusangile nabilingana alesamfya amasumbu.

 ¹² Ibumba lya bantu lyalishingulwike Yesu kabili lyalekutikisha ilyo alelanda. Apo ibumba lyamushingulwike lyali likalamba, Yesu aingile mu bwato bwa kwa Petro no kumweba ukubutalushako panono ku mulundu. Apo Yesu nomba ali pali bemba, ifyo alelanda fyaleumfwika sana, kabili alitwalilile ukusambilisha ibumba. Petro alekutikisha ku fyo Yesu alelanda nga filya fine ne bumba ilyali mu lulamba lwa bemba lyalekutikisha. Tatendelwe ukukutika ku lyashi lyacindama ilyo Yesu alelandapo sana, ilya Bufumu bwa kwa Lesa. Lyali lishuko nga nshi ukubombela pamo na Kristu mu mulimo wa kubila ubukombe bwe subilo icalo conse! Lelo bushe Petro ali no kubomba uyu mulimo? Bushe Petro ali no kulaliisha shani ulupwa lwakwe? Napamo Petro alitontonkenyepo na kabili pa fyo baculile ubushiku bonse ukwabula ukwipaya isabi nangu limo.—Luka 5:1-3.

13, 14. Cipesha mano nshi ico Yesu acitile ica-afwile Petro, kabili bushe Petro acitile shani?

¹³ Ilyo Yesu apwishishe ukulanda, aebele Petro ati: “Twala ubwato apashikile, kabili pooseni amasumbu yenu pa kuti mwipaye isabi.” Lelo Petro aletwishika, atile: “Mwe Kasambilisha, tuculile ubushiku bonse ukwabula ukwipaya nangu limo, lelo pa mulandu wa fyo mwasosa, nalapoosamo amasumbu.” Ukwabula no kutwishika, Petro afwile talefwaya ukupoosa amasumbu pa mumana pantu ninshi e lyo apwishishe fye ukuyasamfya na kabili iyi nshita ninshi ne sabi nalileka ukulya! Na lyo line, Petro alicitile ifyo Yesu amwebele, kabili afwile alicebwishe na banankwe abali mu bwato bumbi ukuti bamukonke.—Luka 5:4, 5.

¹⁴ Ilyo Petro atendeke ukukula amasumbu, alyumfwile ukuti nayafina icine cine. Alipapile, kabili aliyakulile na kabili, lyena amwene isabi ilingi nga nshi mu masumbu lilesalampanta! Awe ilyo line Petro acebwishe abalondo abali mu bwato bumbi ukuti baye babafweko. Ilyo baile kuli Petro, balimwene ukuti ubwato bumo tabwakumane ukubikamo isabi lyonse. Baiswishe isabi mu mato yonse yabili, lelo isabi lyalifulishe ica kuti amato yatendeke ukubunda. Petro alisungwike nga nshi. Alimweneko uko Kristu acitile ifipesha amano kale, lelo ici cipesha mano cena calimwafwile pamo no lupwa lwakwe! Yesu alikwete fye na maka ya kulenga isabi ukwikatwa mu masumbu! Petro alyumfwile umwenso nga nshi. Awe afukeme na pa nshi no kulanda ati: “Ntalukeni, mwe Shikulu, pantu ndi muntu umubembu.” Bushe ali no kulanga shani ukuti nalinga ukubomba no Muntu uwakwatishe amaka ya kwa Lesa kabili uwalecita ifipesha mano ifikalamba nge fi?—Belengeni Luka 5:6-9.

15. Bushe Yesu asambilishe shani Petro ukuti talingile ukusakamikwa pa mikalile nelyo ukutwishika nga kuti abomba umulimo?

 ¹⁵ Yesu amwebele ati: “Wilatiina. Ukufuma pali nomba walaba umulondo wa bantu.” (Luka 5:10, 11) Iyi tayali ni nshita ya kutwishika nelyo ukutiina. Petro talingile ukusakamikwa pa fyo ali no kulaliisha ulupwa lwakwe nga aleka ukwipaya isabi, kabili talingile ukutwishika nga ca kuti alifikilepo ukubomba uyu mulimo. Yesu alikwete umulimo uukalamba uwa kubomba. Uyu mulimo e wali no kwalula ifintu ifingi. Lesa uo Yesu alebombela, ni Lesa ‘uwelela nga nshi.’ (Esa. 55:7) Yehova ali no kusakamana Petro muli fyonse ifyo alekabila mu mikalile na mu fya kwa Lesa.—Mat. 6:33.

16. Bushe Petro, Yakobo, na Yohane bacitile shani ilyo Yesu abetile, kabili mulandu nshi ico bacitile cawamine sana?

¹⁶ Ilyo line, Petro alikonkele Yesu nga filya fine Yakobo na Yohane  bacitile. “Babweseshe amato ku mulundu, kabili bashile fyonse no kumukonka.” (Luka 5:11) Petro alicetekele Yesu kumo no Wamutumine. Acitile icintu icisuma sana. Abena Kristu muno nshiku abaleka ukutiina no kutwishika pa kuti balebombela Lesa, balanga ukuti nabo balikwata icitetekelo. Yehova lyonse alafwa abamucetekela.—Amalu. 22:4, 5.

17. Finshi ifyo Petro aletontonkanyapo, ifyacitike mu myaka ibili ukutula apo aishibanine na Yesu?

¹⁷ Ilyo papitile imyaka nalimo ibili pa numa ya kwishibana na Yesu, Petro ali mu bwato inshita ya bushiku, ninshi pali Bemba wa Galili pali icikuuku ca mwela na mabimbi, nga filya tulandile pa ntendekelo. Kwena te kuti twishibe ifyo aletontonkanyapo. Kwali ifingi ifya kutontonkanyapo! Yesu aliposeshe banafyala ba kwa Petro. Alilandile ne Lyashi pa Lupili. Ifyo alesambilisha ne fipesha mano ifyo alecita, fyalilangile imiku iingi ukuti Yesu ali ni Mesia, Uwasalwa wa kwa Yehova. Ilyo imyeshi yaileilepita, umwenso no kutwishika ifyo Petro akwete, fyalicepeleko. Na kuba pa batumwa 12 abo Yesu asalile, na Petro wine e po ali! Na lyo line, umwenso Petro akwete no kutwishika fyali tafilapwa, nge fyo twalamona.

18, 19. (a) Londololeni ico Petro amwene pali Bemba wa Galili. (b) Bushe Yesu asuminishe Petro ukucita cinshi?

¹⁸ Mu bulinde bwalenga bune ubwa bushiku, nelyo ukutula 3 koloko ya ku macaca mpaka akasuba katula, Petro mu kupumikisha fye alekele ukooba ubwato kabili aikele fye shilili. Amwene icintu cile-enda pa menshi ninshi kuli amabimbi! Bushe kubengeshima kwa mweshi pa menshi e ko alemona? Awe, cena tacalesunkana, cali fye icaololoka. Muntu alemona! Umuntu uo alemona ale-enda pali bemba! Ilyo uyu muntu alepalama, amoneke kwati alapitilila. Abasambi balitiinine, bamwene kwati mulungulwa. Lelo aali ni Yesu! Kabili abebele ati: “Shipeni, ala nine, mwitiina.”—Mat. 14:25-28.

¹⁹ Petro atile: “Shikulu, nga ni mwe, njebeni njise kuli imwe pa menshi.” Pa kubalilapo alishipile. Petro alyumfwile bwino sana pali ici cipesha mano kabili alefwaya ukulanga ukuti ali ne citetekelo icakosa. Alefwaya na o aciteko fimo pali ici cipesha mano. Awe e fyo Yesu amwitile. Petro alifumine mu bwato no kutendeka ukwenda pa menshi. Taleni elenganyeni ifyo Petro aumfwile ilyo aiminine no kwenda pa menshi. Afwile alipeshiwe amano nga nshi ilyo aleya kuli Yesu. Nomba tapapitile ne nshita, Petro alyumfwile umwenso.—Belengeni Mateo 14:29.

20. (a) Cali shani pa kuti Petro atendeke ukumfwa umwenso kabili cinshi cacitike? (b) Cinshi Yesu asambilishe Petro?

²⁰ Petro alingile ukubika fye amano kuli Yesu. Yesu abomfeshe  amaka ayo Yehova amupeele ku kulenga Petro ende pa menshi. Icalengele ukuti Petro ende pa menshi ni co alicetekele Yesu. Lelo icitetekelo ca kwa Petro catampile ukuceepa. Baibolo itila: “Ilyo amwene amabimbi ayaleima pa mulandu wa cikuuku ca mwela, alyumfwile umwenso.” Ilyo Petro alolekeshe amabimbi ayalepama ku bwato, ne fyo yaleima, alyumfwile umwenso. Napamo aletontonkanya ukuti capwa fye alaibila. Ilyo umwenso wacililemo e lyo ne citetekelo cakwe cacepele sana. E fyo Petro uo bainike ukuti Icilibwe pa mulandu wa kuti alemoneka uwashipa kabili uwakosa, atendeke ukwibila kwati libwe pa mulandu wa kukanakwata icitetekelo cakosa. Petro alishibe ukusamba insamfi, lelo tatontonkenyepo na pa kusamba. Apundile ati: “Mwe Shikulu, mpususheniko!” Yesu amwikete ku kuboko, amufumya na mu menshi. Ilyo bacili pa menshi, Yesu asambilishe Petro icintu icacindama sana ilyo amwebele ati: “We wa citetekelo cinono, nga cinshi wacitwishikila?”—Mat. 14:30, 31.

21. Mulandu nshi ukutwishika kushawamina, kabili kuti twakulwisha shani?

²¹ “Amashiwi Yesu aebele Petro aya kuti: “Cinshi wacitwishikila?” yali ayalinga nga nshi! Ukutwishika kuti kwatuletela ubwafya, kuti kwalenga icitetekelo cesu ukuya cileonaika panono panono. Kanshi tufwile ukulwisha na maka! Kuti twalwisha shani? Tufwile ukulatontonkanya pa fisuma. Nga tuletontonkanya pa fitulenga ukumfwa umwenso, pa fitufuupula, na pa fitulenga ukukanabombela Yehova no Mwana wakwe bwino, ninshi ukutwishika kukakulilako. Lelo nga tuletontonkanya fye pali Yehova no Mwana wakwe, pa fyo baacita, pa fyo balecita na pa fyo bali no kucita ku ntanshi, icitetekelo cesu cikakoseleko.

22. Mulandu nshi calingila ukuba ne citetekelo nga Petro?

²² Lintu Petro akonkele Yesu mu kunina ubwato, amwene fye icikuuku ca mwela caleka. Na pali Bemba wa Galili patalele na tondolo. Petro pamo na basambi bambi baebele Yesu abati, “Cine cine, uli Mwana wa kwa Lesa.” (Mat. 14:33) Ilyo bwacele, Petro afwile alitemenwe sana. Alilekele ukutwishika no kutiina. Ca cine, pa kuti Petro abe Umwina Kristu wakosa kwati libwe nge fyo Yesu amwenene libela, alingile ukwaluka sana. Na kuba, Petro ale-eshaesha ukukwata imibele yalefwaikwa. Bushe na imwe muleshaesha nga Petro? Ukwabula no kutwishika, calilinga ukuba ne citetekelo nga Petro.